Саба?ты? к?рнекілігі: карта, т?жірибеге керек заттар, суреттер
П?наралы? байланыс: математика, бейнелеу, музыка
Проблемалы? с?ра?: Суды? ?андай ?асиеттері бар?
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і: Саба?ты? кезе?імен таныстыру.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау: 1. Таби?атта?ы су ?андай к?йде кездеседі?
2. ?андай температурада су т?рінен газ?а ауысады?
ІІІ. Жа?а саба?. Кіріспе.
Жер бетіндегі е? к?п тарал?ан зат – су. Глобус?а немесе жартышарлар картасына ?арайы?. Онда жер шарыны? т?рттен ?ш б?лігі к?гілдір т?ске боял?ан. Ол – су: м?хиттар, те?іздер, ?зендер, к?лдер. Суды? біразы жер астына шо?ырлан?ан. М?ны? б?рі – с?йы? к?йіндегі су. Су тіршілік к?зі. Сусыз ?мір жо?. Егер к?н сал?ындап, температура 00 С-тан т?мен т?ссе су с?йы? к?йден ?атты к?йге, я?ни ?ар мен м?з?а айналады.
Таби?атта?ы су ?ш к?йде с?йы?, ?атты ж?не газ к?йінде болады. Б?лт пен т?манда су, бура? олар бу к?йіндегі су.
1 – т?жірибе: ?олы?а бірдей екі ста?ан ал. Оны? біріне су, екіншісіне с?т ??й. Бір-бірімен т?сін салыстыр. ?рине с?т а? т?сті, ал су ?андай т?сті? Оны а? т?сті деуге бола ма?
2 – т?жірибе: ?стелді? ?стіне ?андай болмасын бір тиын таста. О?ан алдымен с?т ??йыл?ан ста?ан, одан кейін су ??йыл?ан ста?ан ар?ылы ?ара, нені бай?ады?? С?т ар?ылы ?ара?анда тиын к?ріне ме? Ал су ар?ылы ?ара?анда ше?
3 – т?жірибе: ?олдары?а су ??й?ан ста?ан ал. О?ан бір шай ?асы? т?з сал да, араластыр. Т?з тез еріп к?рінбей кетеді.
Суды? к?птеген заттарды ерітетін ?асиеті бар.
4 – т?жірибе: Ста?анда?ы су?а лай салайы?. Су лайланды. Саз су?а аралас?анымен, еріген жо?.
Сергіту с?ті:
Суды? ?асиеттері:
І топ: ?андай?
ІІ топ: не істейді?
Су – с?йы?, иіссіз, т?ссіз, д?мсіз, еріткіш, а??ыш
Су т?ншы?тырады, батырады, а?ызады, тасиды, сел ?аптайды, м?з басады.
Суды? да сс?рауы бар. (су иесі – С?леймен м?н-ма?ынасын ?ыс?аша т?сіндіреді).
С?ттен а?, судан таза.
Судай с?лу?а жолы?.
Шешінген судан тайынбас.
Суды улама, су?а т?кірме.
Су анасы – б?ла?.
Су ж?рген жерде береке.
Ж?мба? шешу:
Д?мі де жо?, т?сі жо?,
Пайдаланбас кісі жо?.
Жылт-жылт етеді,
Жыл?алардан ?теді.
IV. ?орытынды: Тест орындау.
Суды? ?асиеттерін белгіле:
А) а?
?) м?лдір
Б) с?р
2. Суда еритін затты белгіле:
А) ?ант
?) тас
Б) ??м
3. Тірі таби?атты белгіле:
А) ауа
?) адам
Б) су
4. Суда ерімейтін затты белгіле:
А) ??м
?) т?з
Б) ?ант
5. К?н суыт?ан кездегі суды? к?йі:
А) с?йы?
?) ?атты
Б) газды
6. ?андай суда ауа к?п болады?
А) суы?
?) жылы
Б) ысты?
?осымша м?лімет: ?аза? хал?ы су ?адір етумен ?атар оны жалпы халы??а жан-жануарлар д?ниесіне ?сімдік ?леміне тіршілік беруші к?ш деп сана?ан. Жер шарында е? к?п тара?ан с?йы? зат су. Адамны? тама?ына т?улігіне 2-3 литр су керек. Осы ма?сатта ?р адам жылына 60 тонна су т?тынады. Орта салма?ты адам денесінде 5 шелектей су болады.
?орытынды: Суды ?ор?ау ?шін адамдар ?андай ?рекеттер жасау керек. Су к?здерін ?ор?ау ?шін ?здері? не істер еді?дер?
