?дебиеттік о?у
Саба?ты? та?ырыбы: Шегіртке мен ??мырс?а. ( мысал)
Саба?ты? ма?саты: Мысал мазм?нын т?сіндіру, идеялы? ?станымында?ы авторды? ойына ?зінше ой ?осу ар?ылы пікір білдіруге м?мкіндік жасау.
Міндеті :1.Мысалда?ы ж?ндіктерді? мінез - ??лы?тары ар?ылы адам бойында?ы жа?сы – жаман ?асиеттерді танып, ба?а беруді ?йрену. Автор туралы ма?л?мат беру.
2.Мысалды талдау ар?ылы мазм?нын ?серлі жеткізе білу да?дыларын дамыту. О?ушыларды? шы?армашылы? ?уатын шы?дау.
3.Е?бекс?йгіштікке, е?бекті ба?алай білуге, жа?сы ?асиеттерге т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: Басты кейіпкерлерді? суреттері, осы мысалды? негізінде жасал?ан слайдтар,автор туралы м?лімет.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
Жабыр?ауды білмейміз,
Жал?аулы?ты с?ймейміз.
Біз – талантты жас ?лан,
?лгі аламыз жа?сыдан.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру. М?з ?стінде м?тінін мазм?ндау.
С?ра?тар ?ою ар?ылы м?тін мазм?нын т?сінгендіктерін тексеру.
- Жазушы ?ыс?ы Н?ра ?зенін ?алай суреттеген ?
- Эдуард ?андай бала ? Досын ??т?ару кезінде оны? ?андай ?асиеттері бай?алды: тап?ырлы?ы ма, жылдамды?ы ма, к?шті ме ?
- ?ауіпті с?тте Эдуард жылап кетіп ?алса немесе ?ор?а?ты? жасаса не болар еді ?
- Екеуіні? досты?ы туралы не айту?а болады ?
Сергіту с?ті
ІІІ. ?ызы?ушылы?ты ояту.
Суретпен ж?мыс. - Жазда шал?ында ?андай ж?ндіктер тіршілік етеді ? /слайд/
Ж?мба? шешу:
Екі басты ж?дыры?тай,
Ортасы ?ылдыры?тай (??мырс?а)
Ат басты,
Ар?ар м?йізді,
Б?рі кеуделі,
Б?кен санды,
?ос ?анатты,
??мырс?а ізді,
Бота тірсекті. (Шегіртке)
- Кейіпкері жан - жануар болатын шы?арманы? т?рін ?алай айтамыз?
- Мысал дегеніміз не?
- Мысал – адамны? жа?ымсыз ?асиеттерін, мінез - ??л?ын жан - жануарларды? іс - ?рекетімен суреттеп жаз?ан шы?арманы? бір т?рі.
- Мысал ар?ылы бойымызда?ы жаман ?асиеттерден арылу?а, жа?сылы??а ?мтылуымыз керек.
- Ендеше, біз б?гін, И. Крыловтан Абайды? аудармасы «Шегіртке мен ??мырс?а» мысалын о?имыз. «Шегіртке мен ??мырс?а» мысалыны? авторы Kрылов Иван Андреевич 1796 жылы 2 а?панда М?скеуде туыл?ан. 1844 жылы, 21 ?арашада Санк - Петербург ?аласында д?ниеден оз?ан. Сатерик ?лты орыс жазушысы, журналист,академик.
1. Орыс тілінен аудар?ан Абай ??нанбаев. - Біз ол кісі туралы не білеміз? / о?ушылар ?здері білетіндерін айтады/
Абай ??нанбаев 1845 жылы Шы?ыс ?аза?стан облысы, Абай ауданында Шы??ыс тауында д?ниеге келген. ?кесі ??нанбай. ?ара с?здері,?ле? жина?тары бар. Бірнеше ?ндері бар. 1904 жылы д?ниеден ?ткен. Автормен таныстырып ?ту.
ІV. Ма?ынаны тану
Мысалды м?нерлеп о?ып беру. /Суреті та?тадан слайд ар?ылы шы?ады./
С?здікпен ж?мысты т?сіндіру
О?ушылар кезектесіп о?иды.
С?ра?тар:
- ??мырс?аны? орнында болса?, сен не істер еді??
- Кейіпкерлерді? ?айсысы ?нады. Неліктен?
- Шегіртке жазды ?алай ?ткізді? О?ып бері?дер.
- ?ыс т?сісімен шегірткені? ?мірі ?алай ?згерді?
- ??мырс?адан ?андай к?мек с?рады? ??мырс?а?а ?андай ?тініш айтты?
- Сендер Шегірткені аяйсы?дар ма? Жауабы?ды т?сіндір.
- И. А. Крылов осы мысалмен бізге не айт?ысы келді?
- Шегіртке мен ??мырс?а бейнелері ар?ылы адамдарды? ?асиеттерін к?ріп, бай?ауымыз?а болады ма?
- Бізді? ортамызда немесе ?мірде сендерге сондай адамдар кездесті ме?
Р?лге б?ліп о?ыту. /сахналау/
Сергіту с?ті:
?зын м?ртты ??мырс?а,
Келе жатты ж?мыс?а
Допты ?ойдым алдына,
О? жа?ына ?арады
Сол жа?ына ?арады,
Тау екен деп ойлады.
V.Саба?ты бекіту.
??мырс?а мен шегіртке туралы ма?л?мат беру
??мырс?а(Formіcіdae) – жар?а??анаттылар отрядыны? бір т??ымдасы. ??мырс?а Жер шарында ке?інен тарал?ан, тек ?иыр Солт?стікте ж?не Антарктидада ?ана кездеспейді. ??мырс?аны? 10 мы?дай т?рі бар. Оларды? к?пшілік т?рлері тропиктік айма?тарда кездеседі.
Биологиялы? аны?тама
??мырс?аны? адам денсаулы?ына пайдасы: Ая?ы ауыратындар кей жа?дайларда ??мырс?а илеуіне ая?ын салып ??мырс?а?а ша?тыр?ан. ??мырс?адан алынатын д?рілер буын ауруларын, ?ант диабетін емдеуде, ?ан ?ысымын реттеуде ?олданылады. О?т?стік Азия елдері, Мексика т?р?ындары ??мырс?аны тама? ретінде де пайдаланады. ??мырс?а денесінде 70-тен астам микроэлемент, 20-дан астам амин ?ыш?ылы, витаминдер бар. ?азіргі кезде ?ытайда ??мырс?адан аса ба?алы азы?ты?, д?рілік ?асиеті бар препараттар дайындалады. ??мырс?алар?а ж?ргізілген зерттеулер н?тижесінде оларды? ж??палы аурулармен ауырмайтынды?ы аны?тал?ан.
Ауыл шаруашылы?ына ?те ?ауіпті буна?денелілерді? бірі - шегірткелер. ?зге ж?ндіктерден айырмашылы?ы - бір немесе екі ж?п ?анаттары бар. Сонды?тан ?ша алады.
?рт?рлі т??ымдастар?а жататын к?птеген ?сімдіктермен ?оректенетін зиянкес ж?ндіктерді «к?п ?оректілер» деп атайды. Оларды? ішінде ауыл шаруашылы?ы да?ылдарына е? ?ауіптілері — шегірткелер, шекшектер. Тік ?анатты насекомдар отрядыны? бір отряд тарма?ын ??райтын шегірткелерді? ?аза?станда 200 - ден астам т?рлері кездеседі. Біра? соларды? ішінде он ша?ты т?рі ?ана ?ауіпті зиянкестер санатына жатады.
Д?птермен ж?мыс. ВЕНН диаграммасын толтыру.
Шегірткені ?иыншылы?тан ??т?ару?а к?мектес. /?з ойын айтады/
VI. Саба?ты ?орытындылау.
Е?бек етсе? ерінбей,
Тояды ?арны? тіленбей ма?алыны? ма?ынасын с?рау.
VII. ?йге тапсырма. Мысалды жаттау, суретін салу.
VIII.Ба?алау.