| Пәні: | Қазақ тілі |
| Сыныбы: | 4 |
| Уақыты: |
|
| Сабақтың тақырыбы: | Барыс септік |
| Құзіреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері: а) ақпараттық:
ә) коммуникативтік:
б) проблеманы шешу: |
Барыс септігінің сұрақтары мен жалғауы туралы мағлұмат беру, іс-әрекет қимылдың бағытын білдіретінін меңгерту.
Барыс септігі туралы алған білімдерін ауызша, жазбаша тілде пайдалануын қалыптастыру.
Сұрақ-тапсырмаларды, жаттығуларды өз бетімен орындауға машықтандыру.
|
| Сабақтың типі: | Аралас сабақ, жаңа материалды хабарлау. |
| Сабақта қолданылатын педаго-гикалық технологиялар: | Ынтымақтастық, білім беруді ізгілендіру |
| Сабақтың әдісі: | Көрнекілік, машықтық. |
| Пәнаралық байланыс: | Әдебиеттік оқу, дүниетану. |
| Оқыту құралдары: | Ережелер, плакат, топшамалар. |
| Сабақтың барысы | Мұғалімнің қызметі | Оқушының қызметі | Күтілетін нәтиже |
| І. Ұйымдастыру бөлімі | Амандасу, түгендеу, назарларын аудару.
| Амандасады, танысады, кезекшілік міндеттерін атқарады, назарларын аударады. | Мұғалім мен оқушы арасында қарым-қа-тынас орнайды. Оқушылардың сабаққа дайындық деңгейлері анықталады. |
| ІІ. Өткен мате-риалды қайталау арқылы жаңа ма-териалды қабыл-дауға дайындық. | Атау септігіндегі сөздер ілік септігінде тұратындай етіп сөйлем құрап жаз.
Маржан, бөлме, мектеп, зергер, немере.
Атау септіктегі зат есімдердің астын сыз. Оларды ілік септігінде жаз. Шыбық тіктім аулама Жіңішке деп ойлама. Жапырақ жайып көкпеңбек, Кетер әлі көкке өрлеп. (Ш.Смаханұлы)
| Атау септігіндегі сөздер ілік септігінде тұратындай етіп сөйлем құрап жазады. Бүгін Маржанның туған күні. Бөлменің іші таза және жылы. Мектептің мұғалімдері мен оқушылары мейірімді Атау септіктегі зат есімдердің астын сызады. Оларды ілік септігінде жазады. Шыбық тіктім аулама Жіңішке деп ойлама. Жапырақ жайып көкпеңбек, Кетер әлі көкке өрлеп. (Ш.Смаханұлы) Шыбықтың, жапырақтың
| Оқушылардың сабаққа деген қызығушы-лықтары қалыптасады, ойлана отырып, жауап береді. |
| III. Жаңа материалды түсіндіру.
| Барыс септік. Біз осы күнге дейін қандай септіктер мен танысқан едік? Иә, бүгін енді септіктің үшінші түрі Барыс септік пен танысамыз. Барыс септіктің сұрақтары: кімге? Неге? Кімдерге? Нелерге? Қайда? Барыс септіктің жалғаулары: -ға, -ге, -қа, -ке Барыс септігіндегі сөздер сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері болады.
| Дәптерлеріне күннің жады мен жаңа тақырыпты жазады.
| Жаңа тақырыппен танысады, мәліметтер жинақтайды, жаттығулармен жұмыстанады, өз ойларын айтады. |
| 1-жаттығу.
| Өлеңді мәнерлеп оқы. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын тап. Менің балғын достарым Құмарсың мөлдір аспанға, Сен бүгін бала қырансың. Қазір де сонау асқарға Ұшқалы тұрған шығарсың. Ұқсайсың өзің көктемге, Көктемге бірақ құмарсың. С. Жиенбаев | Өлеңді мәнерлеп оқиды. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын табады. Менің балғын достарым Құмарсың мөлдір аспанға, Сен бүгін бала қырансың. Қазір де сонау асқарға Ұшқалы тұрған шығарсың. Ұқсайсың өзің көктемге, Көктемге бірақ құмарсың. С. Жиенбаев Аспанға сөзінің түбірі- аспан, -ға – қосымшасы. Асқарға сөзінің түбірі – асқар, -ға – қосымшасы Көктемге сөзінің түбірі – көктем, -ге – қосымшасы. | Жаттығулармен жұмыстанады, өз ойларын айтады |
| 2-жаттығу | Жұмбақтарды көшіріп жаз. Барыс септіктегі сөздерді тауып, сұрақ қой. Бір тұлпар су ішпейді, жем жемейді, Есіркеп ешбір адам жем бермейді. Жүк емес жануарға жүз адам да, Доғасын сымға сүйкеп, зымырайды.
Суға батпайды, Отқа жанбайды. Айнымайды шыныдан. Қорқады тек жылқыдан
Жұмбақтарды жаттап ал. | Жұмбақтарды көшіріп жазады. Барыс септіктегі сөздерді тауып, сұрақ қояды. Бір тұлпар су ішпейді, жем жемейді, Есіркеп ешбір адам жем бермейді. Жүк емес жануарға жүз адам да, Доғасын сымға сүйкеп, зымырайды.
Суға батпайды, Отқа жанбайды. Айнымайды шыныдан. Қорқады тек жылқыдан Жануарға – кімге? Суға - қайда? Отқа – қайда?
| Шығармашылық ізденіс, логикалық ойлау қабілеттері дамиды. |
| 3-жаттығу
5 -жаттығу
| Мәтінді оқы. Мәтіннен ілік, барыс септіктегі сөздерді өздері байланысатын сөздермен теріп жаз. Омар Есіл өзенінің жағалауынан сауысқанның балапанын тауып алды. Ол балапанды үйге алып келді. Балапанға нанның үгіндісін берді. Омар балапанды тауық қораға орналастырды. Балапан ауладағы итпен де достасты. Ол әуелі тауықша қыт – қыттап, ал кейін итше үретін болды. Ит балапанға үйді күзетуді үйретті. Бір күні басқа сауысқан балапанды шықылықтап шақырды. Ит сауысқанға үріп, оны үркітіп жіберді. «Жыл он екі ай» басылымынан
Мәтінді оқы. Барыс септіктегі сөздерді өзі байланысатын сөздермен теріп жаз. Дала кемесі Шөл даладағы ыстыққа тек қана түйе шыдайды. Оның қалың табанынан ыстық та, суық та өтпейді. Оның жалпақ табаны құмға батпайды. Түйе 40-50 километр жолға су, тамақ ішпей – ақ жүреді. Ол шөлде тікен шөптерді жейді. Түйе қорды өркешіне жинайды. Түйені аштықтан сақтап, шөлге төзімді ететін де осы өркештегі майы. Ол 45 күнге дейін су ішпей – ақ шөлге шыдайды. Құмды шөлге қолайлы көлік – түйені халық «дала кемесі» деп атайды. «Жыл он екі ай» басылымынан | Мәтінді оқы. Мәтіннен ілік, барыс септіктегі сөздерді өздері байланысатын сөздермен теріп жаз. Омар Есіл өзенінің жағалауынан сауысқанның балапанын тауып алды. Ол балапанды үйге алып келді. Балапанға нанның үгіндісін берді. Омар балапанды тауық қораға орналастырды. Балапан ауладағы итпен де достасты. Ол әуелі тауықша қыт – қыттап, ал кейін итше үретін болды. Ит балапанға үйді күзетуді үйретті. Бір күні басқа сауысқан балапанды шықылықтап шақырды. Ит сауысқанға үріп, оны үркітіп жіберді. «Жыл он екі ай» басылымынан Сауысқанның балапанын, Балапанға нанның үгіндісін, қораға орналастырды, балапанға үйретті, сауысқанға үріп.
Мәтінді оқы. Барыс септіктегі сөздерді өзі байланысатын сөздермен теріп жаз. Дала кемесі Шөл даладағы ыстыққа тек қана түйе шыдайды. Оның қалың табанынан ыстық та, суық та өтпейді. Оның жалпақ табаны құмға батпайды. Түйе 40-50 километр жолға су, тамақ ішпей – ақ жүреді. Ол шөлде тікен шөптерді жейді. Түйе қорды өркешіне жинайды. Түйені аштықтан сақтап, шөлге төзімді ететін де осы өркештегі майы. Ол 45 күнге дейін су ішпей – ақ шөлге шыдайды. Құмды шөлге қолайлы көлік – түйені халық «дала кемесі» деп атайды. «Жыл он екі ай» басылымынан
| Ізденеді, талдайды, ойланады, қорытады. |
| IV. Жаңа матери-алды бекіту. | «Топтай біл» ойыны.Ойынға қатысушы оқушылар үшін қандай заттарды топтай білу керектігін көрсететін кесте және оған қажетті заттың аттары жазылған карточкалар жасалады. 1.Маған үй жануарлары қажет. 2.Маған жабайы аңдар қажет. 3.Маған үй жабдықтары қажет. 4.Маған киімдер қажет. ... Ойын тәртібі:Мұғалім әр ойын бойынша қандай заттарды топтау қажет екенін білдіретін карточкаларды оқушыларға таратып береді.Содан кейін оқушылар оларды тиісті орындарға іледі.Карточкалардан бұрын және дұрыс орналастырған оқушы жеңеді. | «Топтай біл» ойыны.Ойынға қатысушы оқушылар үшін қандай заттарды топтай білу керектігін көрсететін кесте және оған қажетті заттың аттары жазылған карточкалар жасалады. 1.Маған үй жануарлары қажет. 2.Маған жабайы аңдар қажет. 3.Маған үй жабдықтары қажет. 4.Маған киімдер қажет. ... Ойын тәртібі:Мұғалім әр ойын бойынша қандай заттарды топтау қажет екенін білдіретін карточкаларды оқушыларға таратып береді.Содан кейін оқушылар оларды тиісті орындарға іледі.Карточкалардан бұрын және дұрыс орналастырған оқушы жеңеді. | Жаңа материалды бекіту мақсатында оқушыларға сұрақтар қойылады, олар етістік қосып жауап береді. |
| V. Бағалау. | Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалау, марапаттау. - Сабақ аяқталды! Сау болыңыздар! | Күнделікке баға қойғызады, марапатта-лады. | Сабақ қорытындыла-нады. |
| VI. Үйге тапсыр-ма. | 4 -жаттығу. Мақалдарды көшіріп жаз. Барыс септіктегі сөздерді тауып, қосымшасын белгіле. Жақсыға ерсең, жетерсің мұратқа, Жаманға ерсең, қаларсың ұятқа.
Мұзға сүйенбе, жауға сенбе Мақалдардың мәнін түсініп, жаттап ал.
| 4 -жаттығу. Мақалдарды көшіріп жаз. Барыс септіктегі сөздерді тауып, қосымшасын белгіле. Жақсыға ерсең, жетерсің мұратқа, Жаманға ерсең, қаларсың ұятқа.
Мұзға сүйенбе, жауға сенбе Мақалдардың мәнін түсініп, жаттап алады..
Күнделікке үй тапсырмасын жазып алады.
| Мәлімет беруге да-йындалады. |
