Психолог; Бір –бірімізді? танып біліп алды?.?азір барлы?ымыз екі с?йлем айтамыз.
Біреуі –шын,біреуі –?тірік.Содан со? ?р?айсыларымыз бірінен кейін бірі?із дайында?ан с?йлемдері?ді айтасы?дар.Ты?дап отыр?ан ?атысушылар осы бір с?йлемні? ?айсысы ?тірік,?айсысы шын екенін айту керек.С?йлеп отыр?ан ?атысушыны? к?зіне,с?йлеу барысына м??ият ?ара?ыздар.
Талдау;?ай с?йлемді ойлау о?ай?Шын немесе ?тірік екенін аны?та?дар. Не н?рсеге назар аударды?дар??андай бай?аулар жасалынды?Кім тапты, кім таппады?
Талдау?алай ойлайсыздар ж?регіміз жандандыма??айтіп?Неліктен?Е? бастысы с?йе білу керек.?р уа?ытта жа?сы с?з айту?а,?айырымды іс жасау?а бейім болу керек.
?орытынды;
Психологиялы? ойын –жатты?улар
Психологиялы?. Жатты?улар баланы ?лкендермен ж?не достарымен ?арым –?атынас м?дениетіне т?рбиелеп,?з пікірлерін айтып жеткізе білуге к?мектеседі.Ойын жатты?улар ар?ылы баланы? білімділік да?дыларын к?нделікті іс –?рекетте ?олдана білу м?мкіндіктері ?арастырылады. Психологиялы? ойын –жатты?улар баланы? жан д?ниесіні?,рухани жай- к?йіні? ?йлесімді дамуына ы?пал етеді.Баланы? сезім ?рекетін,?серленушілік де?гейін аны?тау,?з –?зіне деген сенімділігін арттыру ?шін ?олданылады. Балалар екі топ?а б?лінеді.
«Балалар,айты?даршы,бізді? топта ?сіп т?р?ан г?лдерге су ??ймаса?, олар?а не болады?» Д?рыс айтасы?дар,?урап, солып ?алады.Енді мына топта?ы балалар г?лдер болсын,ал екінші топ ба?бандар.Ба?бандар ?азір г?лзар?а барады.Онда?ы г?лдерді? ерекшелігі к?птен су ??йма?аннан емес,к?птен жылы с?з естімегендіктен солып,?урап жатыр.?ане бастарынан сыйпап жылы с?зімізбен г?лдерге н?р берейікші».Балалар жылы с?здерін айтып,бастарынан сыйпап г?л –балаларды? тірілтіп алады. Рольдерімен ауысады.
Тол?ындар.Психолог барлы? айналасына жиналып алып,былай дейді; «Те?ізде ?немі азда?ан тол?ын со?ып т?рады ж?не сол тол?ын жайлап келіп са?ан тигенде сондай жа?ымды болады.?азір біз тол?ын?а айналып,тол?ынша ?оз?алайы?шы.Тол?ын сия?ты ?имылдап,к?нге ша?ылыс?ан кезде ?алай к?лімдейтінін салайыйы?шы».Балалар тол?ын сия?ты ?оз?ал?ан ?имылдар жасайды.
Содан со? психолог кезекпен те?ізде су?а т?сіп ж?рген адам болуды ?сынады.Т?сіп ж?рген адам ортада да ?ал?аны тол?ындар болып айналасында жаймен сыйпап,гуілдеген дыбыс шы?арады.
Радио. Балалар ше?берге отырады.Психолог балалар?а ар?асын беріп жай?асады да хабарлайды; «Ты?да?ыздар,ты?да?ыздар!Бір кішкентай ?ыз жо?алып кетті (шашыны? т?сін,киімін,бойын,сыр?асын,т.б.ерекшеліктерін на?ты айтады)Сол ?ыз мені естіп т?рса директор?а келсін» дейді.Балалар ты?дап бол?ан со? бір бірлеріне ?арайды.Кім туралы айтылып жат?аны аны?тап сол ?ызды? атын атау?а тиіс.?йреген со? директорды? орнына ?ала?ан бала отыра алады.
