Жануарлар мен өсімдіктерді қорғау. Қызыл кітап

-Сәлеметсіңдерме оқушылар,қонақтар!

Бүгін бізде сабақта қонақтар бар.

Қонақтармен амандасайық. Бір-бірімізге сабағымыз сәтті өту үшін жақсы көңіл- күй,тыныштық сыйлайық Слайд№1

2 мин «Орманға саяхат» психологиялық ахуал Көзімізді жұмамыз, терең демаламыз, әр демімізбен өзімізді еркін, тыныштықта сезінеміз. Қазір біз орманға дем алуға барамыз. Елестетіңіз, сыныптан шығып, дәлізден өтіп, далаға бет алдыңыз. Таза ауаны сеземіз, самал ескен жылы жел мен күннің нұры ақырын ғана бетімізден өбеді, шашымызды сипайды. Біз ақырын орманға қарай бет аламыз. Абай болайық, жердегі жәндіктерді аяғымызбен басып кетпеуге тырысайық. Бір минутқа тоқтап, айналамыздағы әсемдікке көз салайық. Құлпырып өскен гүлдердің иісі мұрынды жарады, қандай керемет иіс! Айналамыздағы әрбір әсемдікті көзімізден таса қылмай, ары қарай бет аламыз. Орманның ішіне де келдік. Құстардың әсем әуені, шөптердің сыбдыры жан дүниемізді жаулап алғандай. Айналамызда түрлі ағаштар. Сол ағаштың ішінен бір қайыңды таңдап алыңыз. Бауырында отырып, біраз тыныстап алыңыз. Мен бақыттымын, менің жан дүнием тыныш. Табиғат қандай тамаша! Мен табиғаттың бір бөлшегімін, менің табиғатқа зияным тимеуі керек, кез- келген уақытта мен осы ағаштың түбіне келіп дем аламын. Енді орнымыздан ақырын тұрып, айналамызға тағы көз жібереміз. Келген ізімізбен, мектепке қарай аяңдаймыз. Сыныпқа келіп өз орнымызға отырайық.Тыныштық пен разылықты жүрегімізде сақтап, көзімізді ашамыз, бір-бірімізге қарап күлімсірейміз.

ІІ. Қызығушылығын ояту (2 мин)

• Балалар, біз қазір тіршілік иелерінің қай түрлері бойынша жұмыс жүргіземіз? (Жануарлар,құстар,өсімдіктер туралы) №5-11 (слайд)

• Ендеше сабағымызды осы жануарларға байланысты сөзжұмбақ шешуден бастаймыз. Әрбір жұмыстың соңында бағалау парақшалары арқылы өздеріңді бағалап отыруды ұмытпаңдар.

(жеке жұмыс)

1.Тоқылдатып мазаны ап ,

Ағаштарды тазалап.

Ормандарды емдейді,

Зиянкесті жазалап. (Тоқылдақ)

2.Бар даусымен тақылдап

Шалшық көлді мақтайды

Өзін-өзі мақұлдап

Бірін-бірі мақтайды.

Тәулік бойы бақылдап

Мезгілімен жатпайды. (Бақа)

3.Ирең-ирең еткен,

Судан да, жолдан да өткен.

Оны көрген жерден

Барлық адам безген. (Жылан)

4.Бұл жануардың денесі қабыршақты болады, оның мекені – су. Бұл не? (Балық)

5.Екі басы жұдырықтай,

Ортасы қылдырықтай. (Құмырсқа)

6.Жаз бойы орман кезеді,

Жеміс-жидек тереді. (Аю)

Б) №12 Енді, балалар, осы аталған жануарлардың әрқайсысы қай топқа жататынын анықтап, сөздерді сызбамен сәйкестендіреміз.(топтық жұмыс)1мин

Жылан сүтқоректілер

бақа жорғалаушылар

аю балықтар

тоқылдақ бунақденелілер

балық қосмекенділер

құмырсқа құстар

№13 (2мин) Топқа бөлу. - Енді балалар барлығымыз ортаға шығайық. Мына сиқырлы сандықшадан өзімізге тиесілі суреттерді алайық. Құстар өз топтарына,құландар....жануарлар тобына, тянь шянь....жәндіктер,жабайы қызғалдақ....өсімдіктер топтары болып бөлініп отырайық.

№14-15 (2мин) Қаскерлер Cуреттер

- Балалар мына көрініске назар аударайық .

- Осы көрген көріністен қандай ой туындайды? (жауап)

-Ал осы әрекеттер дұрыс па? -Біз не істеуіміз керек?

