Адамның рухани адамгершілігі

Сабақ мақсаты: Ақыл парасат, ерік-жігер және жүрек тәрбиесі туралы түсінік бере отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

-Ақыл, қайрат, жүрек тәрбиесін сүйіспеншілік құндылығымен байланыстыра отырып үйрету;

-адалдық, жауапкершілік қасиеттерін дамыту;

-айнала қоршаған ортаны құрметтей отырып, адал, жауапкершілікті болуға тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі Тыныштық сәті.

Су астына саяхат

Балалар денелеріңді түзу ұстап , бастарыңды жоғары көтеріп , ыңғайланып отырыңдар.Аяқ қолдарыңды айқастырмаңдар. Көздеріңді жұмыңдар. Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады.Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан.Гүлдің түйнегі нұрдай баяу ашылып келеді.

Сабақ барысын талдау

Жағымды күйге келтіру

Баяу музыка ойнап тұрады.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

3.Дәйексөз «Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, сонда толық боласың елден бөлек»

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Ақыл — адамды басқа тіршілік иелерінен ерекшелейтін аса маңызды қасиет. Ежелгі ойшылдар еңбектерінде ақылдың екі деңгейі болатыны айтылады. Ол — пайым және парасат.

Пайым — ақылдың табиғи күші, ол әрбір адамға тән. Есі дұрыс әрбір адамның тіршілік дағдыларын қай дәрежеде меңгергендігіне байланысты ойлау жүйесінің ең төменгі буыны.

Парасат — ойдың мүлдем жаңа таным-білімдерді қорыта алатын және шындықтың аса терең мәнін танып біле алатын жоғары жасампаздық қабілеті.

Ақыл-ой дамуының ең жоғарғы дәрежесі — даналық (өмірлік тәжірибеге сүйенетін терең ақыл). Адамның кейбір интеллектуалдық қызметтерін “жасанды интеллектіге” беру — компьютерлерді кеңінен қолдану да ақыл-ой қабілеттерін ары қарай жетілдіреді.

Даналық – адамзаттың сан ғасырлық таным процесі мен өмір тәжірибесі нәтижесінде жинақталған рухани ілім-білімді игеріп, оны ұрпақтан ұрпаққа ұлағатты ой-пікір, өнегелі түсінік, ізгілікті іс-әрекет түрінде жеткізе білетін адам қасиеті,тұлғаның тиімді анализбен, адамдар өміріндегі қүнделікті және ғылыми оқиғаны алдын-ала жобалауы мен және бағалауымен байланысты интеллектуалдық дамуының ең жоғары деңгейі, табиғи интелектінің (құраушы) бір жағы. Ол болып атқан окиғалар туралы ақпаратты өңдеу мен бейімделуге тікелей байланысты. Сонымен бірге даналық интеллектуалдық жетілудің ерекше жағдайы ретінде танылады

Оқулық 9 бет

5.Шығармашылық жұмыс

1 Тапсырма Сөздер мен олардың анықтамасын салыстырыңдар. Әр сөздің өзіне сәйкес келетін анықтамасын табыңдар

Оқулық 10-11бет

6.Топпен ән айту Ойлан балам

Шөмішбай Сариев, Кеңес Дүйсекеев

7.Үй тапсырмасы 4 тапсырма «Парасатты болу-парызым! тақырыбын көзқарас-себеп-мысал-қорытындылау әдісімен талқылаңдар.

11бет

8.Соңғы тыныштық сәті. Ал балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер. Нені біледі екенсіңдер нені білгілерің келеді соны алдыларыңдағы стикерге жазып қалдырыңдар.

Сабақ мақсаты: Ақыл парасат, ерік-жігер және жүрек тәрбиесі туралы түсінік бере отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

-Ақыл, қайрат, жүрек тәрбиесін сүйіспеншілік құндылығымен байланыстыра отырып үйрету;

-адалдық, жауапкершілік қасиеттерін дамыту;

-айнала қоршаған ортаны құрметтей отырып, адал, жауапкершілікті болуға тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі Тыныштық сәті.

Су астына саяхат

Балалар денелеріңді түзу ұстап , бастарыңды жоғары көтеріп , ыңғайланып отырыңдар.Аяқ қолдарыңды айқастырмаңдар. Көздеріңді жұмыңдар. Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады.Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан.Гүлдің түйнегі нұрдай баяу ашылып келеді.

Сабақ барысын талдау

Жағымды күйге келтіру

Баяу музыка ойнап тұрады.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

4 тапсырма «Парасатты болу-парызым! тақырыбын көзқарас-себеп-мысал-қорытындылау әдісімен талқылаңдар.

3.Дәйексөз «Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста, сонда толық боласың елден бөлек»

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Адам алдымен ойлы, парасатты болуға, ақыл-ойдың жан-жақты дамуына көңіл бөлуі қажет.Шын мағынасындағы білімділік- тамаша адамгершілік сипат. Адам болып жаралған соң өз мінін өзі біліп тұрса, олай болмаған күнде мініңді тауып айтқанды қауып тұрмай, соны мойындап , түзетуге қам қылса тауып айтқан мініңді өзгертуден тек пайда ғана аласың, түзелесің түрленесің, өзгересің, адамшылыққа жетесің.Бақыттың мәні- парасаттылықта, әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, адамның мінез-құлқын, іс әрекетін ерікті түрде өзгертіп, игілікке бағыттап отыруында.

Оқулық 11 бет

5.Шығармашылық жұмыс

Өнер туындыларымен танысып, «Парасатты тұлғалар» немесе «Парасатты ұлт» тақырыбында пікір алысу жүргізіңдер.

«Жерұйық» фильмін көріңдер. Фильмнің Жерұйық деп аталу себебін , ондағы адамдар мен халықтың бойындағы парасаттылықты тауып әңгімелеңдер.

Оқулық 13 бет

6.Топпен ән айту Ойлан балам

7.Үй тапсырмасы Парасатты тұлғалар тақырыбында пікір алысу

13бет

8.Соңғы тыныштық сәті. Ал балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер. Нені біледі екенсіңдер нені білгілерің келеді соны алдыларыңдағы стикерге жазып қалдырыңдар.

Сабақ мақсаты:Оқушыларға жан дүниенің тазалығы мен оны кемлдендіру туралы түсіндіре отырып , дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:оқушыларды жан дүниенің тазалығын сақтап,ар –ұжданмен өмір сүруге үйрету:

Адалдық,ақкөңілділік қасиеттерін дамыту;

Ар-ұжданды тыңдауға тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі Тыныштық сәті.

Су астына саяхат

Балалар денелеріңді түзу ұстап , бастарыңды жоғары көтеріп , ыңғайланып отырыңдар.Аяқ қолдарыңды айқастырмаңдар. Көздеріңді жұмыңдар. Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады.Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан.Гүлдің түйнегі нұрдай баяу ашылып келеді.

2.Үй тапсырмасын тексеру. Ал балалар үйге қандай тапсырма берілді,дұрыс айтасыңдар Парасатты тұлғалар тақырыбында пікір алысу жақсы кім дайын жақсы

Дәйексөз Ал балалар бүгінгі біздің өтетін тақырыбымыз Адамның ішкі әлемі деп аталады ал сабағымызды бастамас бұрын дәйексөзді оқып талдап алайық. «Ар ұялар ісқылмас» деп Абай атамыз айтқандай бүның ма,ынасын қалай түсінеміз талқылайық.

