Білімділік: адам баласының дүниені танып білуге, философияның көп ықпалы бар екендігін оқушыларға ұғындыру мен қатар, өмірге деген көз қарас, әлем шындығын ұғынуға бағыттау. Дамытушылық: Ой-өрісін кеңейту, дүниетанымын, ойлау қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды жан-жақты білімді болуға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қайталау, қорытындылау сабағы. Қолданылатын әдістері: сұрақ-жауап, ізденіс, ұжымдық жұмыс, жеке жұмыс,ойын т.б. Пәнаралық байланыс: Саясаттану, тарих, экология, әдебиет, т.б Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, суреттер.
Сабақтың жоспары
1-кезең: «Ой қозғау» сұрақ-жауап
2 кезең Философты таны
3-кезең: Құпия санды ашу
4-кезең: «Домино ойыны». Бұл кезең бойынша философиялық ой толғаныс тудырар мақал-мәтелдерді қиындылардан құрап, талдау.
5 кезең. Сәйкестендіру
6 кезең. «Білімді мыңды жығар»
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Семей қаласындағы геодезия және картография колледжі
ІІІ курс студенттеріне арналған философия негіздері пәнінен
қорытынды сабақ әзірлемесі
Ердешева А. К. арнайы пәндер оқытушысы
Тақырыбы: Қорытыңды сабақ.
Сабақтың мақсаттары:
Білімділік: адам баласының дүниені танып білуге, философияның көп ықпалы бар екендігін оқушыларға ұғындыру мен қатар, өмірге деген көз қарас, әлем шындығын ұғынуға бағыттау. Дамытушылық: Ой-өрісін кеңейту, дүниетанымын, ойлау қабілеттерін арттыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды жан-жақты білімді болуға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қайталау, қорытындылау сабағы. Қолданылатын әдістері: сұрақ-жауап, ізденіс, ұжымдық жұмыс, жеке жұмыс,ойын т.б. Пәнаралық байланыс: Саясаттану, тарих, экология, әдебиет, т.б Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, суреттер.
Сабақтың жоспары
1-кезең: «Ой қозғау» сұрақ-жауап
2 кезең Философты таны
3-кезең: Құпия санды ашу
4-кезең: «Домино ойыны». Бұл кезең бойынша философиялық ой толғаныс тудырар мақал-мәтелдерді қиындылардан құрап, талдау.
5 кезең. Сәйкестендіру
6 кезең. «Білімді мыңды жығар»
1-кезең: «Ой қозғау» сұрақ-жауап
1-топ
1. Қоғамдық сана және оның формаларының көп түрлілігі.
2. Қозғалыс түсінігі. Қозғалыстың негізгі түрлері, олардың сапалық ерекшеліктері және байланысы.
2-топ
1. Таным теориясы.
2. Кісі, адам, индивид, дара адам, ұғымдарының диалектикасы.
3-топ
1. Диалектика. Диалектиканың категориялары
2. Құндылықтар философиясы.
2 кезең Философты таны
1-топ
1. б.з.д. 551-479 жылдары өмір сүрген. Оның негізгі шығармасы – «Лун Юй» - «Сұхбаттар мен пікірлер». Оның ілімінің түп тамыры адам және қоғам мәселесіне тіреледі. Конфуций
2. (шамамен б.д.д.540ж.). Тарихта Қараңғы деген қосымша атпен белгілі. Мұндай теңеу оның шығармаларының ерекшелігіне: ойлау машығының сипатына, тіліне, стиліне қарай айтылады. Оның ойлары өте қысқа әрі жинақты келеді. Ол түсініксіз сөздер арқылы терең ой жүйесін ширатып, әрбір құбылыс пен заттың мәнін ашуға тырысады. Эфестік Гераклит
3. (1166 ж.) – суфизмнің түркі тармағының басшысы, ойшыл, ақын. «Диван – и – хикмет» («Даналық кітабы) түркі тілінде жазылған. Қожа Ахмет Яссауи
4. (1017 ж.) – ортағасырлық түркі ойшылы. Басты шығармасы - «Құтадғу білік» («Берекелі білім»). Жүсіп Баласағұни
5. (1684-1781жж.) ─ қазақ халқының тарихындағы ұлы тұлғалардың бірі. Абылай ханның кеңесшісі. Хан оның айтқан кеңесіне құлақ салып отырған. Ол қазақ мемлекетінің саяси тарихындағы белгілі оқиғаларды баяндайды. Оның өлеңдерінен сол кездегі халықтың салт-санасын, ой-өрісін, тілек-мақсатын, қайғы-қасіретін, қауныш-сүйінішін жырлағанын білеміз. Бұхар жырау
