Жер бетіні? ауаны жылытуы. Жел.

Саба?ты? та?ырыбы: Жер бетіні? ауаны жылытуы. Жел.

Саба?ты? ма?саты:

Жер бетіндегі ауаны? ?оз?алысын ж?не желді? ?алыптасуы жайлы т?сінік беру;
О?ушыларды? ?йымшылды?, іскерлік, ойлау ?абілеттерін дамыту;
Таби?атты тани білуге, таби?атты с?юге, ба?алай білуге.

Саба?ты? ?дісі: Ойын, ой ша?ыру, с?ра? – жауап т?сіндіру

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?ты т?сіндіру

П?наралы? байланыс: Ана тілі, математика, е?бекке баулу, музыка.

Саба?ты? к?рнекілігі: Плакат, суреттер, о?улы?, желба?ар.

Саба?ты? барысы.

1.?йымдастыру кезе?і: С?лемдесу. О?ушыларды т?гендеу. Саба??а ?ажетті ??рал-жабды?тарын ал?ызып, зейіндерін саба??а аударту.

Психологиялы? дайынды?: Таби?атты к?реміз,

Таби?атты сеземіз,

Таби?атпен біргеміз

Оны м??гі с?йеміз!

-Балалар, б?гінгі саба?ымыз?а ?она?тар келіп отыр. ?она?тарымыз бізді? саба??а ?атынасымызды білгісі келеді. Балалар, саба??а белсенді ?атысамыз. Жа?сы ба?алар аламыз.Таби?атты ?ор?аймыз.Т?ртіпті отырамыз.

2.?й тапсырмасын с?рау: Ауаны? жер бетіне таралуы.

3.?й тапсырмасын бекіту:

- Балалар, ?ткен та?ырып жайлы, ауа туралы не білеміз?

- Олай болса, ауа туралы білетінімізді айтайы?.(Плакатта?ы а?ашты? суретіне о?ушыларды? жауаптарын жабыстырамын).

1. Біз ауаны к?рмейміз? - Себебі: ауа, т?ссіз, м?лдір.

2.Тірі заттар тыныс ал?анда нені..ж?тамыз?- Оттегіні.

3. Егерде стакан?а бір кесек топыра?ты салып жіберсек нені бай?аймыз? - Барлы? затта ауа бар екенін.

4. Ауа ?ыз?анда ж?не суын?анда нені бай?аймыз?- ?л?аяды ж?не сы?ылады.

- Сонымен, ауаны тазартуды? е? тиімді жолы не екен?

- Айналамызды к?галдандыру. К?ктем мезгілінде ?р?айсымыз бір-бір талдан егетін болса?, айнналамызда?ы ауаны тазарту?а ?лесімізді ?ос?ан болар едік.

4. Жа?а саба?. Ж?мба?ты шешу.

1. Т?сі бар к?рінбейтін,

Бірт?тас б?лінбейтін

Тынысы ол тіршілікті?

Еш?ашан жерінбейтін (Ауа)

2. Ая?ы мен ?олы болмаса да ?а?паны ашады. Ол не? (Жел)

Та?тамен ж?мыс: Ауа. Жел.

Ал, олай болса б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз «Жер бетіні? ауаны жылытуы. Жел.

Д?птермен ж?мыс. К?нні? жадын жаз?ызу. Ж?мба?ты? шешуін ж?не та?ырыпты жазу.

Балалар ?олымызды парта?а ?ойып, бері ?араймыз.

Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.

Балалар ауа т?ссіз, м?лдір екенін білеміз. Сонды?тан т?скен к?н с?улелерін тез ?ткізіп жібереді де, одан тікелей ?ызбайды. К?н с?улелері т?ссіз, м?лдір бол?анды?тан к?н ауаны ?ыздырады, тікелей жер бетіне де, топыра?ты да ?ыздырады.

(Суреттегі тауды? суретіне ?арап т?сіндіремін)

Тауды? т?менгі ?абаты +180 С болса, ал тауды? орта??ы ?абаты 100 м биіктікке к?терілгенде ауаны? температурасы орта есеппен 0,60 С жуы? т?мендейді.
Енді тауды? жо?ар?ы ?абаты 3000м биіктікте ол 00 С дейін т?мендейді.
Тауды? жо?ар?ы ?абатында ?ар бар. ?ар ?ысы жазы ерімейді. ?атты боран со?сада. Ал, м?ны ?алымдар былай деп т?сіндірген екен: ?рбір 100 м биіктікке к?терілгенде ауа температурасы 0,60С те? болады екен. Сонымен тауды? жер бетіне жа?ын ?абаты жа?сы жылынады екен. Ал, биіктеген сайын, жылу м?лшері бірте бірте азая береді.

