| Апта | Күні | Сабақ |
| Сабақ тақырыбы: | Тұрмыс – салт жырлары.
|
| Жалпы мақсат: | Оқушыларға тұрмыс – салт жырлары туралы түсінік беру, тұрмыс – салт жырларының түрлері, ерекшіліктері туралы түсіндіру. Теориялық материалдарды дұрыс пайдалануға үйрету. Мәтінді мазмұндай білу, баяндау дағдыларын дамыту, тіл байлықтарын, шығармашылық қабілеттерін дамыту. Халық мұрасына аялауға баулу, төрт түлікті қадірлеуге тәрбиелеу.
|
| Сілтеме: | Электронды оқулық, қазақ әдебиеті оқулығы, хрестоматия |
| Оқушылар үшін оқу нәтижелері: | 1. Тұрмыс салт жырлары туралы ассоциация жинайды. 2. Постер қорғайды. 3. Әр топ тақырыпты ашады, ой қозғайды. 4. Эссе жазады. 5. Постерді бағалайды. 6. Өздерін бағалайды.
|
| Негізгі идеялар: | Тұрмыс-салт жырларының туралы мәліметтер алады, өмірдегі маңызы жайында түсінік қалыптасады. |
| Сабақта қолданылатын материалдар: | Презентация Интереактивті тапсырмалар тірек сызбалар, суреттер, қосымша материалдар. |
| Оқыту әдістері: | 1. Диалог 2. Проблемалық 3.Түсіндіру |
| Дерек көздері: | Интернет материалдары мен оқулықтар |
| Тапсырмалар: | Кесте сызу, сұрақтарға жауап беру, «Менің ойымша» диалог құру |
| Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті: |
| Тапсырма | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
| І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин) | Сыныпты топқа бөлу (жылы түстер арқылы) | Ақ.қызыл,сары түстерді таңдау арқылы топқа бөлу |
| ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин) | Үй тапсырмасы бойынша білімдерін тексеру (сұрақ-жауап) | Берілген сұрақтарға эстафета таяқшасы арқылы жауап беру |
| ІІІ. Жаңа тақырып (20 мин) | Оқулық мәтінімен жұмыс. Мәтін бойынша берілген сөздікпен жұмыс: Тұрмыс-тіршілік – быт, существование Кәсіп – промысел Төрт түлік мал – четыре вида домашнего скота Ие – хозяин Сәндік – красота Табыну – преклоняться Мырзалық - щедрость Т.б. сөздер. А) лексикалық жұмыс орындау: | Сөздер | синоним | антонтм | | Тұрмыс-тіршілік | өмір | өлім | | Байлық |
|
| | Пайда |
|
| | Жеңілдету |
|
| | Міну |
|
| | Кәсіп |
|
| Ә) өз қалаулары бойынша сөз, сөз тіркесі, сөйлем құрастыру.
| Қойылған сұраққа байланысты әңгіме дебат жүргізу, Жұмыс дәптерлеріне қысқаша түсінік жазу
Оқушылар тіршілік туралы ғалымдардың пікірін хронологиялық кесте бойынша дәптерге түсіру Ғалымдардың образына ену арқылы әңгіме жүргізу |
| Сабақты бекіту. Оқыған материалдар бойынша тірек сызбаны толтыру ұсынылады:
| 3. Оқулық тапсырмасын орындау. Мәтінге сүйене отырып, сұрақтарға жауап беру: Тұрмыс – салт жырларында не суреттеледі? Тұрмыс – салт жырларына қандай өлең- жырлар жатады? Төрт түлік малға не жатады? Төрт түліктің иесін атай аласың ба? Төрт түлік малға арналған жырлардың ерекшеліктері қандай? Орыс әдебиетінде малға арналған жырлар бар ма? Қалай ойлайсың, тұрмыс – салт жырлары қазір қолданыла ма?
|
| ІV. Қорытындылау (5 мин) | Кері байланыс: кесте толтыр | Түлік атауы | Төл атауы | Не істейді? | | түйе | бота | Маң-маң басады, шудаларын шаң басады, екі өркешін қом басады, төрт аяғын тең басады. Тілін тікен теспейді, алаботаны жейді, үйді жүктейді. |
|
| V. Үй тапсырмасын беру (2 мин) | Өздеріне ұнаған өлеңдерін жаттау, кез келген бір түлік туралы толық мәлімет жинап, шығармашылық жұмыс тапсыру.
| Үй тапсырмасын орындау |
| VI. Бағалау (5 мин) | Формативті бағалау Мұғалімнің ынталандырушы қолдау сөздері арқылы | Өзін-өзі бағалау |
| VII. Рефлексия (3 мин ) | Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату Сабақ мазмұны бойынша өз-өздеріңе қандай сұрақтар қояр едіңдер?
| Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазу |
| Апта | Күні | Сабақ |
| Сабақ тақырыбы: | Наурыз жырлары.
|
| Жалпы мақсат: | Тұрмыс- салт жырлары туралы оқушылар білімдерін тереңдету, наурыз жырлары туралы түсінік беру, халқымыздың тарихына шолу жасап, оқушылар ойын, қиялын, тілін дамыту. Қазақ халқының салт – дәстүріне, әдет- ғұрпына деген құрмет сезімдерін тәрбиелеуге ықпал ету.
|
| Сілтеме: | Қазақ әдебиеті оқулығы, хрестоматия
|
| Оқушылар үшін оқу нәтижелері: | Наурыз мейрамы туралы біледі. Наурыз жырларын жатқа оқуға үйренеді. |
| Негізгі идеялар: | Ұлыстың ұлы күні Наурыз мерекесі туралы ойларын тереңдету. |
| Сабақта қолданылатын материалдар: | 1.Электронды оқулық 2.АКТ |
| Оқыту әдістері: | 1. Диалог 2. Проблемалық 3.Түсіндіру |
| Дерек көздері: | Оқулықтағы тақырыпқа сай берілген материалдар Ғаламтор мәліметтері жұмыс дәптері |
| Тапсырмалар: | Тест тапсырмасы, «Эстафета» оқыта үйрену ойыны |
| Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті: |
| Тапсырма | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
| І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин) | Сыныпты топқа бөлу (сөздердің антонимін табу арқылы) Мұғалім бір сөзді айтады. Мысалы Алыс- Сараң | Айтылған сөздің антонимін таңдау арқылы топқа бөлу Мысалы Жақын Мырза |
| ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин) | Үй тапсырмасы бойынша білімдерін тексеру. Оқушылар білімі тест тапсырмасы арқылы тексеріледі | Берілген сұрақтарға жауапты жазу арқылы жауап береді |
| ІІІ. Жаңа тақырып (20 мин)
| Мұғалімнің кіріспе сөзі: Тұрмыс – салт жырларының ерекше бір саласын – наурыз жырлары құрайды. Наурыз мерекесі күні айтылатын жыр – Наурыз жыры деп аталады. Наурыз қазақ халқының ұлттық төл мерекесі. Ол халықтың шаруашылық жайындағы тілегімен байланысты туған. Наурыз күнін ерекше бағалап, еңбекті, шаруашылықты қастерлеген: Төрт түлік ақты болсын, Ұлыс береке берсін, Ұлыс оң бболсын, Ақ мол болсын! Қайда барсаң, жол болсын! Ұлыс оң болсын! Пәле – жала жерге еңсін!...- деп тілек білдірген. Наурыз мерекесі, наурыз өлеңдері туралы толығырақ біліп алу үшін оқулық мәтінімен жұмыс істейік!
| Мәтін ішінде қалып қалған сөздерді тауып мәтінді толық құрастырады Жұмыс дәптерлеріне қысқаша түсінік жазу Оқулық мәтінімен өздері танысады. Мәтін бойынша «Эстафета» оқыта үйрену ойыны өткізіледі. Ойын шарты: сынып оқушылары үш топқа бөлінеді. Мұғалімнің белгісі бойынша оқушылар мәтінді оқи бастайды. Мұғалім нөмірленген үш парақ дайындап, оларды әр топқа береді. Белгі бойынша оқушылар өздері қажет деп тапқан маңызды мәліметтерді, деректерді, мерзімдерді параққа жазып, үндеместен бір-біріне жылжытып отырады. Олар бір-бірін қайталамауы тиіс. Белгіленген уақыттан соң парақтар жиналып, тексеріледі. Білгірлер тобы анықталады. |
| ІV. Қорытындылау (5 мин) | « Ассоциативті қатар» техникасын қолдану. Мұғалім тақтаға «Наурыз» деген сөзді жазады. | Р Рымбаеваның орындауында «Наурыз» әні.
|
| V. Үй тапсырмасын беру (2 мин) | Өз қалаулары бойынша Наурыз өлеңін жаттап алу. Отбасыларында Наурыз мерекесін қалай қарсы алатындықтары туралы бір-бірімен сұхбат құрастыру. | Үй тапсырмасын орындау |
| VI. Бағалау (5 мин) | Формативті бағалау | Өзін-өзі бағалау Жұлдызша беру арқылы бағалау |
| VII. Рефлексия (3 мин ) | Тақырыптың негізгі идеясын ашу Оқушылар бір- біріне, жақын адамдарына арнап тілек айтады. Сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. | Оқушылар тақырыпқа сай ассосация жазады |
| Апта | Күні | Сабақ |
| Сабақ тақырыбы: | Мақал – мәтелдер – халық даналығы.
