?дебиеттік о?у "К?з" ?ыс?а мерзімді саба? жоспары

Сабақтың тақырыбы: «Күз» Тайыр Жароков

Сабақтың мақсаты:Өлеңнің мазмұнын меңгерту, күз мезгілінің ерекшелігі туралы

түсініктерін кеңейту .

Сабақтың міндеті:1. күз мезгілінің ерекшеліктерін суреттей алуға үйрету

2. диолог арқылы білімін жан-жақты ұғындыру

3. топпен жұмыс барысында топта айтылған пікірлермен санасу

арқылы ынтымақтастыққа үйрету.

Күтілетін нәтиже:Сұрақтарға толық және нақты жауап беру

Оқушылар ойын еркін айта білу

Өлеңде күз мезгілінің ерекшеліктерін қалай бейнелегенін түсінеді

Оқыту технологиясы:сын тұрғысынан ойлау

Көрнекілігі:слайд, қима қағаздар, плакат, фломастер.

Сабақтың типі:жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдісі:топтастыру, оқудағы жаңа тәсілдер, АКТ, интерактивті тақта

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1. Оқушылар бір-біріне жақсы тілектер айтып бүгінгі сабақты жақсы көңіл-күймен

бастайды.

2. Топқа бөлу : «Шашылған әріптер» ойынын ойнату. ( Әр топ басшысы шашылған әріптерден өз тобының атын жинақтап шығады)

1- топ: «Береке күз» 2-топ : «Алтын күз» 3-топ : «Қара күз»

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

«Күз» бен «Күз келбеті» мәтіндерін салыстырып, күздің қай айы екенін анықта.

Мәтіннен күн райы туралы халық болжамын бір сөйлеммен айт.

ІІІ. Жаңа сабақ . Ой қозғау стратегиясы

1.Жұмбақ шешу

Жиын терін болатын ,

Қамбаға астық толатын .

«Қызыл қырман » ойнайтын

Қай мезгіл деп ойлайсың ? «Күз мезгілі »

2.Топтастыру «Күз мезгілі қандай болады ?»

Молшылық

Егін орады

Жапырақтар сарғаяды

Күз мезгілі

Күн суытады

Жаңбыр жауады

Құстар жылы жаққа кетеді

күн қысқарады

Түн ұзарады

3. Тайыр Жароковтың өмірі және шығармаларымен таныстыру .

Тайыр Жароков- ақын , аудармашы ,майдангер. Батыс

Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Жетісай ауылында дүниеге келген. Алғашқы өлең жинағы «Жұлдыз жарығы »деген атпен басылып шықты . «Тасқын», «Тастағы жазу » «Құмдағы дауыл» деген сияқты кітаптары жарық көрген . Көптеген туындыларды аударды .

4. Т.Жароковтың «Күз» өлеңін мәнерлеп оқу.

5. Өлеңнің әр шумағын оқытып , шумақтың мазмұнын ашу .

- 1- шумақта не туралы айтылған ? - Аспанда бұлт , жаңбыр жауды ,тамшы күміс

моншаққа ұқсайды

- 2- шумақта не туралы айтылған ? -Қайың ,теректің жапырақтары сарғайып, жерге

түсіп, шашылып жатыр,жел үрсе қалтырайды .

- 3- шумақта не туралы айтылған ? - Жемістер балбырап пісіп тұр. Піскен алма

албырап,өзіне көз тартады

6. Оқулықпен жұмыс

1. 1топ:өлеңнің бірінші шумағын суреттеу

2топ:екінші шумағын суреттеу

3топ:үшінші шумағын суреттеу

2. Жалғасын тап : Мақалды аяқта

Еңбек етсең ................ (емерсің)

Еңбек етсең ерінбей ,

...................................(Тояды қарның тіленбей )

Еңбектің наны тәтті ,

......................................(Жалқаудың жаны тәтті )

7. Дәптермен жұмыс:Суретке мәтін құрату

8.Сергіту сәті: «Қара жорға»

9.Венн диаграммасы:

Жаз Күз

Күн ұзақ ,түн қысқа. Күн ыстық

Демаласың

Шөп орады

Жыл мезгілі

Үш айдан тұрады . Жемістер піседі

Түн ұзақ,күн қысқа .Құстар жылы жаққа кетеді .Молшылық болады . Мектепке барамыз.

