№ | Вакыты | Дәрес темасы | Дәрес тибы | Лексика | Дәреснең предмет нәтиҗәсе | Якынча өй эше |
план | факт |
1 чирек (18сәг) Яңа уку елы котлы булсын! (10сәгать) Регулятив универсаль уку гамәлләре: эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү,укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү,эш тәртибен аңлап ,уку эшчәнлеген оештыра белү,билгеләрен критерийларга таянып ,эш сыйфатына бәя бирә белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре: аңлап уку , тиешле мәгълүматны сайлап алу ,төп мәгълүматны аеру,фикерләрне логик чылбырга салу,иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү,аларны чишү өчен алгоритм булдыру,объектларны чагыштыру,классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү, эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү әңгәмәдәшнең холкы белән идарә итү. |
1 | | | Яңа уку елы котлы булсын! | ЛКК Д/МС | Белем бәйрәме,яңа уку елы,башлана,килешә | Беренче сентябрь бәйрәме белән котлый белү,бер-береңә комплиментлар әйтә белү | Текстны тәрҗемә итергә 4бит |
2 | | | Уку-язу әсбаплары | ЛКК ГКФ | Дәрес ,дәреслек,кирәк,түгел | Уку -язу әсбапларының исемен сорый,үзең ала, иптәшеңә бирә белү. | 7күнегү,8бит |
3 | | | "Һәр атнада ничә көн"Самуил Маршак | ГКК ЛГКК | | Яңа уку елына нинди уку-язу әсбапларын алу турында ,уку-язу әсбапларының барлыгын,юклыгын әйтә белү | 10бит, шиг-не сәнг. укырга, сүзләрне ятларга |
4 | | | Х.Гарданов "К"хәрефен белегез,"К"дөрес әйтегез" | ГКК ЛГКК | Аваз,хәреф,куян,өн,камыр,көймә,күмәч | Татар теленең хәреф-аваз системасын сөйли белү | 12 бит, шигырьне Сәнг.укырга Сүзләрне ятла- рга |
5 | | | Р.Миңнуллин "Үсми калган хәреф" | ГКК ЛГКК | Йорт,орлык,озын | О,ы,э хәрефләренең дөрес эйтелешен,язылышын үзләштерү. Татар теленең хәреф-аваз системасын сөйли белү | 15бит,шигырьне Сәнг.укырга Сүзләрне ятларга |
6 | | | Б.Рәхмәт "Хисап мәсьәләләр" | ГКК Д\МС | Кушарга ,алырга,бүлергә,миспл,мәсьәлә | Тәртип саннары куллану белү. үзең турында сөйли белү | яттан шиг-не өйрәнергә |
7 | | | "Эш урыны"хикәясе | ГКК ЛГКК | Тәртип,һәрвакыт,сүндерә,язу өстәле,тырыш,ялкау,игътибар | Чөнки, шуңа күрә төркәгечләре белән җөмләләр төзү,фикереңне дәллили белү(Чөнки, шуңа күрә) | 3күнегү,19бит сән-ле итеп укырга |
8 | | | "Контроль эш"хикәясе | ЛГКК Д\МС | Дөрес чиште,дөрес чишмәде,кәефсез,бугай,үкенде,гаеп | Сәгать ничә? Сәгать ничәдә ?сорауларына җавап бирә белү | 9күнегү,27бит |
9 | | | Г.Тукай "Эш беткәч уйнарга ярый" | ЛГКК Д\МС | Сабый,дәрес,әзерли,тышка,чакыра,күңел ач | Сәнг-ле уку,урамга чакыра,чыкмау сәбәбен,аңлата белү,геройларны характерлый белү | Сәнг-ле итеп укырга |
10 | | | Кабатлау дәресе | ГКК | Татарстандагы шәһәр исемнәре,яңгырады,шалтырады | | 6кунегү,34бит с орауларга җавап бир |
Туган як табигате(8+4сәг) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү,эш тәртибен аңлап,уку эшчәнлеген оештыра белү,билгеләгән критерийларга таянып,эш сыйфатына бәя бирә белү,уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре:уку максатын мөстәкыйль билгеләү,тиешле мәгълүматны табу,билгеләү,сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу,мәсьәләне чишү өчен уңайда ысул сайлау,төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау, фикерләрне логик чылбырга салу Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, аралашу күнекмәләрен формалаштыру, әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү,коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгел итеп җиткерү. |
11 | | | Г,Тукай "Елның дүрт фасылы" | ГКК Д/МС | Табигать,ел фасылы,билгеләре, вакыт,көз,туңды, суынды,саргая | Ел фасыллары билгеләре | сәнг-ле итеп укырга,37бит |
