К?ні: 10.02.2015ж
Сыныбы: 4-а сыныбы
П?ні: Д?ниетану
Та?ырыбы: Жер- шар т?різдес дене. Глобус- жерді? д?л ?лгісі.
Саба?ты? ма?саты:
А) Білімділік: ?арыш денелері, глобус- Жерді? ?лгісі деген ??ымдарын ?алыптастыру, ке?ейту.
?) Т?рбиелік: О?ушыларды ?арым- ?атынас м?дениетін, бір-бірлерін ты?дау?а, ?ркімні? ойымен санасу?а баулу ж?не ??ыптылы??а, к?пшілік ортада, сыныпта д?рыс с?йлеуге т?рбиелеу.
Б) Дамытушылы?: О?ушылар?а глобус жайлы ма?л?мат бере отырып, ой-?рісін, есте са?тау ?абілеттерін, д?ниетанымын дамыту.
Саба?ты? типі: жа?а материалды ме?герту
Саба?ты? т?рі: Саяхат саба?
Саба?ты? ?дісі: с?ра?-жауап, баяндау, т?сіндіру, к?рнекілік.
К?рнекілігі: о?улы?, глобус, карта, ж?лдызды аспан суреті
П?наралы? байланыс: ана тілі, музыка, бейнелеу ?нері
Саба?ты? барысы:
М??алім ж?не о?ушыны? интерактивті та?тамен ж?мысы
І.?йымдастыру кезе?і: 1-слайд
Сыныпты 4 топ?а б?лу:
1. Тыны? м?хиты
2. Атлант м?хиты
3. ?нді м?хиты
4. Солт?стік м?зды м?хит
- Балалар б?гінгі саба?та барлы?ымыз зерттеуші болып ?арыш ?леміне, Жер планетасына саяхат?а шы?амыз. Ол ?шін алдары?да?ы жолдама?а аты-ж?ндері?ді жазы?дар. енді барлы?ымыз та?та?а назар аударайы?.
1-б?лім. Сапар?а дайынды? 2-8 слайд
-Суреттегі ?арышкерлер кім? (Т. ?уб?кіров, Т. М?сабаев, Ю. Гагарин)
Олар туралы м?лімет.
-Біз сапар?а шы?пас б?рын, ?арышкерлерді? с?ра?тарына жауап берейік.
1. Жер де ?лем денесі. Оны? ?лемдегі орнын ?алай ?рнектеуге болады?
Жауабы: Жер шары, К?н ж?йесі, Галактика
Галактикалар тобы ?лем(?арыш)
2. Жерді ?орша?ан б?кіл д?ние не деп аталады?
Жауабы: ?лем немесе ?арыш
3. ?арыш?а жол ?ай жылы ашылды?
Жауабы: 1957 жылы 4 ?азанда ашылды
4. 1961ж 12 с?уірде адам баласы тарихында ?арыш?а ?ш?ан кім?
Жауабы: Юрий Александрович Гагарин
5. К?н неше планетадан т?рады?
Жауабы: 9 ірі планетадан т?рады
6. Жерге е? жа?ын ж?лдыз?
Жауабы: Жерге е? жа?ын ж?лдыз- К?н
7. К?н мен Жерді? орташа ?ашы?ты?ы ?анша?
Жауабы: К?н мен Жерді? орташа ?ашы?ты?ы-150 миллион ша?ырым
8. К?нні? беткі ?абатыны? ?ызуы ?анша?
Жауабы: К?нні? беткі ?абатыны? ?ызуы-60000С
9. К?нді неше ?аламшар айнала ?оз?алады?
Жауабы: К?нді 9 ?аламшар айнала ?оз?алады
10. Жер бетіндегі тіршілікке К?нні? ?сері ?андай?
Жауабы: К?н жары? с?уле мен жылу таратады
11. Ертедегі адамдар Жерді? пішіні ?андай деп ойла?ан?
Жауабы: Ертедегі адамдар Жерді тегіс деп ойла?ан
Видео. (Б?л бізді? сапар?а шы??алы отыр?ан Жер планетасы)
-Жер планетасында неше материк бар? Картадан к?рсету
Жоспар:
1. Солт?стік Америка?а саяхат. (?й тапсырмасы. Реферат жазу, ?ор?ау.)
2. О?т?стік Америка?а саяхат. (Жа?а саба?ты ме?герту)
3. Африка?а саяхат. (Глобуспен ж?мыс)
4. Австралия?а саяхат. (Бізді? жоба)
5. Антарктида?а саяхат. (Венн диаграммасы)
6. Евразия?а саяхат. (?орытынды)
1. Солт?стік Америка?а саяхат. 9-слайд
(?й тапсырмасы. Реферат жазу, ?ор?ау.)
