Жа?а саба?. М?сіндеме, м?сін, скульптура (лат, sculptura, seuplo – шекимін, ?ашаймын) – бейнелеу ?неріні? бір т?рі. М?сіндеме туындылары ?ш ?лшемнен (биіктік, ендік,аума?ты?) ??ралады. М?сіндеме ?атты заттардан немесе пластикалы? заттардан, материалдардан
жасалады. Осы?ан байланысты, м?сіндеме жасайтын адамды – м?сінші деп атайды.
М?сіндеу – к?ркем ?нерді? бір т?рі. М?сін ?нері – латынша кесу, шабу, жону деген ма?ынаны білдіреді. М?сіндеуді? сызба мен кескіндемеден айырмашылы?ы – барлы? к?лемін, пішінін аны? к?рсетеді. М?сіндеуді? негізгі объектісі – адам. М?сін ?нері ежелден келе жат?ан к?не ?нерді? бір т?рі болып табылады. Ол тас д?уірден бастап ?алыптас?ан, ??деле келіп классикалы? ?нерге айнал?ан.
?аза? м?сін ?неріні? ?алыптастырушысы Хакимжан Наурызбаев Парасат кавалер орденні? иегері. 300 ден астам ж?мыстары бар. Соларды? ішінде е? танымал ж?мыстары: «Абай ??нанбаев» (1960) ескерткіші, «Ш. У?лиханов» (1969) ?аза?стан ?лтты? ?ылым Академиясыны? алдында орналас?ан биіктігі 8 м «Ж. Жабаев» ескеткіштері т?л?алы? М?сінге жатады.
Келесі рельефті м?сін т?ріне то?тала кетейік. Рельефті м?сін жо?арыда айтылып келгендей белгілі бір жазы?ты? бетінде орындалады, ?имараттар ?абыр?аларында, тыйынны? бетінде.
М?сін сомдау?а к?птеген заттар негізгі материал бола алады. Мысалы: а?аш, т?рлі тастар, саз балшы?тар, металл, ермексаз т.б. Осыларды? ішінде м?сіндеуді ?йрену ?шін о?ушылар?а е? ы??айлысы – саз балшы? пен ермексаз.
Оларды? жа?сы бір ?асиеті ыры??а к?нгіш, тез иленеді, жаса?ан м?сін формасын ?алай ?згертем десе? де ы??айлы. М?сін жаса?анда ?олданылатын басты ??ралдар: та?тайша, каркас, ?ала?ша т.б. М?сін орында?анда арнайы киім немесе алжап?ыш кию керек. ?йткені оларды? мектеп формасы был?анбауы керек. М?сін кезінде айналмалы станокты пайдалану орынды. Б?л станокпен ж?мыс істеу ?те ?олайлы.
Жан – жа?ты б?рып к?руге болады. М?мкіндігінше бір т?сті пластилинді ?олдан?ан немесе саз балшы?ты ?олдан?ан д?рыс. Б?л бірт?тас к?руге ы?пал етеді. ?р – т?рлі ала – ??ла болып кеткен ермексаз к?зді? жауын алады. Сомда?ан м?сін пішінін жо?алтып алады. Ж?мысты ая?та?аннан кейін ж?мыс орнын жинап, ?ал?ан пластилин немесе саз балшы? ?алды?тарын жинап ?орап?а салу керек. ?олды жылы сумен сабындап жуу ?ажет.
Сараманды? ж?мыс:
Жа?а саба?ты пысы?тау с?ра?тары:
М?сін ?неріні? т?рлері ?андай?
М?сін сомда?анда ?ажетті материал?
М?сін с?зіні? ма?ынасы?
Саба?ты ?орытындылау:
М?сін т?рлерін ата?дар. Жаса?ан ж?мыстарына талдау жасау, ?здік ж?мыстарды аны?тап, о?ушыларды ба?алау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба? "М?сіндеу ?нері"»
Оңтүстік Қазақстан облысы
Шардара қаласы
Аудандық оқушылар үйі
Технология пәнінің үйірме жетекшісі Абдраманова Алтынай
Сабақтың тақырыбы: Мүсіндеу өнері
Сабақтың мақсаты:
Үйретушілік:Мүсін өнерінің түрлерімен таныстыру. Әр – түрлі материалдарды пайдалана білуге үйрету;
Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, шеберлікке баули отырып, эстетикалық тәрбие беру;
Дамытушылық: Саз балшықтан немесе ермек саздан созу, ию тәсілдерін меңгерте отырып, олардың ой – өрістерін дамыту.
