"Кітап - білім б?ла?ы"

Солтүстік Қазақстан облысы

Ғ.Мүсірепов атындағы аудан

Сарыбұлақ орта мектебінің

кітапханашысы:

Нупилова Әсемгүл Майдановна

Өтілген күні:06.04.2015 ж

Сынып:5-7

Сабақтың тақырыбы: «Кітап-білім бұлағы»

Мақсаты: оқушыларға білімнің кітап арқылы берілетіндігін ұғындыру,кітап оқуға қызықтыру,кітапты ұқыпты ұстауға үйрету,кітаптың пайдасы мен маңыздылығын ұғындыру.

Көрнекілігі: кітаптар көрмесі,кітап туралы қанатты сөздер.

Кіріспе.

Кітапханашы:Кітап арабтың «жазу» деген сөзінен шыққан.Ол тарих шежіресі,оқу-тәрбие құралы болып табылады. «Оқымасаң ой тоқырайды» кітап оқымағанның ойы таяз,санасы төмен болатынын дәлелдейді.Біздің елімізде көптеген мерекелер бар.Олар біздің салт-дәстүрімізді ,тарихымызды жаңғыртып отырады.Ал кітап дүние жүзі көлемінде аталып өтетін маңызды өте жоғары рухани байлық болып табылады.

2-сәуір- «Халықаралық балалар кітабы күні» және 23-сәуір «Дүниежүзілік кітап күні» болып табылады.

Кітаптың құрылымымен таныстыру:

1. Кітаптың мұқабасы.

2. Кітаптың беттері.

3. Кітаптың не туралы екендігін түсіндіретін аңдатпалық анықтама.

4. Баспаның шыққан жылы және авторлары.

5. Мазмұны.

«Кітаптар әлемі» атты кітап көрмесіне шолу. (оқулықтар,көркем әдебиеттер,сөздіктер,энциклопедиялар,түрлі тақырыптық иллюстративті кітаптармен қысқаша таныстыру).

Кітап туралы мақалдар. Оқушылар өздері білетін кітап туралы мақалдар айтып,сонан соң жазылған мақалдармен танысады.

• Кітап-білім бұлағы,білім-өмір шырағы.

• Кітап-ақыл ойдың айдыны.

• Кітапсыз үй-терезесіз бөлме.

• Кітап жинай берген мұрат емес,оқыған мұрат.

• Көп жасағаннан емес,көп оқығаннан сұра.

Оқушылар жазылған қанатты сздерді оқып,оларға қысқаша түсініктеме береді.

• Кітаппен дос бол,оның жомарт беттері көзіңді ашар,адал дос жоқ одан тегі. (Р.Гамзатов).

• Талап қыл артық білуге,артық білім кітапта,ерінбей оқып көруге. (Абай)

• Әрбір адамның ең жақын досы,өмірлік досы кітап болуы тиіс. (М.Әуезов)

• Мен өз бойымдағы барлық жақсылық үшін кітапқа борыштымын. (М.Горький).

• Кітап-өмір ұстазы.Кітап-рухани құндылық.Кітап біздің досымыз ғана емес,мәңгілік тұрақты серігіміз.Кітап ел мен жерді сүюге,талапты,кішіпейіл болуға,төзімділікке баулиды. (М.Әлімбаев).

Кітаптың шығу тарихы.

Алғашқы кітап осыдан бірнеше жылдар бұрын пайда болған.Ол біздің қолымыздағы кітапқа ешқандай ұқсамаған.Алғаш рет кітап жұмсақ балшықтан жасалады.Жұмсақ балшыққа үшкір затпен жазып,оны кептіріп,сосын күйдірген.Ол кірпіш сияқты болған.Бамбук деп аталатын өсімдіктен таяқшалар әзірленіп,соған да жазған.Ежелгі Египетте кітапты тасқа қашап жазған.Кейіннен жануарлардың терісінен пергамент деп аталатын материал жасалып,кітап соған жазылған.Еуропада кітап шығарудың негізгі материалы қағаз ХІІІ ғасырда пайда болған. Кітаптың шығу тарихы мыңдаған жылдар мен ғасырларды артқа тастаған.

Қағаз туралы қысқаша түсінік.Қағаздың негізгі материалы-ағаш.Ағаш орманнан кесіледі,жүргізушілер жүк машиналарымен фабрикаға жеткізеді.фабрика жұмысшылары ағашты өңдеп одан қағаз жасайды.Дайын қағаз кітап шығарылатын баспаханаларға жеткізіледі.

Кітап қалай жазылады? Жазушылар,ғалымдар кітаптың мәтінін құрастырады,оны әріп терушілер кітап бетіне түсіреді,суретшілер кітаптың мазмұнына сай суреттермен безендіреді.Осылайша кітап сауда орындары мен білім мекемелеріне таратылады.Ал,балалар кітап шығару ісінде мыңдаған адамдардың маңдай терінің бар екенін және көп мөлшерде қаржы бөлінетінін үнемі естен шығармау керек.Сондықтан кітапқа үнемі құрметпен қарап,таза ұстауға дағдыланған жөн.