2. О?т?стік Америка?а саяхат 10-11 слайд
Жа?а саба?ты ме?герту (Картадан табу)
Те?ізі бар ж?зуге болмайды,
Жолдары бар ж?руге болмайды
Жерлері бар жырту?а болмайды,
Білесі? бе ондайды? (Глобус)
(видео)
Жер- К?н ж?йесіндегі К?ннен бастап сана?анда?ы ?шінші планета. К?нді айналып ж?рген 9 планетаны? ішінде Жер м?лшері мен массасы бойынша 5 орында. Жер-шар т?різді екенін б?рын?ы адамдар білген жо?.Олар ж?ре берсек жерді? шетіне шы?амыз деп ойла?ан. Келе-келе жи?анкездер ?аншама ж?ргенімен жерді? шетіне шы?а алмайтынын білді. Жер шар сия?ты екеніне т?жырым жаса?ан грек ?алымдары. Олар б??ан д?лел ретінде Ай т?тыл?анда оны ?ал?ала?ан Жер к?ле?кесіні? д??гелек болатынды?ын келтіреді.
Орта ?асырларда?ы д?ние ж?зін айналу саяхаттары Жерді? шар т?різді екенін д?лелдеді.Еуропадан шы??ан те?ізшілер ?немі шы?ыстан батыс?а ?арай ж?зіп отырды.Сонда ?зіні? шы??ан жеріне ?айта орал?ан. Барлы? Жерді? шар т?різді екенін д?лелдейтін мысалдарды айтып,т?сінік беру.
Глобус –латын тілінен аудар?анда шар деген ма?ына береді. Жерді? барынша кішірейтіліп жасал?ан д?л ?лгісі ГЛОБУС деп аталады.Глобуста Жер шары онда?ан млн. есе кішірейтіліп алынады. Глобусты ал?аш рет неміс географ ?алымы Мартин Бехайм 1492 жылы ойлап тапты. Ол оны «жер алмасы» деп ата?ан. Біра? оны? глобусында Солт?стік пен О?т?стік Америка жо? еді. Себебі, олар ?лі ашыл?ан жо? еді. Жер бетіні? су басып жат?ан аса ірі ке?істіктерін м?хит дейміз. Олар к?гілдір т?спен белгіленген. ?о?ыр т?спен атулар, жасыл т?спен жазы?тар бейнеленген.
Алты материк бар. Олар глобуста сар?ыш т?спен белгіленген. Оларды айтып картадан к?рсету. ?аза?стан ?ай материкте орналас?анын айтып, т?сіндіру. Глобустан к?рсету.
Д?птерге к?нді, "Сынып ж?мысы", саба?ты? та?ырыбын жазу.
3. Африка?а саяхат. Глобуспен ж?мыс. (12-14 слайд)
?р парта?а бір-бір глобус таратылып беріледі. О?ушылар глобустан полюстерді, экваторды, параллель ж?не меридиан сызы?тарын табады. Материктер мен м?хиттарды? орнын аны?тайды.
Топты? жарыс.
а) "Не арты?" ойыны
?арыш, Ж?лдыз, К?н, Жер, Ай, Юпитер, Адам
?)"Кім к?п біледі?" Жер с?зіне байланысты бірнеше сын есімдерді ?атыстырып айту.
Байта? жер, Кенді жер, Бай жер, Ту?ан жер.
б)"Жер" с?зін топтастырып жазу.
Жер
↓
Жасыл, Д??гелек, Мекеніміз, Тіршілік к?зі
4. Австралия?а саяхат. Картадан тауып к?рсету. (Бізді? жоба)
2. Бізді? жоба: Глобус бейнесіндегі ?имарат. (?р топ о?ушылары бірігіп глобус бейнесін салады).
О?улы?пен ж?мыс.
Дауыстап тізбектей о?у.
Глобустан м?хиттарды, ??рлы?тарды о?ушыларды? ?здеріне к?рсету.
Антарктида?а саяхат. (Венн диаграммасы) 15-18 слайд
Сергіту с?ті:
"К??ілді жатты?у" музыкалы? ?имыл
6. Евразия?а саяхат. (?орытынды) 19-24 слайд
-Глобус неліктен Жер шарыны? д?л ?лгісі деп аталады?
-Глобуста жер беті ?алай бейнеленеді?
-Жер бетінде ?андай м?хиттар бар?
-?андай материктер бар? Бізді? еліміз ?ай материкке жатады?
VIII. ?йге тапсырма беру кезе?і: 119-122-беттерді о?у, мазм?ны. Ал?аш?ы саяхатшылар туралы ізденіп ?осымша м?ліметтер о?у.
IX. Ба?алау.
Рефлексия (Смайликтер)
Ма?ан б?гінгі саба?.. (о?ушылар саба?тан ал?ан ?серлерін айтады).