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Рухани дүние – адам мәнінің ең биік көрінісі, оның жалпыадамзаттық инабат парызды түсіне білуі,болмыстағы өз орнына сай қызмет ете алуы. Рухани даму өзінің өмірдегі орнын, атқаратын міндетін, қазіргі мен болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілігін, дүниенің күрделі құрылымын түсіну және өзін-өзі үздіксіз,бірқалыпты жетілдіру.Ақ ниет-көңілі таза, пейілі ақ ,адал пиғыл адамның кісілік тұлғасы мен мінезіндегі аса құнды қасиет. «Адамшылық арым соны істеуді ұнатады»

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1-тапсырма. Сөздіктерден «ынсап», «әділет», «мейірім» сөздерінің анықтамасын тауып, оқыңдар. Олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табыңдар.

2-тапсырма Абайдың «Пайда ойлама, ар ойла» сөзін басшылыққа алып, төмендегі рөлдерді қатыстырып сахналау ұйымдастырыңдар.

Оқулық 19 бет

6. Топпен ән айту.

Мейірімді көздер ай!

Шона Смаханұлы

Садық Кәрімбаев

7.Үй тапсырмасы 3 тапсырма шығармашылық жұмыс өсиет әңгімені оқып, кейіпкерлердің мінезі мен іс-әрекеттеріңдегі ерекшеліктерге назар аударыңдар.

Оқулық 19 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер. Нені біледі екенсіңдер нені білгілерің келеді соны алдыларыңдағы стикерге жазып қалдырыңдар.

Сабақ мақсаты:Оқушыларға жан дүниенің тазалығы мен оны кемлдендіру туралы түсіндіре отырып , дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:оқушыларды жан дүниенің тазалығын сақтап,ар –ұжданмен өмір сүруге үйрету:

Адалдық,ақкөңілділік қасиеттерін дамыту;

Ар-ұжданды тыңдауға тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі Тыныштық сәті.

Су астына саяхат

Балалар денелеріңді түзу ұстап , бастарыңды жоғары көтеріп , ыңғайланып отырыңдар.Аяқ қолдарыңды айқастырмаңдар. Көздеріңді жұмыңдар. Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады.Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан.Гүлдің түйнегі нұрдай баяу ашылып келеді.

2.Үй тапсырмасын тексеру. 3 тапсырма шығармашылық жұмыс өсиет әңгімені оқып, кейіпкерлердің мінезі мен іс-әрекеттеріңдегі ерекшеліктерге назар аударыңдар.

Оқулық 19 бет

Дәйексөз «Ар ұялар іс қылмыс»

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Ақ ниет- көңілі таза, пейілі ақ адал пиғыл адамның кісілік тұлғасы мен мінезіндегі аса құнды қасиет. Ниет- ықылас-ынтасы білдіретін психологиялық сипат. Ол адамның мінезімен,ерік –жігерімен, мақсат-мүддесімен сабақтас. Ар Кісінің халық пен қоғам, жеке адамдар алдында өз әрекеті үшін моральдық жауапкершілігін сезініп, саналы ұғынуын,өз ойы мен ісін адамгершілік ұжданымен бағалай білуін бейнелейтін тарихи мәні бар.Рухани дүние – адам мәнінің ең биік көрінісі, оның жалпыадамзаттық инабат парызды түсіне білуі, болмыстағы өз орнына сай қызмет ете алуы.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

5-тапсырма.Төменде берілген өлеңді оқып, ой,сөз,істегі ар-ұжданды ұстанудың нәтижелерін (себебі мен салдарын) тауып, айтып беріңдер.

6-тапсырма «Өзіңнен ұяла жүрсең , сені ешкім де ұялта алмайды» тақырыбына эссе жазыңдар.

7-тапсырма Жағдаятты шешіңдер.Сұрақтарға жауап беріңдер.

Оқулық 21бет

6. Топпен ән айту.

Мейірімді көздер ай!

Шона Смаханұлы

Садық Кәрімбаев

7.Үй тапсырмасы Жағдаяттарды шешіңдер сұрақтарға жауап беріңдер

Оқулық 21 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер. Нені біледі екенсіңдер нені білгілерің келеді соны алдыларыңдағы стикерге жазып қалдырыңдар.

Сабақ мақсаты: Оқушыларға өмірдің мәні туралы түсінік бере отырып , ақиқат құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Өмірдің мәнін ақиқат құндылығымен байланыстыра отырып ұғындыру.

-адалдық, шыншылдық, жауапкершілік қасиеттерін дамыту;

-адалдыққа , шынайылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңіТыныштық сәті.Орманға ойша серуен.

Арқаңызды тік ұстап отырыңыз. Көзіңізді жұмып, терең тыныс алыңыз.Әрбір тыныс алған сайын неғұрлым көбірек босаңсып сабырлы болуға тырысыңыз. Қазір біз орманға серуенге шығамыз. Өзіңіздің сынып есігіне қарай беттеп, есікті ашқаныңызды, дәлізбен өтіп ,далаға шыққаныңызды елестетіңіз.Таза ауаны жұтып , шашыңызды желбіреткен желдің лебін және бетіңізді сәл-пәл қыздырған күн сәулесін сезініңіз.Орманға қарай жүре бастаңыз.Келе жатқанда абай болыңыз, жәндіктерді басып кетпеңіз.Бір минут тоқтап айналаға көз салыңыз.Табиғаттың әсемдігі мен балғындығын сезініңіз

2.Үй тапсырмасын тексеру. Жағдаяттарды шешіңдер сұрақтарға жауап беріңдер

Оқулық 21 бет

Дәйексөз Ісіңізге, еңбегіңізге , оқуыңызға нағыз адамгершілікпен кіріссеңіз, сөз жоқ, жеңіске жетесіздер.

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Өмірдің мәні сабағының 1-сағатында төменде берілген әдіс – тәсілдер арқылы адамның ақиқаты тануға ұмтылысы өзіне: Мен кіммін? Менің өмірімнің мақсаты неде? деген сұрақтарды қоюға түрткі болады.Өмірдің мәні адамгершілік таңдау жасауда оның негізі, бастауы сүйіспеншілік, қиянат жасамау құндылықтарын бойымызға сіңіру қажет.Сыныпта тәртіп, талап, тыныштық, тазалық, татулық ережесіне бағыну.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1-тапсырма. Тапсырманы орындауда өз ойларын төмендегі бірізділікті сақтай отырып , айту керек.Шәкәрімнің өмірік ақиқаттан алыстатса , шындық ақиқатқа жақындатады.Ақылы мен ұжданы үйлесім тапқан адам өтірік айтпайды.деген ойын көзқарас-себеп-мысал-қорытындылау әдісімен талқылаңдар.

Оқулық 24 бет

6. Топпен ән айту.Аңса жаным

М.Мақатаев, Иран Тасқараның

7.Үй тапсырмасы Мен кіммін? Менің өмірімнің мақсаты неде?деген тақырыпта эссе жазу.

Оқулық 25 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ақиқатқа жүгініп өмір сүру –айтқан,істеген,көрген немесе естіген нәрсені дәл жеткізу.

Сабақ мақсаты: Оқушыларға өмірдің мәні туралы түсінік бере отырып , ақиқат құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Өмірдің мәнін ақиқат құндылығымен байланыстыра отырып ұғындыру.

-адалдық, шыншылдық, жауапкершілік қасиеттерін дамыту;

-адалдыққа , шынайылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңіТыныштық сәті.Орманға ойша серуен.