?ате айна. «Балалар,та?ерте? т?рып жуынатын б?лмеге барып айна?а ?араса? ол бізді? барлы? ?имылдарымызды керісінше жасап т?р;о? ?олымызды к?терсек айнада солды к?тереді,о? к?зімізді ж?мса?,сол к?з ж?мылады, басымызды о??а б?рса?,айна сол?а б?рып т?р.?азір осы айна сия?ты ойнап к?рейік.Екі –екіге б?ліне ?ойы?дар.Біреуі? адам боласы?дар,екінші айна боласы?.Сосын рольдері?іді ауыстырасы?дар».?иынды? келтіріп жатса к?мектесуге болады.
«Сені? портреті?» жатты?у.Ма?саты;?зіні? жа?сы ?асиеттерін ж?не ?абілетін к?рсете білуге к?мектесу.Педагог бала?а оны? ?асиеттері мен ?абілеті туралы айтады; «Сен батырсы?,себебі досы?ды ??т?арды?.Сен а?ылдысы?,себебі,к?п білесі?.Сен мейірімдісі?,себебі бас?алар?а к?мектесесі?.Сен суретті де жа?сы саласы?».Содан со? бала?а ?айтадан с?ра? ?ояды; «Сен а?ылдысы? ба»? «Сен батырсы? ба?», «Сен к?штісі? ба?».Бала с?ра?тар?а жауап берген кезде педагог оны? жауаптарына назар аударуы тиіс.Ол ?зіні? ?асиеттерін санап ?ана ?оймай,оны т?сіндіре білуі керек. «Мен батырмын,себебі.», «Мен к?штімін,себебі.».
Педагогты? белгісі бойынша балалар допты ше?бер бойынша бір –біріне береді. «То?та»деген белгі берілген кезде то?татылады.Допты т?сіріп ал?ан немесе уа?ытында то?тай алма?ан балалар ойыннан шы?арылады.
«Ата –ана баланы? ?арым –?атынасы» атты тренинг
Ма?саты; ата –ана мен баланы? арасында?ы ?арым –?атынас да?дыларын ?алыптастыру.
?ажетті ??ралдар ; на?ыл с?здер,а? пара?,маркер.
Тренинг барысы;
Психологиялы? ба?ыт беру (к??ілді ?уен ойнап т?рады)
?рбір адам –?мірге келген ?она?.?мір ?те м?нді ма?ыналы,мазм?нды ?ту ?шін «?амшыны? сабындай ?ана ?ыс?а ?мірде»адамдарды? бір –бірімен сыйласты?та бол?анына не жетсін?! Олай болса,б?гінгі тренингіміз осы ?арым –?атынас жасай білуді? ?лкен ?нер екенін ??ыну?а м?мкіндік береді.
«?азір ж?не осы жерде», Те?дік ж?не ынтамасты?; Топта бол?ан жа?дай,д?л осы жерде ?алу керек,сырт?а айтпау;Тренигке ?атысушы белсенді болу керек; Серіктесі?ізді? жеке т?л?асы емес іс –?рекетін сын?а алы?ыз;Пікілер на?ты, ?оз?алып отыр?ан м?селеге байланысты болу керек;Топты? ж?мыс т?ртібін,сондай –а? жатты?уларды? орындалуын са?тау ?ажет.
1. «Ассоцация» ойыны (доп беру ар?ылы ата-ана жауап береді)
«Жан?я», «Бала», «Ата –ана» с?зіне ассоцияларын айтады.
2. «?ызы?ты с?ра?тар» ойыны,
1.Бала?ызды? ту?ан к?ні ?ашан?
2.Бала?ызды? сынып жетекшісі кім?
3.Бала?ызды? ая? киім ?лшемі?
4. Бала?ызды? парталас к?ршісі кім?
5.Б?гін саба?тан ?андай ба?а алды?
6.Баланы? с?йікті асы ?андай?
7.Бала?ызды? с?йікті т?сі?
8.Бала?ызды? ренжіген ?алай білесіз?
9.Бала?ыз спортты? ?андай т?рін ?натады?
10.Бала?ызды еркелетіп ?андай с?з айтасыз?
11.Бала?ыз сізді ренжіткенде,е? алдымен ?андай с?з аузы?ыз?а т?седі?