Сабақтың көрнекілігі: Нақыл сөздер, суреттер, мүсіндер т.б.
Сабаққа қажетті құрал – жабдықтар: Қайшы, желім, газет – журналдар, қысқыш, тегістеуге арналған құрал.
Сабақтың әдісі: аралас сабақ
Сабақтың барысы:1. Ұйымдастыру кезеңі
2. Үй тапсырмасын тексеру.
3. Жаңа сабақ
4. Сабақты қорытындылау.
Жаңа сабақ. Мүсіндеме, мүсін, скульптура (лат, sculptura, seuplo – шекимін, қашаймын) – бейнелеу өнерінің бір түрі. Мүсіндеме туындылары үш өлшемнен (биіктік, ендік,аумақтық) құралады. Мүсіндеме қатты заттардан немесе пластикалық заттардан, материалдардан
жасалады. Осыған байланысты, мүсіндеме жасайтын адамды – мүсінші деп атайды.
Мүсіндеу – көркем өнердің бір түрі. Мүсін өнері – латынша кесу, шабу, жону деген мағынаны білдіреді. Мүсіндеудің сызба мен кескіндемеден айырмашылығы – барлық көлемін, пішінін анық көрсетеді. Мүсіндеудің негізгі объектісі – адам. Мүсін өнері ежелден келе жатқан көне өнердің бір түрі болып табылады. Ол тас дәуірден бастап қалыптасқан, өңделе келіп классикалық өнерге айналған.
Қазақ мүсін өнерінің қалыптастырушысы Хакимжан Наурызбаев Парасат кавалер орденнің иегері. 300 ден астам жұмыстары бар. Солардың ішінде ең танымал жұмыстары: «Абай Құнанбаев» (1960) ескерткіші, «Ш. Уәлиханов» (1969) Қазақстан Ұлттық Ғылым Академиясының алдында орналасқан биіктігі 8 м «Ж. Жабаев» ескеткіштері тұлғалық Мүсінге жатады.
Келесі рельефті мүсін түріне тоқтала кетейік. Рельефті мүсін жоғарыда айтылып келгендей белгілі бір жазықтық бетінде орындалады, ғимараттар қабырғаларында, тыйынның бетінде.
Мүсін сомдауға көптеген заттар негізгі материал бола алады. Мысалы: ағаш, түрлі тастар, саз балшықтар, металл, ермексаз т.б. Осылардың ішінде мүсіндеуді үйрену үшін оқушыларға ең ыңғайлысы – саз балшық пен ермексаз.
Олардың жақсы бір қасиеті ырыққа көнгіш, тез иленеді, жасаған мүсін формасын қалай өзгертем десең де ыңғайлы. Мүсін жасағанда қолданылатын басты құралдар: тақтайша, каркас, қалақша т.б. Мүсін орындағанда арнайы киім немесе алжапқыш кию керек. Өйткені олардың мектеп формасы былғанбауы керек. Мүсін кезінде айналмалы станокты пайдалану орынды. Бұл станокпен жұмыс істеу өте қолайлы.
Жан – жақты бұрып көруге болады. Мүмкіндігінше бір түсті пластилинді қолданған немесе саз балшықты қолданған дұрыс. Бұл біртұтас көруге ықпал етеді. Әр – түрлі ала – құла болып кеткен ермексаз көздің жауын алады. Сомдаған мүсін пішінін жоғалтып алады. Жұмысты аяқтағаннан кейін жұмыс орнын жинап, қалған пластилин немесе саз балшық қалдықтарын жинап қорапқа салу керек. Қолды жылы сумен сабындап жуу қажет.
Сарамандық жұмыс:
Жаңа сабақты пысықтау сұрақтары:
Мүсін өнерінің түрлері қандай?
Мүсін сомдағанда қажетті материал?
Мүсін сөзінің мағынасы?
Сабақты қорытындылау:
Мүсін түрлерін атаңдар. Жасаған жұмыстарына талдау жасау, үздік жұмыстарды анықтап, оқушыларды бағалау.
