3.Жаңа сабақ: Түбір сөзге жалғанатын қосымша дауысты дыбыстан басталса,онда түбірдің соңындағы к, қ, п дыбыстары г, ғ, немесе у дыбыстарына өзгереді.Мысалы: Күрек – күрегі, сабақ- сабағы, тап – табады, сеп – сеуіп – себеді. Енді әрі қарай сабағымызды жалғастырамыз. Ребус шешу. «Түбір мен қосымшаның жазылуы» 4.Дәптермен жұмыс: Дәптерімізді ашып, бүгінгі күнді жазамыз. Бүгінгі тақырыбымыз Түбір мен қосымшаның жазылуы Таза ,көркем жазу минуты ЖЖ жж Жж Жұмыс жұмыс Сынып 4 топқа бөлінеді. 1-топ: «Түбір» 2-топ: «жұрнақ» 3-топ: «жалғау» 4-топ: «туынды сөз» 5.Оқулықпен жұмыс: 1-тапсырма: 59-жаттығу. Күй, жыр сөздеріне төмендегі қосымшалардың тиістілерін қосып жаз. Әрбір қосымшаның жұрнақ немесе жалғау екенін айт. Жалғау жалғанғанда түбір сөздің өзгермейтінін байқа. 1,2-топқа күй сөзі беріледі. 3,4-топқа жыр сөзі беріледі. Күй-ші, күй-ге, күй-лер, Жыр-шы, жыр-дың, жыр-лар, жыр-ла. Ереже: Қосымша қосылғанда түбір сөздер көбіне өзгеріссіз жазылады: күй-ші, күй-лер, күй-ге. 2-тапсырма: 60-жаттығу. Сөйлемдерді түсініп оқы. Қарамен жазылған сөздерге қосымша жалғап жаз. Түбір сөзге жалғанған қосымшалардың жуан, жіңішке болып келу себебі неден деп ойлайсың? 1.Құстың ең қырағысы – сұңқар. Ол бір шақырым қашықтықтан титімдей жәндікті көре алады. 2.Құстардың ішіндегі жүзгіші-пингвин. Ол сағатына отыз шақырымға дейін жүзе алады. 3.Дүниеде күн көзіне тура қарай алатын құс-тек бүркіт қана. 4.Қарлығаш ұсақ жәндіктерді тек қана әуеде ұшып жүріп аулайды. 1-топ: сұңқар –сұңқарға, сұңқардың, сұңқарлар, сұңқармен. 2-топ:пингвин-пингвиндер, пингвинмен, пингвинге, пингвиннің. 3-топ:бүркіт-бүркіттер, бүркітке, бүркітші, бүркітшілер, бүркітшілермен. 3-тапсырма: Жарық – жарығы Тарақ – тарағы Байлық – байлығы Көлік -көлігі Өсімдік – өсімдігі Арғымақ –арғымағы Сеп –себу Кеп –кебу Теп –тебу Қап –қауып Тап –тауып Жап –жауып Ереже: Түбір сөздің соңғы буыны жуан болса, оған жалғанатын қосымшалар да жуан болады: жұмыс+шы+да Түбір сөздің соңғы буыны жіңішке болса, оған жалғанатын қосымшалар да жіңішке болады: сурет+ші+лер. 61- жаттығу. Көп нүктенің орнына –лар, -лер, -тар, -тер, -дар, -дер жалғауларының тиістісін қойып, сөздерді көшіріп жаз. Қосымшалы сөздерді сөз құрамына талда. Жуан айтылатын жалғаулардың астын-бір, жіңішке айтылатын жалғаулардың астын екі рет сыз. 1-топ: қуыршақ-тар 2-топ: шағала-лар Өсімдік-тер өрмекші-лер Құлын-дар қыз-дар 3-топ: кітап-тар 4-топ: көбелек-тер Жидек-тер гүл-дер Жүзім-дер мысық-тар Сергіту сәті: Түбір болып жасаймыз, Қосымшасы мынадай. Екі түрге бөлініп, Шығып алды осылай, Жұрнақ ,жалғау кәнекей, Жасап көрші қайталай. Топтық тапсырма: Әр топқа жеке – жеке тапсырма беріледі. І топ: Түбір сөзге тиісті қосымшаны қосып жаз. Тарақ ----- ы Кәсіп -----і күрек ----і Қалақ -----ы ІІ топ: Берілген түбір сөзден бірнеше туынды сөздер жасап жаз. Бала -лық,-(қай) Оқу -лық,-(шы) ІІІ топ: Сызба бойынша сөздер тауып жаз. Түбір + жұрнақ Түбір +жұрнақ + жалғау Түбір +жалғау +жалғау Әр топ басшысы қорытынды жасайды. Сөздік жұмысы: Түбір-корень- Жұрнақ-суффикс Жалғау-оканчание |