12.Бала?ызды? телефон номері?
13.Бала?ызды? е? жа?ын досы?
14.Бала?ызды? ?лгі т?татын адамы?
15Бала?ызды? с?йікті п?ні?
1-жатты?у. «Бір к?ні»
Жайлы ?уен ойнап т?рады.К?зімізді ж?мамыз,тере? демаламыз,?зімізді еркін сезінеміз ?р к?нді ?алай ?ткізетінімізді к?з алдымыз?а елестетеміз(2 секунд)
Бірнеше ата –ана бір к?нін ?алай ?ткізетінін айтып ?теді.
Талдау. Ата –аналармен пікірлесу.
Талдау с?ра?тары;
1.?р к?ні?ізді осылай ?ткізу сізге ?най ма?
2.?р к?ні?ізді осылай ?ткізу д?рыс деп ойлайсыз ба?
3.Бір к?нде бала?ыз?а ?анша уа?ыт б?лді?із?
3 –жатты?у «Ойынды айтуды ?мытпа»
1.?арым –?атынас дегеніміз не?
?арым –?атынас ол адамдарды? бір –бірімен білім, е?бек,жан д?ниесі туралы ашылып с?йлесуі,?арым –?атынас ар?ылы адамны? жа?сы жа?тарын к?ре алады.
2.Баламызбен ?немі ?арым –?атынаста боламыз ба?
3.Бала ?шін ?арым –?атынас ?ажет пе?
4.Баламен ?арым –?атынас ?андай болуы керек?
5.Баламен ата –ана арасында?ы ?арым –?атынастар ыл?и жа?сы бола бере ме,?лде ?арым –?атынаста ?иынды?тар туа ма?Туса олар не себептен болады.
6.Бала мен ата –ана араснда?ы кикілжі?ні? жиі тууына кім кін?лі деп ойлайсыз?
7.?арым –?атынас?а ?йрену керек пе?
Жа?сы ?арым –?атыс ?шін е? алдымен сабырлы?,сали?алы? ?ажет.
«Эмоция» ойыны (шармен)
?ш топ?а шар беріп,?рлеуін с?раймын.Бірінші топ шарды ?рлеп,аузын байлап,жарады Екінші топ шарды ?рлеп,желін жаймен шы?арады.?ай шарды? жарылуы ?нады.
Талдау;Бізді? эмоцияларымыздыда осы шар сия?ты ашу ыза?ды толы? шы?арып жіберсе? бас?а адамдармен ?арым –?атынасы?а зияня тиеді. Адамдармен ?арым –?атынаста сабырлы? ?ажет.
Ой жина?тау.
Бала мен ата-ана арасында?ы ?арым –?атынас ?андай болу керек? (сурет схемамен талдау)
Досты?
Ата –ана Сыйласты? Бала
Т?сіністік
?лы Абай атамыз 38 –?ара с?зінде ; «?ашан баланы? ?ылым білімге махаббаты оян?анда ол адам бола бастайды.Оны? адам бол?анына 3 т?рлі н?рсе себеп болады. Бірінші жа?сы ата-ана,екінші жа?сы ?стаз,?шінші -жа?сы ??рбы –??рдас», -деген екен.Сонды?тан да балаларымызбен ?немі жа?сы ?атынаста болады
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«психологиялы? тренингтер»
Бастауыш сынып оқушыларына арналған психологиялық сабақ
Мақсаты;бастауыш сынып оқушыларының көңіл –күйіне байланысты қасиеттерін түзету,дамыту және жетілдіру,қабілетті толық ашуға психологиялық көмек көрсету.
Сабақтың түрі; түзету,дамыту сабағы.
Өту әдісі; ойын –жаттығулар. Бастауыш сынып оқушыларына арналған психологиялық сабақ.
-Балалар,сәлемдесу сөздерін естеріңе түсіріп айтып беріңдерші.
«Менің көңіл –күйім» жаттығу.
Мақсаты;Оқушылардың өз көңіл –күйін игеріп,басқаруларын дамыту. Алдарыңыздағы дөңгелекшелерге дәл қазіргі уақыттағы өз көңіл – күйлеріңізді суреттеп салып беріңдер.
Талқылау;Көңіл –күй дегеніміз не?
