Шы?армашылы? тапсырма: 3 топ?а тапсырма берілген. Сол тапсырма бойынша ?р топ дайындап келген ж?мыстарын ?ор?ап шы?ады,
І топ- жабайы а?дар
ІІ топ- ?й жануарлары
ІІІ топ – с?т?оректілер
ІІІ. Жа?а саба?.
- Балалар, мына дауыс?а назар аударайы?. Б?л нені? дауысы?
( Интерактивті та?тадан ??старды? бейнесі к?рсетіледі)
- Д?рыс, б?гінгі саба?ымыз жануарлар ?леміні? бір тобы ??стар жайлы болма?. Олай болса ??стар жайлы не білеміз есімізге т?сірейік. /Ой ?оз?ау/
Жа?а саба?ты т?сіндірмес б?рын о?ушылар?а семантикалы? карта таратып беріледі. Балалар ??стар жайлы не білетіндіктерін толтырады.
Не білемін?
М??алім с?зі :/т?сінік беру/ - ??стар ?ажап тіршілік иелері. «??старды ?анатты жануарлар» деп атайды. ??стар – ?анаты, ?ауырсыны, т?мсы?ы бар, омырт?алы жануар. ??стар.?й ??стары ж?не жабайы ??стар болып екіге б?лінеді. ??старды? т?рлері ?те к?п. Сонды?тан олар мекен ететін жерлері де ?рт?рлі. Бірі суда, бірі батпа?та, бірі далада, орманда тауда тіршілік етеді.
Ал ?й ??стары ?олда ба?ылады. Олар ?те пайдалы. Ж?мыр?асы, еті, мамы?ы ?шін пайдаланады. ?азіргі кезде ?аза?станда ??старды к?птеп асырау?а арнал?ан ??с фермалары бар.
О?улы?пен ж?мыс. Берілген м?тінді бірнеше о?ушы?а тізбектеп о?ыту, с?ра? –жауап ар?ылы т?сінгендерін с?рау.
Балалар мына жерде барлы? ??стар, я?ни ?й ??стары, жабайы ??стар, суда ж?зетін ??стар б?рі араласып кетіпті. Тіпті тор?а ?амалып ?алыпты. Оларды тордан босатып аламыз ба? Ендеше тапсырмаларды м??ият ты?дап, орындап отырайы?. Сендер ?р тапсырманы д?рыс орындаса?дар бір ??сты ??т?арып ?ана ?оймай, ??стар туралы ?ызы?ты бір ма?л?мат алып отырасы?дар.
І топ ?й ??старын, ІІ топ жабайы ??старды, ІІІ топ суда ж?зетін ??старды ??т?арады.
4.Жабайы ??стар мен ?й ??старыны? айырмашылы?ы неде?
«Ойлан, тап!» ?р топ?а ?иындылар беріледі. О?ушылар одан ??сты ??растырып, сол ??с туралы айтып береді.
І топ ?арлы?аш туралы, ІІ топ тауы?, ІІІ топ а??у туралы білетіндерін айтып береді.
-Балалар, сендар б?л тапсырмадан с?рінбей ?тті?дер.(??сты ??т?арады) Сендер білесі?дер ме, жер бетінде ??старды? 9000-дай т?рі бар екенін? Оларды? б?ріні? ?анаты бол?анымен б?рі бірдей ?ша алмайды екен. Кейбір ?ша алатын ??старды? ішінде тіпті к?ндіз ?шпай т?нде ?шатындары да бар, себебі оларды? к?зі к?ндіз к?рмейді. (Б?л ??сты? т?рлері слайдтан к?рсетіледі)
1.Т?менде берілген ??старды? атын сурет астында?ы с?йкес сызы?ша ?стіне жаз.
2.??старды атап, оны? ішінде ?ша алмайтындарын белгіле.
3.?ала ма?ында жиі кездесетін ??старды тауып белгіле. Оларды? аттарын жаз.
