Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас

«Ю. Гагарин атындағы № 3» коммуналдық мемлекеттік мекемесі жалпы орта мектебі

Аудандық семинар

Тренинг – сабақ: Ата-ана мен бала арасындағы

қарым-қатынас

Педагог – психолог: Г. Нұрғалиева

Ә. Тұрсынқұлова

Жетісай қаласы, 2016 ж

Тақырыбы: Ата-ана мен бала арасындағы

қарым-қатынас

Кіріспе сөз: Сәлеметсіздер ме,  құрметті ұлағатты ұстаздар мен ата-аналар!

Бүгінгі  біздің «Ата – ана мен бала арасындағы қарым-қатынас» атты тренинг – сабағымызға қош келіпсіздер!  Ата-ананың  тілегі – баласының  жақсы адам болуы, еңбек сүйгіштігі, оқу мен еңбектегі табыстары.

         Баланы бастан бақпасаң,

         Жамандықтан қақпасаң,

         Қадірден жұрдай қасқа боп,

         Кешкенің өмір босқа тек, - дегендей, баланың ыстық-суығына күймейтін, жақсылығына сүйінбейтін ата –ана жоқ шығар.

Бүгінгі  ұл – ертеңгі әке, ол әкеге қарап өседі. Бүгінгі қыз – ертеңгі ана, ол шешеге қарап  өсіп, бой түзейді. Балаға білім, тәрбие беруде басты тұлға ұстаз болса, оны жалғастырушы, демеуші –ата –ана.

Мақсаты:

• қазіргі кездегі баланың дамуына, жеке тұлға болып қалыптасуына ата-ана тәрбиесінің әдіс-тәсілдерін жетілдіре отырып, қарым-қатынас орнату;

• ата-ананың бала өміріндегі орны мен рөлі туралы ой түрткі салу, өз баласын жақсы тану, көмек және кеңес беру мақсатында ата-аналардың педагогикалық-психологиялық білімін көтеру;

• ата-ананың бала тәрбиесіндегі негізгі тұлға екеніне көз жеткізу;

• баланың бойындағы жағымды қасиеттерді дамытып, жағымсыз қасиеттерден арылуға, ата-анамен қарым-қатынасын жақсартуға көмектесу;

• ата-ананың жауапкершілігін күшейтуге көмектесу;
  Ресурстар: интерактивті тақта, доп, лента, шар, тәттілер, стикер, емен ағашының суреті.

Әдіс-тәсілдер: пікір алмасу, сұрақ-жауап,   психологиялық жаттығулар, талдау, ой жинақтау.
Күтілетін нәтиже: тренинг барысында ата - аналар баланы түсініп, кез келген жағдайда қарым - қатынаста бір - бірін түсіне білу.
Тренинг жоспары:
1. «Таныстыру» тренингі 5 мин
2. Видеороликтер 10 – 15 мин
3. «Байлаулы бала» (тренинг) 7 мин

4. «Жанұя ойыны» сергіту жаттығуы 7 мин
5. Ситуациялық сұрақтар 10 мин

6. «Кім мәреге бірінші жетеді» 10 мин

7. Қорытынды 3 мин

1. «Таныстыру» жаттығуы

Қазір мен 1 рет қол шапалақ соққанда сіздер қасыңыздағы оң жағыңыздағы, сол жағыңыздағы отырған адаммен қол беріп қысып амандасасыздар. Қол шапалақ 2 рет соғылғанда бір-біріңізге есімдеріңізді айтып, таныса отырыңыздар. 3 рет қол шапалақ соқанда бір-біріңізге жақсы ниет тілектеріңізді білдіреміз.

2. Экранға назар аударыңыздар. ( видео ролик «Бала тәрбиесі», «Әке 1 сағат уақытыңызды сатыңызшы»)

3. «Байлаулы бала» ойын – жаттығуы

Қазір сіздерге бірнеше сұрақ қоямын, ал сіздер сол сұраққа жауап берулеріңіз керек.

1. Сіз балаңызбен көл жағасына бардыңыз. Балаңыз суға қызыққаны соншалық суға қарай жүгіріп кетті. Сіз қалай тоқтатасыз? (аяғы байланады)

2. Қарасаңыз балаңыз адамдардың тастап кеткен темекінің тұқылын жинап алып, сонымен ойнап отыр. Сіздің әрекетіңіз? (қолы байланады)

3. Жұмыстан шаршап келсеңіз бала теледидардан атыс-шабыс, бір сөзбен айтқанда өз деңгейіне келмейтін кино көріп отыр. Сіздің әрекетіңіз? (көзі байланады)

4. Балаңыз басқа ұлттың қызын ұнатты. Бірақ сіздің қалауыңыз ол емес еді. Сіздің әрекетіңіз? (кеудесі байланады)

5. Балаңыз досымен келіспей қалды да, жаман сөздермен сыбағасын берді. Сіздің айтар сөзіңіз? (аузы байланады)

Міне, баламыз қандай күйге түсті, құрметті ата-ана. Мұндай күйге түспес үшін баламызға неге болмайтынын, «өйткені» сөзін қолдана отырып түсіндіруіміз керек. Сонда ғана сіз бала тәрбиесінде мақсатыңызға жете аласыз.

  4. «Жанұя ойыны».

Қазір мен сіздерге араларыңыздан кез – келген ата – анаға доп лақтыру арқылы сұрақ қоямын. Допты қағып алған ата – ана сұраққа тез жауап беріп маған допты қайтару керек.