Адам көңілді болғанда қандай күйде болады?
Адам көңілсіз болғанда қандай күйде болады?
Көңіл –күйдің денсаулыққа әсері бола ма?
(Балалардың жауаптары тыңдалды)
«Суреттерді сөйлету»
«Сыйлық»жаттығу.
Мақсаты;Тұлғааралық қарым –қатынасты дамыту және ұжымдық ауызбіршілікті қалыптастыру.Оқушылар тек қана қимыл мен ым арқылы қасында отырған әріптесіне сыйлаған затты көрсету керек,ал көршісі заттың атын атап,сыйлықты алғыс білдіре отырып қабылдайды.
Талдау; Саған кімнің сыйлық алғыс ұсынғаны ұнады?
Сыйлық алғанда қандай көңіл –күйде болдың?Жаттығу сендерге ұнады ма?
«Шын мен өтірік» жаттығуы.
Мақсаты;Ойдың өзгешілігін түзету,қиялды дамыту.
Психолог; Бір –біріміздің танып біліп алдық.Қазір барлығымыз екі сөйлем айтамыз.
Біреуі –шын,біреуі –өтірік.Содан соң әрқайсыларымыз бірінен кейін біріңіз дайындаған сөйлемдеріңді айтасыңдар.Тыңдап отырған қатысушылар осы бір сөйлемнің қайсысы өтірік,қайсысы шын екенін айту керек.Сөйлеп отырған қатысушының көзіне,сөйлеу барысына мұқият қараңыздар.
Талдау;Қай сөйлемді ойлау оңай?Шын немесе өтірік екенін анықтаңдар. Не нәрсеге назар аудардыңдар?Қандай байқаулар жасалынды?Кім тапты, кім таппады?
«Жан жүрек сыры» жаттығуы.
Қатысушыларға қағаздан жасалған кішкентай жүректер таратылып,оған жылы,мейірімді сөздер жазылулары сұралады.Жансыз жүректі жандандыру.Тақтадағы үлкен жүрекке қолдарыңыздағы жылы сөздер жазылған кішкентай жүректерді орналастыру керек.
Талд; ауҚалай ойлайсыздар жүрегіміз жандандыма?Қайтіп?Неліктен?Ең бастысы сүйе білу керек.Әр уақытта жақсы сөз айтуға,қайырымды іс жасауға бейім болу керек.
Қорытынды;
Психологиялық ойын –жаттығулар
Психологиялық. Жаттығулар баланы үлкендермен және достарымен қарым –қатынас мәдениетіне тәрбиелеп,өз пікірлерін айтып жеткізе білуге көмектеседі.Ойын жаттығулар арқылы баланың білімділік дағдыларын күнделікті іс –әрекетте қолдана білу мүмкіндіктері қарастырылады. Психологиялық ойын –жаттығулар баланың жан дүниесінің,рухани жай- күйінің үйлесімді дамуына ықпал етеді.Баланың сезім әрекетін ,әсерленушілік деңгейін анықтау,өз –өзіне деген сенімділігін арттыру үшін қолданылады. Балалар екі топқа бөлінеді.
«Балалар,айтыңдаршы,біздің топта өсіп тұрған гүлдерге су құймасақ, оларға не болады?» Дұрыс айтасыңдар,қурап, солып қалады.Енді мына топтағы балалар гүлдер болсын ,ал екінші топ бағбандар.Бағбандар қазір гүлзарға барады.Ондағы гүлдердің ерекшелігі көптен су құймағаннан емес,көптен жылы сөз естімегендіктен солып,қурап жатыр.Қане бастарынан сыйпап жылы сөзімізбен гүлдерге нәр берейікші».Балалар жылы сөздерін айтып,бастарынан сыйпап гүл –балалардың тірілтіп алады. Рольдерімен ауысады.
Толқындар.
Психолог барлық айналасына жиналып алып,былай дейді; «Теңізде үнемі аздаған толқын соғып тұрады және сол толқын жайлап келіп саған тигенде сондай жағымды болады.Қазір біз толқынға айналып,толқынша қозғалайықшы.Толқын сияқты қимылдап,күнге шағылысқан кезде қалай күлімдейтінін салайыйықшы».Балалар толқын сияқты қозғалған қимылдар жасайды.
