№3 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Болымды және болымсыз етістік.
Сабақтың мақсаты: Етістіктің іс-әрекеттің жүзеге асу-аспауына қарай бөлінетін түрі болымды және болымсыз етістіктер туралы түсіндіру.
Білімділік: Болымды және болымсыз етістіктердің жасалуы туралы түсіндіру арқылы оқушылардың етістіктер туралды білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: Тапқырлыққа, өз көзқарасын жүйелі де тиянақты баяндауға, мәлімдеуге, өнер-білімге құштарлығы мен дүниетанымын кеңейтуге баулу.
Тәрбиелік: Адамгершілікке, Отанын сүюге, өнерлі болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа білім беру сабағы.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, баяндау, қызығушылығын ояту, мағынаны тану, ой-толғаныс.
Сабақтың барысы.
І.Ұйымдастыру бөлімі -/оқушылармен сәлемдесу, оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, оқу құралдарын ретке келтіру, бақылау/
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Сыныпқа сұрақ қою:
1.Етістік дегеніміз не?
2.Тұлғасына қарай қалай бөлінеді?
3.Құрамына қарай ше?
4.Дара және күрделі етістік дегеніміз не?
Семантикалық кесте
Етістік | тұрды | отыр | келе жатыр | сұрады | білгім келеді | ақылдасты |
дара | | | | | | |
күрделі | | | | | | |
ЕТІСТІК
дара (отыр) күрделі(жүзіп барады)
ІІІ.Жаңа сабақ.Болымды және болымсыз етістік.
Іс-әрекеттің жүзеге асу-аспауына қарай |
Болымды | Болымсыз |
Іс әрекеттің жүзеге асуын білдіреді. Мысалы:кел, санады, жаздыр, барды т.б. | Іс әрекеттің болмауын, жүзеге аспауын білдіреді. Негізгі және туынды етістікке -ма,-ме, -ба,-бе, -па, -пе жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Мысалы: келме, санамады, жаздырма, бармады т.б. |
2.Тақтаға мысалдар жазу: Болымды етістіктер бойынша:
Мен сабақ оқыдым.
Мен сабақ оқып отырмын.
Мен сабақ оқымақпын.
Тапсырма:Берілген болымды етістіктерден болымсыз етістік жасаңдар:
Бар-барма асық-асықпа бөгел-бөгелме ти-тиген емес
Көр-көрме жүгір-жүгірме сүрін-сүрінбе ұмыт-ұмытпа
Сыз-сызба шула-шулама күл-кұлме жоғалт-жоғалпа
Тіз-тізбе айқайла-айқайлама жағалас-жағаласпа атта-аттама
Айт-айтпа тарық-тарықпа сыз-сызған жоқ секір-секірме
Түс-түспе кешік-кешікпе теп-тепкен жоқ боя-бояма
228-жаттығу: Болымды етістіктен болымсыз етістік жасаңдар. /ауызша орындату/
V.Тестік жұмыс арқылы сабақты қорытындылау.
1.Болымсыз етістіктің жұрнағын табыңыз.
А) –а, -е. В) –ба, -бе. С) –жоқ. D) –емес. E) –ды, -ді.
Дұрыс жауап: В
2. Болымсыз етістікті табыңыз.
А) Мекендейді.В) Болады.С) Жазып отыр.D) Ұзын болады.E) Көрінбейді.
Дұрыс жауап: Е
3. Болымсыз етістігі бар сөйлемді табыңыз.
А) Табиғат- халық қазынасы.
В) Адамдардың табиғатсыз күні болмайды.
С) Табиғаттың байлығын қорғай білуіміз керек.
D) «Халықаралық табиғат қорғау қоғамы» құрылған.
E) Қазақстанда аң-құстар, өсімдіктер қамқорлыққа алынған.
Дұрыс жауап: В
4.Сөйлемнен болымсыз етістікті табыңыз.
Жаңбыр жауса, біз ешқайда бармаймыз.
А) Жаңбыр В) Жауса. С) Біз. D) Ешқайда. E) Бармаймыз.
Дұрыс жауап: Е
5. Негізгі етістікті көрсетіңіз.
А) Аяқта. В) Жу. С) Тісте. D) Жуын.E) Баста.
Дұрыс жауап: В
6. Етістік тудырушы жұрнақты көрсетіңіз.
А) –шы. В) –у. С) –ла. D) –ға. E) –рақ.
Дұрыс жауап: С
7.Туынды етістікті табыңыз.
А) Мырзалық. В) Жеңілдік. С) Сәндік. D) Ойлану. E) Тазалық.
Дұрыс жауап: D
8.Күрделі етістікті көрсетіңіз.
A) Есептеледі.B) Қарамаған.C) Басылған.D) Сенеміз.E) Кездесіп тұрады.
Дұрыс жауап: E
VI.Үй тапсырмасы:
1.Ережені түсініп оқу;
2. 231-жаттығу: Сөйлемдердің құрамындағы етістіктерді тұлғасына қарай үлгі бойынша талдаңдар.
232-жаттығу: Өлеңді мәнерлеп оқып, өлең жолдарындағы болымсыз етістіктердің қалай жасалып тұрғандығын анықтаңдар.
ҮІІ. Бағалау.