-(Табиғатты қорғауымыз керек)

• Ендеше бүгінгі тақырыбымыз қалай аталады? «Жануарлармен өсімдіктерді қорғау»

- Бүгін біз сендермен жануарлар мен өсімдіктерді сақтап қалу үшін, олардың жойылып кетпеуін қадағалау үшін арналған «Жануарлар мен өсімдіктердің Қызыл кітабы» туралы танысамыз.

(Алдарына берілген мәтін бойынша негізгі идеяны ашады) 1мин

1948 жылы дүние жүзінің ғалымдары Халықаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ жойылып бара жатқан жануарлар туралы тұңғыш кітап шығарды. Кітап «Деректердің Қызыл кітабы» деп аталды. Ал Қазақстанда Қызыл кітап 1978 жылы басылып шықты. Оған республикамыздағы сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер енгізіліп, қорғауға алынды. Қазақстанның әр жерлерінде қорықтар мен ұлттық саябақтар құрылды.

-Оқулықтарыңның 118-бетін ашыңдар ( оқыту 3абзац)

-Енді, балалар, біз Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген кейбір жануарлардың түрлерімен танысамыз. (кластер тарату) 7мин

3.Кластермен жұмыс .топтық жұмыс (әр топқа жеке сурет )

А)–Балалар сурет бойынша сиппаттама жасайсыңдар,-----? жұмыс түрі соңында әр топтан бір спикер шығып жасаған жұмыстарыңды қорғайсыңдар.

1. топ. Құстар. Қоқиқаз туралы

2. топ. Өсімдіктер. Жабайы қызғалдақ

3. топ. Жануарлар.Құлан туралы

4. топ . Жәндіктер. Тянь Шань шыршасы

б) - Енді ғылыми сипаттамасымен салыстырып толықтырыңдар (толықтыруларыңды белгімен белгілеңдер)

Сергіту сәті «Көңілді күн» бойынша билеп, қимылдар жасайды (2мин)

• Жаңа Қазақстанның әр жерлерінде қорықтар мен ұлттық саябақтар құрылды деп айтып кеттік, ендеше дәптерлерімізді ашып қандай қорықтар бар екенін дәптерімізге жазып алайық.

• Әрбір топтан бір-бір спикерлер шығып сарапшы топын құрады.

3топ Сахналайды Сарапшы тобы қорытындысын сараптайды. Әр топ тапсырма алады. ( Мынадай жұмыстарды дайындайды: көрініс, басқа топпен талдау, өз қорытындысы.)

1-жағдаят.

- Алақай! Біз ормандамыз. Енді қатты айғайлап,музыка тыңдауымызға болады. (Қорытынды: қатты музыкамен айғай-шу ормандағы жануарларды шошытады).

2-жағдаят.

Бала серуеннен кейін пакетті бұтаның астына лақтыра салдыда, былай деді: «Бәрібір оны топырақтағы ұсақ организмдер шірітіп жібереді».

(Қорытынды: полиэтилен пакетті топырақтағы ұсақ организмдер оңайлықпен шіріте алмайды. Олар толығымен 220 жылда шірісе, ал темір банкілер 100 жылда шіриді).

3-жағдаят.

Бұтаның үстіндегі ұяны қыз бала көрді. Балалардың әрқайсысы үлкен жұмыртқаларды ұстап көргілері келді, бірақ қолдарына алмады.

(Қорытынды: жұмыртқағатиісугеболмайды, өйткеніқұсонықайтаданбаспайқоюымүмкін).

ІV.Бекіту.(1мин) -Рас па? Стратегиясы бойынша сабағымызды қорытындылайық –Мен сендерге сұрақ қоямын. Сендер рас болса бармақ көтересіңдер, жоқ болса бармақты төмен түсіреміз.

Кері байланыс: (2мин) «Күн» Тақтаға күннің дөңгелегі ілінеді, оқушылар ға сары, көк күннің тармақтары таратылады. Тармақшаларды күннің дөңгелекшелеріне жапсыру керек:

Сары түс – маған сабақ ұнады, көптеген ақпарат алдым.

Көк түс – сабақ ұнамады, себебі, пайдалы ақпараттар ала алмадым.

V. Қорытынды. 1мин

Жүрегімде тербеген бір арман бар

Аман болсын аңдар, құстар, ормандар.

Ақыл ойды жоюға емес адамдар

Тіршілікті қорғау үшін арнаңдар.

Табиғатты сақтаңдар,

Құстарды атпаңдар.

Гүл жайнаған жерімді,

Аялаңдар сақтаңдар.

Үйге тапсырма: (1ми) «Табиғатты қорғау-өзіңді қорғау» атты тақырыпта эссе жазыңдар.

Бағалау: Бағалау парақшалары арқылы өздерін бағалайды.(2мин)