.Фонетика

  Сабақ жоспары . 5- сынып 
Сабақтың тақырыбы: Фонетика. 
Мақсаты: 1.Отбасы жайында білімдерін толықтырып, кеңейту. Фонетика туралы толық мағлұмат беру. 5-ші сыныпта алған білімдерін толықтырып, кеңейту. 
2.Оқушылардың сөйлесу дағдыларын, ойлау қабілеттерін, сөздік қорларын байыту, білімге деген құштарлығын, ынталарын дамыту. 
3.Оқушыларды отбасы мүшелері арасындағы сыйластық сезімге,еңбекке баулу. 
Көрнекілік: интерактивтік тақта. 
Қазақ тілін оқытудың ең маңызды мақсаттарының бірі – оқушыларды сауаттылыққа баулу, ал тіл мен ойлау жүйесінің маңыздылығын ескерсек, тіл дамытудың маңыздылығы ерекше. Қазақ тілін үйретуде ең алдымен оқушыға қызықты болу үшін және оны қабылдай алу үшін тиімді әдіс- тәсілдерді іздеу керек. Соның бірі – интерактивтік тақта. Қазақ тілі сабақтарында жиі қолданылатын көрнекіліктің бірі – тірек сызбалар. Мәтінмен жұмыс жасағанда немесе грамматиканы түсіндіргенде тірек сызбаларды жиі қолданамын. Грамматика тақырыбы бойынша ұсынылған тірек сызбалар және тақырыпты бекіту кезінде қолданылатын кестелердің маңызы зор.Оқушылар ережені жаттамай –ақ тірек сызбаға қарап, сөйлем құрастырып, өз ойларын еркін жеткізе біледі. Ол біріншіден , көзбен көріп, есте сақтау қабілеттерін арттырып, екіншіден білімге деген құштарлығын, ынтасын дамытады. 
Сабақтыңбарысы 1.Ұйымдастыру кезеңі 
Ұйымдастыру кезеңінде де оқушыларды қазақша сөйлету керек. Мұғалім сыныпқа кіргеннен бастап оқушыларға кім кезекші ? Сыныпта кім жоқ? Бүгін қандай күн? Ауа-райы қандай деген сұрақтарды күнделікті қойып отырса, ол оқушылардың есінде қалып отырады. Сондықтан да осы кезеңді қалай бастасаң, сабағың ары қарай солай өрбиді деп ойлаймын. 2. Жаңа сабақ 
Оқушыларға фонетика туралы мағлұмат беру. Ережені түсініп оқу. 
Фонетика – тіл дыбыстарын зерттейтін ғылым. Тіл дыбыстары адам ойын жеткізу үшін қызмет атқарады.Қазақ тілі әліпбиінде 42 әріп бар. (Тірек сызба арқылы түсіндіру) 

Фонетика 
Дауысты дыбыс Дауыссыз дыбыс (гласные звуки) (согласные звуки) 

[ ДЫБЫC] - 40 ----- ӘРІП – 42 
айтамыз, естиміз көреміз, жазамыз 
Ъ Ь – таңбаланады , дыбысталмайды. 
Дауысты дыбыстар (гласные звуки) 

12 
А, Ә Э, 
О, Ө ,Е 
Ұ, Ү, У 
Ы, І, И 



жақтың қатысына қарай : ашық - қысаң 

тілдің қатысына қарай : жуан - жіңішке 

еріннің қатысына қарай : езулік – езулік 

Жуан дауысты дыбыс – А , О , Ұ , Ы 
Мысалы: Ана, ойын, құлып. 
Жіңішке дауысты дыбыс – Ә , Ө , Ү , І , Е 
Мысалы: мектеп, өнер, үйрен 

Буын БІТЕУ 
АШЫҚ бұлт 
ә - же ТҰЙЫҚ 
аң 

№ 3 тапсырма . Отбасы сөзін буынға бөліп , талдау. (Оқушылар тақтада орындайды.) 
Отбасы – от - ба - сы – үш буын, 1 – тұйық, 2,3 – ашық буындар. 
О –дауысты, еріндік, ашық, жуан 
Т – дауыссыз, қатаң 
Б – дауыссыз, ұяң 
А – дауысты, езулік, ашық, жуан 
С – дауыссыз, қатаң 
Ы – дауысты, езулік, қысаң, жуан Сөзде 6 әріп, 6 дыбыс бар. 
Отбасы мүшелері 
Жаңа сөздер (сөздікпен жұмыс ) 
Шағын – небольшой Тату – дружный Зейнеткер – пенсионер 
Үлкен – большой Балабақша – детский сад 
Оқушыларға осы сызбаны пайдалана отырып, мәтін құрғызу. Оны өз отбасымен байланыстыру.