12 | | | Җ.Тәрҗеманов “Табигать китабы” | ГКК Д/МС | Табигать,ел фасылы,билгеләре, вакыт,көз,туңды, суынды,саргая | Ел фасыллары билгеләре | 2күнегү,37бит |
13 | | | Һава торышы. | ЛКФ Д\МС | Яңгыр,көньяк,төньяк,эссе,буран,һава торышы,явымсыз,болытлы | Һава торышын әйтә белү | 6күнегү,43бит |
14 | | | Мин даруханәгә барам | ГКК Д/МС | Сәламәтлек,кузгалак,дару үләннәре,дару,бака яфрагы,әрем | | Диалогны яттан,47бит |
15 | | | Көзге табигать. | | Үткән дәрес лексикасы | кабатлау | 43бит,8күнегү |
16 | | | Очты-очты уены | ЛГКК Д\МС | Кошлар,кыска,ак-кош,карга,песнәк,күгәрчен,тукран,кышлый,җылы якка,китә | Кош исемнәрен, бездә кышлаучы,җылы якка китүче кошларны сорый,әйтә белү | 9күнегү,54бит |
17 | | | Канатлы дуслар .Алар ниндиләр? | ЛКК Д\МС | Җим,җитез,сандугач,тургай,күке, акчарлак,хәрәкәтчән,туклана | Кошлар турында сөйли белү | 8күнегү,56бит |
18 | | | Г.Лотфи “Песнәк белән Әнисә” | ЛГКК Д\МС | Ашата,эчертә ашыйсы килә,тәрәзә,чукый башлады,тәрәзә,шатланды,күз ачып йомганчы | Хикәяне сәнгатьле укый белү.хикәягә план төзи,план буенча сөйли белү | Сүләрне ятларга,11күнегү, 59бит |
2чирек (14сәг) |
19 | | | Җ. Тәрҗемановның “Чирик”хикәясе 1кисәк | ЛГКК Д\МС | Өстендә,астында,канаты,өшеде,томшык,борын,авырта,җим,сөт,эремчек, тары | Хикәяне сәнгатьле укый,сөйли белү. | 15күнегү,67бит |
20 | | | Җ. Тәрҗемановның “Чирик”хикәясе 2 кисәк | ЛГКК Д\МС | Су коена,өйрәнде,оча башлады,юкка чыкты,сәламәт,җилкә, шартлата,шаяра,курка | Хикәяне сәнгатьле укый,сөйли белү. Нәрсә эшләргә яратканыңны әйтә белү | 10күнегү,69бит |
21 | | | Җ. Тәрҗемановның “Чирик”хикәясе 3кисәк | ЛГКК Д\МС | Тутый кош,кибет,ярдәм итә,ишегалдында ,эскәмия,кайвакыт,бервакыт,коткарды | Хикәянең эчтәлеген сөйли белү. | 9күнегү,79бит |
22 | | | “Туган як табигате” кабатау | | | | 10күнегү,82бит |
Хайваннар дөньясында (5сәг) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү,эш тәртибен аңлап,уку эшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре:фикерләрне логик чылбырга салу,иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру,тиешле мәгълүматны билгеләү, анализлау,объектларны чагыштыру,классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү,эшбашкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү,әңмәдәшең белән аралашу калыбын төзү, мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару,әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү. |
23 | | | Ә.Кари.”Тиен” | ЛГКК Д\МС | Соры,җәнлек исемнәре,гомер | Йорт,кыргый хайваннарның исемнәрен атый,аларны сүрәтли белү,тиен турында сөйли белү | 6күнегү,86бит яттан |
24 | | | Г.Тукай “Ташбака белән куян” | ЛГКК ГКФ | Йокы,уяна,файда,ярыш,үкенү,хурланды,ярыша | “Ташбака белән куян”әкиятенең эчтәлеген сөйли белү | 12күнегү,89бит |
25 | | | “Яшел энәле керпе” экияте | ЛГКК Д\МС | Энә, тун,җәнлек,иснәгән,ышана | Хикәяне сәнгатьле укый,эчтәлеген сөйли белү. Яңа ел бәйрәмендәнәрсә эшләгәнеңне әйтә белү | 7күнегү,93бит |
26 | | | “Керпе –табигатьнең бер сере”тексты | ЛГКК Д\МС | Сер,еш,гөмбә, үлән,озынлык,юанлык,авырлык,буе | Керпе турында сөйли белү. Диалогны сәхнәләштерү | 7күнегү,97бит |
27 | | | “Хайваннар дөньясында”темасын кабатлау | | | | 6күнегү,97бит |
Кышкы уеннар (5+2сәг) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү,укудагы уңышларгауңышсызлыкларның сәбәбен аңлый,анализлый белү,уку эшчәнлеген оештыра белү,уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып белү универсаль уку гамәлләре:уку максатын мөстәкыйль билгеләү,тиешле мәгълүматны табу,билгеләү,сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу,мәсьәләне чишү өчен уңайда ысул сайлау,төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру,анализлау,объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү,чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгел итеп җиткерү, әңгәмәдәшеңнең белән аралашу калыбын төзү, мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару, әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү, |