(Суреттегі уа?ыт мезгіліне ?арай желді? ?оз?алысын т?сіндіремін)

Ауа жер бетінен жылынатынды?тан оны? температурасы ??рлы? пен суда ?р т?рлі болады екен. Оны балалар жазда бай?а?ан боларсы?дар. Дала ыссы бол?анымен те?ізге шомыла алмайсы?дар. ?йткені су ?те тастай сал?ын болады. Жер бетіндегі ауаны? бір жерден екінші жерге ауысуын жел деп атайды. Жел к?кжиекті? ?ай т?сынан со?са соны? атымен аталады: солт?стік желі, батыс желі. Балалар желді? к?ші де ?р т?рлі болады: самал желден бастап, к?шті дауылдар?а дейін со?ылады. Желді? ма?ызы. Жел таби?атта орасан зор ж?мыс ат?арады. Егер жел болмаса, жауын шашын б?лт т?зілген жерге ?ана жауар еді. М?хиттар мен те?іздерді? ?стінде ?дайы н?сер ??йып, ??рлы?ты? ?стінде бір тамшы да тамбас еді. Жел м?хитты? ?стінде пайда бол?ан б?лтты ??рлы??а айдап алып барады. Балалар жел ауаны тазартып отырады. Ол енді мекендерді? ?стінде пайда бол?ан т?тінді, ша? - тоза?ды бас?а жа??а айдап алып кетіп, оларды? орнына таза ауа ?келеді.

О?улы?пен ж?мыс: О?ушылар?а 72-74 бб м?тінді о?ыту

Сергіту с?ті. Тербеледі а?аштар

Алдымнан жел еседі.

Кіп - кішкентай а?аштар,

?п - ?лкен боп ?седі.

Саба?ты бекіту: о?ушылар?а ?олдан жасап, желба?арды айтып, к?рсету.

?орытынды:

Неліктен к?н с?улелері ауаны тікелей ?ыздырмайды?
Биікке к?терілген сайын ауаны? температурасы ?алай ?згереді?
Жел дегеніміз не? Желба?ар деп нені айтады?
Сонымен балалар, б?гін не ?ттік? Не ?йрендік? Не білдік?

?йге тапсырма: 72-75 бб м?тінді т?сініп о?у

Ба?алау: о?ушыларды мада?тай отырып ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Жер бетіні? ауаны жылытуы. Жел. »

Сабақтың тақырыбы: Жер бетінің ауаны жылытуы. Жел.

Сабақтың мақсаты:

Жер бетіндегі ауаның қозғалысын және желдің қалыптасуы жайлы түсінік беру;
Оқушылардың ұйымшылдық, іскерлік, ойлау қабілеттерін дамыту;
Табиғатты тани білуге, табиғатты сүюге, бағалай білуге.

Сабақтың әдісі: Ойын, ой шақыру, сұрақ – жауап түсіндіру

Сабақтың түрі: Жаңа сабақты түсіндіру

Пәнаралық байланыс: Ана тілі, математика, еңбекке баулу, музыка.

Сабақтың көрнекілігі: Плакат, суреттер, оқулық, желбағар.

Сабақтың барысы.

1.Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарын алғызып, зейіндерін сабаққа аударту.

Психологиялық дайындық: Табиғатты көреміз,

Табиғатты сеземіз,

Табиғатпен біргеміз

Оны мәңгі сүйеміз!

-Балалар, бүгінгі сабағымызға қонақтар келіп отыр. Қонақтарымыз біздің сабаққа қатынасымызды білгісі келеді. Балалар, сабаққа белсенді қатысамыз. Жақсы бағалар аламыз.Табиғатты қорғаймыз.Тәртіпті отырамыз.

2.Үй тапсырмасын сұрау: Ауаның жер бетіне таралуы.

3.Үй тапсырмасын бекіту:

- Балалар, өткен тақырып жайлы, ауа туралы не білеміз?

