Саба?ты? та?ырыбы: Шегіртке мен ??мырс?а
Саба?ты? ма?саты:
1) О?ушылар?а Абай ата туралы ма?л?мат беру. Шегіртке мен ??мырс?а мысал ?ле?іні? мазм?нын ашу, м?нерлеп о?у?а жатты?тыру.
2) Ой - ?рісін, д?ниетанымын ке?ейту, с?здік ?орын молайту, е?бек ете білуге баулу.
3) Е?бек?ор болу?а. жал?аулы?тан аула? болу?а т?рбиелеу.
Саба?ты? ?дісі: топпен ж?мыс, Венн диаграммасы, ассоциация, р?лге б?ліп о?у.
П?наралы? байланыс: д?ниетану.
Саба?ты? к?рнекілігі: А. ??нанбаев, И. Крылов суреттері,ж?ндіктер суреті.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру
/О?ушыларды /?ызыл,жасыл,сары т?стер ар?ылы топ?а б?лу /
Психологиялы? дайынды?
?айырлы к?н достым!
?айырлы к?н болсын
Бізді? алар ба?амыз
Кіле? «5»-тік болсын!
Олай болса балалар, б?гінгі саба?ымызды бастаймыз.?рбір ісімізге м??ият болып, белсенділік танытып отырайы?!
II. ?й тапсырмасына шолу
А) К?згі орманны? к?ріністері м?тіні бойынша т?сінік айту.(3 о?ушыдан с?рау)
Топ?а тапсырма беру
М?тінге с?йеніп мінездеме бер
І топ-тиінге
ІІ топ-?оян?а
ІІІ топ-борсы??а
?й тапсырмасын ?орыту
Орман-бізді? байлы?ымыз деп неліктен айтылады!
ІІІ. Жа?а саба?.
1. ?ызы?ушылы?ты ояту.
Енді б?гінгі ?тілетін саба? та?ырыбымен танысайы?. ?азір мен ж?мба?тар о?имын,сендер шешуін д?рыс тапса?дар, б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбын да білесі?дер.
1. ?ылдай белі б?гілген,
?зінен де ж?гі ?лкен. (??мырс?а)
2. ?зі ?ара шелкілдеп, секіреді селкілдеп. (Шегіртке)
- Кейіпкері жан - жануар болатын шы?арманы? т?рін ?алай айтамыз?
- Мысал дегеніміз не?
- Мысал – адамны? жа?ымсыз ?асиеттерін, мінез - ??л?ын жан - жануарларды? іс - ?рекетімен суреттеп жаз?ан шы?арманы? бір т?рі.
- Мысал ар?ылы бойымызда?ы жаман ?асиеттерден арылу?а, жа?сылы??а ?мтылуымыз керек.
- ?зіміз о?ы?ан ?андай мысалдарды естері?е т?сіре аласы?дар?
- Ал б?гінгі мысалымыз не туралы болатынын а??ара алды?дар ма?
2. Ма?ынаны тану /cлайд/
Ендеше, балалар, біз б?гінгі саба?ымызда Абай атамызды? «Шегіртке мен ??мырс?а» деп аталатын мысал ?ле?імен танысамыз. ?ле?ді орыс жазушысы Иван Крылов шы?армаларынан аудар?ан.
1844 жылы, 21 ?арашада
Санк-Петербург ?аласында д?ниеден ?ткен
д?ниеден оз?ан.
1796 жылы
2 а?панда М?скеуде д?ниеге келген
келген
М?скеуде туыл?ан
«?ас?ыр мен ?озы»
мысалыны? авторы
сатирик
?лты орыс
Жазушы
аудармашы
А?ын
жазушы
1.Аудармашы, а?ын А.??нанбаев туралы. /cлайд/
Хронологиялы? кестемен ж?мыс.
1845 жылы Шы?ыс ?аза?стан облысы, Абай ауданында Шы??ыс тауында д?ниеге келген
?кесі ??нанбай
?ара с?здері бар
?ле? жина?тары бар
Бірнеше ?ндері бар
1904 жылы д?ниеден ?ткен
Суретпен ж?мыс/ cлайд/
Суреттен нені к?ріп т?рсы?дар?
- ?андай жыл мезгілі бейнеленген?
- ??мырс?аны? киімі ?андай? Шегірткені? ше?
- Шегіртке неліктен жылап т?р деп ойлайсы??
Енді о?ушылар шегіртке неге жылады екен? Соны білу ?шін мысалды о?ып к?рейік!
ІV О?улы?пен ж?мыс
1.М?нерлеп о?ып беремін.
2.С?ра?тармен ж?мыс.
- Мысал не туралы айтыл?ан?
- Жаздыг?ні шегірткені? жа?дайы ?андай болды, жаз мезгілін ?алай ?ткізді?
- Ол ??мырс?а?а неге келді?