2-топ
1. (б.з.б. 469-399 жылдары) жасында мүсіншілікпен айналысып, кейін философ, қоғам қайраткері дәрежесіне дейін көтерілді. Бірінші принципі шықты. «Сен алдымен өзінді-өзің таны». Оның екінші қағидасы: Менің білетінім - менің ештеңе білмейтіндігім, ал басқалар мұны да білмейді». Сократ
2. (XVғ.) – ойшыл Оны «қайғылы» деп атаған. Ол жерұйықты іздеп, оны табуды армандап өткен. Асан Қайғы
3. (1029 – 1101 жж.) – қараханид ақсүйектерінен шыққан. Атақты кітабы «Диван луғат ат-түрк» («Түркі сөздерінің сөздігі») - өзіндік ерекшелігі бар түркі энциклопедиясы. Махмуд Қашғари
4.(1225-1274) - италияндық діни ойшыл. Негізгі еңбектері: «Теология жиынтығы», «Философия жиынтығы». Ол Құдайдың барына 5 дәлелді келтіреді. Фома Аквинский
5.(1646-1716 жж.). Негізгі еңбектері: «Адамның ақыл- ойы туралы жаңа тәжірибелер», «Монадология». Философиялық ілімін монадалар туралы ілім немесе «монадология» деп атайды. Дүниенің негізін шексіз көп монадалар, яғни бір- бірімен алдын-ала берілген гармониялық қатынаста болатын рухани субстанциялар, құрайды. Оның пікірінше, Мен (жеке тұлға) модус емес, өз алдына бөлек монада. Сондықтан да, ол қайталанбайтын, дараланған, өзіндік ерекше қасиеті бар адам Г.Лейбниц
3-топ
1. (б.з.б. 384-322 ж.ж.) Платонның шәкірті. Ұстазының көзі тірісінде шәкірті оның шығармаларына сын көзбен қарап, пікірлерін ашық айтпағаны рас. Бірақ кейін келе, өзінің философия жүйесін жасау процесінде ол Платонның көзқарасына қарсы шықты. Оған: «Сен неге көзінің тірісінде ұстазыңа қарсы шықпадың», - деп айып таққанда, ол: «Платон маған дос, бірақ ақиқат одан да гөрі қымбатырақ» - деп жауап беріпті. Аристотель
2. (354-430) - «Құдай қаласы туралы» еңбегінің авторы. Ол екі адамдық қауымдастықты бөліп қарастырады: «Жер қаласы» — Құдайды ұмытқан өзімшілдікке негізделген мемлекет пен мәдениет және «Құдай қаласы» — өзін ұмытқан, Құдайға деген сүйіспеншілігі шексіз рухани бірлестік. Аврелий Августин Ә у л и е
3. (870-950 жж..). Еңбектері: "Қайырымды /Ігілік/ қаланың тұргындары туралы трактат», "Музыка туралы үлкен кітабі" т.б. Аристотельден кейінгі «Екінші ұстаз» атанған данышпан ойшыл. Әл Фараби (Абу Насыр Мухамед ибн Мухамед ибн Узлаг ибн Тархан)
4. (VII-VIII ғғ.) – қазақ шаманы, ақын, музыкант, жыршы, қобызды алғаш жасаушы. Қорқыт Ата
5.(1596-1560 жж.). Атақты математик ретінде танылған. Бүкіл ғылымдар жүйесін, философияны қайта өзгертуді армандады. Негізгі еңбектері: «Тәсіл туралы ойлар», «Философияның алғашқы бастамалары». Рационализмінің негізі – күмән. Күмәнданған адам күмән туғызған объект туралы терең ойланады, яғни өмір сүреді, тіршілік етеді: «Мен ойлаймын, яғни өмір сүремін. Рене Декарт
3-кезең: Құпия санды ашу
25
1
23
25
37
24
22
8
18
25
28
24
14
8
18
3
8
13
18
8
25
22
8
18
14
8
16
5
18
10
1
15
24
37
16
37
15
15
1
18
1
-
34
37
18
17
2
18
38
18
7
8
15
37
17
3
1
25
25
1
3
37
24
15
1
13
38
24
25
38
19
3
20
16
24
37
18
21
18
26
38
18
8
28
34
34
1
23
25
3
1
23
:
8
19
2
28
8
16
38
-
18
12
8
25
14
8
23
8
23
20
7
1
18
24
20
19
-
14
28
34
14
8
23
8
23
20
7
1
18
24
20
19
25
2
23
25
38
22
14
8
23
8
23
3-кезең: Құпия санды ашу
1. Тартыспен түскен, бейнетпен келген жақсылық қана – шын мәнінде қымбат табыс. 2. Қай істің болсын өнуіне үш шарт бар: ең әуелі – ниет керек, одан соң – күш керек, одан соң – тәртіп керек.