28 | | | Кыш билгеләре | ЛГКК | Иң, бик,кыскара,каплый, туңа | Кыш билгеләрен сөйли белү | 1күнегү,100бит |
29 | | | Г.Бакир “Кышкы уен” | ЛГКК Д\МС | Су туңа, кар тәгәрәтә,зурая, күмер,таяк шатлана | Кар бабай ясауны сөйли белү,Дустыңны уенга, кар бабай ясарга чакыра белү.кышкы уеннар турында сөйләшү | 4күнегү,103бит |
30 | | | Б.Рәхмәт “Яңа ел килгәч” | ЛГКК Д\МС | Былтыр,быел,кичә,бүген, йокларга ятам,йокыдан торам | Яңа ел бәйрәме турында сөйләшү | 11күнегү ,108бит |
31 | | | А.Алиш “Куян кызы” | ЛГКК Д\МС | Соры ,киез, итек,ошый,сала,авырта, дәвалый,яланаяк,сөртә | Хикәяне сәнгатьле укый,эчтәлеген сөйли белү. Кай төшең авыртканың әйтә белү. Нәрсә кигәнеңне әйтә белү | 14күнегү,114бит |
32 | | | “Елга буенда”хикәясе | ЛГКК Д\МС | Тимераяк,таяк сузды,камыш,сизми калды,тотында | Кая?Кайда?Кайдан?сорауларына җавап бирү | Сән-ле итеп укырга |
3чирек(20сәг) |
33 | | | Җ.Дәрзман.”Камыраяк” | Д\МС ЛГКК | Көлеп тора, тыңламый, шугалак, үкенә, я,әлбәттә, ә,түгел | Дустыңн шугалакка чакыру белү.Уенга чыкмауның сәбәбен белү.һава торышын әйтә белү. | Сән-ле итеп укырга |
34 34 | | | “Кышкы уеннар” темасын кабатлау | | | | Рәсем ясарга |
Минем дусларым ( 7сәг.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү, эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып-белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу, иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын ук мөстәкыйль рәвештә булдыру, тиешле мәгълүматны билгеләү, анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү, эш башкару ысулларна һәм шартларына анализ ясау. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү, мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару, әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү. |
35 | | | БСҮ “Минем дустым” темасына сөйләшү | ГКК Д\МС | Дустым, дуслаштык,ишегалды | Схема буенча дустың турында сөйли белү. | 10нчы күнегү,10бит сәнгат-е укырга өйрәнергә |
36 | | | Г. Бәшировның “Сылтау” тексты | Д\МС ЛГКК | Әйбер, бүләк итү,зурлар,чын дус | Хикәяне сәхнәләштерү. Кызның ни өчен чын дус түгел икәнен әйтә белү | 6күнегү,15 бит хикәяне рольләргә бүлеп укырга. |
37 | | | И. Туктарның “Алма” хикәясе | Д\МС ЛГКК | Татлы, классташлар, кебек, гел, күңелсез,хуш исле,бергә | “Алма”хикәясенең эчтәлеген сөйли белү. Кибеттән сатып ала белү.Чулпанның ни өчен чын дус булуын әйтә белү | 10нчы күнегү,18бит Җөмләләрне укы |
38 | | | Д.Аппакованың“Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясенең 1нче кисәге | Д\МС ЛГКК | Кебек,бик,соң,гел, Башмак, кадерле, бәхет, шагырдавыклы, җибәрде,беркем | Хикәянең эчтәлеген сөйли белү(1кисәк) | 11күнегү,27бит эчтәлеген сөйләргә өйрән |
39 | | | Д.Аппакованың“Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясенең 2 нче кисәге | Д\МС ЛГКК | Идән,түшәм,кадәр,ачыла,йомыла,кочаклады | Нинди бүләк алып килгәнеңне өйтә белү. Хикәяне сәхнәләштерү | 9күнегү,29бит эчтәлеген сөйләргә өйрән |
40 | | | Д.Аппакованың“Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясенең 3 нче кисәге | Д\МС ЛГКК | Сөенә, эзли,шагырдый,шакый,һаман,кемдер,нәрсәдер,нидер, чыга,керә | Хикәяне сәхнәләштерү. Гөлшатның чын дус булуын раслый белү | 13күнегү,33бит ничек уйлыйсың ,Гөлшат чын дусмы? үз фикереңне яз |