Арқаңызды тік ұстап отырыңыз. Көзіңізді жұмып, терең тыныс алыңыз.Әрбір тыныс алған сайын неғұрлым көбірек босаңсып сабырлы болуға тырысыңыз. Қазір біз орманға серуенге шығамыз. Өзіңіздің сынып есігіне қарай беттеп, есікті ашқаныңызды, дәлізбен өтіп ,далаға шыққаныңызды елестетіңіз.Таза ауаны жұтып , шашыңызды желбіреткен желдің лебін және бетіңізді сәл-пәл қыздырған күн сәулесін сезініңіз.Орманға қарай жүре бастаңыз.Келе жатқанда абай болыңыз, жәндіктерді басып кетпеңіз.Бір минут тоқтап айналаға көз салыңыз.Табиғаттың әсемдігі мен балғындығын сезініңіз

2.Үй тапсырмасын тексеру. Мен кіммін? Менің өмірімнің мақсаты неде?деген тақырыпта эссе жазу.

Оқулық 25 бет

Дәйексөз Ісіңізге, еңбегіңізге , оқуыңызға нағыз адамгершілікпен кіріссеңіз, сөз жоқ, жеңіске жетесіздер.

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Ақиқатқа жүгіну- айтқан, істеген, көрген немесе естіген нәрсені дәл жеткізу.Бірақ нағыз шындық-ол Ар-ұждан.Сөз ар-ұжданды басшылыққа алсаол ақиқатқа айналады дұрыс әрекет жасау-ақиқатқа –берілгендердің ұстанған әрекеті. Өмірдің мәні сабағының 1-сағатында төменде берілген әдіс – тәсілдер арқылы адамның ақиқаты тануға ұмтылысы өзіне: Мен кіммін? Менің өмірімнің мақсаты неде? деген сұрақтарды қоюға түрткі болады.Өмірдің мәні адамгершілік таңдау жасауда оның негізі, бастауы сүйіспеншілік, қиянат жасамау құндылықтарын бойымызға сіңіру қажет.Сыныпта тәртіп, талап, тыныштық, тазалық, татулық ережесіне бағыну.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

3 тапсырма. «мен кіммін?»Менің өмірімнің мақсаты неде? деген сұрақтарды қатыстыра отырып эссе жазыңдар.

Оқулық 26 бет

6. Топпен ән айту.Аңса жаным

М.Мақатаев, Иран Тасқараның

7.Үй тапсырмасы 7 тапсырма өмірі мәнді деп ойлайтын адамдар туралы слайд әзірлеу 27бет

Оқулық 27 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бір бірімізге тілек айтып сабағымызды аяқтайық.

Сабақ мақсаты: оқушыларға адам бақытының сырын ұғындыру арқылы дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Оқушыларға бақыт,бақытты болу ұғымдарының мәнін ұғындыра отырып, қайырымдылық,қанағатшылдық қасиеттері туралы түсінік беру;

Оқушыларды өзіне және өзгелерге жақсылық жасауға баули отырып, бақытты бола білуге үйрету;

Оқушыларды қайырымдылыққа, ризашылыққа тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңіТыныштық сәті.Орманға ойша серуен.

Арқаңызды тік ұстап отырыңыз. Көзіңізді жұмып, терең тыныс алыңыз.Әрбір тыныс алған сайын неғұрлым көбірек босаңсып сабырлы болуға тырысыңыз. Қазір біз орманға серуенге шығамыз. Өзіңіздің сынып есігіне қарай беттеп, есікті ашқаныңызды, дәлізбен өтіп ,далаға шыққаныңызды елестетіңіз.Таза ауаны жұтып , шашыңызды желбіреткен желдің лебін және бетіңізді сәл-пәл қыздырған күн сәулесін сезініңіз.Орманға қарай жүре бастаңыз.Келе жатқанда абай болыңыз, жәндіктерді басып кетпеңіз.Бір минут тоқтап айналаға көз салыңыз.Табиғаттың әсемдігі мен балғындығын сезініңіз

2.Үй тапсырмасын тексеру. 7 тапсырма өмірі мәнді деп ойлайтын адамдар туралы слайд әзірлеу

Оқулық 27бет

Дәйексөз Жаны мейірімге толы адам бақытты

Пифогор

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Бақыт деген үш игіліктің бірдей толық болуы,бірінші –жанның, екінші-тәннің, яғни денсаулықтың,күштің,сұлулықтың, үшіншіден,сыртқы игіліктің- барлықтың, белгіліліктің бақыттың мәні-парасттылықта,әркімнің өз алдына игілікті мақсат қоя білуінде, адамның мінез-құлқын,іс –әрекетін ерікті түрде өзгертіп, игілікке, ағыттап отыруында. Бақытты өмір сүру- қуанышты болу,дәулетке кенелу, рақатқа бөлену.Адамға қуаныш әкелетін оқиғалар- табысқа қол жеткізу, іс-әрекеттің марапатталуы, алға қойған мақсаттың орындалуы.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырма бақыт ұғымына берілген анықтамаларды оқып, шынайы бақыттың анықтамасын тауып, оның себебін түсіндіріңдер.

2тапсырмаЖағдаятты адам шынайы бақытты өзімен –өзі және айнала қоршаған ортамен үйлесімді өмір сүріп, өз өмірін жақсы іске арнағанда сезінетінін, ол бақытқа ақ ниет пен ізгі пейіл ғана апара алатынын ұғындыру.

Оқулық 28 бет

6. Топпен ән айту. Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар, әннің терең мазмұнды мәні оятар деп Абай атмыз айтандай бірге ән айтайық.

7.Үй тапсырмасы Жағдаятты оқып, өз шешімдеріңді айтыңдар

Оқулық 31 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бір бірімізге тілек айтып сабағымызды аяқтайық.енді балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер нені білесіңдер нені білгілерің келеді соны мына стикерге жазып беріңдер.

Сабақ мақсаты: оқушыларға адам бақытының сырын ұғындыру арқылы дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Оқушыларға бақыт,бақытты болу ұғымдарының мәнін ұғындыра отырып, қайырымдылық,қанағатшылдық қасиеттері туралы түсінік беру;

Оқушыларды өзіне және өзгелерге жақсылық жасауға баули отырып, бақытты бола білуге үйрету;

Оқушыларды қайырымдылыққа, ризашылыққа тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру. Жағдаятты оқып, өз шешімдеріңді айтыңдар

Оқулық 31бет

Дәйексөз Жаны мейірімге толы адам бақытты

Пифогор

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Бақыт –адамның өмір қызығы мен қуанышына, рахатына қанағаттану дәрежесін танытатын этикалық ұғым. Бақыттың негізінде адамның өмірі мағыналы және нәтижелі болған кездегі өз болмысына деген ризашылық сезімінің қалыптасуы жатыр.Арман сияқты Бақыт та мұраттың тылсымдық- эмоциялық көрінісі болып табылады. Құс ұшуға жаралған, адам бақытты болуға жаралған дейді халық мақалында сол сияқты әрбір адам өмірге келгеннен кейін бақыттыболуға тиіс.Бақыт термині өз өмірінен толық қанағаттанушылық сезімін сезінген адамды бақытты адам бола алады.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

3 тапсырма бойынша оқушыларға оқулықта берілген ой –тұжырымдарды оқып,естеріне сақтап алу тапсырылады.

4 тапсырма оқулықта берілген. Бапсырманың жауабы Еңбек пен бақыт егіз. Мақал.

Ұжымдағы достық жобасының 1-кезеңі бойынша жобаның мақсаты жазылып, сұрақтарға жауап беріп, жобаның бірінші кезеңінен естерінде қалған айрықша әсерлерді дәптерге жазады.