рамыз

ІV . Қорытынды :

Балалар «Күз » өлеңін кім жазды ?

Тайыр Жароков кім ?

Ақын күз мезгілінің ерекшеліктерін қалай бейнелеген ?

V. Үйге тапсырма :Күзде жапырақтардың түсу себебін анықтап келу

а) үлкендерден сұрастыр

б) энциклопедиялық анықтамаларды ақтар

в) хабарлама жаз

VI . Бағалау: Критерий бойынша:Сұрақтарға жауап беруі. Топпен барысындағы белсенділігі. Оқушылардың жауаптарына стикер беріп тұрамын; 5 стикер жинаған оқушы өте жақсы, 4 стикер жинаған оқушыға жақсы, 3 стикер жинаған оқушыға қанағаттанамын деп бағалаймын. Әр топ басшылары тобының іс – әрекетіне баға береді.

Сабақтың тақырыбы:Күзгі құс керуені

Сабақтың мақсаты:Мәтіннің мазмұнын меңгерту

Сабақтың міндеті: Құстардың жылы жаққа қайтуын түсіну

Диалог арқылы әңгімелеу

Топпен жұмыс

Күтілетін нәтиже: 1. Ойын еркін айта білу

2. Әңгіменің толық мазмұнын түсіну

3. Сұрақтарға жауап беру

Оқыту технологиясы:сын тұрғысынан ойлау

Көрнекілігі:мәтіндік қағаздар, қима қағаздар

Сабақтың типі:жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдісі:ЖИГСО әдісін қолдану, әңгімені оқып, танысу

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

1.«Шаттық шеңбер» Амандасу түрлерін көрсетеді(қолымен,басынан сипалап,бетінен

ұстап,құшақтап)

2. Топқа бөлу: Құстар суреттерін пайдалана отырып топқа бөлу: 1топ: «Аққулар»

тобы, 2 топ: «Тырналар» тобы, 3 топ: «Қарлығаштар» тобы.

II. Үй тапсырмасын сұрау.

Күзде жапырақтардың неге түсетіндерін анықтағандарымен бөлісу.

III. Жаңа сабақ.«Топтастыру»

1. Мәтін авторы туралы топтастыру жасау

қоғам қайраткер

жазушы

профессор

М. Әуезов

ақын

ғалым

драматург

1. Мәтінді үш бөлікке бөлінген парақтар таратылады, берілген мәтін бөліктері

әр топоқып өз ара талқыласып, сұрақтарға жауап береді

• Жыл құстарының қайтуы туралы не білесің?

• Құстардың жылы жаққа ұшуынан өзің үшін қандай жаңалық білдің?

• Аспандағы ауа қабатының кедергісін құстар қалай жеңеді?

1. «Бір айналым стратегиясы»

Құстардың ұшуынан сені не қызықтырады, не таңдандырады.

1. Сергіту сәті:Дауылға да қарамай (қолын толқындату)

Жауынға да қарамай (партаны тақылдату)

Балықшылар айдында

Ау тартады жағалай (ауды шірене тарту)

Моторменен зырлатып

Балық аулап түн қатып (оңға, солға тарту)

Белуардан су кешіп

Толқындарға жүр батып (қол, аяқтарын қимылдату)

IV.Ой толғаныс:

1.Балалар күз мезгілі және күзгі құс керуені жайлы өз ойларын жазу.

2.Бір құстың атынан күзгі жолдың қиындығын сипаттап, балаларға хат жаз.

3. Сабақта не ұнады, не қызықты болды?

V. Үйге тапсырма:Құстардың ұшуы туралы өзіңді толғандырған сұрақты жаз.

(Мысалы, құстар барар жеріне қалай адаспай ұшып барады?)