V. ?йге тапсырма: «Су – тіршілік к?зі» деген та?ырып?а сурет салу немесе эссе жазу.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
3. Оқушылардың өз ойларын жүйелі түрде баяндау, түсініп оқу, сауатты жазу, ойлау, есте сақтау, қабілеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың типі: тәжірибелік сабақ
Сабақтың көрнекілігі: карта, тәжірибеге керек заттар, суреттер
Пәнаралық байланыс: математика, бейнелеу, музыка
Проблемалық сұрақ: Судың қандай қасиеттері бар?
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сабақтың кезеңімен таныстыру.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1. Табиғаттағы су қандай күйде кездеседі?
2. Қандай температурада су түрінен газға ауысады?
ІІІ. Жаңа сабақ. Кіріспе.
Жер бетіндегі ең көп таралған зат – су. Глобусқа немесе жартышарлар картасына қарайық. Онда жер шарының төрттен үш бөлігі көгілдір түске боялған. Ол – су: мұхиттар, теңіздер, өзендер, көлдер. Судың біразы жер астына шоғырланған. Мұның бәрі – сұйық күйіндегі су. Су тіршілік көзі. Сусыз өмір жоқ. Егер күн салқындап, температура 00 С-тан төмен түссе су сұйық күйден қатты күйге, яғни қар мен мұзға айналады.
Табиғаттағы су үш күйде сұйық, қатты және газ күйінде болады. Бұлт пен тұманда су, бурақ олар бу күйіндегі су.
1 – тәжірибе: Қолыңа бірдей екі стақан ал. Оның біріне су, екіншісіне сүт құй. Бір-бірімен түсін салыстыр. Әрине сүт ақ түсті, ал су қандай түсті? Оны ақ түсті деуге бола ма?
2 – тәжірибе: Үстелдің үстіне қандай болмасын бір тиын таста. Оған алдымен сүт құйылған стақан, одан кейін су құйылған стақан арқылы қара, нені байқадың? Сүт арқылы қарағанда тиын көріне ме? Ал су арқылы қарағанда ше?
3 – тәжірибе: Қолдарыңа су құйған стақан ал. Оған бір шай қасық тұз сал да, араластыр. Тұз тез еріп көрінбей кетеді.
Судың көптеген заттарды ерітетін қасиеті бар.
4 – тәжірибе: Стақандағы суға лай салайық. Су лайланды. Саз суға араласқанымен, еріген жоқ.
Сергіту сәті:
І топ: қандай?
ІІ топ: не істейді?
Су – сұйық, иіссіз, түссіз, дәмсіз, еріткіш, аққыш
Су тұншықтырады, батырады, ағызады, тасиды, сел қаптайды, мұз басады.
Мақал-мәтелдер (оқушылар мәнін қалай түсінетіндерін айтады)
Кір сумен жуынудан сақтан.
Су ішкен құдығыңа түкірме.
Судың да ссұрауы бар. (су иесі – Сүлеймен мән-мағынасын қысқаша түсіндіреді).
Сүттен ақ, судан таза.
Судай сұлуға жолық.
Шешінген судан тайынбас.
Суды улама, суға түкірме.
Су анасы – бұлақ.
Су жүрген жерде береке.
Жұмбақ шешу:
Дәмі де жоқ, түсі жоқ,
Пайдаланбас кісі жоқ.
Жылт-жылт етеді,
Жылғалардан өтеді.
IV. Қорытынды: Тест орындау.
Судың қасиеттерін белгіле:
А) ақ
Ә) мөлдір
Б) сұр
2. Суда еритін затты белгіле:
А) қант
Ә) тас
Б) құм
3. Тірі табиғатты белгіле:
А) ауа
Ә) адам
Б) су
4. Суда ерімейтін затты белгіле:
А) құм
Ә) тұз
Б) қант
5. Күн суытқан кездегі судың күйі:
А) сұйық
Ә) қатты
Б) газды
6. Қандай суда ауа көп болады?
А) суық
Ә) жылы
Б) ыстық
Қосымша мәлімет: қазақ халқы су қадір етумен қатар оны жалпы халыққа жан-жануарлар дүниесіне өсімдік әлеміне тіршілік беруші күш деп санаған. Жер шарында ең көп тараған сұйық зат су. Адамның тамағына тәулігіне 2-3 литр су керек. Осы мақсатта әр адам жылына 60 тонна су тұтынады. Орта салмақты адам денесінде 5 шелектей су болады.
Қорытынды: Суды қорғау үшін адамдар қандай әрекеттер жасау керек. Су көздерін қорғау үшін өздерің не істер едіңдер?
V. Үйге тапсырма: «Су – тіршілік көзі» деген тақырыпқа сурет салу немесе эссе жазу.