41 | | | “Минем дусларым”темасын кабатлау | | | | 7күнегү, “Сылтау”,”Алма”,”Шыгырдавыклы башмаклар”хикәяләрен исеңә төшер. |
Дүрт аяклы дусларыбыз ( 7сәг.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Танып-белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү,аларны чишү өчен алгоритм булдыру, сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, эш башкаруның ысулларна һәм шартларына анализ ясау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү, мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару. |
42 | | | Р. Мингалимның “Дөньяда бер эт бар иде” шигыре | Д\МС ЛГКК | Йомшак ,кечкенә,ярата,йөгерә, хуҗа,тәпи, маңгай,ашата,сагына ,тап шаян | Дүрт аяклы дусларны сүрәтләп сөйли белү . Шиг-не сәнг-е укый белү | 8күнегү,39бит, Шиг-не сәнг-е укырга өйрән |
43 | | | Г.Тукай ның “Кызыклы шәкерт” шигыре | Д\МС ЛГКК | Арт аяк, аума, юләр, маэмай | Шиг-не сәнг-е укый белү,эчтәлеген сөйли | 7күнегү,44бит, сорауларга җавап бир |
44 | | | Г. Мөхәммәтшинның “Ак песи” хикәясе | Д\МС ЛГКК | Кат,йорт,төзи | Хикәяне сәнг-е укый белү,. эчтәлеген сөйли | 7күнегү,49бит хикәяне сәнг-е укырга өйрән |
45 | | | БСҮ Г.Мөхәммәтшинның “Ак песи” хикәясе буенча монологик сөйләм төзү | Д\МС ЛГКК | Күчеп килде,яңгырлы,гел, туңган,тамагы туйды,монда,тегендә | Геройларның характер сыйфатларын тасвирлый белү.Үзеңнең яшәү урынын әйтә белү, дүрт аяклы дусларыңны сөйли белү | 7күнегү,51бит хикәянең эчтәлеген сөйләрг өйрән |
46 | | | Р. Батулланың “Чикыл белән Мырый” әкияте | Д\МС ЛГКК | Койрык, кача, корткара, йөзә, бата, кача, басма, егылып төшә, кычкыра | Р.Батулла турында сөли белү. Әкиятне сәхнәләштерү. | 1күнегү,52бит өйрән |
47 | | | БСҮ Р. Батулланың “Чикыл белән Мырый” әкияте буенча монологик сөйләм төзү | Д\МС ЛГКК | Койрык, кача, корткара, йөзә, бата, кача, басма, егылып төшә, кычкыра | Эчтәлек буенча сөйләшә белү, егылганның ,суга батуың турында әйтш белү, коткарырга чакыра белү | 8күнегү,54бит әкиятне сәнг-ле укырга өйрән |
48 | | | “Дүрт аяклы дусларыбыз” темасын кабатлау | Д\МС ЛГКК | | | 7күнегү,56бит әкиятне рольләргә бүлеп укыгыз. |
Яз килә (8сәг.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү. Танып-белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү,аларны чишү өчен алгоритм булдыру, сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, эш башкаруның ысулларна һәм шартларына анализ ясау, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. |
49 | | | “Яз килә”Р.Вәлиева | Д\МС ЛГКК | Күңелле, тамчы, кош, озын, кыска | Сәнгатьле укучыга конкурс , яз билгеләрен сөйли белү | 7күнегү,61бит яттан |
50 | | | “Карга боткасы”тексты | Д\МС ЛГКК | Ярма, күкәй,шикәр,су буе, карга боткасы, алан, тоз,пешерә | “Карга боткасы “турында сөйли белү | 12күнегү,68бит сәнг-ле укырга |
51 | | | Лев Толстой “Әбисе белән оныгы” хикәясе | Д\МС ЛГКК | үсеп җиткән,җыештыра, тегә, онык,картайган | Өй хезмәте турында сөйли,сөйләшә белү. | 7күнегү,71бит |
52 | | | Тест | | | | Сүзләрне кабатларга |
4чирек (18сәг) |
53 | | | Ничек әдәпле сорарга? | Д\МС ЛГКК | Булыша ала,күрсәтә, ярдәм итә,саран | Итәгатьле сорый белү | 9күнегү,73бит диалог төзергә |
54 | | | М. Газизов “Рәхмәт” | Д\МС ЛГКК | Тырыс,рәтли,татар исемнәре | Шиг-не яттан сөйли белү,сәхнәләштерү | 1күнегү,74бит Шиг-не сәнг-е итеп укырга |
55 | | | “Дүрт кыз “ В.Осеева | Д\МС ЛГКК | Яулык, сатып ала,кешене характерлаучы сыйфатлар | Үзеңә кирәк әйберләрне алу сорый белү | 12күнегү,78битдүрт кыз турындагы хикәяне үзгәртеп яз |
56 | | | “Яз килә” темасын кабатлау | Д\МС ЛГКК | | | Әни турында бер шиг-не өйрәнеп куй |
