Өмір жолын таңдау

Мақсаты: Ақиқат құндылығының мәнін ашу

Міндеттері:

1. Білімділік: Оқушыларға адам баласы өз – өзіне адал болу керек екендігін үйрету

2. Дамытушылық: Оқушылардың бойындағы шыншылдық қасиеттерін дамыту

3. Тәрбиелік: Оқушыларды ойдың, сөздің және істің бірлігінде өмір суруге тәрбиелеу

Ресурстар:

(материалдар, дереккөздер)

1. u-s.kz

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі. Жағымды көңіл күй.

«Сиқырлы қапшық» тренингі

Мақсаты: Топтағы балалардың бір-бірімен жақындай түсуі және жеке тұлға арасында жағымды

қарым –қатынасты орнату, балалардың қабылдауын дамыту.

Уақыты:10-15 минутЖүргізілуі: Жүргізуші балаларды шеңбер жасап отырғызып, өзі олардың жанындағы кішкентай үстелдің жанына отырады. Үстелдің үстінде сиқырлы қапшық тұр.Оның ішінде әр түрлі ұсақ ойыншықтар.бар.

Жүргізуші балаларды кезектестіріп шақырып, қапшықтың сыртынан сипалап

бірдей екі затты тауып алуды сұрайды.Қапшықтың сыртынан сипап тұрып екі доп, екі машина т.б. заттарды тауып алып, кейін бала олардың не екенін сипаттап айтып береді.

Жүргізуші баланың айқанының дұрыс екендігін тексеру үшін тапқан затты қапшықтың сыртына шығарады. Ойын осылайша жалғаса береді.

1. Үйге тапсырманы тексеру.

1. №6 – сабақ. 6 – тапсырманы орындау.

2. Келесі сабақ. №7, «Бұқардың соңғы өсиеті» мәтінін оқып келу.

Сұрақтар:

1. Бұқарды бүкіл ел неліктен асқан құрметпен сыйлаған? Қандай қасиеттері үшін деп ойлайсыздар?

2. «Тілегі бір, көңілі түзу, бірақ аяғы жетпеген кәрі, жасқа менен сәлем айтыңдар! Мына қу тірлікте бұқарама айтқан артықкем сөзім болса кешсін» деген сөздерінен қарт жыраудың қандай ізгі қасиеттері көрініс береді?

3. Бұқардың сөздерінен жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтардың өзара әрекеттестігін байқауға бола ма? Қалайша? Нақты мысал келтіріп, түсіндір.

4. Адамның өзінің ішкі жан дүниесінің сарқылмас, мөлдір бұлақтарына нені жатқызасыздар?

5. Сіздің өзіңізді-өзіңіз тәрбиелеу мен кемелденуіңіз үшін жыраудың өсиетінің рухани мәні неде?

6. Сіздіңше, дұрыс әрекет құндылығы адамның қандай қасиеттері арқылы көрініс табады?

3. Сабақтың дәйексөзі.

(Оқушыларға үш рет айтқызып, дәптерге жаздырту)

Әр халықтың өміріндегі терең имандылық пен рухани негіздерге – дәстүрлерге назар аудару керек. Оның халық өміріндегі рөлі еш даусыз.

Нұрсұлтан Назарбаев

Сұрақтар:

1. Дәстүр дегеніміз не?

2. Қандай дәстүрлер білесіз?

3. Дәйексөзден қандай ой түйдіңіз?

Израиль патшасы Дәуіттің ұлы Сүлейменнің өсиеттері (үзінділер)

1. Ұлым менің! Сөзіме тоқтап, менің өсиетімді ұға біл:

2. Тұла бойыңа даналық дарып, ақыл-ойды жүрегіңмен қабылдасаң;

3. Білім нәрімен сусындап, парасатпен пайымдасаң;

4. Соны асыл тас, қазына деп білсең;

5. Сонда сен ақиқатты, әділдікті, турашылдықты, ізгі бағытыңды табасың. 6. Жүрегіңнің түкпіріне даналық қонса, жаның біліммен рахат табады.

7. Сол кезде ақыл мен парасат сені қорғайтын болады:

8. Жауыздың жолынан, өтірікті айтатын адамнан;

9. Жауыздықты жасауға үйірлерден, азғындыққа тамсанатындардан;

10. Жолы қисық, адасқандардан сақтайды.

4. Оқиға айту (Мұғалім сыйы)

Әнет баба мен Қазыбек би

Ә. Мамашәріптегі

Тобықты Әнет баба қартайып, жасы тоқсанға келгенде ел дауы, жер дауы, жесір дауына көп араласпай, Қожа Ахмет Йассауи, Сопы Алдияр секілді даналардың кітаптарын оқып, оңаша жатады екен. Қоржын-қоржын кітаптарды ақтарып,кейде көзінің жасы сақалын жуып жылап та алады екен, кейде балаша мәз болып күледі екен.

