Саба?ты? та?ырыбы: “ Кітап-асыл ?азына”.
Ма?саты: О?ушылар?а білімні? кітап ар?ылы берілетінін ??ындыру. Кітапты? жасалу жолы туралы т?сінік беру.
Зейінін шо?ырландыру, шы?армашылы? ?абілетін, тіл байлы?ын, ой-?рісін дамыту.
О?улы?ты ??рметтей білуге, ??ыптылы??а, адамгершілікке т?рбиелеу.
К?рнекілік: Интерактивті та?та, презентация, ма?ал-м?телдер, та?тада?ы суреттер , к?ріністер, кітап кейіпкерлері мен бетперделері, жадынама, кітаптар к?рмесі.
Саба?ты? барысы:
Кітап та алма а?ашы,
Жемісін біздер теретін.
Т?тті алма?а балашы,
Кітабы?ны? ?р бетін.
Ж?мба? шешу.
К?п ??гімем ?ле?ім,
К?нде а?ыл беремін.
Жа?сы к?рсе мені кім,
Мен де оны жа?сы к?ремін. ( Кітап).
Не білеміз?.
Кітап – араб с?зі, “жазба”, ал т?рікше “д?птер”,”мерзімді баспас?з басылымы”деген с?з.
Кітап ?мір айнасы, замана сыры, тарих шежіресі, о?у, т?рбие ??ралы.
Адам кітап басатын ??ралды ойлап тап?анша к?п уа?ыт ?тті. Кітаптар мазм?ны жа?ынан ?рт?рлі болады. Оларды? ?а?азы да, тысы да м??абасы да, безендірулеріне де ?арай ?рт?рлі болады. (т?рлі кітап к?рсету)
Ал кітап ханшайымы ?з туралы не айтады екен?
(Кітап кіреді.)
Тарихтан м?лімет
Кітап ханшаймы. С?лемсіздер ме, достарым! Сендерді к?ргеніме ?те ?уаныштымын. Мен сіздерді? достары?мын. Достары? туралы к?п білесі?дер ме? Мені? ?жем ?андай бол?анын білесі?дер ме? Ендеше, ты?да?дар. Кітаптар ж?здеген жылдар бойы ?мір с?ріп келеді. Ертеде олар м?лдем бас?аша болды. Баспа кітаптар?а дейін адамдар ?з ?олымен жаз?ан екен. Ол ?те ?иын ж?не ауыр ж?мыс болды. Он ?асыр б?рын Еуропада ?а?аз жасап ?йренді, сосын бізді? елде.
?азір кітаптар тез басылып шы?ады. Кітап жасауда к?п адам енбектенеді. Кітап жасайтын машина ?зі кітап істей алмайды. ?а?азды жасауды орманшыларды? да е?бегі зор. ?а?азды а?аштан жасайды. Жазушылар мен а?ындар ертегі, ?ле?, ??гіме жазады. Суретшілер т?рлі суреттер салады. М?тінді теріп жазатын адамдар, басып шы?аратын адамдар, кітапты капсырмалайтын адамдар да е?бек етеді. Адамны? е?бегі мол. Сол адамдар?а рахмет айтайы? балалар. Ал?аш?ы кітап баспасы а?аштан жасалды. ?аза? кітап баспасы Ресейге ?осыл?ан со? ?алыптасты. Т???ыш ?аза? кітаптары 1800 жылы шы?арыла бастады.
М??алім:-О?ушылар,ертеде бол?ан кітапты? т?рлерін тамашалайы?.
Т?ркі халы?тарыны? к?не жазба ескерткіші.( слайд)
“Папирус” кітабы.( слайд)
Мысырда жазу?а папирус ?олданыла бастады.Кітап “Папирус”деп аталатын су ?сімдігінен дайындал?ан материал?а жазылып, ж?мыр тая?шалар?а шиыршы?тап оралды.
“ Пергамент” кітабы.( слайд)
Кітап басу цехы.( слайд)
Т?птеу цехы.( слайд)
М??алім: Кітап жасау о?ай ма? Кітап жасауда ?анша адам ?атысады? Кітапты? ?мірі ?за? па? ?за? не ?ыс?а болса ол неге байланысты? Ал сен ?з кітаптары?ды ?алай са?тайсы??
(«Сыныпта?ы е? таза, ??ыпты кітап» тексерісіні? ?орытындысы.)
(?ліппе жылап кіреді.)
Кітап ханшайымы: -Бар кітапты? т?ресі, сізге не болды?