|
| Жалпы мақсат: | Оқушыларға ауыз әдебиетінің бір саласы – мақал-мәтелдер, олардың құрылысы, тақырыптары, ұқсастықтары мен айырмашылықтары туралы түсінік беру. Оқушыларды көркем, әдемі сөйлей білуге үйрету, тіл дамыту, ой дамыту, логикалық ойлау жүйелерін дамытуға ықпал ету. Ұлттық дәстүрді сыйлай білуге, мақал-мәтелдерді пайдаланып, әдеби тілде сөйлей білуге тәрбиелеу.
|
| Сілтеме: | Әдебиет оқу |
| Оқушылар үшін оқу нәтижелері: | Әрбір бала үй жануарларын және оның төлдерін, пайдасын, қажеттілігін білу керек.Оларды бір бірінен ажарата білу керек.
|
| Негізгі идеялар: | Мақал сөздің-мәйегі. |
| Сабақта қолданылатын материалдар: | Мақалдар жинағы, зерттеу шығармашылық жұмыс топтамасы |
| Оқыту әдістері: | Сұрақ- жауап, диалог, АКТ, СТО, диалогтік оқыту тәсілі, талантты және дарынды балаларды оқыту үшін бағалау, талдау жинақтау, кубизм. |
| Дерек көздері: | Оқулық, интернет материалдар |
| Тапсырмалар: | Кесте толтыру, салыстыру, сөздік, мәтін т.б. |
| Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті: |
| Тапсырма | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
| І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин) | Сыныпты топқа бөлу (жылдамдық арқылы алфавит бойынша қалалардың атын атау арқылы)
| Мұғалім қандай әріпті айтса оқушы сол әріптен басталатын қаланың атын атап топтасады Мысалы А десе Ақтөбе |
| ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин) | Үй тапсырмасы бойынша мұғалім алдын-ала оқушыларға рет-ретімен сұрақ қояды.Жауаптар матрица кестесіне әр оқушының өз ұяшығына қойылады. Матрица кестесіне оқушылар төмендегідей орналасады
А Б В
| Берілген сұрақтарға оқушы ұтымды жауап беру қажет.Әр жауапқа 1+ қойылады. |
| ІІІ. Жаңа тақырып (20 мин) | Мұғалімнің кіріспе сөзі. ( қазақ тілінің сұлу, көркем, әдемі тіл екендігі туралы айту. Ауыз әдебиетінің інжу-маржаны саналатын мақал-мәтелдер туралы мәлімет беру. Әдемі сөйлеп үйренуге шақыру)
| А) оқушылар мәтінмен өздері танысады. Ә) мәтінде кездескен қиын сөздермен сөздік жұмысы ұйымдастырлады Б) сөздік бойынша тапсырма: «НЕ?» деген сұраққа жауап беретін сөздермен сөйлем құрастыру.
|
|
| Мәтін мазмұны бойынша жұмыс ұйымдастыру: Кестені толтыру: | Мақалдар | Мәтелдер | | Ортақ қасиеттері |
| |
|
| | Айырмашылықтары |
| |
|
| | Тақырыптары |
| |
|
|
Орыс әдебиетімен салыстыру. Мақал-мәтелдердің анықтамасын, тақырыптарды, мысалдарды орыс тілінде тақтадан көрсетіп, оқушылардың естеріне түсіру. Оқулықта берілген мақал-мәтелдермен танысу. Топтық жұмыс ұйымдастыру. (мақал-мәтелдердің тақырыптары бойынша бірнеше топтар құрылады. Мысалы, « Отан, туған жер, атамекен» туралы мақал-мәтелдермен жұмыс істейтін топ және тағы басқа) Топтарға тапсырма: өздері тандап алған мақал-мәтел мазмұны бойынша жағдаят құрастыру. «Сөз сыры» айдарымен берілген тапсырманы орындау. Сөз сыры: кең тараған түрі, халықтық мұра, сөз өрнегі, ерекше қасиеті, көлемі шағын, мазмұны кең, тілі өткір, мағынасы терең, халықтың ақыл-ойы...
|
| Сергіту сәті
«Ойлан, жұптас,талқыла». | Жұмысты бастамас бұрын оқушыларға жұмыс тобында жырдың тиісті бөлігін жақсы меңгеру қажеттілігін өйткені сол бөлікті келесі топ оқушыларына түсіндіруге жауапты екенін айту | Келесі кезекте ұжым мүшелері бастапқы топтарына қайта табысып өздерінің үйреніп келген бөліктеріндегі мазмұнды ортаға салу және топ аралық пікірлесу жасау керектігін айту |
| ІV. Қорытындылау (5 мин) | Тақырып бойынша эссе жаздырады | Сабақтан алған әсерлерімен бөлісу, бір-біріне жақсы тілектер айту.