Оқулық 28 бет

6. Топпен ән айту. Әннің бірге орындаудың өзіндік үлкен мәні бар. Олар бірін-бірі тыңдай білуге, түсіне білуге үйрене отырып,әнді орындау барысында олардың ішкі сезімдерінде үйлесімділік қалыптасады.

7.Үй тапсырмасы Ұжымдағы достық жобасын құру

Оқулық 33 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бір бірімізге тілек айтып сабағымызды аяқтайық.енді балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер нені білесіңдер нені білгілерің келеді соны мына стикерге жазып беріңдер.

Сабақ мақсаты: Оқушыларға «абырой» «ар» ұғымын түсіндіре отырып, қиянат жасамау құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Оқушыларға адам абыройын ар-ұжданмен байланыстыра отырып ұғындыру;

Қайырымдылық, қанағатшылық қасиеттерін дамыту;

Оқушыларды ризашылыққа , тәртіптілікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру. Ұжымдағы достық жобасын құру

Оқулық 33 бет

Дәйексөз

« абырой- ар еңбегі»

Пифогор

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Ақыл сүйкімді көрінгенмен, оның дегенін істеп, мүйізі қарағайдай болып жатқан ешкімді әзір көре қоймадық. Өйткені ақылға айтқызсаң , қапысыз іс, қатесіз сөз болмайды дейді.Ал, не сөзі, не ісі көңілін қозғамаған кісінің соңынан адам түгілі мал екеш мал ермейді.Мен білсем, мына заманың тап ақыл сұрамайды, абырой сұрайды. Бұл заманда абыройдың да аты өзгеріп кетті. Оны бүгінде бедел дейтін болыпты. Бедел дегенің есігіңнің алдында көлденең жатып алатын күдіре желке көк төбет сияқты. Ол да үйінің сорпа-суаны мол дәулетті кісіге бітетін көрінеді?!

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырма. Мақал- мәтелдерді оқып , талдап ,абыройдың анықтамасын шығарыңдар.

-Ұят жүрген жерде абырой төгілмейді

Абырой бар жерде, ар шапаны сөгілмейді.

-Ала жіпті аттамағанның абыройы биік.

-Еңбек мұратқа жеткізер, жалқаулық абыройды кетірер.

-Адамгершілік абырой әпереді.

-Абыройыңды жасыңнан сақта.

2. тапсырма. Төменде берілген ой –тұжырымды оқып, абырой туралы өз қорытындыларыңды жасаңдар.

Оқулық 40 бет

6. Топпен ән айту. Адам

Тұманбай модағалиев

Әсет Бейсеуов

7.Үй тапсырмасы

Кішіпейілділік мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 40 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бір бірімізге тілек айтып сабағымызды аяқтайық.енді балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер нені білесіңдер нені білгілерің келеді соны мына стикерге жазып беріңдер.

Сабақ мақсаты: Оқушыларға «абырой» «ар» ұғымын түсіндіре отырып, қиянат жасамау құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

Оқушыларға адам абыройын ар-ұжданмен байланыстыра отырып ұғындыру;

Қайырымдылық, қанағатшылық қасиеттерін дамыту;

Оқушыларды ризашылыққа , тәртіптілікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Кішіпейілділік мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Мәтіндегі «Кішіпейіліл болмай, кемеңгерлік жоқ» дегенді қалай түсінесіңдер? Оның адамның абыройымен қандай байланысы бар?

Оқулық 33 бет

Дәйексөз

« абырой- ар еңбегі»

Пифогор

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы.

Абырой- ар –намыстың тазалығы және адамгершілік,еңбек, шығармашылық қызмет арқылы көпшілік тарапынан сый –құрметке ие ететін адамның қадір – қасиеті, қоғамдық бейнесін, беделін білдіретін адам бойындағы ең асыл қасиеттердің бірі кісілік адамгершіліктің тірегі.Ақыл сүйкімді көрінгенмен, оның дегенін істеп, мүйізі қарағайдай болып жатқан ешкімді әзір көре қоймадық. Өйткені ақылға айтқызсаң , қапысыз іс, қатесіз сөз болмайды дейді.Ал, не сөзі, не ісі көңілін қозғамаған кісінің соңынан адам түгілі мал екеш мал ермейді.Мен білсем, мына заманың тап ақыл сұрамайды, абырой сұрайды. Бұл заманда абыройдың да аты өзгеріп кетті. Оны бүгінде бедел дейтін болыпты. Бедел дегенің есігіңнің алдында көлденең жатып алатын күдіре желке көк төбет сияқты. Өзінің адам деген атына, ар-ұяты мен адамгершілігіне сай әрекет етіп, айнала қоршаған ортасына ойымен, сөзімен, ісімен ешқандай қиянат келтірмеген адам абыройлы болады. Өзің адам деген атына, ар-ұяты мен адамгершілігіне сай әрекет етіп, айнала қоршаған ортасына ойымен, сөзімен, ісімен ешқандай қиянат келтірмеген адам абыройлы болады.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

3 тапсырма. «Абыройлы бол!» «Абыройыңнан айырылма!» деген үлкендердің бата-тілектерінің айтылу себебін тауып, жазыңдар.

4 тасырма.Төменде берілген өлеңді оқып, «Абыройлы болу-парызың» тақырыбына эссе жазыңдар.

5 тапсырма.Берілген сөзтізбекті дұрыс шешсеңдер, осы сабақтың дәйексөзін оқуға болады. Тапсырманы дәптерге орындаңдар.

Оқулық 42 бет

6. Топпен ән айту. Адам

Тұманбай модағалиев

Әсет Бейсеуов

7.Үй тапсырмасы

Ақылды егінші мәтінді оқып өз ойларыңды жазып келіңдер.

Оқулық 42 бет

8.Соңғы тыныштық сәті

Ал балалар бір бірімізге тілек айтып сабағымызды аяқтайық.енді балалар бүгінгі сабақтан нені білдіңдер нені білесіңдер нені білгілерің келеді соны мына стикерге жазып беріңдер.

Сабақ мақсаты: Жауапкершілік туралы түсінік бере отырып,сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:жауапкершілік ұғымын ар –ұят пен ұқыптылық қасиетімен байланыстыра отырып түсіндіру

-ұқыптылық ,тәртіптілік қасиеттерін дамыту;

-өмірге,іс-әрекетке ар –ұятпен, аса ұқыптылықпен қарауға тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Ақылды егінші мәтінді оқып өз ойларыңды жазып келіңдер.

Оқулық 42 бет

Дәйексөз

Өзің айналасындағы жора-жолдастарының жан дүниесіне үңіліп қарамаған адам өмірде үлкен қиыншылықтарға кезігеді және айналасына зиянын тигізеді.

Альфред Адлер

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Жауапкершілік- адам бойындағы белгілі бір істі, өзіне тапсырылған міндетті орындап, жүзеге асыруынан байқалатын адамгершілік қасиет.Адамның қоғам алдындағы азаматтық борышын атқарумен бірге, өзіне жүктелген жауапкершілікті орындап шығуы оның кісілік беделін қалыптастырып, іскерлігін шыңдайды.Әр адам ерік-жігеріне, қайраты мен табандылығына қарай жауапкершілікті әрқалай сезінеді.Жүктелген міндетіне жауапкершілікпен қарайтын адам туған-туыстары, жора- жолдастары,ұжымдағы қызметтестері,жалпы әлеумет алдында жоғары бағаланып, оған жауапты да күрделі істерді атқаруға сенім артады.Адамның мақсатына жетуі, істің сәтті болуы, көбінесе, оның жауапкершілікті сезінуіне тікелей байланысты болып келеді. Жауапкершілікті шынайы сезіне білген адам өзіне де өзгеге де қиянат жасамайды. Адам баласы жауапкершілікпен өмір сүргенде ғана бақытқа, табысқа қол жеткізіп, биік белестерді бағындыра алады.Жауапкершілікті шынайы сезінудің өзі- бақытқа бір қадам жақындаудың белгісі. Ондай адам қиянатқа бармайды.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырма.Отбасыңның, сыныптастарыңның алдындағы жауапкершіліктерің туралы тізбектеп жазыңдар.