4-кезең: «Домино ойыны». Бұл кезең бойынша философиялық ой толғаныс тудырар мақал-мәтелдерді қиындылардан құрап, талдау.
ханда
қырық
бар.
ақылы
кісінің
жауса
сыимайды.
Торғай
жаңбыр
баласын
қорғар,
екі
қазанға
бір
Бұршақ
жауса,
басын
қорғар.
басы,
қошқардың
Апасының
киген
киер.
сіңлісі де
тонын
Тас
күміс
Арпа
екен,
Ас
бидай
Алтын,
екен.
өледі,
ары
сынады.
арба
тартсаң
бері
тартсаң
өгіз
Қазаны
басқа.
қайғысы
басқаның
бала
Жалғыз
жылауық.
түйе,
Жалғыз
бақырауық
сыиыр
сипағанды
білмейді,
жаман
сыилағанды
білмейді.
Ханда қырық кісінің ақылы бар.
Апасының киген тонын сіңлісі де киер.
Қазаны басқаның қайғысы басқа.
Арпа, бидай —Ас екен, Алтын, күміс —Тас екен.
Торғай жаңбыр жауса баласын қорғар, Бұршақ жауса, басын қорғар.
Жалғыз түйе бақырауық, Жалғыз бала жылауық.
Ары тартсаң өгіз өледі, бері тартсаң арба сынады.
Екі қошқардың басы,бір қазанға сыимайды.
Сыиыр сипағанды білмейді, жаман сыилағанды білмейді.
5 кезең. Сәйкестендіру
№
Термин
№
Анықтама
№1
Апейрон
1
орта ғасырдың соңғы кезеңінде пайда болып, схоластика мен шіркеудің рухани үстемдігіне қарсылық арқылы адам баласын босатып, еркін жетілуді мақсат еткен әлеуметтік қозғалыс.
2
Гуманизм
2
ойлаудың жекеден жалпыға көшіп, қорытындылар шығаратын ойлау әдісі.
3
Деизм
3
болмыстың құрылымдық субстанционалдық бірліті білдіретін философиялық термин.
4
Монада
4
субьекті мен оның әрекетінен тәуелсіз өмір сүретін, болмыс туралы философиялық ілім.
5
Онтология
5
мәңгі қозғалыстағы шексіз, белгісіз, санасыз материяны білдіру үшін Анаксимандар енгізген ұғым. Анаксимандар енгізген, мәңгі қозғалыстағы шексіз, белгісіз санасыз материяны белгілеу ұғымы.
6
Индукция
6
әлемді құдай жаратқан, бірақ күнделікті қоғам өмірі мен табиғатқа құдай әсерінің қатысы жоқ дейтін діншіл философиялық ағым.
№
Термин
№
Анықтама
1
Аксиология
1
Ғылыми болжам, шамалау және оның ақиқаттық мәнінің белгісіздігі.
2
Дедукция
2
философиялық бағыт, идеалистік ұғымдарда – рух, материалистік ұғымдарда – материя
3
Гипотеза
3
ойлаудың жалпыдан – жалқыға, бүтіннен бөлшекке көшіп нәтиже шығару әдісі.
4
Гносеология
4
Құндылық табиғатын философиялық тұрғыдан зерттейтін ілім.
5
Абсолюттік ақиқат
5
«өзінен-өзі жеткілікті», бұл шындықтың дәл, түгел бейнелеуі, ол обьективтік ақиқат.
6
Монизм
6
Таным туралы философиялық ілім.
№
Термин
№
Анықтама
1
Агностицизм
1
гносеологиядағы бағыт, ақиқат білімнің бірден-бір көзі сезімдік тәжірибе деп санайды.
2
Иррационализм
2
«мектеп философиясы» оның өкілдері христиан ілімін рационалды дәлелдеуге, жүйелеуге ұмтылады.
3
Гилозоизм
3
Материяның әмбебап тіршілігі туралы философиялық ілім.
4
Эмпиризм
4
психотерапия мен психологиялық ілім әдісі, орталық мәселесі психикалық процестер мен дәлел (мотивация) болды. З. Фрейд ұсынған жүйке және психикалық аурулардың жалпы теориясы мен емдеу әдісі.
5
Схоластика
5
обьективтік дүниені, обьективтік ақиқатты білу мүмкіндігін толық емес, ішінара теріске шығаратын ілім.
6
Психоанализ
6
философиядағы ағым, танымда ақыл күшін мойындамайды, оған тіпті шек қояды, сонымен болмыстың мәніне ақылдың жетпейтінін уағыздайды.