- ??мырс?а шегірткеге не деді?
- Шегіртке ?андай сылтау айтты?
3.О?ушылар?а іштей о?ыту.
4. М?нерлеп о?удан жарыс ( 3 топтан 3 о?ушыдан о?ыту)
- Мысалда?ы жасыл бояумен жазыл?ан с?здерді дауыстап о?ы. Б?л с?здер ?ай кейіпкерге ?атысты?
- Неге олар жасыл бояумен жазыл?ан деп ойлайсы??
Сергіту с?ті
Y. Шы?армашылы? ж?мыс
І топ. Р?лге б?ліп о?у
ІІ топ. Суретін салу
ІІІ топ. Венн диаграммасы.
YI.Д?птермен ж?мыс
??мырс?а мен шегірткеге ?тірік ?ле? шы?ару.
YII.Саба?ты бекіту.
??мырс?а мен шегіртке туралы ма?л?мат беру
??мырс?а(Formіcіdae) – жар?а??анаттылар отрядыны? бір т??ымдасы. ??мырс?а жер шарында ке?інен тарал?ан, тек ?иыр Солт?стікте ж?не Антарктидада ?ана кездеспейді. ??мырс?аны? 10 мы?дай т?рі бар. Оларды? к?пшілік т?рлері тропиктік айма?тарда кездеседі.
??мырс?аларды? адам денсаулы?ына пайдасын к?п халы?тар ерте кездерден - а? білген. Ая?ы ауыратындар кей жа?дайларда ??мырс?а илеуіне ая?ын салып ??мырс?а?а ша?тыр?ан. Мысалы, ?ытайда б?дан 5 мы? жыл б?рын жазыл?ан “Бы? Цау Га? Му” кітабында ??мырс?аны? ?асиеті туралы ?ызы?ты деректер келтірілген. ??мырс?а денесінде 70-тен астам микроэлемент, 20-дан астам амин ?ыш?ылы, витаминдер бар. ?азіргі кезде ?ытайда ??мырс?адан аса ба?алы азы?ты?, д?рілік ?асиеті бар препараттар дайындалады. ??мырс?алар?а ж?ргізілген зерттеулер н?тижесінде оларды? ж??палы аурулармен ауырмайтынды?ы аны?тал?ан. ??мырс?адан алынатын д?рілер буын ауруларын, ?ант диабетін емдеуде, ?ан ?ысымын реттеуде ?олданылады.
?рт?рлі т??ымдастар?а жататын к?птеген ?сімдіктермен ?оректенетін зиянкес ж?ндіктерді «к?п ?оректілер» деп атайды. Оларды? ішінде ауыл шаруашылы?ы да?ылдарына е? ?ауіптілері — шегірткелер, шекшектер. Тік ?анатты насекомдар отрядыны? бір отряд тарма?ын ??райтын шегірткелерді? ?аза?станда 200 - ден астам т?рлері кездеседі. Біра? соларды? ішінде онша?ты т?рі ?ана ?ауіпті зиянкестер санатына жатады.
VI. Саба?ты ?орытындылау
. Ой тол?аныс
І топ: Шегірткені ?андай адам?а те?еген?
ІІ топ: ??мырс?аны ?андай адам?а те?еген?
ІІІ топ: Мысалда?ы авторды? айтамын деген ойы ?андай?
С?ра?тар:
- ??мырс?аны? орнында болса?, сен не істер еді??
Ж?птас, ойлан, топтас, орта?а сал
- Кейіпкерлерді? ?айсысы ?нады. Неліктен?
- Шегіртке жазды ?алай ?ткізді? О?ып бері?дер.
- ?ыс т?сісімен шегірткені? ?мірі ?алай ?згерді?
- Кімнен к?мек с?рады? ??мырс?а?а ?андай ?тініш айтты?
- Сендер Шегірткені аяйсы?дар ма? Жауабы?ды т?сіндір.
- И. А. Крылов осы мысалмен бізге не айт?ысы келді?
- Шегіртке мен ??мырс?а мысалында кімдерді? ?рекеттерін, бай?ауымыз?а болады ма?
- Шегіртке мен ??мырс?а бейнелері адамдарды? ?асиеттерін к?ріп, бай?ауымыз?а болады ма?
- Бізді? ортамызда немесе ?мірде сендерге сондай адамдар кездесті ме?
Д?рыс балалар, мысалда?ы негізгі ой е?бекс?йгіштік ж?не жал?аулы? туралы екен. Олай болса, «Е?бек етсе? ерінбей, тояды ?арны? тіленбей»- деп Абай атамыз айт?андай, е?бекті с?юіміз керек екен.
VII. ?йге тапсырма: м?нерлеп о?у, шегіртке мен ??мырс?аны? іс-?рекетін сипаттайтындай ма?ал-м?тел жазып келу.
IХ. Ба?алау.