2 тапсырма «Жауапкершілікті адал атқару әрбір адамның міндеті ме? Тақырыбында сыныптастарыңның арасында сауалнама жүргізіңдер. Сауалнама нәтижесі бойынша қорытынды шығарыңдар.

3 тапсырма «Менің-жауапкершіліктерім» тақырыбында зерттеу жұмысын жүргіз,іске асыр.

Оқулық 47 бет

6. Топпен ән айту.

Ауылым әнім

Бәкір Тәжібаев

Ескендір Хасанғалиев

7.Үй тапсырмасы.

«Менің-жауапкершілігім»тақырыбын зерттеу.

Оқулық 47 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал міне балалар бүгінгі сабағымыздан Жауапкершілікті сезінген адамдар қалай өмір сүретінін, адам өз ісі, ойы мен сөзіне жауапкершілік алғанда, оның өмірі қандай болатынын түсіндік.

Сабақ мақсаты: Жауапкершілік туралы түсінік бере отырып,сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Жетістік критерийі:

1) жауапкершілік ұғымын ар –ұят пен ұқыптылық қасиетімен байланыстырады

2) ұқыптылық ,тәртіптілік қасиеттерін таниды

Ресурстар құралдар мәліметтер:

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер, оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру: 3 тапсырма

«Менің-жауапкершілігім» тақырыбына зерттеу жүргізу

-Не істеу керек?

-Бұған қалайша жетуге болады?

-Іске асырудың жолдары мен құралдарын анықта

-Жүзеге асыр.

- Барлығы дұрыс орындалды ма?

- Келесі жолы нені дәлірек істеген жөн?

Дескриптор:

1) Өзінің жауапкершілігін анықтай алады

2) Іске асыру жолдарын табады

3) Орындалуын ұйымдастыра алады.

Оқулық 47 бет

Дәйексөз: «Өзінің айналасындағы жора-жолдастарының жан дүниесіне үңіліп қарамаған адам өмірде үлкен қиыншылықтарға кезігеді және айналасына зиянын тигізеді.»

Альфред Адлер

4.Әңгімелеу: Мұғалімнің сыйы

«Нағыз ұстаз» аңызын оқып беріп, негізгі ойды түйіндеу.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

4 тапсырма: Жағдаятты оқып, өз шешімдерің мен ой-тұжырымдарыңды айтыңдар. Сұрақтарға жауап беріңдер.

5 тапсырма: Адам жауапкершілігінен туындайтын жақсы қасиеттерді, игі істерді тауып жазыңдар.

Дескриптор:

1) Жағдаятқа сәйкес ой тұжырымдай алады және сұрақтарға жауап береді

2) Жауапкершілік қасиеттерді ажырата алады

Оқулық 47 бет

6. Топпен ән айту: «Ауылым әнім»

Бәкір Тәжібаев

Ескендір Хасанғалиев

7.Үй тапсырмасы:

6 тапсырма: Аңызды оқыңдар. Ондағы ананың іс- әрекеті-нен қандай жауапкершілікті байқадыңдар? Кестені дәптерлеріңе толтырыңдар.

Дескриптор:

1) Ананың болашақ ұрпағы алдындағы жауапкершілігі екенін анықтайды.

«Шектен шықпа» мәтінін оқып келу

Оқулық 49 бет

8.Қорытындылау: Адамның мақсатына жетуі,ісінің сәтті болуы,көбінесе, оның жауапкершілікті сезінуіне тікелей байланысты болып келеді.

Сабақ мақсаты: Оқушыларға тәртіп пен парыз ұғымдарының мәнін ұғындыра отырып, дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Жетістік критерийі:

1) тәртіп пен парыздың маңызын түсіну арқылы адалдық қасиетін анықтайды

2) тәртіп пен парызға қатысты дұрыс әрекет жасауды ажыратады

Ресурстар, құралдар, мәлі-меттер:

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер, оқулық, ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарындаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі: Тыныштық сәті

2.Үй тапсырмасын тексеру.

6 тапсырма: Аңызды оқыңдар. Ондағы ананың іс- әрекетінен қандай жауапкершілікті байқадыңдар? Кестені дәптерлеріңе толтырыңдар.

Дескриптор:

1) Ананың болашақ ұрпағы алдындағы жауапкершілігі екенін анықтайды.

«Шектен шықпа» мәтінін оқып келу

Оқулық 47 бет

Дәйексөз: Тәртіпке бағынған ел құл болмайды.

Б.Момышұлы

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Тәртіп- адамның ең жақсы қасиеті.Даңқты батыр Б.Момышұлы: «Тәртіпке бағынған ел құл болмайды»,-деді емес пе. Бірін-бірі сыйлаған, құрметтеген, тәртіп пен парызын адал атқарған ел ешқашан опық жемейді.Тәртіпсіз басталған жұмыс жүйесіз аяқталуы мүмкін. Тәртіп адамның алдына қойған мақсатына жетуге мүмкіндік береді. Тәртіп әр адамның ішкі мәдениетін, ой – өрісін көрсетеді. Тәртіпті адам ешқашан дауыс көтеріп сөйлемейді. Орынсыз ашуға бой алдырмайды. Тәртібі жақсы адам, адамгершілігіне қылау түсірмей, парызын абыроймен атқарады.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырма

Төменде берілген ой – тұжырымдарды оқыңдар. Өздерің үшін дұрыс жауапты таңдап алып , дәлелдеңдер.

Тәртіп- белгілі бір қоғам мүшелеріне ортақ, орындалуы міндетті ереже, заң.

2 тапсырма Өздеріңнің өмірдегі тәртіп ережелеріңді жасаңдар.

3 тапсырма Шешендік сөзді оқыңдар. Ондағы берілгендердің өздеріне тиесілі қасиеттері мен міндеттерінің болмауын неліктен қасиетсіз дейтінін түсіндіріңдер.

Дескриптор:

1) Тәртіп ұғымының мәнін анықтайды

2) Тәртіп ережесін түзеді.

3) Тиесілі қасиеттерді ажыратады.

Оқулық 52 бет

6. Топпен ән айту: Ерлікке шақыру

Мұхтар Шаханов

7.Үй тапсырмасы.

«Ғылымдағы ғұмыр» мәтінін оқу, сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 53 бет

8.Қорытындылау:

Парыздан күшті күш жоқ.

Парыздан қатал сот жоқ.

Парыздан қорқынышты жаза жоқ.

Парыздан жарқын жарық жоқ

Сабақ мақсаты:Оқушыларға тәртіп пен парыз ұғымдарының мәнін ұғындыра отырып, дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Жетістік критерийі:

1) тәртіп пен парыздың маңызын түсіну арқылы адалдық қасиетін анықтайды

2) тәртіп пен парызға қатысты дұрыс әрекет жасауды ажыратады

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті. Нұрға бөлену

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықтағы Ғылымдағы ғұмыр мәтінін оқу сұрақтарға жауап беру

-Қарыз бен парыздың айырмашылығы неде?

-Парыз дегеніміз не? Ол адамға не үшін керек.

-Өздерің парыздарыңды қалай өтеп жүрсіңдер?

