"?аратпа с?з"

Та?ырыбы: ?аратпа с?з
Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а ?аратпа с?з туралы білімдерін толы?тыру?а м?мкіндік ту?ызу; о?ушыларды? ?з бетімен ж?мыс жасау ар?ылы теориялы? ойлауын, с?йлеу тілін дамыту; ?йымшылды??а, досты??а, адамгершілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?.
Саба?ты? ?діс - т?сілдері: к?рнекілік, с?ра? - жауап, талдау, жина?тау, топтау.
Саба?ты? к?рнекіліктері: тірек сызбалар, мазм?нды суреттер, ойын ??ралдары.

Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і: саба??а даярлы?.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру: 3 - жатты?у М?тінді к?шіріп жазу. ?аратпа с?здерді табу, оларды? ?андай тыныс белгілермен ажыратыл?ан? Абай ??нанбаев кім бол?ан? Ережемен ж?мыс о?у, талдау, есте са?тау.

ІІІ. ?ткенді тексеру
Ой сергіту жатты?уы - " Б?л д?рыс па?"
" На?ашы, ет турап бері?ізші! " с?йлемін талда?ан кезде, На?ашы - бастауыш, турап бері?ізші - баяндауыш, етті - т?рлаусыз м?ше деп талдады Бауыржан. Ол бастауышты д?рыс тапты ма?
- ?аратпа с?з с?йлем м?шесі бола алмайды.
- О?ан с?ра? ?ойылмайды.
Тірек сызбамен ж?мыс. Мысал келтіру. Талдау.

І?. Жа?а саба?. О?улы?пен ж?мыс.
К?н ретін жазу. К?ркем жазу 7 - жатты?у с?йлемдерді м?нерлеп о?у, ?аратпа с?здерді тауып, тиісті тыныс белгімен толы?тыру. К?шіріп жазу. 1. - Т?йе, ?айда барасы?? - дейді т?лкі ("Балалар фольклоры"). 2. Кел балалар, келі?дер. Кереметті к?рі?дер! (С. Сейітов). 3. Жа?а жыл, Жа?а жыл! Не ?келді?, сен бізге? (Х. Ер?алиев). 4. ??лпыра берші, ке? дала! Г?лі?ді к?нде терейін (Ж. Саин). Анау та?аны балам, ала ж?р (Ы. Алтынсарин).
- Неліктен ?тір ?ойды??
- ?аратпа с?з с?йлем м?шесі бола алмайды. О?ан с?ра? ?ойылмайды. ?аратпа с?зді бастауыштан ажырата білу керек.
Білгішбекті? айт?анын о?у, талдау, есте са?тау.
Шы?армашылы? диктант.
8 - жатты?у. Хабарлы с?йлемдерді ?аратпа с?зі бар с?йлемдерге айналдырып жазу:
- Серік, кітапханадан ал?ан кітаптары?ды ?ткіз. - ?н шыр?а?дар, балалар! - Жыл?ышы, аттарды айдап кет! - Айдос, ?лкен кісіге орын бер!
9 - жатты?у М?тінді т?сініп о?у. ?аратпа с?здерді алып тастап, м?тінді о?уда не ?згеріс бол?анын с?рау. ?аратпа с?зі бар с?йлемдерді к?шіріп жазу, астын сызу.
К?кенні? демалысы кезінде ?кесі:
- Ерте? жол?а шы?амыз, балам, та?ы да тау?а шы?ып кетпе, деді.
- ?айда барамыз, к?ке? - деп, К?кен к?дімгідей к??ілденіп, ?уанышын жасыра алмай ?уты?дап ?алды.
- Ауыл?а барамыз, баба?а с?лем беріп, батасын алып ?айтамыз.
- Баба деген кім ол к?ке?
- Баба? - ?ке?ні? атасы, ата?ны? ?кесі.
( ?бдібай Табылды)
"Мен не білдім".
10 - жатты?у. Ата, ту?ан ?лкем с?здері бірде ?аратпа с?з, екінші жа?дайда бастауыш болатындай с?йлем ??ратып жаздыру.
?аратпа с?з екенін д?лелдей білуге ?йретуде т?мендегі кестені пайдалану.

Топты? ж?мыс.
Ой сергіту жатты?уы - " Естері?де ме?"
1. Жамбылды?, І. Жанс?гіровты? ?ай ?ле?і сендерді? назарлары?ды аудару ?шін, ?здері?ні? атаулары?ды білдіретін с?збен басталатыны естері?де ме?
2. ?ара?ым, жаным деген ?аратпа с?здер И. Крыловты? ?ай мысалында кездесетін еді? Ол с?здер нені? неге айт?ан с?зі еді?
3. Б. Майлинні? ?йт, шу. ала атым! Жау - жау жа?быр, жау жа?быр деген ?ле? жолдары неменеге ?аратылып айтыл?ан?

"К?рші?мен ??гімелес"
11 - жатты?у. Ертегіден ?зіндіні о?у. ?ай ертегіден екенін есі?е т?сір. ?аратпа с?здерді табу, ертіегіні ары ?арай жал?астыру.
Шы?армашылы? диктант.
12 - жатты?у. К?п н?ктені? орнына ?аратпа с?здерді ?ойып к?шіріп жазу.
1. ?пке, мені к?шеден ?ткізіп жіберші. 2. Терезені д?рыстап жапшы, ?сет. 3. И?, балам, о?ып ж?рсі? бе? 4. К?ке, мені? балам бабама кім болады?

?. ?орытындылау. Толы?тыру тесті.
?ле?нен ?аратпа с?здерді тауып, оларды тыныс белгілермен толы?тыр.
"Бесік жыры"
?лди, ?лди а? б?пем
А? бесікке жат б?пем.
Жылама б?пем жылама,
Жілік ша?ып берейін,
Бай??танны? ??йры?ын
Жіпке та?ып берейін.
?уып ойды? жетегі,
Біліп ?ылым тетігін,
?алым болар ма екенсі??
Е?бек етіп бар елге,
?нері?мен ?лемге
М?лім болар ма екенсі??
К?п ?иыннан ?терсі?,
Ма?саты?а жетерсі?.
?йы?тай ?ойшы б?пешім!
(" Бесік жыры" кітабынан)
?І. ?йге тапсырма: