Білімділік: Оқушылардың жаңа тақырып бойынша білімдерін молайту.
Түрлі тапсырмалар арқылы білімдерін бекіту.
Дамытушылық: Оқушыларға бағыт-бағдар бере отырып, өз беттерінше
жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды көркем жазуға, қазақ тілінде жатық сөйлеуге
машықтандыру.
Көрнекі құралдар: слайдтар, үлестірмелі қағаздар.
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сабақты бастаймыз.
Тыныштықты бұзбаймыз!
Көп ойланып, жауап бер,
Жаңа білімді тыңдарда.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Мақалмен жұмыс.
- Қане, қыс айлары туралы мақалды еске түсіріп көрейік.
1. Желтоқсан жылды аяқтайды,
Қысты бастайды.
2. Қаңтар жыл басы,
Қыстың ортасы.
3. Ақпан – сұрапыл аязды ай,
Көктемді бастар ай.
Осы мақалға сүйене отырып өзіңнің жеке байқағаның, яғни қыс туралы не білесің?
2. «Он екі ай» ойыны.
Жыл мезгіліне қарай айларды бөліңдер.
ІІІ. Жаңа сабақтың мақсатын, барысын түсіндіру.
Бүгін не туралы өтетінімізді білу үшін «Шиеленісу» жаттығуын орындаймыз. Ол үшін көбейту арқылы жасырынған әріпті тауып, оны құрастырсақ, не туралы өтетінімізді білеміз.
Шифр
5
8
9
2
8
1
6
1
3
1
4
8
Шифрге кілт
1
2
3
4
5
6
7
8
9
А
Қ
Р
Й
Қ
У
Л
Ы
С
Балалар, бүгін біз тамаша жыл мезгілінің бірі қыс туралы сөйлесеміз. «Қыс» туралы айтқан кезде, сендерге қандай ой келеді?(қыс-қар, жаңа жыл, демалыс, аяз. Қыс қай жыл мезгілінен кйін келеді? Қыс айларын атаңдаршы. Қыс белгілерін сипаттап беріңдерші. Сендерге қыс ұнайды ма? Неге? (шанада, конькиде, шаңғыда сырғанауға болады. Адамдар Жаңа жылды тойлайды. Шыршаны безендіреді, сыйлықтар алады).
Сөздікпен жұмыс.
аула – двор
қар лақтырып ойнады – играли в сенжки
аққала – снеговик
ұқсады – стал похожим
кигізді – надели
қуанды – радовались
қалың – толстый
Сөздерді мұғалім оқиды, оқушылар қайталайды. Оқушылар тізбектеп оқып шығады. Сөз тіркесін құрайды.
Бүгінгі сабағымызды бірнеше кезеңдерге бөлеміз:
Табиғаттағы өзгерістер жайлы әңгімелесу.
Балалар, қояндар қыс келісімен қандай түске өзгереді?
Неге тондарының түсін өзгертеді?
Қыс келісімен табиғатта өзгереді. Табиғат қалай өзгерді?
Күнтізбе бойынша қыс қашан басталды?
Ғалымдардың айтуы бойынша, қыстың басталуы 22 желтоқсан – қыстағы күннің жағдайында күн ең қысқа, ал түн ең ұзын. Табиғат ұйқыға кетеді. Өсімдіктер қыста өспейді.
«Қар бүршегі» кезеңі.
Сурет бойынша әңгімелейсіңдер.
Қыста жиі қар жауады. Кім айтады, қардың иісі қандай? ( таза ауаның, суықтың, ызғардың, қыстың)
Айтыңдаршы қандай қар бүршегін көрдіңдер? (нәзік, күмісті, мамық, шілтерлі, жеңіл)
Жеңіл қар бүршегі не істейді?(Олар ұшады, түседі, айналады, жатады).
Олар сыбырласады деуге болады ма? Немесе билейді, уайымдайды, жылайды? Ал осылай деп қай кезде айта аламыз?(Ертегіде)
– Сонымен, бізге қар бүршегі ұшып келді. Жерге түсерде олар бірқалыпты билейді. Бұл табиғаттың бізге берген сыйы. Қар бүршектері әр түрлі, ешқайсысы бір-біріне ұқсамайды. Қазір көздеріңді жұмуларыңды өтінемін. Көз алдарыңа бір қар бүршегін елестетіңдер. Елестеттіңдер ме? Олай болса, көздеріңді ашып, елестеткен қар бүршегін қағазға салыңдар.