– Әнет баба, не іздеп жүрсіз, кімді іздеп жүрсіз? – деп сұрапты бірде ауыл сыртында кездесіп қалған Қазыбек би.

– Өзімді іздеп жүрмін, шырағым, – деп жауап беріпті Әнет баба.

Жас Қазыбек ештеңені ұға алмай аңтарылып тұрып қалыпты.

–Түсінбегеніңді біліп тұрмын. Өзімді іздеп жүрмін дегенімнің мәнісі мынау, шырағым. Адам баласы жарық дүниеге келгенде пәк, адал, таза күйінде келеді. Өсе келе әрнені көреді, әрнені естиді, жақсыға да, жаманға да бой ұрады. Баяғы пәктігін жоғалтады. Жасы ұлғайып, қызыл-жасыл дүниенің қызығы басылған соң, баяғы адал күйіне қайта оралады. Енді маған ештеңенің керегі жоқ. Баяғы күнәдан адал жүрегім керек. Өзімді іздеп жүрмін дегенім – осы.

Кейін Қаз дауысты Қазыбек би Әнет бабадан сөз үйреніп, кеңес сұрап, ақыл алу үшін көшіп келіп, қатар қонып, екі-үш жыл іргелес отырыпты. Қазыбек биден:

– Би, сен бұл дүниеде кімге қарыздарсың?– деп сұрапты Әнет баба бірде одан.

– Жаратқанға қарыздармын, – деп жауап беріпті Қазыбек би.

– Сосын кімге қарыздарсың?

– Сосын анама. Ол мені жарық дүниеге әкелді.

– Сосын кімге қарыздарсың?

– Атама. Ол мені тәрбиеледі, өсірді, оқытты.

– Тағы кімге қарыздарсың?

– Халқыма. Ол мені қадіріме жетіп көтере білді.

– Тағы кімге қарыздарсың?

– Әнет баба, Сізге қарыздармын. Сіз менің көп нәрсеге көзімді аштыңыз,– деп жауап беріпті Қазыбек би.

• Әңгімеде адамдардың арасындағы қандай қарым-қатынас туралы айтылады?

• Әнет бабаның «өзімді іздеп жүрмін»,– деген сөзі нені білдіреді?

• Адамның жүрегінің тазалығы қандай әрекеттерден көрінеді?

• Қазыбек бидің жауабынан қандай құндылықтар мен қасиеттерді байқадыңдар?

5. Шығармашылық жұмыс, топпен жұмыс.

Оқушылар үш топқа бөлінеді.

5-тапсырма. Өтілген тақырыпқа байланысты сөздерді еске түсіріп, «Даналық» сөзжұмбағын шешіңіздер.

6. Топпен ән айту.

Қазағымның дәстүрлері-ай

Сөзін жазған Т. Әшімов

Әнін жазған Н. Адамбеков

Қайта оралды қазағыма бүгін дәстүрлері-ай,

Көптен күткен халқымыздың асығып арман еді-ай.

Берекелі қазақ жері - ел мерекелі,

Дәстүрлерін жоғалтпаған қазағымның бұл ежелгі.

Қайырмасы:

Шілдехана, бесік той,

Тұсау кесер, сүндет той,

Ай, шіркін-ай.

Құда түсіп, сырға салу,

Беташарым-ай.

Алтыбақан аясында сұлу бойжеткен,

Қыз-бозбала кең даланы

Әнімен елітіп тербеткен.

Ер жігітке жарасады озып шықса бәйгеден,

Қыз балаға жарасады алқа, шашбау, сәукеле.

Жоғалмасын дәстүріміз, ұмытылмасын,

Ата-баба көзіндей қылып сақтайық қазақ дәстүрін.

Қайырмасы.

1. Үй тапсырмасы.

1. №7 – сабақ. 2 – тапсырманы орындау.

2. Келесі сабақ. №8, «Қазақ қазынасы» мәтінін оқып келу.

8. Сабақтың қорытынды сәті.

Тыныс алуға зейін қою.

Баяу музыка қойылады.

Мұғалім: Сіздерден аяқ-қолыңызды айқастырмай, түзу отыруыңызды өтінемін. Біз қазір тыныс алу жаттығуын жасаймыз. Тыныс алуға зейін қойған кезде, біздің ақылымыз дем алады. Ауаны ішке жұту кезінде тыныштық пен қуаныш қабылдаймыз. Демді сыртқа шығарған кезде өзіміздегі мазасыздықтарды сыртқа шығарамыз.

Кәне, дайындалайық, балалар. Көзімізді жұмамыз..., арқамызды тіктейміз..., қолдарыңды тізеге қоюға болады...

Д е м а л..... ш ы ғ а р... (жаймен 9-10 рет)немесе1..................2 [3]. Рахмет!

Бүгінгі сабақтан игерген жақсы қасиеттерді есімізге түсіріп, жүрегімізге сақтайық.