-Балалар, б?л тапсырмадан да с?рінбей ?тті?дер. Енді ??старды? ?яларына то?талайы?. ??старды? ?ялары алуан т?рлі, тіпті ?ызы? десек те болады, Мында назар аударайы?… бірнеше ??старды? ?яларына то?талу. Мысалы, ??р??лтайды? ?ясы адам ?олымен то?ыл?андай…
-?ялар ??стар?а жауынан ?ор?ану ?шін, балаларын жетілдіру ?шін ?ажет. ?ліппеден жатта?ан «?я» ?ле?ін жат?а айтып а?аш?а е?бек саба?ынан
?олдан жаса?ан ?яны байлайды.
?я жасап та?тайдан,
Тал?а апарып байладым.
Жыл ??сыны? шаттан?ан
К?ттім ?ашан сайрауын.
Сол ?яны тал?ады
?аратор?ай мекендеп.
К?ні бойы сайрады,
Жайлы п?тер екен деп.
?. Баянбаев.
3-тапсырма. О?ушылар?а ?рт?рлі іздер беріледі. О?ушылар оны? нені?, кімні? ізі екендігін тауып, сол с?зді ?атыстырып с?йлем ??райды.
Тапсырманы д?рыс орындап ??старды ??т?арды?дар. Ал сендер білесі?дер ме? Адамдар ??старды ?асиетті деп сана?ан. Мысалы, к?гершінді бейбітшілікті? белгісі десе, а??уды с?лулы?ты?, ?кіні ?асиетті ??с десе, то?ылды?ты а?ашты? емшісі деген. Тау ??стары б?ркіт, ?ыран, с???арды мы?тылы?ты?, м?рттікті?, биік т?л?алылы?ты? белгісі деп сана?ан. Сонды?тан да мемлекетімізді? р?міздеріні? бірі туымызда ?ыран ??с бейнеленген.
Сонымен ?атар, ?аза? хал?ы б?ркітті баптап а??а сал?ан. Б?л ?нерді ??сбегілік немесе саятшылы? дейді. Б?лар жырт?ыш ??стар, ?те к?шті, тырна?ымен а?дарды б?ріп алып кетеді. Осындай ??сбегілікпен айналысатын адамдар м?ндай ??старды? 260-тан астам т?рін баулы?ан.
4- тапсырма. Семантикалы? карта.
Жыл мезгілдеріне ?арай ??старды? тіршілігі.
К?ктемде- балапандайды, олар?а жайлы ?я салады, азы? ?келіп береді.
Жазда- балапандарын ?здігінен азы? тауып жеуге ?йретеді.
К?зде- Жыл ??стары жылы жа??а ?шып кетеді
?ыста- отыры?шы ??стар азы?тарын тауып жеп, ?ыстан аман шы?уды ойлайды.
Сен білесі? бе? Ерте заманда ??сты? ?ауырсынын ?алам етіп пайдалан?анын.
Сен білесі? бе? Халы? ??старды? іс-?рекетіне ?арап ауа-райына болжам жаса?ан.
?ар?а т?мсы?ын ?анатыны? астына жасырса, к?н суытады.
?ыстыг?ні ?теш бір ая?ымен т?рса, аяз басталады.
?ыста ?аздар ?а??ылдаса к?н жылиды.
IV. Саба?ты ?орытындылау, о?ушыларды ба?алау.
- Балалар, сендер ??старды ??т?арды?дар. Олар сендерге ал?ыстарын білдіріп жатыр. (о?ушылар?а ??старды? ал?ысын ашы? хат ретінде таратып ба?алаймын)
Просмотр содержимого документа
«??стар. ?й ??стары.»
Сыныбы: 1 «ә»
Пәні: дүниетану
Сабақтың тақырыбы: Құстар. Үй құстары.
Сабақтың білімділік мақсаты: -оқушыларға жабайы құстар мен үй құстары
туралы , олардың ерекшеліктері, тіршіліктері
туралы білім беру.
Дамытушылық мақсаты: оқушылардың ой-өрісін, есте сақтау
қабілеттерін, пәнге қызығушылығын дамыту;
табиғатты бақылай білуге үйрету.