Ал, қазір «Күн – түн» ойынын ойнаймыз. Көзімізді жұмамыз. Мұғалім қай оқушыны түртсе, сол оқушы «қыстағы ауа рай жайлы» сөз айтады. Алқалғандары қай оқушы айтқанын табады.
«Саяхатшылар клубы» кезеңі.
Сендер – саяхатшыларсыңдар. Сендер алыс ормандарға қарай бет алдыңдар. Қысқы орман жайлы айтып беріңдер.
Қыста жерде не жатыр?
Қыста қандай ағаштар өседі?
Орманда не көрдіңдер?
Қыста орман қандай? (Орман қозғалыссыз, ақ, жұмбақты, ұйқыда, айқын)
«Синквейн» кезеңі.
Қыс, қар, орман сөздерінен синквейн құрастырасыңдар.
Зат есім.
Сын есім.
Етістік.
Сөйлем.
Синоним.
Бес жолды шумақ болу керек.
Қыс.
Қыс.
Суық, қарлы.
Келді, түсті, билейді.
Сиқырлы қыс келді.
Сиқырлы.
Қар.
Қар.
Мамық, ақ.
Жауды, жылтырайды, шағылысады.
Жапалақтап ақ қар жауды.
Қар бүршегі.
Орман.
Орман.
Нулы, қара.
Қараяды, көрінеді, жасыл түске боялады.
Алыстан орман көрінеді.
Тоғай.
1-тапсырмадағы мәтінді оқу, қарамен жалыған сөздердің септіктерін табу.
Балалар аулаға шықты. Қар қалың. Бір топ бала қар лақтырып ойнады. Ұлдар хоккей ойнады. Кішкентай балалар аққала жасады. Басына шелек кигізді, сәбізден мұрын, көмірден көзі жасады. Аққала адамға ұқсады. Балалар қуанды.
Сергіту сәті.
Біз тоңып қалмау үшін 2-тапсырмадағы жаңылтпашты жылдам оқу керек.
Жаңылтпаш
Қыста -
Күн қысқа
Күн қыста -
Тым қысқа.
«Синоптиктер» кезеңі.
3.1.Табиғатта жаман ауа райы болмайды. Әр ауа райы берекелі.
3-тапсырмадағы диалогті оқу.
Қыста ауа райы қандай болады?
Қыста ауа райы өте суық болады.
Қыста күн қысқа болады.
Ал түн ше?
Қыста не жауады?
Қыста қар жауады.
Ауаның температурасы қандай болады?
Ауаның температурасы төмен болады.
«Маша мен аю» мультфильмі бойынша диалог құрастыру.
«Ақынмын» кезеңі.
Біз тапсырмаларды жазамыз,
Қысты мақтаймыз!
Қаһарлы қыстан қорықпай,
Күшімізді сабақта байқаймыз.
4-тапсырмадағы не жауады? деген сұраққа жауап жазу.
Күзде жаңбыр жауады.
Қыста қар жауады.
5-тапсырмадағы сөйлемдерді көшіріп жазу.
Қар.
Қар жауды.
Қар қалың жауды.
Кеше қар қалың жауды.
Кеше далада қар қалың жауды.
«Бағдаршам» кезеңі.
Тақтаға үш оқушыны шығарамын. 5-тапсырмадағы қарамен жазылған сөзді буынға бөлесіңдер. Ол үшін үш түсті қаламмен әр буынды бөліп жазасыңдар.
Бірінші буын – қызыл түс.
Екінші буын – сары түс.
Соңғы буын – жасыл түс.
Қане, жолдан «Бағдаршаммен өтейік. Қызыл түсте тоқтаймыз.
Қыстың жақсысы: шанада сырғанауға болады, қар лақтырып ойнаймыз, Жаңа жыл мерекесі тойлаймыз.
Қыстың жаманы: тоңамыз, аяғымыз таяды, ерте күн батады, көп киім киеміз... .
Соған қарамастан – қыс – бұл тамаша жыл мезгілі.
ІV. Сабақты бекіту.
«Кім жылдам» ойыны арқылы сабақты бекіту. Септелген қыс сөзін жеті оқушы жылдамдықпен өздеріне берілген септік бойынша табу керек.
Рефлекция. Қолымыз қағаз алып, қайшымен абайлап, қар бүршегін қиямыз. Сол қиылған бүршекті қолымызға алып, бүгінгі сабақтан қандай әсер алғандығымыз жайлы айтамыз. Балалардың айтқанын тыңдаймын.
V. Үйге тапсырма 130 беттегі 1-тапсырманы әңгімелеу, 3-тапсырманы оқу.