?ліппе: О, кітап ханшайымы, мені ??ыпсыз о?ушылар ??ртып жібере жаздады, Бір ?депті бала к?мек беріп, ??т?арды
Кітап ханшайымы: ?атты реніштісіз ?ой.
?ліппе: ?алай ренжімейін?! Бар білімні? к?ш басы ?ліппе едім салма?ты. Б?лдіршіндер менімен Сауат ашып достасып, ??рметтеп мені ?оштас?ан. Балалар?а не істегенімді білмеймін, пара?ымды паршалап, ?ор?аныш м??абам ?абыр?асын к?йретіп, мені апарып с?йретті.
(жылайды)
Кітап ханшайымы: ?иын бол?ан екен, б?л б?зы? балаларды? ісі ?ой. Аман ??тыл?ан екенсіз, сабыр са?та?ыз. Сіз б?гін осы жерден на?ыз дос табасыз. Мына балалар кітаппен дос боламыз отыр.
(?атты ?уен ойнайды)
Кітап ханшайымы: Ал, достарым, сендерге не болды? Сендерді тану м?мкін емес ?ой. Сендер ?зі ?ай кітап боласы?дар?
К?рініс: «Кітаптар м??ы»
Ана тілі: Мен «Ана тілі» о?улы?ымын. Мен ?шін авторлар т?н ?й?ысын т?рт б?ліп, ?анша ?ызмет етті десе?ші! Сонда кім ?шін? Балалар о?ысын, сауатын ашсын, адам болсын деген ізгі ниет еді ?ой б?рінікі. Мен де ?олымнан келгенше, ?з бойымда?ы білімімді беріп, балаларды адамгершілік парасат?а т?рбиелеуге тырысып ба?тым. С?йткен к?нім не болды? Сорым ?айна?анда Адырбай деген баланы? ?олына т?сіп, бір жыл болмай мына к?йге ?шырадым. Егер к?тіп ?стаса келер жылы мені бас?а балалар о?ымас па еді? Жыртылма?ан, шимайланба?ан, сия тамба?ан пара?ым кемде - кем.
Математика: Мені? де о?ып т?р?ан жерім жо?, ?ріптесім. Мен «Математика» о?улы?ы боламын. Сот?арбай деген баланы? меншігіне тидім. ?депкіде о?улы? болып, мектеп боса?асына атта?аныма ?уан?ан едім. Оным к?пке бармады. Бірнеше к?н ?тпей - а? Сот?арбай к?зімді ба?ырайтып ?ойып, суретімді сиямен бастырып - бастырып сызып тастады. Онан к?теріп ж?руге ауырсынды ма, кейде ?зіне керекті бір беттерді жыртып алатынды шы?арды. О?у жылы ая?тал?ан к?ні мектеп ауласында доп ?ылып тепкілеп - тепкілеп тастап кетті.
Ана тілі: Шынды?ын айт?анда, ?ркім ?з д?ниесіне ??ыпты болуы керек ?ой. Ондай балалар жо? та емес, бар. Алайда оларды? бір кемшілігі - Адырбай мен Сот?арбай сия?тылар?а досты? а?ыл айта алмай келеді.
Математика: Мені? ?зім сия?ты ??рдасым болды. Екеуміз - мектеп кітапханасына бір к?нде т?стік. Міне, о?ушы деп оны? иесін айт. Ондай баланы? ?олына т?ссе?, арманы? болмас, шіркін! Кітабына ша? жуытпайды. Сызбайды, сия тамызбайды.
Ана тілі: ?й, достым, бізден енді о?улы? шы?пайды. Бізді ?айтадан фабрикада бая?ыдай ?а?аз жасап, баспаханалар?а ж?нелтеді, ол жерден ?айта кітап етіп шы?арады. Тек келесі жолы ??ыпты о?ушыны? ?олына т?ссек екен.
(Екі кітап м??айып т?рады, сол кезде ?аза? тілі о?улы?ы келеді)
?аза? тілі: Ж?рі?дер, достар! Мені ?ста?ан Д?уренбек деген бала бар. Сол сендерді б?тіндейді, ??дайым Адырбай мен Сот?арбай сия?тылардан са?тасын. Келесі о?у жылында Д?уренбек сия?ты бала?а тап бол?айсы?дар.
Кітап ханшайымы:
Кітаппен дос болайы?,
Ата - баба ?мітін біз а?тайы?!
Балаларым, о?ы, ойна,
О?у - білім са?ан пайда.
Ана тілі: Кітабы?ны? шетін жыртып,
Сияменен бояп ?ойма.
М??алім: ?р бала?а жадынама ?лестіру.
Есі?е са?та!
1.Кітапты ??ыпты,таза ?стау керек.?здері?нен кейін оны к?птеген балалар о?итынын есі?нен шы?арма.
2.Кітапты т?секте жатып, ас ішіп отырып о?ыма, кітап о?уды ?лкен ой е?бегімен о?у керек.
3.Кітапты ?алай болса солай о?ыма.
4.Кітапты жырту?а,сызу?а болмайды.
5.Кітапханада шулау?а болмайды, ?йткені бас?алар?а кедергі келтіресі?.
<!- [if !supportLineBreakNewLine]->
<!-[endif]->
М??алім: Ал балалар, кітап туралы ?ле?, та?па? білесі?дер ме? Орта?а ша?ырамыз.
?деби монтаж.
1 - о?ушы:
Са?ан білім жемісін,
О?улы?ы? береді.
Талай адам сол ?шін,
Ма?дай терін т?геді.
2 - о?ушы:
Орманшыны? аялы,
Ала?аны ?сірген.
Сонау а?аш саялы,
?а?аз ?шін кесілген.
3 - о?ушы:
А?аш кесіп ?аншама адам,
Ормандарда ж?реді.
А?а ?анша шарша?ан,
А?аш тиеп ?немі.
4 - о?ушы:
Машинист боп жасынан,
Д?бірлетіп даланы,
Сол а?ашты тасы?ан,
Білер ме екен к?п адам.
5 - о?ушы:
Заводтарда к?н - т?ні,
?а?аз жасап ба?алы.
?анша адам кім ?шін,
Ма?дай тері тамады.
6 - о?ушы:
О?улы?ты барша?а,
Талай ?алым ?ол?а алып.
Жылдар бойы ?аншама,
Жазады ?за? тол?анып.
7 - о?ушы:
?демілеп берсем деп,
Бояу жа?ып не т?рлі.
Суретшілер к?ркемдеп,
?анша уа?ыт отырды.
8 - о?ушы:
?ріп теру ?шін де,
Талай адам терледі.
Баспахана ішінде,
Айлап тыным к?рмеді.
9 - о?ушы:
О?улы?ты мектебі?
Берер са?ан теп - тегін.
Білмейсі? - ау еш біра?,
?аншама е?бек кеткенін.
10 - о?ушы:
О?улы?ы? ??ралы?,
Жа?ар білім шыра?ын.
Баса алмайсы? еш?ашан,
Онсыз ал?а бір адым.
М??алім: Ал ??рметті ?она?тар, ханшайым, о?улы?тар бізді? дайында?ан ертегіміз бар соны тамашалайы?.
Р.Босилек. «Жа?сыларды? жа?сысы» (ертегі кейіпкері ?ызды ?л?а ауыстырдым)
Автор: Бая?ыда бір адам баласымен жал?ыз бірнеше б?лмелі жары?, биік, ?те ?сем ?йде т?рыпты. ?йді? айналасы бау-ба?ша екен. Бір к?ні оны? кішкентай ?лы ба?шаны, барлы? б?лмелерді аралайды. Кірмеген жал?ыз ?ана б?лмесі ?алыпты. Ол ыл?и да жабы? т?рады екен.
?ыз:
-?ке, ма?ан жабы? т?р?ан б?лмеге кіруге р??сат еті?із.Осы б?лме бас?а б?лмелерге ?ара?анда жа?сы ?ой деп ойлаймын.
?кесі:
-Оны? д?рыс ?лым. Жа?сыларды? е? жа?сысы сонда. Біра? сен ?лі жассы?, ?скенде б?л б?лмені са?ан беремін. Сен о?ан ?мір бойы риза боласы?.
Автор: Ай ?теді, жылдар ?теді, ?л есейіп ер жетеді. ?кесі ?лына жабы? б?лмені? кілтін ?сынады.
?кесі: -Міне, балам, ер жетті?. Енді мына б?лмедегі асыл ?азына сенікі.
?лы: -Ала?ай, Ала?ай! (барып есікті ашып, санды?ты алып келеді)
Автор: ?лы ?уанып, ?уанышы ?ойныны сыймай ж?гіріп барып есікті ашады. Б?лмеде тек ?лкен санды? т?р?анын к?реді. Ол санды?ты ашса, оны? ішінде тек ?ршы?, кітап, ?рмек ?ана.
(Бала барлы? заттарды алып шы?ады)
?л: -?ке, сен жабы? б?лмеде «жа?сыларды? жа?сысы бар деді? ?ой. Мен одан ?ршы?, ?рмек, кітаптан бас?а еште?е таппадым.
?кесі: - Міне, жа?сыларды? жа?сысы деген осылар, балам!