Содан соң психолог кезекпен теңізде суға түсіп жүрген адам болуды ұсынады.Түсіп жүрген адам ортада да қалғаны толқындар болып айналасында жаймен сыйпап,гуілдеген дыбыс шығарады.
Радио.
Балалар шеңберге отырады.Психолог балаларға арқасын беріп жайғасады да хабарлайды; «Тыңдаңыздар,тыңдаңыздар!Бір кішкентай қыз жоғалып кетті (шашының түсін,киімін,бойын,сырғасын,т.б.ерекшеліктерін нақты айтады)Сол қыз мені естіп тұрса директорға келсін» дейді.Балалар тыңдап болған соң бір бірлеріне қарайды.Кім туралы айтылып жатқаны анықтап сол қыздың атын атауға тиіс.Үйреген соң директордың орнына қалаған бала отыра алады.
Қате айна.
«Балалар,таңертең тұрып жуынатын бөлмеге барып айнаға қарасақ ол біздің барлық қимылдарымызды керісінше жасап тұр;оң қолымызды көтерсек айнада солды көтереді,оң көзімізді жұмсақ,сол көз жұмылады, басымызды оңға бұрсақ,айна солға бұрып тұр.Қазір осы айна сияқты ойнап көрейік.Екі –екіге бөліне қойыңдар.Біреуің адам боласыңдар,екінші айна боласың.Сосын рольдеріңіді ауыстырасыңдар».Қиындық келтіріп жатса көмектесуге болады.
«Сенің портретің» жаттығу.
Мақсаты;Өзінің жақсы қасиеттерін және қабілетін көрсете білуге көмектесу.Педагог балаға оның қасиеттері мен қабілеті туралы айтады; «Сен батырсың,себебі досыңды құтқардың.Сен ақылдысың,себебі,көп білесің.Сен мейірімдісің,себебі басқаларға көмектесесің.Сен суретті де жақсы саласың».Содан соң балаға қайтадан сұрақ қояды; «Сен ақылдысың ба»? «Сен батырсың ба?», «Сен күштісің ба?».Бала сұрақтарға жауап берген кезде педагог оның жауаптарына назар аударуы тиіс.Ол өзінің қасиеттерін санап қана қоймай,оны түсіндіре білуі керек. «Мен батырмын,себебі ....», «Мен күштімін,себебі...».
Педагог балаға ұсынады; «Егер сен жағымсыз нәрсе жасағың келсе,өзіңе бағдаршамның қызыл шамын елестет».(суретті пайдалануға да болады).
«Шеңбер бойындағы доп» ойыны.
Мақсаты; шыдамсыз,импульсивті балаларды өзін –өзі устауға үйрету.
Педагогтың белгісі бойынша балалар допты шеңбер бойынша бір –біріне береді. «Тоқта»деген белгі берілген кезде тоқтатылады.Допты түсіріп алған немесе уақытында тоқтай алмаған балалар ойыннан шығарылады.
«Ата –ана баланың қарым –қатынасы» атты тренинг
Мақсаты;ата –ана мен баланың арасындағы қарым –қатынас дағдыларын қалыптастыру.
Қажетті құралдар ; нақыл сөздер,ақ парақ,маркер.
Тренинг барысы;
Психологиялық бағыт беру (көңілді әуен ойнап тұрады)
Әрбір адам –өмірге келген қонақ.Өмір өте мәнді мағыналы,мазмұнды өту үшін «қамшының сабындай ғана қысқа өмірде»адамдардың бір –бірімен сыйластықта болғанына не жетсін?! Олай болса,бүгінгі тренингіміз осы қарым –қатынас жасай білудің үлкен өнер екенін ұғынуға мүмкіндік береді.
«Қазір және осы жерде», Теңдік және ынтамастық; Топта болған жағдай ,дәл осы жерде қалу керек,сыртқа айтпау;Тренигке қатысушы белсенді болу керек; Серіктесіңіздің жеке тұлғасы емес іс –әрекетін сынға алыңыз;Пікілер нақты, қозғалып отырған мәселеге байланысты болу керек;Топтың жұмыс тәртібін,сондай –ақ жаттығулардың орындалуын сақтау қажет.