VI. . Бағалау:1. Мәтінді түсінуі 2.Сұраққа жауап беруі 3. Топпен жұмыс

барысындағы белсенділігі 4.Оқушылардың жауаптарына жапырақтармен

бағалап тұру 5. Кері байланыс

Сабақтың тақырыбы: «Алғыс» М. Төрежанов

Сабақтың мақсаты: Алғыс ұғымының адамгершілік құндылығы ретіндегі

маңыздылығын ашу. Алғыс туралы түсініктерін кеңейту .

Сабақтың міндеті:1. Алғыс сөзінің мән – мағынасын айыра білуге үйрету

2. Жыл мезгілдерінің ішінде күз айларының өмірде орны ерекше екенін

ұғындыру

Күтілетін нәтиже: Мәтінді түсініп оқып рөлге бөліп айта алады.

Күз байлық, күз молшылық, күз жомарт екенін біле алады.

Оқыту технологиясы:сын тұрғысынан ойлау

Көрнекілігі:слайд, қима қағаздар, плакат, фломастер, А1 форматты қағаз

Сабақтың типі:жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдісі:топтастыру, РАФТ кестесі, өзара оқыту, сұрақ-жауап, өзін-өзі бағалау.

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) психологиялық дайындық

балалар ортаға шығып, бірін – бірі құшақтайды.

Арайлап таң атты

Алтын сәуле таратты

Жарқырасын даламыз

Жақсы оқитын боламыз

Қайырлы таң достарым!

б) Топқа бөлу: Рет санымен 1,2,3 ке санату арқылы үш топқа бөліну

II. Үй тапсырмасын сұрау

Құстардың ұшуы туралы өзіңді толғандырған сұрақтарын оқу.

III. Жаңа сабақ

1. Жұмбақ шешу

Аласа тал,

Тамаша тал,

Самсап тұр алмасы

Ол алқызыл

Ол қан қызыл

Боялғанша алмашы!

(қызанақ)

2.Өз ара оқыту стратегиясы:Бала мәтінді өзі оқиды, мұғалім толықтыру үшін

қосымша сұрақ береді.

а) Мәтін бөліктерінен түйінді сөзді, негізгі ойды тап.

ә) Алғыс иелерін маңыздылығына қарай ретімен орналастыр. Дәлелде.

б) Балалар күнге қарау үшін неліктен қара көзілдірік киді?

в) Еңбек етіп, алғыс алған сәттеріңді әңгімеле.

3.Сергіту сәті:

IV. Қорытынды

1. Қасым мен Хасен кімдерге алғыс айтты? Не үшін?

2. Нағыз алғыс иесі кім? Неліктен?

3. Анасы балаларға қандай ақыл айтты?

4. Күз мезгілі несімен ұнайды?

Ой толғаныс: РАФТ 10 минуттық эссе жаздыру

Мына кейіпкерлерді ( Мектеп, Парта, Оқулық) қоса отырып, мысал

құрастырып жаз.

V. Үйге тапсырма: Еңбек туралы мақал-мәтел жазып келу.

VI. Бағалау

Сабақтың тақырыбы: «Дақылдар әні» Ә. Табылды

Сабақтың мақсаты: Бағалы астық дақылы туралы білімдерін кеңейту.

Сабақтың міндеті:1 Дәнді дақылдар туралы түсініктерін кеңейту.

2 Жыл мезгілдерінің ішінде күз айларының өмірде орны ерекше

екенін ұғындыру

Күтілетін нәтиже: Өлеңді түсініп оқып, рөлге бөліп айта алады.

Күз байлық, күз молшылық, күз жомарт екенін біле алады.

Оқыту технологиясы:сын тұрғысынан ойлау

Көрнекілігі:слайд, магнитофон, үлестірме карточкалар, даналық ағашы, постерлар

Сабақтың типі:жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдісі:топтастыру, РАФТ кестесі, өзара оқыту, сұрақ-жауап, рөлдік ойын

Сабақ жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1. Шаттық шеңберін құру:

1.Балалар,қанеки қол ұстасып тұрайықшы, енді бір-бірімізге шаттық көңіл сыйлайықшы.

