 СӨС. Физикалық денсаулықты бағалау. Адамның физикалық мүмкіндікері

Тақырыбы: СӨС. Физикалық денсаулықты бағалау. Адамның физикалық мүмкіндікері

Мақсаты: Физикалық денсаулықты бағалау және оның мүмкіндіктерін түсіндіру.
Кіріспе

Қазіргі уақытта қоғамның негізгі өзекті мәселесі болып, адамның
салауатты өмір салтын қалыптастыру, өз кезегінде, адамның өзін
жақсы сезінуін ғана емес, сонымен қатар ұлттың да сауығуына
септігін тигізуі жатады. Қазақстан Республикасында Салауатты өмір
салтын құру саясаты Қазақстан 2030 концептуалды дамуының басым
бағыты болып табылады. Жастар арасында салауатты өмір салтын
алдын алу, нашақорлықтың, шылым шегу, олармен күресті белсенді
жүргізу, жастар арасында насихаттауды ұйымдастыру, спорт
түрлерінің дамуына көңіл бөлу. Кең көлемді реформаның жүзеге асуы
прцесінде негізгі ролді мемлекеттік пен үкіметтік емес мекемелердің
біріккен әлеуметтік жобалар шеңберінде дені сау ұрпақты тәрбиелеу
мақсатында жүргізіліп жатқан жұмыстарын атауға болады және оны
қоғамның өзекті мәселерін шешудің бір механизімі ретінде болашақ
ұрпақтың денсаулығын сақтау мәселелері тұр.

Физикалық денсаулық – бұл ағзаның барлық мүшелері мен
жүйелері қалыпты жұмыс жасауға негізделеген оның табиғи жағдайы.
Егер барлық ағза мүшелері мен жүйелері жақсы жұмыс атқарып
тұрса, онда адамның бүкіл ағзасы (өзін-өзі реттеу жүйесі) дұрыс
дамып, қызмет жасауда.

Психикалық денсаулық бас миының жағдайына байланысты, ол ойлау
сапасымен және оның деңгейімен, эмоциялы тұрақтылық
дәрежесімен, көңіл мен есте сақтаудың және ерік-жігер қасиетінің
дамуымен сипатталады.

Өнегелі денсаулық адамның әлеуметтік өмірінің негізі болып
табылатын моральдық қағидалармен, яғни белігі бір адамдардың
қоғамындағы өмірмен анықталады. Адамның өнегелі денсаулығының
ең жақсы белгілері болып, ең бастысы - еңбекке деген саналы
көзқарас, мәдениет құндылықтарын меңгеру, қалыпты өмір салтына
кереғар болатын әдеттер мен дағдылардан белсенді түрде бас тарту
болып табылады.

• 1. Есте сақта, денсаулық - бұл бәрі емес, бірақ денсаулық болмаса еш
нәрсенің қадірі жоқ!
• 2. Денсаулық – тек қана физикалық күш емес, сонымен бірге, жансезімдік мейірімділік.
• 3. Денсаулық тек саған ғана емес, сен көмектесуге және қорғауға
міндетті адамдарға да қажет.
• 4. Денсаулық – бұл біздің қажеттіліктерімізді сенің саналы межеде
қанағаттандыра алу қабілетің.
• 5. Денсаулық – бұл біздің тәніміздің физикалық және гигиеналық
мәдениеті: адам тәнінен әдемі еш нәрсе жоқ.
• 6. Денсаулық – бұл адамның ішкі-жан сезімінің мәдениеті: сені
қоршаған адамдарға деген мейірімділік, үміт, сенім мен махаббат.