- Парызды өтеудің ерте,кеші бар ма? Неліктен?

Оқулық 53 бет

Дәйексөз

Тәртіпке бағынған ел құл болмайды.

Б.Момышұлы

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Ұлт мұраттарының ұлы байлықтарының бірі – жас ұрпақ, келелі келешек десек, бұл тақырып кеше де, бүгін де күн тәртібінен түспейтін мәселе, ұлтымыздың мақтанышы батыр атамыз Бауыржан Момышұлы «Тәрбиелі – тәртіптің құлы, тәртіпті – елдің ұлы» десе, ақын Олжас Сүлейменов «Адам тағдырын тәрбие шешеді» деп жазды. Бәрі де шындық. Тәрбие кешіктірілсе кешірілмейтін, дұрыс бағыт алмаса, қалпына келмейтін нәзік те, кәделі де сауатты, игілікті де ізгілікті іс. Адам ұрпағымен ұлы, еңбегімен ерен, келешегімен кемел болса, мұның мөлдір бастауы, алтын тамыры – тәлім – тәрбие ісінде жатыр. Әдептілікке, кішіпейілділікке тәрбиелеу баланың жеке басын қалыптастыру мен дамытудың аса  маңызды бір саласы, ұжымға, қоғамға, Отанға, еңбекке, өз міндеттеріне және өз басына қатынасын қалыптастыруды көздейді. Адамгершілік қасиеттер өз бойындағы жақсы мінез-құлық, жақсы әдет, жақсы әдептен құралады. Ол ананың ақ сүтімен, әкенің үлгі-өнегесімен, ата-әжеңнің берер үлкендік, ақсақалдық тәрбиелерімен бойыңа сіңеді. Мектепте ұстаздар өмірдегі жақсылық пен жамандық, адалдық пен арамдықтың айырмасын танып білуге көмектеседі, өмірде дұрыс бағыт таңдай білуге үйретеді.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

4 тапсырма Отан алдындағы-азаматтық парызды, ата- ана алдындағы- перзенттік парызды, ұстаз алдындағы- шәкірттік парызды қалай өтеуге болады? Нақты дәлелдер келтіре отырып, ой- тұжырымдарыңды жазыңдар.

5 тапсырма Сөзжұмбақты дұрыс шешсеңдер, ерекше торкөзден «Парыз» сөзін оқуға болады.

6 тапсырмаМәтінді оқыңдар. Ондағы кейіпкерлердің өз парызына адалдығын білдіретін сөздері мен істерін іріктеп алып, кестені дәптерге толтырыңдар.

Оқулық 52 бет

6. Топпен ән айту.

Ерлікке шақыру

Мұхтар Шаханов

7.Үй тапсырмасы.

6тапсырма Мәтінді оқыңдар Ондағы кейіпкерлердің өз парызына адалдығын тауып жазыңдар

Оқулық 55 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Тәртіп әр адамның ішкі мәдениетін, ой- өрісін көрсетеді. Тәртіпті адам ешқашан дауыс көтеріп сөйлемейді.

Сабақ мақсаты: Қоғамға адал қызмет ету туралы түсіндіре отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

-Отан, қоғам ұғымының сүйіспеншілік құндылығымен байланыстыра отырып ұғындыру.

-жауапкершілік, адалдық қасиеттерін дамыту;

-Отанды, қоғамды құрметтей отырып, татулық, бірлікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

6тапсырма Мәтінді оқыңдар Ондағы кейіпкерлердің өз парызына адалдығын тауып жазыңдар

Оқулық 55бет

Дәйексөз

Ел мен үшін не істей алады деп сұрама, ел үшін өзім не істей алам деп сұра.

Джон Кеннеди

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Қоғам дегеніміз- қоршаған орта десек қателеспейміз. Айналамызға риясыз сүйіспеншілікпен қызмет ету әрбір адамның парызы десек артық емес. Кез келген адам рухани өсу негізінде қоғаммен тығыз байланыста болады. Сондықтан да, қоғамдық өмірден алыстай алмаймыз. Біз қоғамға қызмет етуді өзімізге парыз ретінде қарауымыз керек. Адам бойында қоғамға деген көзқарас бірден қалыптаспайды. Жүре келе, тәжірибе арқылы пайда болады. Өзін-өзі үздіксіз жетілдірген адамдар қоғам үшін қызмет ете алады, бәріміз де өзіміз өмір сүріп отырған қоғамға мүшеміз. Сол үшін қоғам алдындағы, ел мен жер, дос пен бауыр, отбасындағы жауапкершілік арқылы қоғамға адал, қалтқысыз қызмет етуіміз керек. Қоғамға қызмет етудің мәні қоршаған әлемге деген сүйіспеншіліктің айғағы. Адамдар қоғам мен халықтың ара – қатынасы тығыз .Әр адам жеке тұлға ретінде өмір сүріп отырған ортасына риясыз сүйіспеншілікпен қызмет еткенде ғана, әлем мейірім құшағына бөленеді.Оған жетудің жолдары еңбектенуді қажет етеді.Әдетте біз қоғам да абыройлы болуды армандаймыз. Ол үшін өзіміз өмір сүріп отырған қоғамға риясыз сүйіспеншілікпен еңбек етуді басты мақсат етуіміз керек.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырма Сөздер мен олардың анықтамаларын салыстырып, әр сөздің өзіне сәйкес келетін анықтамасын табыңдар.

2 тапсырма Берілген мәтінді оқып, Отанды сүю, оған қызмет етуге қатысты адами қасиеттерді іріктеп алып, өз қорытындыларыңды шығарыңдар.

Оқулық 61 бет

6. Топпен ән айту.

Туған ел

Нұрсұлтан Әлімқұлов

Мансұр Сағатов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта Жас ұрпаққа айтар сөз деген Б.Момышұлының мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 62бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал балалар бүгінгі сабақта қоғамға қалай қызмет етуді үйрендік әрине дұрыс айтасыңдар адамға тән алты асыл қасиет бар 1-ші ұғымды, ойлы ететін зерде-зейіннің, 2-ші сені өрге сүйрейтін өнер- өрісің, 3-ші тек ілгері бастайтын талабың,4 ші ешқашан алдамайтын тапқырлығың, 5 ші қиындықта сыналатын қайратың, 6 шы –бәрінен де күшті ететін білімің.

Сабақ мақсаты: Қоғамға адал қызмет ету туралы түсіндіре отырып, сүйіспеншілік құндылығының мәнін ашу.

Жетістік критерийі:

-Отан, қоғам ұғымының сүйіспеншілік құндылығымен байланыстыра отырып байланыстыра алады.

-жауапкершілік, адалдық қасиеттерін ажырата алад

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта Жас ұрпаққа айтар сөз деген Б.Момышұлының мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 62бет

Дәйексөз

Ел мен үшін не істей алады деп сұрама, ел үшін өзім не істей алам деп сұра.

