?аза? тілі C?з таптары

Та?ырыбы: С?з таптары
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушыларды? с?з таптары туралы білім, білік, да?дыларын жетілдіру;
Дамытушылы?: О?ушыларды? ?иялын шы?дау, байланыстыра с?йлеу тілін арттыру, сауатты жазу?а баулу;
Т?рбиелік: О?ушыларды адамгершілікке, ??ыптылы??а, жауапкершілікке, ?йымшылды??а т?рбиелеу.
Т?рі: аралас
Саба?ты? ?діс - т?сілдері: с?ра? - жауап, іздену, к?рнекілік, талдау, жина?тау.
Саба?ты? к?рнекіліктері: мазм?нды суреттер.

Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
саба??а даярлы?.
С?лемдесу
Біз ?депті баламыз,
Біз ерекше баламыз.
?она?тарды к?ргенде,
С?леметсіздер ме - деп,
С?лемдесіп аламыз.
Мен ?андаймын?
- А?ылдымын
- ?дептімін
- ??ыптымын
- С?йкімдімін
- ?демімін
- Білімдімін
- Зерекпін
- Кішіпейілмін
- ?аза?ты? ?лымын
- ?аза?ты? ?ызымын
- ?жемні? шуа?ымын
- Отанны? ?ланымын
- Сабырлымын
- Мейірімдімін

Топтастыру:
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

Білу
«?ткен та?ырып к?лемі бойынша ережелер с?рау»
1 - топ С?з ж?не оны? ??рамы. Т?бір деген не? ?осымша деген не?
2 - топ Ж?рна? деген не?
Жал?ау деген не?
3 - топ Т?бір мен ?осымшаны? жазылуы
4 - топ Т?бірлес с?здер ж?не туынды с?здер

Т?сіну
«?з ?иялы?нан ертегі ??растыру»
1 - топ Зат есім
2 - топ Етістік
3 - топ Сан есім
4 топ Сын есім

Талдау
1. Ертегілерді салыстыру
?аламда?ы ас?ан ?нер айналада?ы к?ркем с?лулы?ты бейнелей алу шеберлігі. М?ндай ?нер шеберлері ?ншілер, жазушылар болса, осындай хас шебер к?семі суретшілер болма?.
?ткен заманда осындай с?лулы?ты бір суретші Зат есім атты бояумен келтірген екен. Оны? суреттерінде з?улім ?йлер, ас?ан таулар, о?у ??ралдар мен небір заттар бейнеленген екен. Алайда, сыншылар б?л суреттерді таби?атты толы??анды бейнелемей т?р?анын айтады. ?з шеберханасында к?п ойланып, тол?ан?ан шебер ?з суреттеріне жа?а бояуларды ?атыстыруды шешеді. Ол б?рын со?ды болма?ан етістік бояуын пайдалануды шешеді. Енді оны? суретіндегі заттар ??былыс?а айналып, ?оз?алысты бейнеленетін бол?ан. Мана?ы таудан ?зен а?ып, з?улім ?йлер аспан тіреп, б?лттар а?ып, к?н шы?ып келе жатуы, ж?гірген бала, к?лген ?ыз бейнелері келеді. К?ркем суреттер шы?арыл?аннан кейін оларда сыншылар да, халы? та ?мірді д?рыс ?рі к?ркем бейнелейтініне тамсаныпты.
Бая?ы ?ткен заманда Етістік деген ?лемде ?рт?рлі заттар тіршілік етіпті. Заттарды? не т?сі, не пішіні болмай ?ызы?сыз ?мір с?ріпті. К?ндерді? к?нінде б?л елге ?те алыс жерден Сын есім ?ария келіп елмен танысады екен. Сонда ?ария а? - та? болып, ?р т?р?ынмен танысып, с?йлеседі: - Сені? атын кім? - деді ?ария затты? атымен танысайын деп.
- Алма – деп жауап берді еште?еге ??самайтын зат.
- М?нда не істеп ж?рсі?? – деді ?ария іс - ?имылын білейін деп.
- К?з келгендіктен біз пісеміз – деп жауап береді.
- Сын есімні? жаны ?атты ашып, барлы? заттар?а ?уаныш сыйлайын деп с?зін бастайды.
- Алма сен б?дан былай, ?ызыл, домала?, д?мді алмасын – дегені сол еді алмамыз ?ып - ?ызыл, домала? болды да ?алды. Солай бір апта бойы ?она??а келген Сын есім ?ария ?ол ?збей ж?мыс істейді екен. Б?л елде ба?ыт орнау ?шін бізде ?зімізді? ?ол ?шымызды беріп к?рейік. - Ш?п ?андай болады? (жазыл, сары) - Аспан ?андай болады? (к?гілдір, ?лкен)
- ?ария ?ай жерден келді? (алыстан) - Жарайсы?дар балалар, енді ой т?йіп к?рейік.
Содан енді адамдар Суреттерді бояп, о?ан ?имыл берген со? енді онда?ы заттар санын санауды ма?сат т?тып ?з елінде Сан есім атты кішігірім патшалы? ??рыпты. Б?л патшалы? ?те ?діл болыпты барлы? н?рсені те? жасап бір зат екінші заттан арты? кем болмауын к?здепті. Осылайша т?рт патшалы? бірігіп ?лкен С?з таптары атты мемлекет ??рыпты ??рыпты. Ж?не онда Зат есім, сын есім, тегістік ж?не сан есімдер ?йлесімді ?рі тату ?мір с?ріпті. Ж?не олар адамны? ?мірін одан ?рі ?ызы?ты болуына бірігіп к?ш ?осыпты.