- Олай болса, ауа туралы білетінімізді айтайық .(Плакаттағы ағаштың суретіне оқушылардың жауаптарын жабыстырамын).

1. Біз ауаны көрмейміз? - Себебі: ауа, түссіз, мөлдір.

2.Тірі заттар тыныс алғанда нені.......жұтамыз?- Оттегіні.

3. Егерде стаканға бір кесек топырақты салып жіберсек нені байқаймыз? - Барлық затта ауа бар екенін.

4. Ауа қызғанда және суынғанда нені байқаймыз?- Ұлғаяды және сығылады.

- Сонымен, ауаны тазартудың ең тиімді жолы не екен?

- Айналамызды көгалдандыру. Көктем мезгілінде әрқайсымыз бір-бір талдан егетін болсақ, айнналамыздағы ауаны тазартуға үлесімізді қосқан болар едік.

4. Жаңа сабақ. Жұмбақты шешу.

1. Түсі бар көрінбейтін,

Біртұтас бөлінбейтін

Тынысы ол тіршіліктің

Ешқашан жерінбейтін (Ауа)

2. Аяғы мен қолы болмаса да қақпаны ашады. Ол не? (Жел)

Тақтамен жұмыс: Ауа. Жел.

Ал, олай болса бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Жер бетінің ауаны жылытуы. Жел.

Дәптермен жұмыс. Күннің жадын жазғызу. Жұмбақтың шешуін және тақырыпты жазу.

Балалар қолымызды партаға қойып, бері қараймыз.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Балалар ауа түссіз, мөлдір екенін білеміз. Сондықтан түскен күн сәулелерін тез өткізіп жібереді де, одан тікелей қызбайды. Күн сәулелері түссіз, мөлдір болғандықтан күн ауаны қыздырады, тікелей жер бетіне де, топырақты да қыздырады.

(Суреттегі таудың суретіне қарап түсіндіремін)

Таудың төменгі қабаты +18⁰ С болса, ал таудың ортаңғы қабаты 100 м биіктікке көтерілгенде ауаның температурасы орта есеппен 0,6⁰ С жуық төмендейді.
Енді таудың жоғарғы қабаты 3000м биіктікте ол 0⁰ С дейін төмендейді.
Таудың жоғарғы қабатында қар бар. Қар қысы жазы ерімейді. Қатты боран соқсада. Ал, мұны ғалымдар былай деп түсіндірген екен: Әрбір 100 м биіктікке көтерілгенде ауа температурасы 0,6⁰С тең болады екен. Сонымен таудың жер бетіне жақын қабаты жақсы жылынады екен. Ал, биіктеген сайын, жылу мөлшері бірте бірте азая береді.

(Суреттегі уақыт мезгіліне қарай желдің қозғалысын түсіндіремін)

Ауа жер бетінен жылынатындықтан оның температурасы құрлық пен суда әр түрлі болады екен. Оны балалар жазда байқаған боларсыңдар. Дала ыссы болғанымен теңізге шомыла алмайсыңдар. Өйткені су өте тастай салқын болады. Жер бетіндегі ауаның бір жерден екінші жерге ауысуын жел деп атайды. Жел көкжиектің қай тұсынан соқса соның атымен аталады: солтүстік желі, батыс желі. Балалар желдің күші де әр түрлі болады: самал желден бастап, күшті дауылдарға дейін соғылады. Желдің маңызы. Жел табиғатта орасан зор жұмыс атқарады. Егер жел болмаса, жауын шашын бұлт түзілген жерге ғана жауар еді. Мұхиттар мен теңіздердің үстінде ұдайы нөсер құйып, құрлықтың үстінде бір тамшы да тамбас еді. Жел мұхиттың үстінде пайда болған бұлтты құрлыққа айдап алып барады. Балалар жел ауаны тазартып отырады. Ол енді мекендердің үстінде пайда болған түтінді, шаң - тозаңды басқа жаққа айдап алып кетіп, олардың орнына таза ауа әкеледі.

Оқулықпен жұмыс: Оқушыларға 72-74 бб мәтінді оқыту

Сергіту сәті. Тербеледі ағаштар

Алдымнан жел еседі.

Кіп - кішкентай ағаштар,

Үп - үлкен боп өседі.

Сабақты бекіту: оқушыларға қолдан жасап, желбағарды айтып, көрсету.

Қорытынды: