"Киелі 7 саны"

Әдебиеттік оқу 4 сынып.

Сабақтың тақырыбы: Киелі жеті саны.
Жалпы мақсаттар: Оқушылардың ұлттық - дәстүрде сөйлеу тілін дамыту, сауаттылығын, танымдық қызығушылықтарын дамыту. Үлкенді сыйлау, құрметтеу, ата тегінің тарихын құрметтеуге тәрбиелеу.

Түйінді идеялар: Жеті ата, жеті байлық атты ұлағатты ұғымдардан хабардар ету.

Оқыту нәтижесі: Киелі сандар туралы ұғымдарын кеңейту. Сөздік қорларын молайту. Өлеңді оқи отырып, өз сөздерімен баяндай білу, идеясын ашуға дағдыландыру.

Дереккөздер: интернет материалдары. Газет - журналдар, кітаптар.
Көрнекіліктер: интерактивті тақта, постер, флипчарт, маркерлер, бейнебаян, сауалнама.

Пәнаралық байланыс: математика, дүниетану, бейнелеу.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сыныппен сәлемдесу.

«Ата», «әке», «бала» ауылы деп 3 топқа бөлу.

Әр топқа көшбасшы сайлап алу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Бағыттау сұрақтары:
- Сөздер туралы не білеміз?
- Шешендік сөздер дегеніміз не?
- Сырымның шешендік сөздерін жатқа айтып мағынасын түсіндір.
- Бала би мен Сырымның шешендік сөздерін салыстыр.
- Тағы қандай шешендерді білесіңдер?
ІІІ. Қызығушылығын ояту.
Сұрақ – жауап.
- Кім нешеге дейін санау біледі?
- Санның шегі бар ма?
- Соның ішінде негізгі сандар қайсысы?
- 1, 2, 3, 4, 5,6, 7, 8, 9.
Сандарды қайда қолданамыз? Осы сандардың әрбіреуінің тәрбиелік мәні, саналы орны, қасиеті болған.

Практикалық кезең.

Сауалнама

1.Қасиетті сандар туралы білесің бе?

а) иә; ә) жоқ;

2. Қасиетті сандар туралы кімнен естідің?

а) ата-анамнан; ә) мұғалімнен; б) аға-апаларымнан;

3. Қасиетті сандар жайында мәлімет жинар ма едің?

а) иә; ә) жоқ;

4. Қасиетті сандар астарында не жатқанын білесің бе?

а) иә; ә) жоқ;

5. Қандай қасиетті сандарды білесің?

Сауалнама қорытындысы:

1.Қасиетті сандар туралы біледі:

Білмейді:

2.Ата-анадан естіген:

Мұғалімнен естіген:

Аға-әпкелерден естіген:

3.Қасиетті сандар жайында мәлімет жинайтындар:

Жинамайтындар:

4.Қасиетті санадар астарында не жатқанын білетіндер:

Білмейтіндер:

5. Білетін қасиетті сандары:

Қасиетті сандарды білмейтіндер саны:

Барлық оқушылар қасиетті сандар туралы мәлімет жинауға қарсы еместігін қуана білдірді.

Тапсырма:Әр топқа сандар таратылады, олар өз сандарының киелілігі туралы жазып, қорғайды.
Бейнебаян көрсету. Ойларын білу.
IY.Мағынаны тану
Тақтаға сурет шығады. Онда 7саны бейнеленген. Оқушылар өздері табады. Олай болса бүгін біздің жаңа сабағымыз не туралы болуы мүмкін?(Ауызша болжау арқылы)
- 7 саны туралы
- 7санын қандай сан деп атайды?
- Киелі сан.
- Олай болса бүгінгі біздің сабағымыз "Киелі жеті саны" деп аталады.
-7 саны қандай сан? Байлық дегенді кім біледі?
Ол туралы не білеміз?
Оқулықтан "Жеті байлық" өлеңін оқыту.
І топ - І, ІІ байлық
ІІ топ - ІІІ, ІV байлық
ІІІ топ - V, VІ байлық
Әр топ өздеріне берілген байлықтарды өз сөздерімен түсіндіреді.
Ойлан - жұптас - талқыла.
Болжау кестесін толтыру.
Қалай ойлайсыңдар? Олай ойлауларыңа не себеп болды? Дәлелде.

Оқулықпен жұмыс
Жеті байлық
Бірінші байлық - денсаулық.
Екінші байлық - еркіндік
Үшінші байлық - тіл байлық
Төртінші байлық - қайрат-күш
Бесінші байлық - ақ жаулық
Алтыншы байлық - балаңыз
Жетінші байлық - жүз саулық

Өзің талдап көр
Ауру−сырқаудан аман болу, есен−саулық.
Еркіндік, бостандық, тәуелсіздік.
Ел тәуелсіз, еркін ел болса, ол өз тілінде сөйлейді.
Қайрат−күш, батырлық, батылдық.
Ақ жаулық−ер азаматтың жары, әйелі.
Бала−өмірдің жалғасы.
Жүз саулық−адамның байлығы, қорадағы малы.

ІІ өлең "Жеті ата" өлеңін оқыту.
Постер қорғау.

Жеті санына байланысты асыл сөздер:

Жеті жетім:
Тыңдалмаған сөз жетім,
Киюсіз тозған бөз жетім,
Иесіз қалған жер жетім,
Басшысы жоқ ел жетім,
Аққу - қазсыз көл жетім,
Жерінен айырылған ер жетім
Замандасы қалмаса
Бәрінен де сол жетім.

Жеті қазына:
Ер жігіт, сұлу әйел, ақыл - білім, жүйрік ат, қыран бүркіт, берен мылтық, жүйрік тазы.

Жеті жұт:
Құрғақшылық, жұт (мал қырылу), өрт, оба (ауру), соғыс,
топан су, зілзала (жер сілкіну).

Қазақстанның жеті кереметі:

1.Қожа Ахмет Иассауи кесенесі

2.Тайқазан

3.Айша бибі мазары

4.Тамғалы жартас суреттері

5.Алтын адам

6.Домбыра

7.Күлтегін ескерткіші

Мен... тұжырымдамасы бойынша төмендегі кесте толтырылады.
.................................. баламын.
................................... немеремін.
.................................. шөберемін.
................................... шөпшекпін.
.................................... неменемін.
Y. Ой толғау. Сонымен 7 ата дегенді қалай түсінесің?
Рефлексия.
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Өз көңіл күйлерін стикерге жазу.

Сабақты қорытындылау:
«Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні...»
«Бүгінгі даналық ұғымы сабағынан не алды?» «Нені үйренуім керек?» - деп ойлайсыңдар?
- Бүгінгі сабақта біз қазақ халқының 7 санын қалай құрметтегенін оқып білдік.
- Ендеше тақырып мазмұнына байланысты қандай мақалдар білеміз?

YI. Бағалау: Топ көшбасшысының бағалауы.
Сабаққа қатысқан оқушыларды мұғалімнің бағалауы.

YII. Үйге тапсырма беру:
«Байлық деген не?» тақырыбына шағын эссе жазу.
«Жеті байлық» өлеңін жаттау.
Өз жеті атасын жазып келу.