-Армысың,атқан таң!

-Армысың, қоңыр күз!

-Армысың,достарым!

-Армысың,қонақтар!

2.Армандайық:(дөңгеленіп отыру)

Музыка.

-Ал енді, балалар,көзімізді жұмып армандайықшы.Қыстың суығы бойымызды мұздатса да,бойға тылсым күш сыйлаған табиғатқа серуенге шықтық деп елесетейікші...

Мұғалім:

Табиғат қандай тамаша!

Айнала сылдырлап аққан бұлақ суы.Жүріп келемін.Кең даланың беті кілем сияқты құлпырады. Иісі аңқыған алуан түрлі шөптер,бояуы мың құбылған алуан түрлі гүлдер, адаммен бой таластыра өскен биік ағаштар мен бұталарды көріп,бойына қуаныш ұялайды.Әндеткен құс үні өсімдіктер әлеміне жыр сыйлағандай.Табиғат қойнауына серуендеген қандай қызық!

3.Әңгімелесу.

-Осы мәтінді тыңдап отырып,көз алдарына қандай көрініс елестеді?

-Өзіңді қайда жүрмін деп елестеттің?

-Мәтінде не туралы сөз болды?

-Біз қайда серуенге шықтық?

-Табиғат дегеніміз не?

-Ол нешеге бөлінеді?

-Өсімдік дегеніміз не?

-Шөптердің иісі қандай?

-Ағаштардың,бұталардың бойы қандай?

-Өсімдіктер әлемі нешеге бөлінеді?

II. Үй тапсырмасын сұрау

Еңбек туралы жазып келген мақал – мәтелдерін оқу

III. Жаңа сабақ

-Ендеше,бүгінігі сабағымыз қалай аталады деп ойлайсыңдар? Өсімдіктер әлемінде

-Бүгінгі сабағымыз «Өсімдіктер әлемінде» деп аталады.Осы сабақта қазақ тілі,өзін-өзі тану пәндерінен алған білімдеріне сүйенесіңдер.

• Оқушылар 3-топқа бөлініп отырады, әр топта 5 оқушыдан, әр топтың спикері болады.

• Әр жауап топ мүшелерімен талданып бағаланып өтіледі де, баға таблосына қойылады. Таблоға бағаны спикер жазады.

4.Білімдерін тексеру.Диагностикалық карта.Топпен жұмыс.

Мақсаты: Оқушылар берілген ой тұжырымдарға келісу,келіспеу пікірлерін «иә», «жоқ»

деген жауаппен білдіреді.

Ой тұжырым		+/-
	Өсімдіктер- тірі ағза Өсімдік-тірі табиғат Өсімдік сусыз өмір сүреді Өсімдіктің бәрін жеуге болады Өсімдік қартаяды Өсімдік 3-ке бөлінеді Тамыр-жердің бетіндегі мүше Шөлді жерде өсімдік тамыры ұзын Өсімдікке топырақ қажетемес Өсімдік өледі Картоп, қауын, қарбыз-өсімдік Өсімдік жануарға ғана қажет Қызанақ, қияр, қауын,қарбыз шырынды өсімдік Бидай, арпа, күріш, тары, сұлы құрғақ өсімдіктер

Экологиялық пирамида. Ойын түрінде өтеді

Мақсаты:Берілген өсімдіктердің мүшелерін дұрыс орналастыру.

Мысалы:Сәбіздің мүшесін орналастыру.1-ші не тұратыны анықталады.

• Жапырақ

• Сабақ

• Тамыр

• Сәбіз

1-топ:Бидай

2-топ: Арпа

3-топ: Сұлы

5. Сергіту сәті.

Тербеледі ағаштар гу-гу,

Жел соғады далада зу-зу.

Терезеге қар соғып тырс-тырс

Қыс келіпті қалама сұп-сұр!

6.Тыңдайық,ойлайық. «Дақылдар әні» Әдібай Табылдиев

Хронологиялық карта. Әр оқушы алдындағы картаны магнитофоннан оқылған мәлімет бойынша, қысқартып толтырып шығады

автор	туған жылы	қызметі	туған жері
Ә. Табылдиев	1926	Жазушы, Педагог, ғалым	Жамбыл обл, Тұрар Рысқұлов ауданында дүниеге келген.

Әдібай Табылдиев 1926 жылы Жамбыл облысында туған.Ол балаларға арнап өлеңдер жазған, сонымен қатар Ә.Табылдиев Жазушы,педагог,ғалым.

ә)Дөңгеленіп отыру.Музыка.Мұғалімнің оқуы.Ілеспелі оқу.

б)Өлеңді талдау. Мазмұнын ашу

-Өлең қандай өсімдіктер туралы? –Дәнді дақылдарды қалай жинайды,кімдер жинайды?

-Құрғақ өсімдіктерге нелер жатады екен?

Өз орындарына отыру.

в)Өлеңнің ұйқасын табу.Дамыта оқыту технологиясы.

Әр оқушы өз орнында өлеңнің ұйқасын сызады.

Мысалы:Бидай сөзі:

Н

Н егіз ұйқас

Е

Н шалыс ұйқас

г)Эссе жазу.(Хабарлы,сұраулы,лепті сөйлемдер болуы шарт.)

Мен бидаймын

Мен арпамын

Мен сұлымын

Мен тарымын

-оқушының шығармашылық жұмысын ұйымдастыру.Әр оқушының жауабын тыңдау.

-Өлеңнің мазмұнын ашу.

ғ)Сұрақ- жауап тәсілі.

-Сөйлем дегеніміз не?

-Сөйлем нешеге бөлінеді?

-Сөйлемнің соңына қандай тыныс белгі қойылады?

-Сөйлем неден құралады?

-Сөз ненің атауы?

д)Сыңарын тап

1-топ

Заттың аты - Заттың қимылы

2-топ

Заттың аты - Заттың сыны

3-топ

Заттың аты – Заттың саны

Сөз тіркестерін жазады. Әр оқушы 4 сөз тіркесін жазуы керек.

Мысалы:

Өсімдік өседі.

Қызыл алма.

Бес қауын

-Әр оқушы 4-сөз тіркесін құрайды.

е)тақтада1,2,3топтан 1оқушыдан шығып сұраулы,лепті,хабарлы сөйлемдер құрайды.

ж)дыбыстық талдау: тақтада төрт оқушы.(азық,еңбек,өнім,қуат)

Әр топ:Арпа;бидай,сұлы,тары-өз орындарында да талдайды.

б) талдау арқылы сыйластыққа шақыру, ұйымшыл жұмыс жасаған топтарды атау.

-балалар ол үшін әрқайсысымыз ақылды болуымыз керек емес пе?

-балалар,бүгін біз өсімдіктер туралы,олардың түрлері туралы әңгімеледік,олардың адамға әкелер пайдасы туралы айттық.Өсімдік-табиғаттың бір бөлшегі емес пе?Ендеше оларды қорғау керек қой.Ақылды бала өз тілегін Ақыл ағашына жазып ілсе, нағыз білімді бала болмай ма?

7.Даналық ағашы.

Оқушылар алдарындағы жапырақтарға табиғатты,өсімдіктерді қорғау, сақтау туралы пікір,тілектерін жазып ағашқа іледі.Мұғалім олардың тілектерін дауыстап оқиды да,қорытынды шығарады.

8.Жүректен жүрекке шеңберіне тұру.

-Табиғат деген не?

-Әр оқушы өз жауабын айтады-Балалар сабақты М.Әлімбаев атамыздың өлеңімен аяқтайықшы:

Табиғатты сүю- парыз,

Сүю үшін білу –парыз.

Қасиетін сүю-парыз,

Күзетінде тұру-парыз!

9.Бағалау. Таблоның қорытынды балын шығару

Оқушының аты	№1 тапсырма	№2	№3	№4	№5	№6	№7	№8

▲-үш

☻-төрт

■-бес

Үйге тапсырма: Өлеңді жаттау, Өсімдік әлемінде шығарма