Минем Ватаным (5 сәг.) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтенә үзеңә максат куя белү, бурычларны билгели белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү, укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү. Танып-белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү, чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләре формалаштыру. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру, әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү, коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү. |
57 | | | Минем Ватаным - Россия. | ЛГКК | Туган як ,туган ил,ватан, сүрәтләнгән,тату,милләт,төс,ил | Татарстанның символларын әйтә ,сүрәтли белү | 2күнегү,81бит шиг-не ятларга |
58 | | | Татарстанның дәүләт символлары. | ЛГКК | Дәүләт,дәүләт гербы,дәүләт флагы,дәүләт гимны,дәүләт теле | Татарстанның символларын әйтә ,сүрәтли белү | 3күнегү,81бит Татарстанның дәүләт символлары турында сөйләргә өйрән |
59 | | | Татарстанның башкаласы - Казан. | ЛГКК Д\МС | Башкала,алтын ай, мәчет,манара,екле, Казан кремле | Казан турында сөйли белү,Казанга баруың,анда нәрсәләр күрүең турында әйтә белү | 10күнегү,87бит яттан |
60 | | | Татарстан шәһәрләре. | ЛГКК Д\МС | Шәһәр,яшьләр ,ерак,якын | Россия, Татарстан шәһәрләрен атый,сөйләмдә куллану | 9күнегү,90бит кечкенә хикәя язып килергә “татарстан республикасы” |
61 | | | «Мине Ватаным» темасын кабатлау. | Д\М СӨЙЛӘМ | | | 4күнегү,91бит истә калдырырга |
Матур җәй килә (9сәг) Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү, бурычларны билгели белү, эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү. Танып-белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу, иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын ук мөстәкыйль рәвештә булдыру, эш башкару ысулларна һәм шартларына анализ ясау. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, әңгәмәдәшеңнең белән аралашу калыбын төзү. |
62 | | | Ш.Галиев “Җәйге болында” | ЛКК Д\МС | Сабантуй,салават күпере, | Шиг-не сәнг-е укый белү | 1күнегү,93бит сәнг-е укырга,салават күперендә нинди төсләр бар? |
63 | | | БСҮ “Җәйге табигать” темасына диалогик сөйләм төзү | ЛГКК Д\МС | Җиләк пешә,көннәр озын,төннәр кыска | Җәйге табигать турында хикәяләп сөйли белү, җәй көне нишләвең турында әйтә белү | 5күнегү,94бит ““Җәйге табигать”темасына хикәя язарга |
64 | | | Г.Нәбиуллин “Урман сөйләшә” | ЛГКК Д\МС | Урман эндәшә,уңган ,усак,каен | Урманга бару, җиләк җыю турында сөйләшә белү. Шиг-не сәнг-е укый белү | 6күнегү,96бит яттан |
65 | | | Р. Корбан “Җиләктә” | ЛГКК Д\МС | Чиләк, җиләк җыя, ерак,җиләк-җимеш исемнәре,чүп утый,су сибә,миләш,татар халык ашлары исемнәре | Нинди халык ашларын,нинди җиләк-җимеш яратканыңны әйтә белү | 5күнегү,97бит җавабын тап |
66 | | | 4 сыйныфта үткәннәрне кабатлау һәм йомгаклауга контроль эш. Тест. | | | | Сүзләрне ятларга |
67 | | | Татар халык әкияте “Шүрәле” | ЛГКК Д\МС | Кети-кети, шүрәле,кыстыра,бармак | | 8күнегү,101-102бит сәнг-ле итеп укырга |
68 | | | Уку техникасын тикшерү. “Җәй “ тексты | | җәй | | 2күнегү,103бит кечкенә хикәя төзергә” җәй” |
69 | | | Кабатлау, йомгаклау дәресе. Кояшлы җәй, ямьле җәй | Д\МС | ямьле җәй | Җәйне ничек үткәрү турында сөйләшү | Сүзләрне яттан |
70 | | | Кабатлау, йомгаклау дәресе. Кояшлы җәй, ямьле җәй | Д\МС | | | Рәсем ясап килергә |
Татар әдәбиятыннан эш программасы ТР ММ 7699/12 номерлы (23.06. 2012) приказы белән расланган базис укыту планы нигезендә милли-региональ компонентын кулланып, “Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) 1-4 нче сыйныфлар, Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2011. Төзүчеләр: Р.З.Хәйдарова, Р.Л.Малафеева) буенча төзелде.
