??рметті о?ушылар мен ?стаздар! Б?гінгі т?рбие са?атымыз хал?ыны? ?ор?аны, ?о?андар мен Хиуа ханды?тарыны? озбырлы?ына ?арсы бас к?терген к?реген, ?улие, батыр, ?ділдікті ту еткен Жа??ожа батыр бабамыз?а арналады. Олай болса ,е? алдымен батырды? тегі, ту?ан жері туралы ??гімелеп кетейік.
Жа??ожа Н?рм?хамед?лы Кіші ж?зді? Кішкене руыны? ??тты?ынан тарайды. ?кесі Н?рм?хамедті? алты баласы бол?ан. Екінші ?лы Жа??ожаны? Итжемес ж?не Жолшы деген екі баласы бол?ан.
?асырлар бойы Хиуа мен ?о?анны? езгісіне, озбырлы?ы мен зорлы? зомбылы?ына к?ніп келген ?аза? хал?ыны? ма?дайына біткен жары? ж?лдызы,батырларды? бірігейі осы –Жа??ожа батыр болатын
Адина: Жа??ожа Н?рм?хамед?лы 1774 жылы ?ызылорда облысы, ?азалы
ауданы, Ары?балы? ауылында д?ниеге келген.
Мирас: ?ор?а?а? осылардан Ж?ке? елін,
Бермеген кескілескен жау?а жерін.
Осылай Сырды? елін са?тап ?ал?ан,
?улие батыр бабам кеме?герім!
Жансая: Жа??ожа ?рі ?улие, ?рі батыр,
Жазыл?ан б?л туралы талай на?ыл,
Кешегі ?лт-азатты? к?ндерінде,
Т?сірген д?шпанына заман а?ыр.
Ырза: Халы? ?шін ?ан майданда ?ол баста?ан,
Сыр бойын д?шпан жаудан ?ор?ашта?ан.
Жар болып ?руа?ы жанабына,
Тура жол ал?ан беттен алжаспа?ан.
Жа??ожа тек Сыр еліні? батыры ?ана емес к?ллі ?аза? хал?ыны? батыры бол?ан. Тарихымыз?а ??ілсек , 1830 жылды? к?зінде Соза? бекінісін басып ал?ан ?о?ан палуаны Та?анды жекепе-жекте ?ол?а т?сіріп, Жа??ожа ?з жаса?ымен бекіністі? дарбазасын б?зып, Соза?ты басып алады.
Та?ы бір деректерде 1835 жылы Жа??ожа батыр баста?ан жаса? Амудария мен Сырдарияны? арасында орын тепкен Хиуалы?тарды? ?скерлеріне ?арсы со?ысып, Бабажан бекінісін басып ал?ан.
Жа??ожа батыр 1836 жылы А?ирек деген жерде Айм?хамед деген палуанды жекпе- жекте же?іп, ?лтіреді.
Жан?ожа 17 жасында Кіші ж?з ??рамында?ы ?лім?лы тайпасыны? жергілікті рулары сайлап ал?ан ?ылышбай ханны? Хиуа бекінісіне жаса?ан жоры?ы кезінде жаса??а елеусіз еріп барып, ешкімге дес бермей т?р?ан ?ара?алпа? батыры Ты?ыны жекпе-жекте ?лтіреді
1856 жылы желто?санда к?терілісшілер ?азалыны ?оршау?а алады. ?арат?бе ма?ында?ы Л. Булатовты? ?скерлеріне бірнеше рет шабуыл жасап, сарбаздарын 1500 ден 5000 –?а дейін жеткізеді.
1856-1857 жылдары к?теріліс кезінде же?іліс тап?аннан кейін Жан?ожа сат?ынды? жаса?ан рубасылар мен ел а?аларына ренжіп, Дау?ара жа??а, одан Б?хар ханды?ы жеріндегі Ерлер тауына жал?ыз кетіп ?алады. Екі жылдан со? ?айта оралып, ?ызыл??мда?ы ?йінде намаз о?ып отыр?ан Жан?ожаны Елікей ?асымов баста?ан казак отряды келіп, атып ?лтіріп кетеді.
Батыр бабамызды ?лы?тау ма?сатында 1992 жылы 4 наурыз к?ні ?азалылы? ардагерлерді жинап, кесенені? жобасымен таныстырады. ?азалылы? ардагерлер бір ауыздан ма??лдайды.
13 с?уір к?ні 1992 жылы ?азалыда?ы ?аза?станны? 40 жылды?ы атында?ы ке?шар?а «Жа??ожа Н?рм?хамед?лы атында?ы ке?шар» деген атау ?з шешімін табады.
Хал?ымызды? ?ор?аны бол?ан , ?міріні? со?ына дейін ?ділдікті жа?тап, елі ?шін жанын беретін батыр да ?улие бабамыз?а ескерткіш орнату туралы ?ігіме ?ала мен аудан хал?ына жа?сы ?сер етті. Осындай игі шара ?з жолын бастап, 1992 жылы 17?азан к?ні Жа??ожа батыр кесенесі салтанатты т?рде ашылды.
?орытындылау.
Бір ?асыр бойы аты а?ыз?а айнал?ан Жа??ожа бабамызды? батырлы?ы мен ?улиелігі ел жадынан еш?ашан ?мытылмайды.Жарат?ан иеміз Жа??ожаны ?руа?ты етіп ?ана ?оймай, жау?а ?арсы жоры?та екі иы?ынан екі от жанып т?ратын, алдында айбатты екі арыстаны еріп отыратын на?ыз батыр, кеме?гер етіп жаратты.