Джон Кеннеди

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Қазақта адамгершілігі мол, өз елінің қамын ойлаған адамды Азамат деген. Азамат- адамгершілік қасиеті мол, саналы адам Халық азаматтарға үлкен сенім артады, оған құрметпен қарайды. Елін сүйген азамат туған жеріне, ана тіліне, игі дәстүрлеріне, тарихына сүйіспеншілікпен , құрметпен қарайды. Намыс –азаматтың алтын туы. Әке – шешесін сыйлаған балада ғана намыс болады. Оларды ұялтпайын, сүйегіне таңба түсірмейін, өлсем өлейін, бірақ ата – анамды, жерге қаратпайын дейді.Патриотизм – «Отаным, сені сүйем. Сен үшін құрбан болуға әзірмін» дейтін құрғақ сөз емес. Ол –формализм. Елді, жерді, Отанды сүйетіндігіңді сөзбен емес, іспен дәлелде.Әрбір ісіңді ниетің мен ойыңды жақсылыққа бағыштап, істеген ісіңді сүйіспеншілікпен, зор жауапкершілікпен жасап, ешкімге, еш нәрсеге қиянат жасамасаң болғаны.Сенің осылай атқарған әрбір ісің, оқуың, еңбегің, басқаларға қызмет етуіңнің барлығы Отаның мен еліңнің игілілігіне айналады.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

3 тапсырма Төмендегі мәтінді оқыңдар. Осындай жағдайларда қандай азаматтық көрсетер едіңдер? Ойларыңмен бөлісіңдер.

4 тапсырмаЖағдаятты шешіңдер. Сұрақтар бойынша талдау жүргізіңдер.

-Отанға, елге адал қызмет етудің тағы да қандай жолдарын ұсынар едіңдер?

Оқулық 61 бет

6. Топпен ән айту.

Туған ел

Нұрсұлтан Әлімқұлов

Мансұр Сағатов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықтан Ұжымдағы достық» жобасының төмендегі тапсырмаларды орындаңдар

-Жоба барысында жасаған игі істеріңнің нәтижелері мен естеріңде қалған сәттерді жазыңдар.

Оқулық 64бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал балалар бүгінгі сабағымыздан адамгершілік қасиеті бар өз елінің қамын ойлаған азамат пен азаматша болып өсулеріңе тілектеспін.

Сабақ мақсаты: адами қарым-қатынастардың адам өміріндегі маңыздылығын ұғындыру арқылы дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу. Жетістік критерийі:

-оқушыларды айналасындағы адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасауға үйрету;

-адами, ізгі қасиеттерін дамыту;

-оқушыларды отансүйгіштікке, татулыққа, бірлікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Шәкәрім Қ. Әділ – Мария (Үзінді) мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 68 бет

Дәйексөз

Назары әдемінің ой-санасы әдемі келеді,

ой-санасы әдемі адам өмірдің рақатын көреді.

Халық даналығы

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Адамның қоршаған ортаға қарым-қатынасы оның өзіндік көзқарасынан, сенімінен, дүниетанымынан, басқа адамдармен қатынасынан, ең бастысы – оның әрекетінен көрінеді.

Адам қоршаған адамдармен жақсы қарым-қатынаста болу үшін оның жан дүниесі рухани бай болу керек. Яғни күнделікті өмірде, адамдармен қарым-қатынаста әдептен шықпау, көңілге келетін сөз айтпау, жағымсыз мінез көрсетпеу – ол ішкі әлемнің көрінісі.

Қарым – қатынаста табысқа жету сыртқы жағдайлардан гөрі адамның ішкі жан дүниесіне, ниетіне байланысты.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырмада жағдаятты оқып, өз ойларымен жалғастыру тапсырылады.

2 тапсырмаға сәйкес Шәкәрімнің өлең жолдарын басшылыққа алып, адами қарым-қатынас жасаудың ережесін құрастыру ұсынылады.

Оқулық 69 бет

6. Топпен ән айту.

Достар құшағында

Сағи Жиенбаев

Шәмші Қалдаяқов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта берілген Мұхтар Құрманалиннің Әйнектің сынығы мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 70 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал балалар бүгінгі сабағымыздан адамгершілік қасиеті бар өз елінің қамын ойлаған азамат пен азаматша болып өсулеріңе тілектеспін.

Сабақ мақсаты: адами қарым-қатынастардың адам өміріндегі маңыздылығын ұғындыру арқылы дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу. Жетістік критерийі:

-оқушыларды айналасындағы адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасауға үйрету;

-адами, ізгі қасиеттерін дамыту;

-оқушыларды отансүйгіштікке, татулыққа, бірлікке тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Мұхтар Құрманалиннің Әйнектің сынығы мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 68 бет

Дәйексөз

Назары әдемінің ой-санасы әдемі келеді,

ой-санасы әдемі адам өмірдің рақатын көреді.

Халық даналығы

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Адамның қоршаған ортаға қарым-қатынасы оның өзіндік көзқарасынан, сенімінен, дүниетанымынан, басқа адамдармен қатынасынан, ең бастысы – оның әрекетінен көрінеді.

Адам қоршаған адамдармен жақсы қарым-қатынаста болу үшін оның жан дүниесі рухани бай болу керек. Яғни күнделікті өмірде, адамдармен қарым-қатынаста әдептен шықпау, көңілге келетін сөз айтпау, жағымсыз мінез көрсетпеу – ол ішкі әлемнің көрінісі.

Қарым – қатынаста табысқа жету сыртқы жағдайлардан гөрі адамның ішкі жан дүниесіне, ниетіне байланысты.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

3 тапсырмада Берілген өлеңнің үзіндісін оқып, ондағы қоршаған адамдармен жақсы қарым-қатынаста болуға көмектесетін қасиеттерді іріктеп алыңдар. Таңдауларыңды түсіндіріңдер.

4 тапсырмаға «Қарым-қатынаста табысқа жету сыртқы жағдайлардан гөрі адамның ішкі жан дүниесіне, ниетіне байланысты» деген ойды басшылыққа ала отырып, төмендегі кейіпкерлерді қарастырып, шағын қойылым дайындап сахналау.

Оқулық 69 бет

6. Топпен ән айту.

Достар құшағында

Сағи Жиенбаев

Шәмші Қалдаяқов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта берілген Жәмила Аязбекованың Атасы мен әжесі мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 74 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал балалар бүгінгі сабағымыздан адамгершілік қасиеті бар өз елінің қамын ойлаған азамат пен азаматша болып өсулеріңе тілектеспін.

Сабақ мақсаты: отбасылық құндылықтарды түсіндіре отырып, дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу.

Жетістік критерийі:

-отбасылық құндылықтарды дұрыс әрекет құндылығының негізінде ұғындыру;

-қайырымдылық, жанашырлық қасиеттерін дамыту;

-оқушыларды отбасы алдындағы жауапкершіліктерін сезіне білуге тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Жәмила Аязбекованың Атасы мен әжесі мәтінін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 74 бет

Дәйексөз

Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім жақындарына, туған-туысқандарына деген сүйіспеншілікпен байланысты.

Нұрсұлтан Назарбаев

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Отбасы – адам баласының өсіп –өнер алтын ұясы. Адамның өміріндегі ең қуанышты, қызық дәурені осы отбасында өтеді. Отбасы мүшесі ретінде сенің міндетің- ата-анаңды, туған туыстарыңды, жасы үлкендерді сыйлап, құрмет тұту, жасы кішілерге қамқорлық жасау, мектептегі сабағыңды жақсы оқып, білімді, мәдениетті, жан-жақты болып өсіуге ұмтылу. Сонымен бірге отбасылық құндылықтардың, атап айтқанда белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелер, мұралар мен салт-дәстүрлердің сақталуына өзіндік үлес қосу да біздің міндетіміз.

«Бақытты отбасы» аңыз әңгімесін оқу.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырмада . Ұлы педагог Василий Сухомлинскийдің кеңестерімен танысып, ата-аналарыңның, туыстарыңның алдындағы парыздарың туралы эссе жазыңдар. 2 тапсырмаға. Суретке қарап, ондағы отбасылық құндылықтар туралы әңгімелеп беріңдер.

Оқулық 75 бет

6. Топпен ән айту.