Башлангыч гомуми белем бирү мәктәпләре өчен программалар – федераль дәүләт белем стандартларына (ФГОС) нигезләнеп төзелгән.
Билгеле булганча, укытуның максаты җәмгыять тарафыннан куелган социаль заказ белән билгеләнә. Татарстан Республикасының белем бирү системасына куйган төп бурычы - иҗади фикерләүче, инициативалы, иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле һәм ике дәүләт һәм чит телләрдә дә иркен сөйләшеп аралашучы билингваль (полилингваль) шәхес тәрбияләү.
Рус телле балаларга татар теле укыту максаты киңкырлы һәм ул берничә аспекттан тора: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.
Татарстан Республикасында яшәүче һәрмилләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш,шушы төбәктә төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып яшәргә әзерләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга, хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннәнфайдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә өйрәтү процессын бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” (И.Л.Бим) булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итәрлек итеп сайлана.
Татар исемнәрен, Татарстанның табигатен, җирлеген, топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү, аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халкы авыз иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән беренчел таныштыру - башлангыч этапта танып белү максатының төп эчтәлеген тәшкил итә.
Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләүсәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү - укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты (Л.С.Выготский).
Балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә:
- фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дидуктив фикерләү;
- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.
Программага сайланга эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш оештырганда бу максатлар беренче планга куела.
Укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә алына. Балаларның яшь үзенчәлекләренә туры килгән, аларны кызыксындырган мораль проблемаларны ү зэченә алган эчтәлек, беренчедән, укыту процессында тәрбияви функция башкарса, икенчедән, турыдан-туры коммуникатив мотивация туу белән бәйле.
Башка милләт вәкилләренең күңелен яулардай, аларда гомумкешелек әхлакый сыйфатларны тәрбияләрдәй татар әдәбияты өлгеләре белән таныштыру шушы максатка буйсындырыла һәм сөйләшү-аралашуга алып чыгуга кулайрак булган әдәби әсәрләрнең авторлары тәкъдим ителә.
Укучыларның татар теле буенчалексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлыктөрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматиккатегорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатында мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.Укучының гомуми урта белем бирү мәктәбен тәмамлаганда сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге белемнәргә ия булуы күздә тотыла.
сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.
ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.
Өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү;
программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя белү;
дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.
тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;
үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә информация бирә белү.
хәреф-аваз системасын аера, татар теленә хас булган авазларны дөрес әйтеп укый белү;
дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;
тексттагы тыныш билгеләренә карата тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү,өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре
укыганда сүзлекләр куллана белү.
2. Басымның үзенчәлекле очракларын белү.
3. Сингармонизм законының асылын гамәли үзләштерү.
4. Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу күнекмәләрен гомумиләштерү.
5. Орфоэпик һәм орфографик яктан сөйләмне оештыру эшен тирәнәйтү
Бирелгән ситуация яки лексик тема буенча әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, «5»ле куела.
Бирелгән ситуация яки лексик тема буенча репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2 — 3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, «4»ле куела.
Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында 4 — 6 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлексез диалогик сөйләм төзегәндә, «3»ле куела.
Әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле монологик сөйләм өчен «5»ле куела.
Аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки жөмлә төзелешендә 2 — 3 хатасы булган, эчтәлеге ягыннан тулы монологик сөйләм өчен «4»ле куела.
Сүзләрнең әйтелешендә, җөмлә төзелешендә 4 — 6 хаталы, эчтәлеге ягыннан эзлекле булмаган монологик сөйләм өчен «3»ле куела.
Текстның эчтәлеген өлешчә аңлап укыганда, 4 — 6 тупас орфоэпик хата булганда, «3»ле куела.
Коммуникатив максат | Якынча сөйләм үрнәкләре | Сүзләр һәм сүзтезмәләр |
Яңа уку елы котлы булсын! (10сәг.) |
Беренче сентябрь көне ничек узуы турында сөйли белү. Дәрес әзерли торган эш урыны турында сөйли белү. Көндәлек режимны сөйли белү. Уку хезмәтенә карашы буенча, укучыга бәя бирә белү. Әңгәмәдәшеңнең ничәнче сыйныфта укуын, нинди өй эшләрен әзерләвен, дәрестә нәрсәләр эшләвен сорый белү. Китапханәчедән кирәкле китап турында белешмә ала белү. | Яңа уку елы башланды. Без укытучыларны яңа уку елы белән котладык. Мин тәртип яратам. Минем эш урыны чиста. Алеша иртән сәгать җидедә тора. Оля яхшы укый. Ул - тырыш укучы. Дәрестә нишләдең? Мин мисалны дөрес эшләдем, мәсьәләне дөрес чишмәдем. Сездә кошлар турында китаплар бармы? | Чәчәк бәйләме, бәйрәмчә, эчтәлек, сәнгатьле, тәрҗемә ит, уйла, куш, ал, тапкырла, бүл, башлана, быел, былтыр, тәртип, эш урыны, һәрвакыт, кирәкле, игътибарлы(сыз), көндәлек, контроль эш, күчерә, чишә, гаепле, үкенә, оныта, күңелле. |
Туган як табигате (12сәг.) |
Елның дүрт фасылы турында сөйли белү. Көзге көн, көзге табигать турында сөйли белү.Көз билгеләрен белү. Туган якта үсә торган дару үләннәре турында сөйли белү. Кошлар турында сөйли белү. | Мин көзне яратам. Көз көне төннәр озыная, ә көннәр кыскара. Яфраклар саргая. Кошлар җылы якка китәләр. Без кошларны бик яратабыз. Без аларга җимлекләр куябыз. Әйдә урманга барабыз. Ә көн нинди? Салкын түгел, җылы. Урманда нишлибез? Гөмбә җыябыз. | Табигать, саргая, озын, озыная, коела, иң, һава торышы турында, җил төньяктан, явымсыз, болытлы, ашый, ашыйсы килә, ашатам, эчә, эчертәм, эчәсе килә, сәламәт, җилкә, шартлады, кайвакыт, бервакыт, инде, песнәк, карга, күгәрчен, торна, акчарлак, сандугач, чыпчык, тургай, тукран, сыерчык. |
Хайваннар дөньясында (5сәг.) |
Кошлар, аларны саклау турында әдәби әсәрләр аша сөйләшү. Хайваннар турында сорый һәм белешмә бирә белү. Аларны тасвирлый белү. | Кыш көне кошларга бик салкын. Марат кошларга таш ата. Ул начармәрхәмәтсез малай. Аның төсе ... . Ул ... белән туклана. Ул кыш көне ... . Ул ... ашый. Ул ... бирә. | Буе, авырлыгы, энә, энәле, ташый, ташбака, ярыша, ояла,үкенә, урлый, кызгылт, чикләвек, каты, җәнлек, бөҗәкләр, арыслан, юлбарыс, таш, үлә.. |
Кышкы уеннар (7 сәг.) |
Балалар яратып уйный торган спорт төрләрен әйтә, үзеңнең нинди спорт төрен яратканыңны, төрле уеннарда катнашуың турында әйтә, уенга чакыра, уенның вакытын әйтә белү. Уенга барырга кирәклегенә инандыра, бару-бармауның сәбәбен атый белү. Укылган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү, геройларга бәя бирү | Мин хоккей яратам. Мин хоккей уйныйм. Әйдә, хоккей уйныйбыз. Хоккей сәгать унда башлана. Әйдә, урамга чыгабыз. Урамда күңелле, рәхәт, саф һава. Синең чанаң бармы? Минем чанам юк. Миңа чана бир әле. Мин бармыйм, чөнки дәрес әзерлим. Коля – батыр малай,ченки ул бабайга абыйсына ярдәм итте. | Рәхәт, шатлана, мактый, шуа белә (белми), бата, елга буе, туңган, коткарды, батыр, җитез, очрашабыз, куркак, туңа, бата, суза. |