Бір ту?ан ?ш ?асырды? белесінде,
Жа??ожа м??гі ба?и ел есінде!
Жау?а айбар, ??рыш білек , тау м?сін,
?руа?ы Жа??ожаны? жар болсын! –деп т?рбие са?атымызды ая?таймыз.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Құрметті оқушылар мен ұстаздар! Бүгінгі тәрбие сағатымыз халқының қорғаны, Қоқандар мен Хиуа хандықтарының озбырлығына қарсы бас көтерген көреген, әулие, батыр, әділдікті ту еткен Жаңқожа батыр бабамызға арналады. Олай болса ,ең алдымен батырдың тегі, туған жері туралы әңгімелеп кетейік.
Жаңқожа Нұрмұхамедұлы Кіші жүздің Кішкене руының Құттығынан тарайды. Әкесі Нұрмұхамедтің алты баласы болған. Екінші ұлы Жаңқожаның Итжемес және Жолшы деген екі баласы болған.
Ғасырлар бойы Хиуа мен Қоқанның езгісіне, озбырлығы мен зорлық зомбылығына көніп келген қазақ халқының маңдайына біткен жарық жұлдызы,батырлардың бірігейі осы –Жаңқожа батыр болатын
Адина: Жаңқожа Нұрмұхамедұлы 1774 жылы Қызылорда облысы, Қазалы
ауданы, Арықбалық ауылында дүниеге келген.
Мирас: Қорғағаң осылардан Жәкең елін,
Бермеген кескілескен жауға жерін.
Осылай Сырдың елін сақтап қалған,
Әулие батыр бабам кемеңгерім!
Жансая: Жаңқожа әрі әулие, әрі батыр,
Жазылған бұл туралы талай нақыл,
Кешегі ұлт-азаттың күндерінде,
Түсірген дұшпанына заман ақыр.
Ырза: Халық үшін қан майданда қол бастаған,
Сыр бойын дұшпан жаудан қорғаштаған.
Жар болып әруағы жанабына,
Тура жол алған беттен алжаспаған.
Жаңқожа тек Сыр елінің батыры ғана емес күллі қазақ халқының батыры болған. Тарихымызға үңілсек , 1830 жылдың күзінде Созақ бекінісін басып алған Қоқан палуаны Тағанды жекепе-жекте қолға түсіріп, Жаңқожа өз жасағымен бекіністің дарбазасын бұзып, Созақты басып алады.
Тағы бір деректерде 1835 жылы Жаңқожа батыр бастаған жасақ Амудария мен Сырдарияның арасында орын тепкен Хиуалықтардың әскерлеріне қарсы соғысып, Бабажан бекінісін басып алған.
Жаңқожа батыр 1836 жылы Ақирек деген жерде Аймұхамед деген палуанды жекпе- жекте жеңіп, өлтіреді.
Жанқожа 17 жасында Кіші жүз құрамындағы Әлімұлы тайпасының жергілікті рулары сайлап алған Қылышбай ханның Хиуа бекінісіне жасаған жорығы кезінде жасаққа елеусіз еріп барып, ешкімге дес бермей тұрған қарақалпақ батыры Тықыны жекпе-жекте өлтіреді
1856 жылы желтоқсанда көтерілісшілер Қазалыны қоршауға алады. Қаратөбе маңындағы Л. Булатовтың әскерлеріне бірнеше рет шабуыл жасап, сарбаздарын 1500 ден 5000 –ға дейін жеткізеді.
1856-1857 жылдары көтеріліс кезінде жеңіліс тапқаннан кейін Жанқожа сатқындық жасаған рубасылар мен ел ағаларына ренжіп, Дауқара жаққа, одан Бұхар хандығы жеріндегі Ерлер тауына жалғыз кетіп қалады. Екі жылдан соң қайта оралып, Қызылқұмдағы үйінде намаз оқып отырған Жанқожаны Елікей Қасымов бастаған казак отряды келіп, атып өлтіріп кетеді.
Батыр бабамызды ұлықтау мақсатында 1992 жылы 4 наурыз күні Қазалылық ардагерлерді жинап, кесененің жобасымен таныстырады. Қазалылық ардагерлер бір ауыздан мақұлдайды.
13 сәуір күні 1992 жылы Қазалыдағы Қазақстанның 40 жылдығы атындағы кеңшарға «Жаңқожа Нұрмұхамедұлы атындағы кеңшар» деген атау өз шешімін табады.
Халқымыздың қорғаны болған , өмірінің соңына дейін әділдікті жақтап, елі үшін жанын беретін батыр да әулие бабамызға ескерткіш орнату туралы әігіме қала мен аудан халқына жақсы әсер етті. Осындай игі шара өз жолын бастап, 1992 жылы 17қазан күні Жаңқожа батыр кесенесі салтанатты түрде ашылды.
Қорытындылау.
Бір ғасыр бойы аты аңызға айналған Жаңқожа бабамыздың батырлығы мен әулиелігі ел жадынан ешқашан ұмытылмайды.Жаратқан иеміз Жаңқожаны әруақты етіп қана қоймай, жауға қарсы жорықта екі иығынан екі от жанып тұратын, алдында айбатты екі арыстаны еріп отыратын нағыз батыр, кемеңгер етіп жаратты.
Бір туған үш ғасырдың белесінде,
Жаңқожа мәңгі бақи ел есінде!
Жауға айбар, құрыш білек , тау мүсін,
Әруағы Жаңқожаның жар болсын! –деп тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.