       1.   Балаңыздың туған  күні?

      2.   Сынып жетекшісінің толық аты- жөні?

      3.   Балаңыздың парталас көршісі кім?

       4.   Балаңыз қандай өлшемлі   аяқкиім киеді?

       5    Балаңыздың сүйікті асы қандай?

       6.   Балаңыз кеше қандай баға алды?

      7.   Балаңыз қандай түсті жақсы көреді?

       8.   Балаңыз спорттың қандай түрін жақсы көреді?

       9.   Балаңыз бірінші сыныпқа қай жылы барды?

      10. Балаңызды еркелетіп қандай сөздер айтасыз?

      11.  Балаңызға ашуланғанда,ең алдымен ауызыңызға қандай сөз түседі?

      12. Балаңыздың ең жақын досы кім?

5. Ситуациялық сұрақтар.  

• Сіз жұмыстан ашулы келдіңіз, балаңыз компьютер алдында отыр, үйдің іші жиналмаған, тамақ істелмеген, сіздің айтып кеткен тапсырмаңыз орындалмаған сіздің әрекетіңіз?

• Балаңыздың  өнері, қандай да бір іске қызығушылығы, бейімділігі  байқалса, не істер едіңіз?

• Баламен  сөйлесе білу де үлкен өнер, 4-6 жастағы бала күніне көптеген сұрақтар қоятын көрінеді. Мысалы:түн неге қараңғы, күн қайда кетті,ұшақ қалай ұшады... деген сияқты таусылмайтын    сауалдар көп . Сіздің балаңыз да сондай сауалдарды көп қоятын болса, жауап беруге тырысасыз ба, әлде елеусіз қалдырасыз ба?

• Сізге мектептегі мұғалімдерден «Сіздің балаңыз басқа балаларды ұрады» деген

бірнеше шағым айтылады. Тағы көрші ата-аналардан да «Біздің баланы ұрды»

деген сөз естуге тура келеді дейік. Не істейсіз? Балаңызды қалай тәрбиелейсіз?

• Кейбір ата-аналардың баласының әрбір іс-әрекетіне көңілі толмай: «Сен сала алмайсың, сен істей алмайсың», - деп айтып жататынын байқаймыз. Бала іс –әрекетіне теріс баға беруге қалай қарайсыз?

• Балаңыз сабақтан қашып, мектептен ерте келеді, не істейсіз?

• Балаңыз  күнде бірінші сабаққа кешігіп келеді. Қалай жөнге келтіресіз?

• Балаңыз мектептегі  бір мұғаліммен тіл табыса алмай жүр. Балаңызға қандай кеңес бересіз?

• Сіздің балаңыз сыныптағы жақсы оқитын оқушылардың бірі, алайда бір күні сынып жетекшісі үлгерімі нашар оқушылармен алып қалды, сіздің іс-әрекетіңіз?

• Балаңыздың сабағы, тәртібі жайлы білгіңіз келіп, мектепке келіп тұрасыз.           Сынып жетекшісі сізді қатулы қабақ, ашулы күймен қарсы алды. Сіздің әрекетіңіз?

• Биыл сіздің балаңыздың сыныбында оқитындардың бәрінде ұялы телефон бар, тек сіздің балаңызда жоқ. Күнде «әпер» деп мазаңызды алады, сабаққа барғысы келмейді. Сіз жұмыссызсыз, не істейсіз?

• Сіздің тұңғышыңызды атасы мен әжесі бауырына басқан. Сабағы қиындап кеткен соң, өздерің қадағалаңдар деп әкеп тастады. Ал, балаңыз  тәрбиеңізге көнер емес, не істейсіз?

6.“Кім мәреге бірінші жетеді?” ойыны.

Сіздің балаңыз сізді қатты қуантты.. (бір ісімен). Сіз не айтасыз? Қалай қолдайсыз? (Әрбір қадамдарыңызды басқанда балаға мадақтау сөздерін айтып, мәреге бірінші жетулеріңіз керек).
Енді мен сіздерге балаңыз бен өзіңіздің өміріңізде тәтті күндеріңіз көп болсын деп осы тәттіні ұсынамын.
Балаларыңыздың тәтті қылықтарына тоймай жүретіндей өмірлеріңіз тәтті болсын осы тәттіні ұсынамыз.

Ал тәттінің үстіндегі стикерге бүгінгі тренинг –сабағымыздан алған әсерлеріңізді жазып, мына емен ағашындай отбасыларыңыз берік, балаларыңызға берген тәрбиелеріңіз жемісті болсын деген ниетпен ой – пікірлеріңізді жазып қалдыруларыңызды сұраймын.

7. Қорытынды

Құрметті ата-аналар! Бүгін біз сіздермен бірге отырып, бала мен ата-ана арасындағы қарым –қатынасты жақсартуға күш салдық. Олардың денсаулығы мықты, көңіл-күйлері көтеріңкі ақылды, мейірімді, еңбекқор болғанын тілейміз.
Сіздерге  айтар түйін сөзім:
Өмір — өзен тасқындап жататұғын,
Тағдыр — кеме, бұлғаққа салатұғын
Адамдар көп әркімнің сөзіне еріп
Бастауынан адасып қалатұғын..
-өмірдегі өз орындарыңызды, бастауларыңызды адаспай тауып, ағымның арнасында бәріміз де шынайы, тек ләззатты сәттерге көп шомылайық! Көрер қызықтарымыз мол болсын! -дей келе бүгінгі  «Ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас» атты тренинг сабағымыз аяқталды.