Сәби болғым келеді

Мұқағали Мақатаев

Тұрсынғазы Рахимов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта берілген Немат Келімбетовтың «Ұлыма хат» үзіндісін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 78 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Ал балалар бүгінгі сабағым отбасы – адамның рухани тірегі. Отбасың бақытты болу үшін сен де үлесіңді қосуың тиіс, ана сүтімен бірге даритын, үлкенді сыйлап, ізет көрсету, кішіге қамқорлық жасау секілді асыл қасиеттерді бойымызға сіңіруіміз қажет.

Сабақ мақсаты: адами қарым-қатынастардың адам өміріндегі маңыздылығын ұғындыру арқылы дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу. Жетістік критерийі:

-отбасылық құндылықтарды дұрыс әрекет құндылығының негізінде ұғындыру;

-қайырымдылық, жанашырлық қасиеттерін дамыту;

-оқушыларды отбасы алдындағы жауапкершіліктерін сезіне білуге тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Немат Келімбетовтың «Ұлыма хат» үзіндісін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 78 бет

Дәйексөз

Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп қалыптасады. Отанға деген ыстық сезім жақындарына, туған-туысқандарына деген сүйіспеншілікпен байланысты.

Нұрсұлтан Назарбаев

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Отбасы – адамның рухани тірегі. Отбасың бақытты болу үшін сен де өз үлесіңді қосуың тиіс, ана сүтімен бірге даритын, үлкенді сыйлап, ізет көрсету, кішіге қамқорлық жасау секілді асыл қасиеттерді бойыңа сіңіріп, қоршаған ортаға және қоғамға пайдалы азамат болып өсуге ұмтылуың керек. Сен – өміріміздің жалғасы, ертеңі, жарқын болашағымыз, ел мен жердің иесісің. Күнделікті өмірде адамдармен қарым-қатынас барысында өмірдегі түрлі жағдайларды өзіңді қалай ұстауды, адамгершілік әліппесін игересің, атап айтқанда, мейірімді, кішіпейіл болу, ізеттілік, сыйластық, үлкендермен және кішілермен қандай қарым-қатынаста болу сияқты тәжірибе жинақтау

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

5- тапсырмада . Нұрсұлтан Назарбаевтың «Әр халықтың өміріндегі терең имандылық пен рухани негіздерге – дәстүрлерге назар аудару керек. Оның халық өміріндегі рөлі еш даусыз» деген ойын басшылыққа алып, пікір алысу жүргізіңдер

Оқулық 81 бет

6. Топпен ән айту.

Сәби болғым келеді

Мұқағали Мақатаев

Тұрсынғазы Рахимов

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта берілген Марат Қабанбайдың «Айгүлдің әңгімесі» (Үзінді)- сін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 85 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

. Ал балалар бүгінгі сабағым отбасы – адамның рухани тірегі. Отбасың бақытты болу үшін сен де үлесіңді қосуың тиіс, ана сүтімен бірге даритын, үлкенді сыйлап, ізет көрсету, кішіге қамқорлық жасау секілді асыл қасиеттерді бойымызға сіңіруіміз қажет.

Сабақ мақсаты: ұжымдағы қарым-қатынастың адамгершілікке негізделуі керектігін ұғындыра

Жетістік критерийі:

-оқушыларды ұжымдағы тұтастық, жауапкершілік, сүйіспеншілік құндылығына негіздеуге үйрету.

-оқушыларды айналасындағыларға риясыз қарым-қатынас жасауға баулу.

-оқушыларды ізгілікке, мейірімділікке, риясыздыққа тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Марат Қабанбайдың «Айгүлдің әңгімесі» (Үзінді)- сін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 84 бет

Дәйексөз

Адамдардың ортасында өмір сүріп бақытты болу дегеніміз – ең алдымен өзіңе тиістіні тындыру, өз борышыңды ақтай білу деген сөз.

Василий Сухомлинский

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Ғасырлар бойына қалыптасып, халықпен бірге жасасып келе жатқан әдеп «Адам» деген ардақты атқа кір келтіргісі келмейтін әр кісіге, ұжымның әрбір мүшесіне ауадай қажет рухани игілік болып табылады. Адамдардың бір-біріне бауыр етіп, араларында ыстық ынтымақтастық орнататын да әдеп қой! Адамның сыртқы бағытымен қатар ішкі дүние-сезіміне де бағдар беріп, оған жөн сілтейтін де осы әдеп емес пе?!

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

1 тапсырмада Жағдаяттармен танысып, ұжымдағы қарым-қатынас туралы өз пікірлеріңді білдіріңдер.

3 тапсырмаға Берілген мәтінді оқыңдар. Ондағы тәлімді ойлардың адамдармен ізгі қарым-қатынас жасауға тигізетін пайдасы туралы баяндап беріңдер.

Оқулық 86 бет

6. Топпен ән айту.

Не деген керемет күн!

Мұқағали Мақатаев

Тұрсынжан Шапай

7.Үй тапсырмасы.

Оқулықта берілген Мұқан Иманжановтың «Алғашқы айлар» (Повестен үзінді)- сін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 87 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.

Сабақ мақсаты: ұжымдағы қарым-қатынастың адамгершілікке негізделуі керектігін ұғындыра

Жетістік критерийі:

-оқушыларды ұжымдағы тұтастық, жауапкершілік, сүйіспеншілік құндылығына негіздеуге үйрету.

-оқушыларды айналасындағыларға риясыз қарым-қатынас жасауға баулу.

-оқушыларды ізгілікке, мейірімділікке, риясыздыққа тәрбиелеу.

Ресурстар құралдар мәліметтер

Үнтаспа ,сюжетті суреттер

Дәптер оқулық , ақ қағаздар.

Түрлі түсті қарандаштар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

Тыныштық сәті.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықта берілген Мұқан Иманжановтың «Алғашқы айлар» (Повестен үзінді)- сін оқып сұрақтарға жауап беру.

Оқулық 84 бет

Дәйексөз

Адамдардың ортасында өмір сүріп бақытты болу дегеніміз – ең алдымен өзіңе тиістіні тындыру, өз борышыңды ақтай білу деген сөз.

Василий Сухомлинский

4.Әңгімелеу Мұғалімнің сыйы

Ұжымдағы жайлы ахуалдың сақталуы әрбір адамның жан дүниесіне, көңіл-күйіне тікелей байланысты. Адамның жан дүниесі дегеніміз – оның ішкі көңіл-күйі, сезімдері, ойлары, арманы, қиялы. Жалпы адамның қолға ұстап, көзбен көруге мүмкін болмайтын күйлері. Бірақ олар сыртқы факторлардың әсерімен әр адамның әртүрлі әрекеттері мен қылықтары арқылы көрініс табады. Сендер мектепте бірлесіп қоғамдық пайдалы іспен шұғылдансаңдар, бір-біріңе көмектессеңдер, ұжымда бірлік, сыйластық болады. Білім алу, өнерге үйрену және өмірді түсіну сияқты ортақ мақсат – сендерді біріктіреді, ұжымда жайлы ахуалдың болуына жағдай туғызады.

Өзін-өзі тану журналы

5.Шығармашылық жұмыс

4 тапсырмада. Авраам Линкольннің «Адам өміріндегі ең тамаша нәрсе – оның басқа адамдармен қарым-қатынасы» деген ойын басшылыққа алып, өз сыныбыңдағы қарым-қатынасты жақсартудың жолдарын жаса.

Оқулық 89 бет

6. Топпен ән айту.

Не деген керемет күн!

Мұқағали Мақатаев

Тұрсынжан Шапай

7.Үй тапсырмасы.

Оқулық 87 бет

8.Соңғы тыныштық сәті.