"Мен және менің мамандығым"

Мен және менің мамандығым

(эссе)

«Адам жанын түсіне білу,

оны зерттей білу-үлкен өнер» З.Фрейд

Кенжегулов Нурлан Кенжегулович

Адамзаттың ішкі жан көріністері қанша түрлі болғанмен соларды үш топқа бөлуге болады.

Ақыл.Ішкі сезім.Қайрат.Осы үшеуін бірдей бойында ұстай білу әрбір адамзаттың міндеті.Егер де осы үш қасиет тең болмай біреуі таразының басын билеп кетсе, ол адам бақытты болашақ емес-деп Мағжан Жұмабаев ағамыз өз пікірін білдірген.Әр адамда бір нәрсеге талап,ыңғай,қабілет яки зеректік болады. Біреу бала оқытуға,біреу мал бағуға,біреу әскерлікке,біреу жазушылыққа,біреу дәрігерлікке,біреу саудаға,біреу сөзге, біреу дауға ыңғайланып жаралады.Кімде-кім өзіне біткен ыңғайына қарай, өз жолымен жүріп,қызмет етсе өз басына да,әлеуметке де үлкен пайда келтірмек.

«Білекке сенер заманда-ешкімге есе бермедік, білекке сенер заманда қапы қалып жүрмелік» деп Абылай хан бабамыз айтқандай ХХІ ғасыр білімділер ғасыры.Білімді ұрпақ өсіру үшін тәрбие мен білім қатар берілуі тиіс.

Осы орайда,мектептегі психолог-педагог мамандығының өзіндік орны бар.Өз ісінің мақсатын,міндеттері мен іске асыру жолдарын,жұмысының міндеттері мен жауапкершілігін анық білуі тиіс. Бұл өте төзімділік пен шыдамдылықты,

білімдікпен біліктілікті, мейірімділік пен талап қоя білушілікті керек етеді. Психолог бала жанының терең түпкіріне үңіле білсе,баланы тыңдай білсе,

өзін де,тыңдата алса,бала құқығына қол сұқпай –тәрбиесіне басшылық жасаса дұрыс нәтижеге жетері сөзсіз.Психолог баламен бірлесе отырып, өзін тануына жан дүниесін басқара алуына,айналасымендұрыс қарым-қатынас жасауына ықпал етеді. Ал ата-ана баланың қажетті нәрсесін қамтамасыз еткенде,оның рухани жағынан жұтап қалмауына назар аударған жөн.Бала көңілі сезгіш.Өмір жолын таңдауға әр баланың құқы бар.

Жас жеткіншек үлкен өмірдің таңдауын жасарда жанында психолог маман болып көмек қолын созса, ол әрине сәттілік әкеледі. Бала жанын әрқашан жылу мен мейірімді қажет ететінін естен шығаруға болмайды. Психолог маманның адамгершілігі, өз жұмысына берілуі,оқушыны сыйлап, қадірлеуі,әділ шешім шығару арқылы қатаң да дұрыс талап қоя білуі маңызды.Психолог-адамның сырласы,адам жанының емшісі.Адамның өмірге деген құштарлығын арттырады. Ата-баба дәстүрінен бастау алған жан жарастығы мен жайсаңдығын әрі қарай жалғастыру,жас ұрпақ санасына қалыптастыру үшін,ақын Шәкәрім сөзімен айтсақ,Ар ғылымы мен ішкі жан сыры іліміне ерекше көңіл бөлінуі керек.

Еліміз егемендік алғаннан бері оқу-тәрбие саласында көптеген өзгерістер енгізілді. Өсіп келе жатқан жас ұрпақтарға өмір сүрудің негіздерін беру және олардың психологиялық тұрғыда қалыптастыру мәселесі де ең басты орында тұр. Әрбір оқушыны жеке тұлға деп танып, ғылыми, рухани мұралады игерген шығармашылық ой-өрісі бар,компьютерлік сауаттылығы мен ақпараттық мәдениеті қалыптасқан жастарды тәрбиелеу–бүгінгі күннің ең негізгі мақсат-тарының бірі.Халқымыз қашаннан еркіндікті аңсаған,ой еркіндігі бар,адал,арлы халық. «Балаларға оқу білім берілсін.Сонымен қатар сұлу мінез,әр түрлі өнермен өрілсін-деп Ж.Баласағұн айтқандай,тәуелсіз мемлекетіміздің тізгінін ұстайтын азаматтарды тәрбиелеуге ғасырлар бойы пайдаланып келе жатқан халықтық салт-дәстүр мен ұлттық тәрбие бүгінгі күнде оқу-тәрбие саласында тиімді қолдануда.»

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев: «Рухы биік халықтың іргесі де берік,әлеуметі де қуатты,ынтымағы жарасымды болады деп есептеймін,өйткені ұлт тәрбиесі ұлттық рух пен тікелей байланысты екені хақ»- деген болатын.

Ерте замандар да ата-бабалар дәстүрі бойынша дуалы ауыз би шешендер мен көсемдердің, даналардың қасына отырғызып,сөздерін тыңдатқан.Бұл дана адамдардың жақсы қасиеттері жұғысты болсын деген ниетттен туған. Қазіргі таңда жас жеткіншектерге ұлттық тәлім берудің маңызы зор.

Мектепте де,ұжым арасында, оқушылар арасында да жан-жақты психоло-гиялық көмек,психологиялық тәлім-тәрбие жұмыстарын арнайы жастарға сәйкес жүргізіп отыру қажет. Атап айтқанда, түрлі тренингтер, анкеталық сұрақтар, тест,жекелей оқушылармен жұмыс. Осындай жұмыстардың нәтижесінде мектеп ұжымы ең ұйымшыл,береке бірлігі айрандай ұйыған, қандай киелі іс, қиындықтар болса да, жеңіп шыға алатын ұжымға айналады.

Психологтың әр жанға көрсетер өнеге-үлгісі,жарқын жүзі,сергек сезімі,жана-шырлығы,ұжымның тікелей мінез-құлқын,сырт кейпін жұдырықтай жүрегімен сезінетін әсемдігі,әрбір адамға беретін дұрыс бағыт-бағдары бар.

Ғалымдарымыздың зерттеуіне сүйенсек,бүгінгі таңда «Психология» маман-дығы әлемдегі ең танымал мамандықтар қатарының бестігіне кіреді.Демек, оның қазіргі қоғамда алатын орны ерекше.

Психолог болу-қызықты да қиындығы мол тамаша мамандық деп ауыз толтырып айта аламын. Қазағымыздың болашағы жарқын әр маман өз ісінің мақтанышына айналса,нұр үстіне нұр болар еді.