Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Саба?ты? та?ырыбы:Есімше. Есімшені? жасалуы мен т?рлері
Саба?ты? ма?саты:
1.Білімділік: Есімше, оны? жасалуы мен т?рлері, с?йлемдегі ?ызметі туралы т?сінік беру.
2.Т?рбиелік: О?ушылар бойында адамгершілік ?асиеттерді ?алыптастыра отырып, танымды? белсенділігін арттыру.
3.Дамытушылы?: Сауаттылы??а баулу, ал?ан білімі негізінде ойлау ?абілетін дамыту.
?Саба?ты? т?рі: Жа?а та?ырыпты ?ту
?Саба?ты? ?дісі: Т?сіндіру, с?ра?-жауап, сахналы? к?рініс
Саба?ты? к?рнекілігі: Слайд, ?ималар, тест ж?мысы
Саба?ты? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і:
?а) о?ушылармен амандасу, о?у ??ралдарын тексеру;
??) о?ушыларды? саба??а ?атысуы;
?б) о?ушыларды? к??ілін саба??а аудару.
?II. Саба??а ден ?ою (ой ?оз?ау)
?Барша затты? бір ?зімде ?имылы,
?С?з табыны? к?рделісі, ?иыны.
?Саба?ты, салт, есімше, к?семше боп,
?Ша?, рай, етіс те боп жиылды?.
? Балалар, осы т?рт шума? ар?ылы ?ай с?з табын айтып т?рмын?
?Та?тада етістікті? ма?ыналы? топтары жазыл?ан, «ма?ыналы белдеулер» сызбасы ілінеді.
?Е _________________ болымды, болымсыз
?Т
?І ____________________ салт, саба?ты
?С
?Т____________________ етіс
?І
?К____________________ есімше, к?семше
? т?йы? етістік
ІІІ кезе?
?й тапсырмасын с?рау.
V. Жа?а саба?:
Есімше. Есімшені? жасалуы мен т?рлері.
Ма?сат ?ою кезе?і.
Б?гінгі та?ырыпта нені білуіміз керек?
- Есімшені? ережесін.
- Есімшені? жасалу жолдарын.
- Есімшені? с?йлемдегі ?ызметін.
Б?гінгі та?ырыпта нені ?йренуіміз керек?
- Есімшені етістікті? бас?а т?рлерінен ажырата білу.
- ?ай с?йлем м?шесі бола алады.
Есімше – етістікті? ерекше т?рі. Т?бірі етістіктен бол?ан, бірде етістер, бірде есімдер ?ызметін ат?аратын етістікті? т?рі есімше деп аталады. Мысалы: Ж?гірген жетпес, б?йыр?ан кетпес. Естіген ??ла?та жазы? жо?. Асы? ойна?ан азар, доп ойна?ан тозар. Осы ма?ал-м?телдердегі етістіктерді тауып, оны? т?бірін, ма?ыналы? т?рлерін о?ушылармен бірге аны?таймыз.
Есімшені? жасалу жолдары
Есімше етістікті? негізгі э?не туынды т?біріне етіс ж?не болымсыз етістікті? т?л?аларына т?мендегідей ж?рна?тар ?осылу ар?ылы жасалады.
– ?ан, ген, ?ан, кен – ?ткен ша?. Мыс: айт?ан, жаз?ан, к?рген, кеткен
– ар, ер, р, с – болжалды келер ша?. Мыс: айтар, жазар, к?рер, к?рмес
– ма?, мек, ба?, бек, па?, пек – ма?сатты келер ша?. Мыс: айтпа?, жазба?, к?рмек, сезбек
– атын, етін, йтын, йтін – ауыспалы келер ша?. Мыс: баратын, келетін, ?арайтын, с?йлейтін.
Есімшені? ?зіне т?н ерекшеліктері.
Есімше затты? ?имылды? белгісін білдіреді. Мыс: о?ы?ан кітап.
Есімше етістік т?бірден жасалса да септеледі, к?птеледі, т?уелденеді.
Сын есім сия?ты зат есімні? алдынан келеді. Мыс: орыл?ан егін.
VІ. О?улы?пен ж?мыс
250-жатты?у. Ж?пты? ж?мыс.
І ?атар. Берілген м?тінні? мазм?нын айтады
ІІ ?атар. Есімшелерді табады.
ІІІ ?атар. Есімшелерді т?бір мен ?осымша?а ажыратады.
3 ?атар
Есімшені? с?йлемдегі ?ызметін к?рсет.
1.Бастауыш
Ерінбеген етікші болар (ма?.)
Са?ан айтарым осы.
Айтатыным жо?.
2.Баяндауыш
Жауын жауар, к?к шы?ар.
Ол са?ан айтатын.
3.Аны?тауыш
Домбыраны ?ол?а алсам, А?ыл?ан жыр мен к?й к?рем. (Ж.) ?сер малда ?лім жо?.
Айтар с?зім осы.
Айтатын адамды іздеу керек.
4. Толы?тауыш
?ял?анды, жауап айтпа?анды кешірмейтін ?ке мінезі Абай?а м?лім. (М.?уезов)
5. Пысы?тауыш
Осыны сезген сайын Абай то?таусыз жыр тереді. (М.?уезов)
IХ. ?орытынды б?лім
Ма?алды ая?та.
?а?арлы с?з (?амал б?зар)
С?з тап?ан?а (?ол?а жо?)
О? жарасы бітер, с?з жарасы (бітпес)
Сахналы? к?рініс (есімше мен к?семше)
Х. Бекіту:
Біз б?гін нені ?йрендік, білім ?орымыз?а ?андай м?ліметтер ?осылды?
ХІ. ?йге тапсырма
О?улы?тан 252-жатты?уды орындау.
1-тапсырма. ??рамында есімше кездесетін бес с?йлемнен т?ратын м?тін ??растыры?дар. Есімшелерге т?л?алы? талдау жаса?дар.
2-тапсырма. ??рамында есімше с?з бар ма?ал-м?тел тауып жазы?дар. Есімшелерді? ма?ынасын т?сіндірі?дер.
ХІІ. О?ушыларды ба?алау
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт