Сабақтың тақырыбы: «Ормандағы оқиға»
Сабақтың мақсаттары мен күтілетін нәтижелер:
1.Оқушылар ертегі мазмұнымен таныса отырып, өз ойларын, пікірлерін еркін айтуға үйренеді.
2.Оқушылардың ауызша сөйлеуін, түсініп оқуын, өз ойын жүйелі айта білуін, шығарманы талдай алу және шығармашылыққа дамыту.
3.Оқушылар «Ормандағы оқиға» ертегісінің мазмұнымен таныса отырып, ертегідегі негізгі ойды ашуға машықтанады.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Қолданатын әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, әңгімелесу, талдау.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Үй жұмысын тексеру.
Сұрақ-жауап
- Қандай ел жайлы айтылған?
- Қандай оқиға болды?
- Олар қандай бұйрық шығарды?
- Дұшпанның қандай есебі болды?
- Ана қандай шешім қабылдады?
Әр топтан бір-бір оқушыдан А.Сейдімбектің «Әйел-Ана» атты ертегісі бойынша ер азаматтарды құтқару жолы туралы жазған эсселерін оқыту.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Кіріспе.
- Біз қандай шығарма оқыдық?
- Әдеби ертегі деген не?
Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру.
Автор жайлы қысқаша дерек.
Қ. Жармағамбетов (1918-1974) Қостанай облысында дүниеге келген.1941 жылы Қазақтың Абай атындағы педагогика институтын бітірген. «Ара» журналының бас редакторы болған. Оның «Балладалар», «Мұғалима», «Дәурен», «Сырлы тал» аттышығармалары бар.Сондай-ақ, ол Ә.Қашаубаев өмірі туралы “Әнші азамат” повесін жазды.
Оқушылардың жаңа тақырыпты өткен тақырыппен ұштастыруын және олардың белсенділігін арттыру.
Аң - құстар, жан - жануарлар қандай ортада өмір сүреді? Орманда қандай ағаштар өседі? Бізге мол ауа беріп тұрған түрлі ағаштар, атап айтар болсақ: емен, аққайың, қарағаш, шынар, қарағай, көктерек, шырша, самырсын т. б. және арыстан, аю, қоян, қасқыр, түлкі барыс пен сілеусін, қаршыға, қырғи, бүркіт және бөктергі сияқты аң - құстардың аттары аталып олардың табиғатқа келтірер пайдасы туралы оқушылар өз ойларын ортаға салды.
Ағаштар туралы мәлімет беру.
«Болжау» стратегиясы. Оқулықпен жұмыс.
– Қазір сіздер «Ормандағы оқиға» мәтінін оқисыздар. Бұл әңгімеде сіздерге таныс, осыған дейін қолданылған барлық сөздер кездеседі. Сіздер бұл ертегіні бірнеше үзіліспен оқисыздар. Яғни мен тоқтатқанға дейін оқисыздар. Содан кейін сол оқылған бөлік бойынша талқылау жүргіземіз. Сондықтан әр сөйлемді зер салып оқу керек. Сонымен бірінші бөлікті бастаймыз (бір оқушы оқиды, қалғандары қол жүгіртіп қарап отырады) Тоқтатамын, талқылау:
– Бұл бөліктен не түсіндіңіздер?
– Ертегі немен жалғасуы мүмкін?
– Тобылғының сөзі қайыңға қалай әсер етеді деп ойлайсыздар?
– Ал, енді екінші бөлікті оқимыз. Тоқтатамын, талқылау:
– Бұл бөлікте не делінген?
– Алдыңғы сіздердің айтқан болжамдарыңызбен сәйкес келді ме?
– Енді не болады деп ойлайсыздар? Бұл ертегі немен аяқталуы мүмкін?
– Ал, енді үшінші бөлікті оқимыз. Тоқтатамын, талқылау:
– Бұл бөлікте не делінген?
– Алдыңғы сіздердің айтқан болжамдарыңызбен сәйкес келді ме?
– Екі ағаштың бір бірімен ренжісуіне не себеп болды?
– Қайың мен Қараағаштың қатты ашулануына Тобылғының қандай сөздері әсер етті деп ойлайсың?
– Қараағаштың қылығы көз алдыңа қандай адамды елестетті?
– Әңгіменің қай жері сіздерге әсер етті?
– Қандай сөздер қиын болды?
Мәтін бөліктері:
1.Тобылғының Ақ қайыңды шағыстыруы.
2.Тобылғының Қараағашқа баруы.
3.Екі достың жанжалдасуы.
4. Тобылғының орманнан аластатылуы.
- Ертегіден не түйдіңдер?
- Қараағаш пен Қайыңның достығын сақтау үшін қандай ақыл айтар едіңдер?
- Сендердің қай ағашқа жандарың ашыды?
- Ертегіде қандай мәтел кездеседі?
-Қосақ арасында шыбын өледі – дегенді қалай түсінесіңдер және ол қайсысына қатысты айтылған?
- «Тобылғы мұндай әрекетке не үшін барды?» - деп ойлайсыңдар?
-Өз бастарыңнан осыған ұқсас жағдай өтті ме?
Дәптермен жұмыс.
1.Сызбадан ағаштардың аттарын жазу.
Сөздік жұмыс.
Қосақ – сауу үшін ұзын арқанмен мойындарынан бір-біріне тақап қосақтай байланған қой немесе ешкілер тобы.
Ертегіге кешенді талдау жасау.
Үлгісі:
Авторы. 2. Тақырыбы. 3. Жанр түрі (ертегі, аңыз, мысал, т.б.). 4. Идеясы
(автордыңайтайындегенойы). 5. Ертегініңтәрбиелікмәні.
Шығармашылық жұмыс.
«Қосақ арасында щыбын өледі» деген сөздің мазмұнын ашатындай мысал келтір.
Кейіпкерге хат жазу.
Бағалау
Тест
Кейіпкерлерді жаз
Ертегіде қандай мәтел кездеседі?
Қайың мен қараағашты араздастырып қойған не?
Арашаға не келді?
Қосақ сөзінің мағынасын жаз
Қайнекей Жармағамбетов туралы не білдің?
Үйжұмысын беру.
1. Оқиға желісін өзгертіп аяқта.
2.Осы ертегіге ұқсас ертегі жаз.
ХІІ. Рефлексия.