Кітап туралы толғау.Кітап туралы сөз қозғағанда әдеби кітаптарды көп оқитын оқырманның ойына әдемі ойлар мен мазмұнды сөйлемдер келеді.Ал,балалар енді сол толғауларға назар аударайық.

1-оқушы: Біздің ата-бабамыз «Кітап-ғажап дос», «Кітап-білім бұлағы» деп бекер айтпаған.Біз барлық білімді кітаптан аламыз.Ол бізді қайырымдылыққа,әдептілікке,зұлымдықтан күресе білуге үйретеді.

2-оқушы: кітап арқылы біз өткенге көз жібереміз.Жақсысынан тағлым аламыз,оны қымбат мұра ретінде бағалаймыз.Араб жазушысы әл-Жиһаз кітап туралы «Мен одан артық қайырымды көршіні,одан әділ досты,одан асқан елгезек жолсерікті,одан артық көнбіс ұстазды,одан асқан дарынды ақылшыны білмеймін» деген екен.

3-оқушы: Кітап қай заманда да өзінің құндылығын жоғалтпаған.Ол-өлмейтін дүние.Кітаптан асқан қазына жоқ.Ешқандай байлық,ешқандай дүние оның орнын баса алмайды.Пайдасы жоқ кітап болмайды.Кітап біткеннің бәрі ерте заманнан бері адамзат баласының тек пайдасына ғана жарап жатыр.

Сонымен,балалар,біз кітап туралы өз ойларымызбен таныстық.Жақсы ойлар,пайдалы пікірлер айтылды.Әлемдегі қызықтың барлығын,табиғат ғажайыптарын,жаратылыс қырларын,тарих шежіресін біз кітаптан ғана табады екенбіз.Бірақ күнделікті өмірде біздің кітап туралы ойымыз үйлесім тауып жата ма?Осы сұрақ туралы ойлансақ,бұл сұраққа «жоқ» деген жауап аламыз.

Алдымызда екі кітап жатыр:жақсы ұсталған ж/е лас,жыртылған оқулық.Ал,балалар қай оқулыққа жандарың ашиды? Неге? Оқулықтың қай жері ауырады? Бұл оқулықты қандай оқушы ұстаған? Ол оқушыға ризасыңдар ма?

Тапсырма. Енді осы кітапты ұстаған оқушыға қандай жаза қолдануға болады?

• Келесі жылы ескі оқулық берілсін.

• Мектеп кітапханасына жаңа оқулық алып берсін.

• Бұл оқушының ата-анасына ескерту беру керек ж/е т.б.

Алдағы уақытта мұндай жағдай қайталанбас үшін әр оқушы мына ережелерді сақтау керек:

• Кітаптың мұқабасы бүлінбес үшін қаптап ал.

• Кітаптың бетін жыртпа,оған сурет салма,суреттерді бояма.

• Тамақ ішіп отырып кітап оқыма.

• Кітапты күн көзіне қойма беттері сарғайып кетеді.

• Кітаптың арасына қалам,қарындаш,дәптер,күнделік салма.

• Кітапты оқығанда арнайы қыстырма қағазды қолдану керек.

Викториналық сұрақтар.

1. Кітаптар тұрағы қалай аталады. (Кітапхана)

2. Кітаптармен жұмыс істейтін маманды қалай атайды. (Кітапханашы)

3. Кітапханаға барып үнемі кітап оқитын адам қалай аталады? (Оқырман)

4. Балаларға арналған қандай газет журналдарды білесіңдер? («Балдырған», «Айгөлек», «Бала би», «Мөлдір бұлақ», «Ақ желкен»,т.б.)

5. Кітап басып шығаратын жер қалай аталады? (Баспахана)

6. Мектеп оқулықтары қандай баспалардан шығарылады? («Атамұра», «Алматы кітап», «Мектеп»)

7. Кітапты жазған адам қалай аталады? (Автор)

8. Халықаралық Балалар кітабы күні қай күн? (2-сәуір)

9. Дүниежүзілік кітап күні қай күн? (23-сәуір)

Қорытынды. Кітап-шебер ұстаз.Ол-тілсіз мұғалім.Сонымен бүгінгі кітапханалық сабағымыздың кейіпкері-кітап.Ол-бүкіл адамзаттың ұстазы.

Сабағымды мына өлең жолдармен аяқтайын.

Оқы талмай,түй санаңа,жас ұлан,

Сыр құямын,жыр құямын санаңа,

Білім –қару,білім керек адамға,

Ал білімдімен құямын санаңа.

• Балалар ,енді мұнан былай сендерді өз кітапханамыздан жиі көреміз,осындай сабақтарды әлі талай бірге өткіземіз-деп сабағымды аяқтаймын.