7. Денсаулық – бұл адамның әлеуметтік мәдениеті, адамдық қарымқатынастар мәдениеті.
8. Денсаулық – бұл адамға деген махаббат пен құрмет: олар сен
қалағандай саған қарым-қатынас жасасын десең, сен де олармен сондай
қарым-қатынаста бол.
9. Денсаулық – бұл табиғатқа махаббатпен және ұқыппен қарау: табиғат
аға да, әпке де емес, ол адамзаттың анасы мен әкесі.
10. Денсаулық – бұл сенің өміріңнің салты мен стилі: өмір салты –
денсаулықтың қайнар көзі мен сенің қайғы-қасіретіңнің көзі – барлығы да
саған және сенің өмір салтыңа байланысты.
11. Денің сау болсын десең – дене жаттығуымен, таза ауамен және дұрыс
тағамдармен дос бол: бәрін де пайдалан, бірақ теріс, асыра қолданба.
12. Өз өміріңнің тәртібі мен стилін, салтын құр: сен оларды өмір бойы
орындауың қажет.
13. Сенің денсаулығыңның ең жақсы дәрігері – сен өзіңсің, бірақ
дәрігердің кеңестерін тыңдап, оларды орында, оларға құлақ түр және
құрметпен қара.

• • ерте балалық шақтан бастап жақсы әдеттер мен дағдыларды адам
бойында тәрбиелеу;
• • тіршілік етуі үшін қауіпсіз және қолайлы қоршаған орта;
• • темекіден, есірткілік, уытты заттарды тұтынудан, алкогольден бас
тарту;
• • дұрыс тамақтану; сапалы өнімдерді тұтыну;
• • физиологиялық және жас ерекшеліктері ескерілген арнайы дене
жаттығуларынан тұратын физикалық белсенді өмір;
• • «әлеуметтік көңіл-күй» — өзге адамдармен өзара әрекет жасауға
қабілеттілік

• денсаулықты сақтау мен нығайтуға септігін тигізетін
гигиеналық ережелерді сақтау;
• дәрігерлік көмекке дейінгі машықтарды білу;
• шынығу.Сол себепті, кейде салауатты өмір салтының келесідей
аспектілерін қосымша бөліп көрсетеді:
• эмоциялы көңіл-күй: психогигиена, өз жеке басының
эмоцияларымен, мәселелерімен күресе алу;
• интеллектуалды көңіл-күй: жаңа жағдайлардағы ең қолайлы ісәрекеттер үшін жаңа ақпараттарды қолдану мен адамды тану
қабілеті. Позитивті ойлау.
• рухани көңіл-күй: шын мәнінде маңызды, конструктивті өмірлік
мақсаттарды құруға, оларға талпынып, қол жеткізуге қабілеттілік.
Оптимизм.
• «әлеуметтік көңіл-күй» — өзге адамдармен өзара әрекет жасауға
қабілеттілік

Эмоция мәдениеті. Жағымсыз эмоциялардың (қызғаныш, ашу,
қорқыныш және т.б.) қиратушы алып күші бар, жағымды
эмоциялар (күлкі, қуаныш, ризашылық сезімдері және т.б.)
денсаулықты сақтай отырып, жетістікке қол жеткізуге әсер етеді.
Академик Н.М. Амосов денсаулықтың жаңа парадигмасын
нақты әрі конструктивті түрде анықтады: "Денің сау болуы үшін
өзіңнің тұрақты және айтарлықтай жеке күш- жігерің қажет.
Оларды басқа еш нәрсемен алмастыруға болмайды».

Қорытынды: Оқушылар алған мәліметтерді постерге салады және қорғайды .

Денсаулықты сақтаудың кепілі – салауатты өмір салты екендігін
сеніммен айтуға болады. Егер адам өмірді сүймесе, толыққанды
рухани және физикалық ұзақ өмір сүруге талпынбаса, онда ешбір
қазіргі заманғы ғылым да, дәрі-дәрмектер мен рецепттер де көмектесе
алмайды. Денсаулықты сақтау үшін қандайда бір ғажайыпқа сенудің
қажеті жоқ. Ең бастысы жоғары мінез-құлық мәдениеті мен салауатты
өмір салты қажет.