Тәрбиелік мақсаты: құстардың табиғаттың бір бөлшегі екендігін
түсіндіру, оларды қорғауды ұғындыра отырып
экологиялық тәрбие беру адамгершілікке,
мейірімділікке , табиғатты қорғауға , қамқор
болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың типі:
Сабақтың көрнекілігі: құстардың суреті, муляж, ұя, қанатты сөздер, бақылау жұмысы дәптері , семантикалық карта, интерактивті тақта
Пәнаралық байланыс: әліппе, математика, музыка
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру, топпен жұмыс, баяндау, ой қозғау,ойын, көрнекілік т.б.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1. Сынып оқушыларымен сәлемдесу, түгендеу.
2. Психологиялық дайындық.
Ойға толып санамыз,
Естіп білім аламыз.
Баласындай бір үйдің
Тату болсын арамыз.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау, бағалау, қорытындылау.
Балалардан үйге қандай тапсырма берілгендігі сұралады. (Сабақ топпен жұмыс жасау әдісі арқылы өтілді)
Шығармашылық тапсырма: 3 топқа тапсырма берілген . Сол тапсырма бойынша әр топ дайындап келген жұмыстарын қорғап шығады,
І топ- жабайы аңдар
ІІ топ- үй жануарлары
ІІІ топ – сүтқоректілер
ІІІ. Жаңа сабақ.
- Балалар , мына дауысқа назар аударайық. Бұл ненің дауысы?
( Интерактивті тақтадан құстардың бейнесі көрсетіледі)
- Дұрыс, бүгінгі сабағымыз жануарлар әлемінің бір тобы құстар жайлы болмақ. Олай болса құстар жайлы не білеміз есімізге түсірейік. /Ой қозғау/
Жаңа сабақты түсіндірмес бұрын оқушыларға семантикалық карта таратып беріледі. Балалар құстар жайлы не білетіндіктерін толтырады.
Не білемін?
Мұғалім сөзі :/түсінік беру/ - Құстар ғажап тіршілік иелері . «Құстарды қанатты жануарлар» деп атайды. Құстар – қанаты, қауырсыны, тұмсығы бар, омыртқалы жануар. Құстар .үй құстары және жабайы құстар болып екіге бөлінеді. Құстардың түрлері өте көп. Сондықтан олар мекен ететін жерлері де әртүрлі. Бірі суда, бірі батпақта, бірі далада, орманда тауда тіршілік етеді.
Ал үй құстары қолда бағылады. Олар өте пайдалы. Жұмырқасы , еті, мамығы үшін пайдаланады. Қазіргі кезде Қазақстанда құстарды көптеп асырауға арналған құс фермалары бар.
Оқулықпен жұмыс. Берілген мәтінді бірнеше оқушыға тізбектеп оқыту, сұрақ –жауап арқылы түсінгендерін сұрау.
Балалар мына жерде барлық құстар, яғни үй құстары, жабайы құстар, суда жүзетін құстар бәрі араласып кетіпті. Тіпті торға қамалып қалыпты. Оларды тордан босатып аламыз ба? Ендеше тапсырмаларды мұқият тыңдап, орындап отырайық. Сендер әр тапсырманы дұрыс орындасаңдар бір құсты құтқарып қана қоймай, құстар туралы қызықты бір мағлұмат алып отырасыңдар.
І топ үй құстарын, ІІ топ жабайы құстарды, ІІІ топ суда жүзетін құстарды құтқарады.
1-тапсырма. Әр топқа бір сұрақтан беріледі:
1. Құстар тірі табиғатқа жата ма , әлде өлі табиғатқа жата ма ?
2.Құс фермалары қандай мақсатқа құрылған?
3. Құстың мүшелерін ата
4.Жабайы құстар мен үй құстарының айырмашылығы неде?
«Ойлан , тап!» Әр топқа қиындылар беріледі. Оқушылар одан құсты құрастырып, сол құс туралы айтып береді.
І топ қарлығаш туралы, ІІ топ тауық, ІІІ топ аққу туралы білетіндерін айтып береді.