?ршы? пен ?рмек болса, е?бегі? жанады. Ал кітап о?ыса?, білімін артады. ?лемде б?лардан арты? жа?сы н?рсе жо?. Д?ниедегі м?лікті? б?рі е?бекпен, біліммен табылады. Соны ?мытпа, балам!
?лы: Жарайды, ?ке, а?ылы?ызды ??тым. (екеуі бір минут?а ?нсіз ?алады)
Автор: Сол бала осы ?ш н?рсені ба?алап, на?ыз данышпан болады екен.
М??алім: -Бізді? ?ртістерімізге ?ошемет.
-Балалар, сендер кітапты кіммен о?исы?дар?
-Егер кітапты бай?аусыз жыртып алса?, не інілері? жыртса не істеуге болады? Кітаптар ?немі ?демі, б?тін болу ?шін ?алай к?мектесуге болады?
(балаларды? жауаптары)
-?ане, кітап нені жа?сы к?реді, нені жа?сы к?рмейтінін аны?тайы?.
(Та?та?а кітаптарпды? суреттері ілінеді.)
Кітап жа?быр мен ?ардан ?ор?ады. Неге? (1 сурет).
(балаларды? жауабы)
Д?рыс, себебі судан ол б???лінеді. М??абасы ісіп, беттері мыжым-мыжым болады. Оны ?ста?ы? келмейді. Сен кітапхана?а баруы? керек. Далада жа?быр, не ?ар жауып т?р. Не істеуге болады?
О?ушылар. Кітапты су ?ткізбейтін пакетке не с?мкеге салу керек.
М??алім: Кітап кір ?олдан ?ор?ады. (2-3 сурет). Неге?
О?ушылар. Кір ?олдан із ?алады. Майдан ?ал?ан да?ты кетіруге ?иын.
М??алім. Тама? ішіп отыр?анда кітап о?у?а болмайды.
-Кітап нені ?натады деп ойлайсы?дар? Д?рыс, оны к?тіп, ??ыпты ?ста?анды ?натады.
М??алім: “Жал?астыр”. Ойынын ойнайы?.
1.Білім -. (таусылмайтын байлы?).
2.Кітап - білім б?ла?ы,. (білім - ?мір шыра?ы).
3.Кітап –. (алтын ?азына).
4.О?у инемен (??ды? ?аз?андай).
5. ?ліппені? ар жа?ы- (білім ба?ы)
6.К?п біл, «аз с?йле)
7. - Білім бізді? шамшыра?ымыз,( кітап бізді? ?стазымыз.)
8. О?усыз білім жо?, (Білімсіз к?ні? жо?)
9. Кітапсыз ?й – (жансыз дене.)
10. А?ыл- баста, (Білім- кітапта).
М??алім. –Жарайсы?дар! Сендер кітапты к?п о?исы?дар ма?
?андай ертегілерді білесі?дер? (жауаптары.)
Ойын: «Суретті с?йлет». Балалар суреттерге ?арап, ертегіні? атын атайды. Слайдтан ?арап айтады.
М??алім: -Кітапты к?п о?исы?дар екен. Жарайсы?дар! Ж?мба?, жа?ылпаштар о?ыды?дар ма?
-?ане, жат?а білесі?дер ме? (Балалар білгендерін айтады.)
?орытынды: Ой ?оз?ау.
Кітап неден, ?алай жасалады?
Кітапсыз ?мірді елестету м?мкін бе?
Кітапты ?алай ?стау керекпіз?
Кітапханалар?а барып кітаптар алып о?имыз ба?
?андай кітап о?ы?анды жа?сы к?ресі??
М??алім: -Жарайсы?дар балалар! Кітап о?у ?шін бізді? мектептегі немесе М? кітапхана? бары?дар.
(Барлы? о?улы?тар орта?а шы?ады)
Кітап ханшайымы: Кітабы? сені?, ??ралы?,
Жа?ар білім шыра?ын.
Баса алмайсы? еш?ашан,
Онсыз ал?а бір ?адам.
Кітабы?ды ??рметте,
К?тіп ?ста кірлетпе.
Кішілерге табыс ет,
Да? т?сірмей бір бетке.
-Рахмет сіздерге балалар! Кітапты ??ыпты ?ста?дар! Сау болы?дар.
МАРАПАТТАУ С?ТІ. (ата-аналар?а ал?ыс хат, о?ушылар?а «О?ырман бала» мада?тамасы.
М??алім: Осымен т?рбие са?атымыз ая?талды. ??ыпты, білімді бала болып ?сі?дер. Белсенді ?атыс?андары?а рахмет!
