Қазақ тілі 3-сынып
Сабақтың тақырыбы: «Туынды сын есімнің жасалуы»
Торғай орта мектебінің І санатты бастауыш сынып мұғалімі Молдагулова Б. К
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: оқушыларға туынды сын есімнің жасалу жолы туралы түсіндіру
Дамытушылығы: Өз бетімен жұмыс жасауға, мәтін құрауға, негізгі және туынды сын есімдерді ажырата білу қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелілігі : тапқырлыққа, алғырлыққа, сауатты, көркем жазуға тәрбиелеу;
Сабақтың түрі: сын тұрғысынан ойлау
Сабақтың әдісі: талдау, түсіну, сұрақ-жауап, дәлелдеу. Кубизим әдісі
Сабақтың көрнектілігі: көбелектер мен сарғалдақ гүлдерінің суреттері, кесте, түрлі-түсті қағаз қималары, үлестірмелі қима қағаздар, сюжетті суреттер, семантикалық карта;
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі: А) психологиялық дайындық
-мақсатымыз білім алу
-міндетіміз еңбектену
-беске қолды жеткізу
Ә) сыныпты топқа бөлу (түрлі-түсті қағаз қимылдары арқылы)
Өнер ұраны: Өнер алды-қызыл тіл.
Зерек ұраны: Ана тілі-асыл нәрі бабамның.
Батыр ұраны: Ерлік-ер мұраты.
Еңбек ұраны: Еңбек бәрін жеңбек
Қазақстанның болашағы-білімді ұрпағында
Белсенділік орталығы. Ой шақыру.
Сын есім дегенде ойларыңа не келеді?
Негізгі сын есім дегенді қалай түсінесіңдер?
Туынды сын есімді қалай түсінесіңдер?
Мәтін дегенде ойларыңа не түседі?
Білімді кеңейту орталығы. Кубизим стратегиясы.
Сын есім дегеніміз не? (ережені айтқызу)
Қандай? Қай? Сұрағына жауап беретін сөздер сөйлемнің қандай мүшесі болады? (анықтауыш)
Мәтіннің неше түрі бар? Оларды атап шығыңдар.
Сипаттау мәтіні дегеніміз не? (сипаттау мәтіні бір затты сипаттайды. Себебі қандай? қай? Сұрағына жауап береді)
Күннің ретін жазу, көркем жазу минуты.
Жақсы адам-елдің ырысы (мақалдың мағынасын ашу)
Жаңа сабақ: Мағынаны тану. Оқулықпен жұмыс.
54-жаттығу, 198 бет (әр топ балықтарды салыстырып сипаттайды. Салыстырмалы шырай арқылы туынды сын есім жасайды)
56-жаттығу . Мәтінмен жұмыс.
Қарамен жазылған сөйлемдердегі кейбір сын есімдерге -лау, тау, леу, дау жұрнақтарын жалғап, сөйлемдерді көшіріп жазу
Түгі тықырлау, ірілеу тұқымдарының денесі сұңғақтау. Тазының басы ұзындау, тұмсығы сүйірлеу, көзі жанарлы болады.
Іздену орталығы.
Көбелектерді өз гүліне қондыр ойыны.
Кішірек, сарылау, үлкендеу, қысқалау.(тақтада орындайды)
Сергіту сәті.
Көбелек тұрды ертемен,
Күлімсіреп керілді.
Бір-шықпен бетін жуынды,
Екі-шыр айналып бұрылды.
Үш-еңкейіп жерге жетті,
Төрт дегенде ұшып кетті.
Үлестірмелі қима қағаздармен жұмыс жүргізу.
Көп нүктенің орнына тиісті сын есім қойып жаз.
...қауын жедік. Қайрат... кітап оқыды. Жәнияның... добы бар.
Туынды сын есімдерді сөз құрамына талда.
Биіктеу, көргіш, үлкендеу, дәмді.
Берілген сөздерге тиісті жұрнақтар жалғап, туынды сын есім жаса.
Жаз, көр, біл, айт. –ғыш; гіш; қыш
Жазғыш, көргіш, білгіш, айтқыш.
Берілген сөздерге тиісті жұрнақтар жалғап, туынды сын есім жаса.
Бал, дәулет, өнер, сән. –дай; ті; лі
Балдай, дәулетті, өнерлі, сәнді
Зерттеу орталығы.
58-жаттығу мәтінді оқып, ішінен сын есімдерді тауып кестеге орналастыру(кестені толтыру)
негізгі
туынды
Шұбар, өткір, дәу, сақ, мықты, теңбіл.
Азулы, тырнақты, балғадай, шашақты, қауіпті.
Ойлану орталығы. Шығармашылық тапсырма. Шытырманды сызық арқылы сын есімді өзіне тән зат есіммен тіркестіріп жазу. (тақтада орындайды)
Қызыл алма, қоңыр аю, жасыл жапырақ, сары қауын, ақ қоян, биік үй, ащы пияз, сары өрік.
Жүйелу орталығы. Тапсырма орындап, мәтін талдап,
Дәптерге жазу түсірдік
Соныменен сабақта
Нені оқып үйрендік?
Сын есім дегеніміз не?
Сын есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді?
Негізгі сын есім дегеніміз не?
Туынды сын есім дегеніміз не?
Семантикалық карта арқылы оқушылардың білім деңгейін анықтау.
№
Сөздер
Түсі
Дәмі
Негізгі сын
есім
Туынды сын есім
1
Әдепті
2
Таза
3
Көк
4
Ащы
5
Талапты
6
Сұлу
Бағалау орталығы. Әр топтағы оқушылардың сабаққа қатысуына қарай және белсенділіктерін айта кетіп, білім деңгейлерін бағалау.