Киелі сандар

Киелі сандар

Киелі сандар.Қазақ салт-дәстүріне байланысы бар

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Киелі сандар»

сөздерімізден

тұрақты сөз

мақал-мәтелдерімізден

анық көре аламыз .

Сандар ұғымы өте ерте заманда туған.Бұл ұғым ғасырлар бойы кеңейтіліп әрі жалпылана түскен.Қазақ халқы киеге үлкен мән берген.Табиғаттың кейбір апаттарын,отты кейбір жануарлар мен құстарды,көшпелі тұрмысқа қажетті заттарды киелі деп қастерлеген.Сондай-ақ қазақ халқының өмірінде түрлі мәнге ерекше сипат бере отырып,жиі қолданылатын сандар-3,7,9,12,40.

Жалпы түрік халықтарыда,соның ішінде қазақ

халқынды үш саны қасиетті болып есптелінеді.

Мысалы.Үш көз:Сөз анасы-құлақ,су анасы-бұлақ

жол анасы-тұяқ.

Үш тоқтам:ақыл-арқан,ой-өріс,адам-қазық.

Үш тағылым:мейірім-сауап,жақсылықтан шарапат

жамандықтан кесапат.

Үш тәтті:жан тәтті,жар тәтті,мал тәтті.

Үш қуат:ақыл,жүрек,тіл.

Үш арсыз:күлкі,ұйқы,тамақ.

"Жеті" сөзімен байланысты халқымызда жеті қазына, жеті күн, жеті жұрт, жеті жоқ, жеті жұт, жеті ғалам, жеті қат көк, жеті ғашық сөздері пайда болған. XVI ғасырда өмірге келген "Әз Тәукенің "Жеті жарғысы" да жеті сөзінің қасиетіне, киелі жағына мән беруден туған болу керек. Өлген адамның жетісін беру, жеті шелпек пісіріп, еске алу және "Жетіге келгенше жерден таяқ жерсің", "Жеті қабат жер астында" сияқты дәстүрлік сөздер мен мақал - мәтелдердің шығуы да жетімен байланысты.

Тоғыз саны араб елінен дінмен байланысты енген тәрізді. Сондықтан халқымыз: "Тоғыз ай, тоғыз күн бала көтеру", " Тоғыз әйелдің толғағы бір күні келіпті", "Тоғыз жолдың торабы", "Тоғыз қабат торқа қию","бір тоғыз, екі тоғыз, үш тоғыз (үйленгендегі ырым) сөздері тегін шықпаған болу керек.

Он екі саны да - халқымыздың құрметтейтін саны. Қазақ күнтізбесі бойынша он екі айға арнайы жәндіктер мен хайуанаттардың аты берілген. Олар: тышқан, сиыр, балық, қоян, ұлу, жылан, жылқы, қой, мешін, тауық, ит, доңыз. Осындағы он екі жылды бір мүшел, қауіпті жас деп, оны адамдар атап өтуі де тегін емес. Он екі сөзімен байланысты "он екі мүшең сау болсын", "он екіде бір нұсқасы жоқ", "он екі баулы өзбек" деген сөздер де айтылады.

Халқымыздың қасиет тұтатын тағы да бір саны - қырық. Нәрестенің мойны бекіп, қырық күн толғанда "Қырықынан шығару" деген ырымы бар. Өлген адамның "Қырқын беру" дәстүрі де бар. Халқымыз келген қонақты "Қырықтың бірі - қыдыр" деп қарсы алу т.б. сенімдер, ырымдар "қырық" сөзімен байланысты.

Предмет: Начальные классы

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 3 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Киелі сандар

Автор: Шапиева Меруерт Ибрашевна

Дата: 21.01.2017

Номер свидетельства: 382131

Похожие файлы

?.Біржан?ызы «Киелі жеті саны»

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(55) "?.Біржан?ызы «Киелі жеті саны» "
    ["seo_title"] => string(31) "birzhank-yzy-kiieli-zhieti-sany"
    ["file_id"] => string(6) "225890"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1439968413"
  }
}

Открытый урок по казахскому языку в 9 классе "Киелі сандарды? ??пиясы"

object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(126) "Открытый урок по казахскому языку  в 9 классе "Киелі сандарды? ??пиясы" "
    ["seo_title"] => string(75) "otkrytyi-urok-po-kazakhskomu-iazyku-v-9-klassie-kiieli-sandardyn-k-u-piiasy"
    ["file_id"] => string(6) "213039"
    ["category_seo"] => string(12) "russkiyYazik"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1431966780"
  }
}

"Киелі 7 саны"

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(23) ""Киелі 7 саны""
    ["seo_title"] => string(13) "kiieli_7_sany"
    ["file_id"] => string(6) "371768"
    ["category_seo"] => string(10) "literatura"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1482239799"
  }
}

"Киелі 7 саны"

object(ArrayObject)#875 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(23) ""Киелі 7 саны""
    ["seo_title"] => string(15) "kiieli_7_sany_1"
    ["file_id"] => string(6) "371769"
    ["category_seo"] => string(10) "literatura"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1482239799"
  }
}

Конспект урока "?асиетті сандар"

object(ArrayObject)#853 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(59) "Конспект урока "?асиетті сандар" "
    ["seo_title"] => string(33) "konspiekt-uroka-k-asiietti-sandar"
    ["file_id"] => string(6) "180441"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1425197009"
  }
}

Просмотр содержимого документа «Киелі сандар»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Киелі сандар»