|
| V.Үй тапсырмасын беру | Әр тақырыпқа қатысты мақал-мәтелдер жаттау, хрестоматия материалдарын кеңінен пайдалану. « Кім көп мақал-мәтел біледі?» сайысын өткізуге дайындалу.
|
|
| Апта | Күні | Сабақ |
| Сабақ тақырыбы: | Қазақ ауыз әдебиеті.
|
| Жалпы мақсат: | оқушыларға қазақ ауыз әдебиеті туралы түсінік беру, ауыз әдебиетінің түрлерімен, ерекшіліктерімен таныстыру. Оқушылардың тілін, ойлау қабілетін дамыту. Халық мұрасына деген ықыласын ояту, құрмет сезімдерін тәрбиелеу.
|
| Сілтеме: | Қазақ әдебиеті хрестоматиясы, интернет материалдары |
| Оқушылар үшін оқу нәтижелері: | Қазақ халықының ауыз әдебиеті туралы білімдерін жетілдіреді. Сөз өнерінің мәнін түсінеді. |
| Негізгі идеялар: | Жұптық ,топтық жұмыста шапшаңдыққа үйренуі.
Оқу үдерісінен оқушылардың қалыс қалмауы
|
| Сабақта қолданылатын материалдар: | Суреттер, жұмыс дәптері, тірек –сызба, деңгейлік тапсырма. |
| Оқыту әдістері: | Жаңа әдістер
Сұрақ- жауап, диалог, АКТ, СТО, диалогтік оқыту тәсілі, балаларды оқыту үшін бағалу, талдау жинақтау. |
| Дерек көздері: |
|
| Тапсырмалар: | Кесте толтыру, сұрақтарға жауап беру, салыстыру, постер салу, рефлексия жасау |
| Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс-әрекеті: |
| Тапсырма | Мұғалімнің іс-әрекеті | Оқушының іс-әрекеті |
| І. Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу (3 мин) | Сыныпты топқа бөлу (гүлдер,саңырауқұлақтар,құстар, бунақденелілер суреттері арқылы) | Оқушылар таңдаған суреттер арқылы топқа бөлінеді |
| ІІ. Үй тапсырмасын сұрау (7 мин) | Үй тапсырмасын «Көзқарас - Себеп - Мысал» « Теория - Мысал – Сұрақ-жауап » мұғалім алдын-ала оқушыларға рет-ретімен сұрақ қояды.Жауаптар матрица кестесіне әр оқушының өз ұяшығына қойылады. Матрица кестесіне оқушылар төмендегідей орналасады А Б В
| Берілген сұрақтарға оқушы ұтымды жауап беру қажет.Әр жауапқа 1+қойылады. |
| ІІІ. Жаңа тақырып (20 мин) | Теориалық материалдарды тірек сызба арқылы түсіндіру: Асыл қазына - - фольклор
Қалыптасқан сөздер - Қазақ ауыз әдебиеті - Ұжымдық шығарма
Түрлері - - Көп нұсқалы
| Сөз сыры айдарымен берілген оқулық тапсырмасын орындау. Сөз сыры: Ауыздан-аызға, болашаққа сенген, ұрпақтан-ұрпаққа, көркем туынды, ... Оқушылар өздері тапқан сөздерін қосып дәптерлеріне жазып, түрлендіріп, қолданып көреді.
|
| ІV. Қорытындылау (5 мин) | Алған білімдеріне бақылау жасау. Деңгейілік тапсырмалар орындау. І деңгей. Сұрақтапға жауап бер: А) халық ауыз әдебиеті қалай тараған? Ә) ауыз әдебиетінің қандай түрлері бар? ІІ деңгей. Сұрақтарға жауап бер: А) ауыз әдебиеті мен жазба әдебиетінің қандай айырмашылықтары бар? ІІІ деңгей. Берілген сызба арқылы «Қазақ халық әдебиеті» деген тақырыпта әңгімелеп бер. Сұрақ: Халық ауыз әдебиеті деген ұғымды қалай түсінесіңдер? Орыс әдебиетінде қандай түсініктер алып едіңдер?
| «Қазақ халық әдебиеті» деген тақырыпта әңгімелейді. |
| V. Рефлексия (3 мин ) | Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын жазу үшін стикерлер тарату | Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстарын стикерлерге жазу |
| VІ. Үй тапсырмасын беру | мәтін ммазмұнын тірек сызбаға сүйініп, әңгімелей білу, орыс әдебиетімен салыстыру |
|