2. О?улы?пен ж?мыс
1 - жатты?у.
1. Затты? атын білдіретін с?з табын зат есім дейміз.
2. Затты? ?имыл, іс - ?рекетін білдіретін с?з табын етістік дейміз.
3. Затты? сапасын, т?р - т?сін білдіретін с?з табын сын есім дейміз.
4. Затты? санын, ретін білдіретін с?з табын сан есім дейміз.

2 - жатты?у. ?р с?з табы туралы білетіні?ді айт.
Нені білдіреді? ?андай с?ра?тар?а жауап береді?
Зат есім
Етістік
Сын есім
Сан есім
1 - топ Зат есім – Етістік
2 - топ Сын есім – Сан есім
3 - топ Етістік – Сын есім
4 - топ Сан есім – Зат есім

?олдану
Д?птермен ж?мыс К?н ретін жазу. К?ркем жазу.
3 - жатты?у с?здерді о?у, с?ра?тар ?ойып ма?ыналарына ?арай кестеге орналастыру:
Зат есім (ж?лдыз, ата, а?ын, адам, ??с)
Етістік (о?ыды, жуынды, ж?зді)
Сын есім (к?к, ?лкен, биік, жасыл)
Сан есім (екі, жеті, отыз)

5 - жатты?у. Жа?ылтпашты о?ып жат?а айт. С?здерді? ?ай с?з табына жататынын аны?та.
?ш кіші ішік піштім,
Бес кіші ішік піштім.
Неше кіші ішік піштім?
Етістік – о?иды
Сан есім – жат?а айтады
Сын есім – т?сіндіреді
Зат есім – с?з таптарын аны?тайды.

6 - жатты?у. М?тінді о?ы. М?тіннен борсы? туралы не білетіні?ді айтып бер.
Зат есім – о?иды
Сын есім – ??гімелейді
Сан есім – м?тінге ат ?ояды
Етістік – м?тін т?рін аны?тайды

Жина?тау
?орытындылау
1. 7 - жатты?у. С?здер мен с?з таптарын с?йкестендір.
Зат есім - а??у, емен, о?улы?, ауа
Етістік - биледі, ?сті, тазала