kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Жалғаулар Көптік және тәуелдік жалғау

Нажмите, чтобы узнать подробности

Оқушыларға жалғаудың түрлері туралы мағұлмат бере отырып олардың түрлеріне қарай ажыратуға үйрету

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Жалғаулар Көптік және тәуелдік жалғау»

Қазақ тілі

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім:

Сабақтың атауы

Жалғаулар (көптік,тәуелдік)

Сілтеме

Қазақ тілі оқулығының әдістемесі

Сабақтың жабдығы

Такта,флипчарт,оқулық, сұрақтарға жауап беру, салыстыру, постер салу, дәптермен жұмыс,рефлексия жасау

Жалпымақсаттар

1. Білімділік: Оқушылардың 5 - сыныпта тіл білімінің морфология саласынан алған білімдерін кеңейту, зат есім туралы білім беру.
3. Тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке баулу, елжандылыққа тәрбиелеу.
4. Дамытушылық: Оқушылардың лингвистикалық дүниетанымдарын кеңейту.
Сабақтың типі: аралас
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдіс - тәсілі: баяндау, әңгімелеу, сұрақ - жауап
Сабақтың көрнекілігі: кесте
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті

Оқыту  нәтижесі

Топқа бөлу

Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу

«Қара жорға » биін билету арқылы сыныпта психоло-гиялық ахуалды қалыптастыру


Ортаға шығып «Қара жорға» биін билеу арқылы көңіл күйлерін көтеру

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты ояту


Өткен сабақты еске түсіру мақсатында сұрақтар:
- Зат есім қалай жасалады?
- Көптік жалғау нені білдіреді?
- Қазақ тілінде неше жалғау бар? түрлері

Мағынаны тану


Көптік  жалғауы
Сөздер жекеше түрде де, көпше түрде де қолданыла береді. Көптік мағынаны білдіру үшін сөздерге көптік жалғауы жалғанады. Мысалы: ағаш-тар, көше-лер, қыз-дар.
Көптік жалғауының түрлері мыналар: -лар,-лер, -дар, -дер, -тар, -тер Көптік жалғауының басқы дыбысының түрліше болуы түбір сөздің соңғы дыбысына байланысты.
Тәуелдік жалғауы

Тәуелдік жалғауы заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді(меншікті)екенін білдіреді. Тәуелденетін зат үш жақтың біріне меншікті болып тұрады.Сол себепті тәуелдік жалғауының үш жағы және әр жақтың өзіне тән жалғаулары болады.

Мысалы:

Жекеше түрі Көпше түрі
І жақ –м, -ым, -ім І жақ –мыз, -ымыз, -міз, -іміз
ІІ жақ –ң, -ың, -ің, -ыңыз, -іңіз,  -ңыз, -ңіз ІІ жақ  -тарың, -терің, -дарың, -дерің, -ларың, -лерің, -тарыңыз, - теріңіз, - дарыңыз, -деріңіз, -ларыңыз, -леріңіз
ІІІ жақ –сы, -сі, -ы, -і ІІІ жақ –сы, -сі, -ы, -і

Сөздердің тәуелденуі өңаша тәуелдену және ортақ тәуелдену болып, екіге бөлінеді.
Бір немесе бірнеше заттың бір ғана затқа меншікті болуын білдіретін тәуелдену оңаша тәуелдену деп аталады. Басқаша айтқанда, заттың жекеше түрде тәуелденуі.
Бір немесе бірнеше заттың көп затқа меншікті болуын білдіретін тәуелдену ортақ тәуелдену деп аталады. Басқаша айтқанда, заттың көпше түрде тәуелденуі. Мысалы:

Оңаша тәуелдену: Ортақ тәуелдену:
Менің үй-ім, қалам-ым Біздің үй-іміз, қалам-ымыз
Сенің үй-ің, қалам-ың Сендердің үй-лерің, қалам-дарың
Сіздің үй-іңіз, қалам-ыңыз Сіздердің үй-леріңіз, қалам-дарыңыз
Оның үй-і, қалам-ы Оның үй-і, қалам-ы

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау

Сергіту сәті

Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.

Жаттығу жасаймын.

Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ

Жаттығу оңай-ақ.

Оқушылар денелерін жатықтырады

Ой толғаныс

-тәуелдік жалғау бір заттың екінші затқа тәуелді, меншікті екенін білдіреді.
- бір не бірнеше заттың бір ғана затқа я адамға меншікті екенін білдіру оңаша тәуелдену;
- бір не бірнеше заттың көп затқа я адамға меншікті екенін білдіру ортақ тәуелдену дейді.

Үй тапсырмасы

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау

Үй тапсырмасын білу, түртіп алу

 Бағалау

Бағалау парақшаларын үлестіру

Өзін өзі бағалау




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Прочее

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 5 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Жалғаулар Көптік және тәуелдік жалғау

Автор: Апиева Панар Сансызбаевна

Дата: 19.12.2016

Номер свидетельства: 371078

Похожие файлы

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(35) "Мені? атам мен ?жем. "
    ["seo_title"] => string(22) "mienin-atam-mien-zhiem"
    ["file_id"] => string(6) "159990"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1421991803"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(52) "?она?. ?она?жай халы?. Зат есім "
    ["seo_title"] => string(35) "k-onak-k-onak-zhai-khalyk-zat-iesim"
    ["file_id"] => string(6) "146511"
    ["category_seo"] => string(10) "literatura"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1419184649"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(56) "?лтты? валюта  - те?ге. Жал?аулар "
    ["seo_title"] => string(37) "u-lttyk-valiuta-tien-ghie-zhalg-aular"
    ["file_id"] => string(6) "146502"
    ["category_seo"] => string(10) "literatura"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1419183452"
  }
}
object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(54) "?аза?станны? ?ндіріс орындары. "
    ["seo_title"] => string(31) "k-azak-stannyn-ondiris-oryndary"
    ["file_id"] => string(6) "151762"
    ["category_seo"] => string(7) "prochee"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1420739341"
  }
}
object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(55) "К?семшені? жасалуы мен т?рлері "
    ["seo_title"] => string(36) "kosiemshienin-zhasaluy-mien-turlieri"
    ["file_id"] => string(6) "167552"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1423117353"
  }
}


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства