Жина?ты? сан есім

?аза? тілі                      6 «а» сынып             

Саба?ты? та?ырыбы :        Жина?ты?, болжалды? сан есімдер 

Саба?ты? ма?саты :

1.Білімділік:            де?гейлік тапсырмаларды орындау ар?ылы,  болжалды? сан есімдерді ме?герту,оларды бір-бірінен   

                                  ажырата білуге  жатты?тыру.

2.Дамытушылы?: тап?ырлы?, ізденімпазды?, ойлау ?абілеттерін дамыту.

3.Т?рбиелік:            адалды??а, бауырмалды??а, патриотты??а т?рбиелеу.

Саба?ты?

    т?рі :                   жа?а саба?

Саба?ты?

?діс-т?сілі:              с?ра?-жауап,баяндау,де?гейлік тапсырмалар, с?зж?мба?

                                 шешу.

П?наралы?

байланыс:        ?аза? ?дебиеті, математика, тарих.

Саба?ты?

к?рнекілігі :  интеративтік та?та, о?улы?, сызба, ?лестірмелі тапсырмалар,

                         с?зж?мба?.

Саба?ты? барысы

1.?йымдастыру

  кезе?і :            О?ушылармен с?лемдесу, балаларды т?гелдеу, сынып  

                           б?лмесіні?  тазалы?ын ба?ылау.

2.?й тапсырмасын

  тексеру:          а)Сан есім.  Есептік, реттік сан есімдер 

                           ?)166-жатты?у.

3.Жа?а саба?:   1.Жина?ты?, болжалды? сан есімдер

                            Енді, б?гін сан есімні? келесі т?рі жина?ты?, болжалды? сан 

                            есімдермен танысамыз. Де?гейлік тапсырмаларды орын-

                            дау ар?ылы жина?ты?, болжалды? сан есімдерді ме?геру

                            ж?не оларды бір-бірінен ажырата білуге жатты?у ж?мыста-

                             рын орындау.

Сызбамен

  ж?мыс:

                    Жина?ты? сан есім

 С?ра?ы:   нешеу?

Ж?рна?ы: - ау ; - еу.

 Жина?ты? сан есімні? жасалу жолы:

1)

                                                - ау;

                          +                                    =  Жина?ты? сан есім.

                                                -еу

Мысалы: біреу, екеу, ?шеу, т?ртеу, бесеу, алтау, жетеу.

2) Екі + еу = екеу, алты + ау = алтау , жеті +еу = жетеу.

Болжалды? сан есім.

С?ра?тары : ?анша? неше? ?ай шамалы? ?аншадан?

Болжалды? сан есімдерді? жасалуы жолдары:

                                           1.-ла?ан,-леген,

1.                                        -да?ан, -деген,

                                           -та?ан,-теген,

                            +               2.-лап(-леп),-дап,   = Болжалды?            

                                           -деп, -тап, -теп.               сан есім

                                            3.-дай, -дей,

                                             - тай, -тей.

Мысалы:ж?здеген,онда?ан,?ыры?та?ан,мы?дап,елулеп,жетпістей,

сексендей,мы?дай,т.б.

2. (жасы) отыздарда, (са?ат) екілерде,жиырма т?рттерге(келген), т.б.

3.Есептік сан есімдерді? ?осарлануы ар?ылы:

он-он бес, отыз-?ыры?,алпыс-жетпіс,отыз-?ыры?тай,ж?з-ж?здеген,

   елу-елу бестерде, т.б.

4.Шамалы, ша?ты, ?аралы, таман, тарта, жуы?, жа?ын.

Мысалы: отыз?а жа?ын, мы??а тарта, ж?з шамалы, беске таман,елуге жуы?, т.б.

М?тінді о?ып, сан есімдерді тауып, ма?ыналы?  т?рлеріне ажыраты?дар.

        1991 жылы 16 желто?санда ?аза?стан ?зіні? Т?уелсіздігін жариялады. Т?уелсі

здік алып, еркіндікке ?ол жеткіздік, ?н?ранымызды ас?а?татып шыр?ап, Туымызды биікке к?тердік.

       Б?гінгі та?да ?аза?станды ?лемні? 120-дай мемлекеті танып,70-тен астам мемлекетпен елшілік дипломатиялы? ?атынас орна?ан. Осы 18 жыл ішінде т?уелсіз мемлекетімізде к?птеген ?згерістер енді. Білім саласында жа?а типті мектептер, лицейлер, гимназиялар мен колледждер ашылды.

                            1-де?гей.

                             1-н?с?а

 1-тапсырма.Сан есімдерді тауып, ма?ынасына ?арай ажыраты?дар.

              Атадан алтау, анадан т?ртеу,

              Жал?ызды? к?рер жерім жо?.  (Абай)

2-тапсырма. Жина?ты? сан есімні? ж?рна?ын ата?дар.

                               2-н?с?а

1-тапсырма.О?улы?та?ы 169-жатты?у.

Берілген есептік сан есімдерден болжалды? сан есімдер жасап, оларды с?збен  жазы?дар.

60-70, 15000.

 2-тапсырма

Болжалды? сан есімні? с?ра?тарын ата?дар.

Cергіту с?ті.

С?зж?мба?ты шеші?дер.

                С?зж?мба? «Сан есімдер"

1. Балалар ойыны;       2. Ел Ордасы;       3. Е? с?йікті адам;      4. ?рпа?;

5. Н?рестені? т?сегі;  6. ?зен аты; 7. ?аза? батыры ?рі а?ыны;

8. ??с аты;   9. ?оянны? баласы; 10. ?лтты? саз аспабы

   2 - де?гей.

1-н?с?а.

1-тапсырма.

Ма?ал - м?телдерді? с?здерін тиісті орнына ?ойып ??растырып, сан есімдерді ма?ынасына ?арай ажыраты?дар.

     Болса, ала, алтау, кетеді, ауызда?ы,

     Болса, т?гел, т?ртеу, келеді, т?бедегі. (Ма?ал)

2-тапсырма.

1. Алты, т?рт сан есімдерінен болжалды? сан есім жаса?дар.

2. ?андай с?здерді? тіркесуі ар?ылы болжалды? сан есімдер жасалады? Мысал келтір.

                               2-н?с?а.

1-тапсырма.

Ж?мба?ты шешіп,сан есімдерді ма?ынасына ?арай ажырат.

          Екеуі ?арауыл ?арап т?р,

Т?ртеуі ?йы?тап жатыр.

Біреуі ?амыр басып жатыр.

2-тапсырма.

1. Екі, т?рт, бір сан есімдерінен реттік сан есім жаса?дар

2. ?осарлану ар?ылы жасал?ан болжалды? сан есімдерге мысал келтірі?дер.

Ата-бабаларымыз а?са?ан азатты? пен т?уелсіздікті алды?.

Ендігі м?селе – соны ерте?ге жеткізу, келесі ?рпа??а, болаша??а ?аза?станны? осы т?уелсіздігін аманаттау.

                                                         Н.?.Назарбаев

?йге тапсырма:      Шы?армашылы? ж?мыс.

                               «Т?уелсіздік – ел тілегі» деген та?ырыпта

                                 ша?ын ойтол?ау жазып келу.