Зат есім \ашық сабақ жоспары\

Есіркеп Меруерт

ОҚО, Түркістан қаласы, «Ататүрік атындағы №17 мектеп-гимназия» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің бастауыш сынып мұғалімі

Тақырыбы: Зат есім

Мақсаты: Білімділігі: Тәрбиелілігі: есімнің мағынасы туралы жалпы түсінік беру. Ол қандай да бір заттың, ұғымның атауы екенін түсіндіру, сұрақ қоя білуге, өз бетінше жұмыс жасауға үйрету. Оқушылардың бір-біріне деген сыйластық, жылы сезімдері тудыру, ізденімпаздыққа, ұйымшылдыққа, адалдыққа тәрбиелеу.

Дамытушылығы: Грамматикалық тапсырмалар арқылы сөздік қорларын, тілін, сауатты жазу, елестету арқылы шығармашылық ойлау қабілетін дамыту.

Сабақ типі: Жаңа сабақты меңгерту

Сабақ түрі: Аралас сабақ

Сабақ әдісі:Сұрақ-жауап, әңгімелеу, қызығушылықты ояту, талдау, жинақтау.

Сабақ көрнекілігі: суреттер, кеспе қағаздар, ереже жазылған плакат, интерактивті тақта.

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

Арайлап атқан таңға сәлем!

Жылуын шашқан күнге сәлем!

Жайраңдаған достарыма сәлем!

Білім беріп тәрбиелеген,

Ұстаздарым сіздерге сәлем!

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

7-жаттығу .Сөздер мен сөз таптарын сәйкестендіру.

1.Біз нені білеміз? Өткен тақырыпқа тоқталу

Сөз таптары туралы оқушылардан сұрау.

Әр сөз табының ережесіне тоқталу, 2-ші сыныптағы өтілген материалдарды еске түсіру.

2.Ойлан, тап:

3.Ойымызды жинақтайық:

Сөздер Дұрыс жауабы Сөз таптары

көйлек-----------Сын есім

оқыды----------Зат есім

бесінші ---------Етістік

суық--------------Зат есім

қар---------------Сан есім

ІІІ.Жаңа сабақ. Зат есім

1. Қызығушылығын ояту.

а/ «Зат есім» бейнесөз шешу.

ә/ Кестемен жұмыс.

2. Оқулықпен жұмыс.

Далада қар борайды,

Ақ мамыққа орайды.

Мұз болады, қатады

Жып - жылтыр боп жатады.

- Өлең жылдың қай мезгілі туралы? (Қыс)

- Енді қыс сөзіне сұрақ қояйық. ( не? – қыс )

- Бұл ненің атауы?

- Мезгіл аты.

- Мезгіл атауларына да не? деген сұрақ қойылады екен.

1-жаттығу

Суреттерге қара. Суреттегі құстардың атын білмеген жағдайда, оларды білу үшін қандай сұрақ қоясың?

* Бұл не? Сөйлемде сұраулық мағына беріп тұрған сөз қайсы?

* Не? Сұрағына жауап беріп тұрған сөздерді ата.

*Кім? Сұрағына қандай сөздер жауап береді?

Оқушылар 2-ші сыныпта өткен «Зат есім» туралы ережені еске түсіреді.

Ереже:Заттың атын білдіретін сөз табын зат есім дейміз.Зат есімдерге кім? не? кімдер? нелер? деген сұрақтар қойылады.

Мысалы:аспан, ұстаз, көйлектер, оқушылар.

ІҮ.Сергіту сәті

4. «Кім шапшаң? » ойыны.

2-жаттығу. Суретке қарап, зат есімдерді тауып айту.

- Тапқан зат есімдеріңе қойылатын сұрақтардың әр басқа екенін дәлелдеп көру.

Кім? -------- Не? ------------ Кімдер? ----------- Нелер?

бала --------қарбыз ------- балалар ------------ жемістер

қыз ----------кесе ---------- оқушылар --------- ыдыстар

5.Тақтамен жұмыс.

3-жаттығу. Мәтінді көшіріп жаз.

Қыс. Қақаған аяз. Қалың қар жәндік біткенді жатқан індерінен шығармай тастады. Ашыққан түлкі түн жамылып ауылдың маңын торыды. Ол тауық тәрізді оңай олжа аулауға кірісті. (Ж.Садықов)

* Мәтіннен зат есімдерді тауып, астын сыз.

* Зат есімдерге сұрақ қой.

6.Өз бетіндік жұмыс.

4- жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті зат есімді қойып, көшіріп жаз.

Төрт түлік: ..., ...

Аңдар: ..., ...

Құстар: ..., ...

Отбасы мүшелері: ..., ...

7.Кім зерек?

5-жаттығу. Оқы, әр қатардағы сөздерді жинақтап бір сөзбен қалай айтуға болатынын айт.

Түйе, жылқы, сиыр, қой, ешкі -...

Кесе, қасық, қазан, ожау, тостаған -...

Қияр, сәбіз, қызылша, қауын, қарбыз -...

*Сөздерге сұрақ қой.

Ү.Сабақты бекіту.

Топпен жұмыс.

1 - топ. Адамға қатысты сөздерді ата, сұрақ қой.

2 - топ. Адамның қолымен жасалатын заттарды ата, сұрақ қой.

3 - топ. Табиғаттағы заттарды ата, сұрақ қой.

VI. Қорытындылау. Сұрақ - жауап арқылы.

- Бұл сұрақтарға жауап беретін сөздер қай сөз табына жатады?

- Зат есім дегеніміз не? ( ереже, мысал келтіру)

- Сөз таптары дегеніміз не? ( ереже, мысал келтіру)

- Қазақ тілінде басқа да қандай сөз таптары бар?

- Қандай тапсырма қиындық келтірді?

- Не үйрендік?

ҮІ.Үйге тапсырма:6-жаттығу, ереже жаттау.

ҮІІ.Бағалау.