-Балалар , сендар бұл тапсырмадан сүрінбей өттіңдер .(құсты құтқарады) Сендер білесіңдер ме, жер бетінде құстардың 9000-дай түрі бар екенін? Олардың бәрінің қанаты болғанымен бәрі бірдей ұша алмайды екен. Кейбір ұша алатын құстардың ішінде тіпті күндіз ұшпай түнде ұшатындары да бар, себебі олардың көзі күндіз көрмейді. (Бұл құстың түрлері слайдтан көрсетіледі)
2- тапсырма. Бақылау дәптермен жұмыс.(44-45 беттер)
1.Төменде берілген құстардың атын сурет астындағы сәйкес сызықша үстіне жаз.
2.Құстарды атап , оның ішінде ұша алмайтындарын белгіле.
3.Қала маңында жиі кездесетін құстарды тауып белгіле. Олардың аттарын жаз.
-Балалар, бұл тапсырмадан да сүрінбей өттіңдер. Енді құстардың ұяларына тоқталайық. Құстардың ұялары алуан түрлі , тіпті қызық десек те болады, Мында назар аударайық… бірнеше құстардың ұяларына тоқталу. Мысалы , құрқұлтайдың ұясы адам қолымен тоқылғандай…
-Ұялар құстарға жауынан қорғану үшін, балаларын жетілдіру үшін қажет. Әліппеден жаттаған «Ұя» өлеңін жатқа айтып ағашқа еңбек сабағынан
қолдан жасаған ұяны байлайды.
Ұя жасап тақтайдан,
Талға апарып байладым.
Жыл құсының шаттанған
Күттім қашан сайрауын.
Сол ұяны талғады
Қараторғай мекендеп.
Күні бойы сайрады,
Жайлы пәтер екен деп.
Қ. Баянбаев.
3-тапсырма. Оқушыларға әртүрлі іздер беріледі. Оқушылар оның ненің, кімнің ізі екендігін тауып , сол сөзді қатыстырып сөйлем құрайды.
Тапсырманы дұрыс орындап құстарды құтқардыңдар. Ал сендер білесіңдер ме? Адамдар құстарды қасиетті деп санаған. Мысалы, көгершінді бейбітшіліктің белгісі десе, аққуды сұлулықтың, үкіні қасиетті құс десе, тоқылдықты ағаштың емшісі деген. Тау құстары бүркіт, қыран, сұңқарды мықтылықтың , мәрттіктің, биік тұлғалылықтың белгісі деп санаған. Сондықтан да мемлекетіміздің рәміздерінің бірі туымызда қыран құс бейнеленген.
Сонымен қатар , қазақ халқы бүркітті баптап аңға салған. Бұл өнерді құсбегілік немесе саятшылық дейді. Бұлар жыртқыш құстар, өте күшті, тырнағымен аңдарды бүріп алып кетеді. Осындай құсбегілікпен айналысатын адамдар мұндай құстардың 260-тан астам түрін баулыған.
4- тапсырма. Семантикалық карта .
Жыл мезгілдеріне қарай құстардың тіршілігі.
Көктемде- балапандайды, оларға жайлы ұя салады, азық әкеліп береді.
Жазда- балапандарын өздігінен азық тауып жеуге үйретеді.
Күзде- Жыл құстары жылы жаққа ұшып кетеді
Қыста- отырықшы құстар азықтарын тауып жеп , қыстан аман шығуды ойлайды.
Сен білесің бе? Ерте заманда құстың қауырсынын қалам етіп пайдаланғанын.
Сен білесің бе? Халық құстардың іс-әрекетіне қарап ауа-райына болжам жасаған.
Қарға тұмсығын қанатының астына жасырса, күн суытады.
Қыстыгүні әтеш бір аяғымен тұрса , аяз басталады.
Қыста қаздар қаңқылдаса күн жылиды.
IV. Сабақты қорытындылау, оқушыларды бағалау.
- Балалар , сендер құстарды құтқардыңдар. Олар сендерге алғыстарын білдіріп жатыр. (оқушыларға құстардың алғысын ашық хат ретінде таратып бағалаймын)