Минем дусларым ( 7сәг.) |
Үзеңнең дустың турында сөйли белү. Кечкенә хикәяләрнең эчтәлеген сөйли, геройларга бәя бирә белү. | Минем дустым бар. Аның исеме –Айсылу. Без аның белән бергә укыйбыз. Без бергә мәктәпкә йөрибез. Ул тырыш, әдәпле, тыйнак. ... | Бергә, тыйнак, ярар, соң, әйбер, бик, ямьле, гел, бал, айтмаде эндәшмәде, кемдер, сылтау, сыйныфташ, күрше, бию түгәрәге, таныштык, көтә, табышмак, башмаклар, алып кайта, кия, сала. |
Дүрт аяклы дусларыбыз ( 7 сәг.) |
Дүрт аяклы дусларыбызның кыяфәтеләре, гадәтләре турында сөйли белү. Аларга карата үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү. | Песиемнең койрыгы йомшак, колаклары кечкенә, күзләре яшел. Мин этемне бик яратам, аш бирәм, аның белән урамга чыгам. | Хуҗа, эзли, маңгай, адаша, коткара, кача, ябыша. |
Яз килә ( 8 сәг.) |
Язгы табигать турында сөйли белү. 8нче март бәйрәме белән котлый белү. Яз бәйрәме – Карга боткасы турында сөйли белү. | Ямьле, күңелле яз җитте. Елгада боз китә. Җылы яктан кошлар кайта. Без кошларга оя ясыйбыз. Көннәр озын, төннәр кыска була. Кадерле әнием! Сине бәйрәм белән котлыйм. Сиңа сәламәтлек телим. Яз көне матур бәйрәм була. Ул Карга боткасы. Балалар ... | Җылы як, боз китә, кайта, озын, кыска, тамчы тама, кояш җылыта, кар эри, күгәрчен, сыерчык, оя ясый, Карга боткасы, өйдән-өйгә, буенда, алып килә. |
Минем Ватаным ( 5 сәг.) |
Татарстанның символикаларын әйтә белү. Казан шәһәре турында сөйли белү. Татарстан шәһәрләре турында сөйләшү. Балалар шагыйрьләре, язучыларының исемнәрен, нәрсә язганын әйтә белү. | Татарстанның нинди дәүләт символлары бар? Дәүләт флагында нинди төсләр бар? Казан бик матур, зур шәһәр. Миңа Казан Кремле ошады. Кремльдә Кол Шәриф мәчете бар. Татарстанда нинди шәһәрләр бар? Алабуга Казаннан еракмы? Бари Рәхмәт – шагыйрь. Ул шигырьләр яза. Дәрҗия Аппакова – язучы. Ул хикәяләр яза. | Дәүләт гербы, дәүләт, флагы, дәүләт гимны, дәүләт теле, манара, Кол Шәриф мәчете, Сөембикә манарасы, ерак (түгел), шәһәре, язучы. |
Матур җәй җитә ( 9 сәг.) |
Җәй көне кая бару турында сөйлешү. Җәйге бакчада хезмәт турында сөйли белү. | Син җәй көне кая барасың? Мин җәй көне авылга барам. Бакчада эшлим. Чүп утыйм, су сибәм. | Ял итә, ярдәм итә, чүп утый, җыя. |
Башлангыч этапта өйрәнү өчен тәкъдим ителгән шагыйрьләр һәм язучылар: Г.Тукай, М.Җәлил, А.Алиш, Ф.Кәрим, Х.Гарданов, Б.Рәхмәт, Ә.Бикчәнтәева, Р.Миңнуллин, Г.Лотфи, Җ.Тәрҗеманов, Ш.Галиев, Җ.Дәрзаман, Р.Вәлиева, Д.Аппакова, Р.Корбан, Н.Мадьяров, Г.Рәхим, Х.Халиков, И.Туктар, М.Газизов, Р.Батулла, Р.Мингалим, Р.Фәйзуллин, Г.Бәширов, К.Маховский, Л.Толстой, В.Осеева.
Р.З.Хәйдәрова. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле һәм уку дәресләре оештыру өчен тематик план. Укытучылар өчен методик кулланма. 4 сыйныф өчен. Яр Чаллы, 2013