1. «Ассоцация» ойыны (доп беру арқылы ата-ана жауап береді)
«Жанұя», «Бала», «Ата –ана» сөзіне ассоцияларын айтады.
2. «Қызықты сұрақтар» ойыны,
1.Балаңыздың туған күні қашан?
2.Балаңыздың сынып жетекшісі кім?
3.Балаңыздың аяқ киім өлшемі?
4. Балаңыздың парталас көршісі кім?
5.Бүгін сабақтан қандай баға алды?
6.Баланың сүйікті асы қандай?
7.Балаңыздың сүйікті түсі?
8.Балаңыздың ренжіген қалай білесіз?
9.Балаңыз спорттың қандай түрін ұнатады?
10.Балаңызды еркелетіп қандай сөз айтасыз?
11.Балаңыз сізді ренжіткенде,ең алдымен қандай сөз аузыңызға түседі?
12.Балаңыздың телефон номері?
13.Балаңыздың ең жақын досы?
14.Балаңыздың үлгі тұтатын адамы?
15Балаңыздың сүйікті пәні?
1-жаттығу . «Бір күні»
Жайлы әуен ойнап тұрады.Көзімізді жұмамыз,терең демаламыз,өзімізді еркін сезінеміз әр күнді қалай өткізетінімізді көз алдымызға елестетеміз(2 секунд)
Көзімізді ашып,бір күнімізді қорытып шығарамыз.
Талдау.
2-жаттығу. «Уақыт».
Әр күндегі әр тапсырмаға қанша уақыт кететінін жазыңыз.
Бірнеше ата –ана бір күнін қалай өткізетінін айтып өтеді.
Талдау. Ата –аналармен пікірлесу.
Талдау сұрақтары;
1.Әр күніңізді осылай өткізу сізге ұнай ма?
2.Әр күніңізді осылай өткізу дұрыс деп ойлайсыз ба?
3.Бір күнде балаңызға қанша уақыт бөлдіңіз?
3 –жаттығу «Ойынды айтуды ұмытпа»
1.Қарым –қатынас дегеніміз не?
Қарым –қатынас ол адамдардың бір –бірімен білім, еңбек,жан дүниесі туралы ашылып сөйлесуі,қарым –қатынас арқылы адамның жақсы жақтарын көре алады.
2.Баламызбен үнемі қарым –қатынаста боламыз ба?
3.Бала үшін қарым –қатынас қажет пе?
4.Баламен қарым –қатынас қандай болуы керек?
5.Баламен ата –ана арасындағы қарым –қатынастар ылғи жақсы бола бере ме,әлде қарым –қатынаста қиындықтар туа ма?Туса олар не себептен болады.
6.Бала мен ата –ана арасндағы кикілжіңнің жиі тууына кім кінәлі деп ойлайсыз?
7.Қарым –қатынасқа үйрену керек пе?
Жақсы қарым –қатыс үшін ең алдымен сабырлық,салиқалық қажет.
«Эмоция» ойыны (шармен)
Үш топқа шар беріп,үрлеуін сұраймын.Бірінші топ шарды үрлеп,аузын байлап,жарады Екінші топ шарды үрлеп ,желін жаймен шығарады.Қай шардың жарылуы ұнады.
Талдау;Біздің эмоцияларымыздыда осы шар сияқты ашу ызаңды толық шығарып жіберсең басқа адамдармен қарым –қатынасыңа зияня тиеді. Адамдармен қарым –қатынаста сабырлық қажет.
Ой жинақтау .
Бала мен ата-ана арасындағы қарым –қатынас қандай болу керек? (сурет схемамен талдау)
Достық
Ата –ана Сыйластық Бала
Түсіністік
Ұлы Абай атамыз 38 –қара сөзінде ; «Қашан баланың ғылым білімге махаббаты оянғанда ол адам бола бастайды.Оның адам болғанына 3 түрлі нәрсе себеп болады. Бірінші жақсы ата-ана,екінші жақсы ұстаз,үшінші -жақсы құрбы –құрдас», -деген екен.Сондықтан да балаларымызбен үнемі жақсы қатынаста болайық.
