Өзен және көл

Сабақтың тақырыбы: Өзен және көл

Сабақтың мақсаты: 1) Оқушыларға Қазақстанның өзен көлдері, олардың адам өміріндегі маңызы туралы терең түсінік беру.

2) Оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру, сөздік қорын молайту, тілін, ой – өрісін дамыту.

3) Өз елін, жерін, табиғатын қорғап, сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: танымдық сабақ

Сабақтың типі: Дамыта оқыту технологиясы

Әдісі: Диалогтық оқыту, түсіндіру, ой жинақтау, ой қорыту, СТО стратегиялары.

Көрнекілігі: оқулық, слайд, өзен – көлдер суреттері, Қазақстанның физикалық картасы.

Сабақ барысы:

І. Қызығушылықты ояту.

1) Психологиялық тренинг (табиғат жайлы слайд көрсету)

Табиғаттан алған әсерлерің жайлы айтыңдар.

Табиғат пен адамзаттың байланысын атап өту.

2) Өткен тақырыпты сұрау. (топтық жұмыс)

1 – топ: а) Сусыз тіршілік жоқ дегенді қалай түсінесіңдер?

ә) Табиғатта су айналымы қалай жүреді?

2 – топ: а) Жер асты сулары қалай пайда болады?

ә) Жер асты суларының қандай маңызы бар?

3 – топ: а) Қандай суларды минералды сулар деп атайды?

ә) Шипалы сулар туралы не білеміз?

4 – топ: а) Жер асты суларының көздерін ата!

ә) Демалыс орындары қандай жерлерге салынады?

ІІ. Мағынаны тану.

1. Су туралы не білеміз?

Ащы Тұщы

Құдық суы, бұлақ суы, жаңбыр суы

Су

мұхитта,

теңізде, көлде

1. Тақырыптық түсінік беру. (слайдтан өзен – көлдерді көрсету)

• Қазақстан кең байтақ өлке. Ол Еуразияның ең ірі мемлекеттерінің бірі.

Қазақстан орман – тоғайлы, шалғынды, таулы, өзен, көлді жерлерге бай.

Қазақстан аумағында ірілі – ұсақты 85 мың өзен бар. жердің ¾ бөлігін су алып жатыр.

1. Таулардан өзен ағады сарқыраған,

Айнадай сәуле беріп жарқыраған.

Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта,

Аралап тау мен тасты арқыраған

Қксіген оттай жанып жануарлар,

Өзеннен рахат тауып басылады. (Өзен, көлдерді картадан көрсету)

1. Дәптермен жұмыс.(Күн реті, сабақ тақырыбын жаздырту)

1. Сызбамен жұмыс (топтық жұмыс)

а) Табиғи су қоймалары (өзен, көл, теңіз, мұхит)

ә) Өзендер (Жайық, Ертіс, Есіл, Тобыл, Сырдария, Сарысу)

б) Өзеннің бөліктері (бастау, ағыс, сала, саға)

в) Көлдер (Каспий, Арал, Зайсан, Балқаш)

6) Дәптерге өзен, көлдердің атын жазып алу.

7)Өзендер туралы мағлұмат беру. (Жайық, Сырдария)

8) Көлдер туралы мағлұмат беру. (Каспий, Балқаш)

9) Оқулықпен жұмыс.

а) мәтінді тізбектей оқыту.

ә) сұрақтарға жауап алу.

- Адам тіршілігі үшін өзен мен көлдің қандай маңызы бар? (егістік суарылады, кемелер жүзеді, жолаушылар жүк тасиды)

- Картадан өзендер мен көлдерді тап.

- Арал теңізіне қандай өзендер құяды? (Сырдария, Әмудария)

- Балқаш көліне – Іле, Қаратал, Лепсі

10) Сергіту сәті.

Тамшы болып тамайық,

Арықпен бірге ағайық.

Көлшік болып жиналып,

Күнге қолды бұлғайық.

Бу болып аспан төрінде,

Бұлттар санын құрайық.

Бұлттан жаңбыр сөгілер,

Жер әлемге төгілер.

11) Шығармашылық жұмыс.

(Әр түрлі көркем шығармалардан алынған сөйлемдер оқимын. Әрбір сөйлемнен соң суға сипаттама беріңдер. Тақтада СУ деп жазылған парақ тұрады, оқушылар өз жауаптарын жалғастырып жазады).

1. Бұлақ сылдыры қандай әсем! (Су сұлулық сыйлайды)

2. Алақай, бұлақ ән салып жатыр!(Су көңілді көтереді)

3. Су қандай мөп – мөлдір! Тап – таза! (Су – тазалық көзі)

4. Рақат – ай! Денемнің сергігені - ай! (Су – шынығу көзі)

5. Уһ! Салқын шөлімді басқаны – ай! (Су – тағам)

12) Топтастыру стратегиясы. (постер қорғау)

Өзен, көлдерді не үшін пайдаланады?

ІІІ. Ой толғаныс.

1. Венн диаграммасы.

IV. Үй тапсырмасы.

«Өзен және көл» тақырыбын түсініп оқу.

V. Бағалау. (бағалау парақшаларына өздері бағалайды)