Дидактический материал по казахскому языку для 4 класса

Құрастырған мұғалімдер: Олжабаева А.М.

Павлодар, 2015

І Әлеуметтік-мәдени ая

V модуль. Зоопаркке саяхат

1-сабақ

Жолбарыс

1-тапсырма. Мәтінді оқып, кодтау. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Жолбарыс- өте күшті жыртқыш аң. Ол 9-10 метр жерге секіреді. Жолбарыс қабанды, сиырды, жылқыны оңай өлтіреді. Ол аюды да өлтіре алады. Жолбарыс сағатына 80 км жүгіре алады.

Ертеде Іле, Балқаш, Шу, Сырдария, Зайсан сияқты өзен, көлдерінің жағасында жолбарыс көп болған.

Кодты таңбалау	Мазмұны
_______
✔
✖
?

2- тапсырма сөйлесім және жазылым әрекетіне бағытталған. Мәліметтерді оқып, оларды сұраулы сөйлемдерге айналдырып жаз.

Ең ірі маймыл- горилла

Ең ірі бақа- голиаф

Ең кіші кенгуру- валлаби

Ең жүйрік сүтқоректі – гепард

Ең ірі қолтырауын- Ніл қолтырауыны

Ең ірі көбелек- агриппина

3- тапсырма. Алты қалпақ әдісі арқылы «Жолбарыс» жайлы алған мәліметтерін бекіту.

	Ақ қалпақ Ақ түс таза қағаз беті сияқты алалықсыз және объективті. Фактілер, ақпарат, сұрақтар негіз болады.
	Қызы қалпақ Жолбарыс туралы ойлағанда қандай эмоциялар туады
	Сары қалпақ Жолбарыстың пайдасын жазу
	Қара қалпақ Жолбарыстың зияны
	Жасыл қалпақ Жолбарыс туралы шығармашылық жұмыс жасау.
	Көк қалпақ Қай топ өз ойларын дұрыс және нақты айтты. Бағалаушы топ

2-сабақ

Арыстан

1-тапсырма. Мәтінді оқып, кодтау. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Арыстан-ең ірі жыртқыш аң. Ол Африкада және Азияның саванналарында кездеседі. Арыстанның ұзындығы 2 метрдей, салмағы-250 кг.Ал құйрығының ұзындығы - 1 метр.Арыстанның жалы болады.Олар жеке-жеке немесе бес –оннан топтанып жүреді. Арыстан екі жылда бір рет 1-6 күшік табады.Олар 30-35 жыл өмір сүреді.

Кодты таңбалау	Мазмұны
_______
✔
✖
?

2-тапсырма сөйлесім әрекетіне бағытталған. Диалогты досыңмен оқы

-Сәлем,Данияр! -Сәлем , Вова !

- Сен қайда барасың ? - Мен зоопаркке барамын.

- Онда аңдар ма? -Иә,бар.

- Қандай аңдар? -Түрлі аңдар.

- Сен нені көруге бара жатырсың? - Мен арыстанды көруге бара

жатырмын.

• Ол қандай аң? - Ол – күшті, ірі, әдемі аң.

• Сау бол, Данияр! - Сау бол, Вова !

3-тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған.

1. Зоопарк.

2. Зоопаркке бардым.

3. Мен зоопаркке бардым

4. Мен қалада зоопаркке бардым.

4-тапсырма тілдесім әрекетіне бағытталған. Сандарды сөйлет.

3-сабақ

Тасбақа

1-тапсырма. Мәтінді оқу. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Тасбақалардың ерекшелігі денесі сүйекті-мүйізді не сүйекті-терілі сауытпен қапталған. Арқа сауытын карапакс, ал бауыр сауытын пластрон деп атайды. Сауытының ұзындығы 12 см-ден 2 м-ге дейін жетеді. Карапакс теріден дамыған сүйек тақташықтарынан тұрады; оның ішкі бетіне омыртқа қанаттары және қабырғалар бекиді. Пластронның тақташықтары бұғана мен құрсақ қабырғаларынан құралған.

«Графикалық журнал» әдісі

Жаңа сөздер	Маңызды сөздер	Бейтаныс сөздер

2-тапсырма сөйлесім әрекетіне бағытталған. Диалогты досыңмен оқы.

-Сәлем,Данияр! -Сәлем , Вова !

- Сен қайда барасың ? - Мен зоопаркке барамын.

- Онда жанарлар ма? -Иә,бар.

- Қандай жануарлар? -Түрлі жануарлар.

- Сен нені көруге бара жатырсың? - Мен тасбақаны көруге бара

жатырмын.

• Ол қандай жануар? - Ол – сүйекті-мүйізді,сүйекті-терілі жануар.

• Сау бол, Данияр! - Сау бол, Вова !

3-тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған. Жақшадағы сөздерді аударып, сөйлемді толықтырып жазыңыздар.

Бұл – (что?). (Это) – тасбақа. Ол қандай (черепаха)? Ол – (большая) тасбақа. Салмағы (сколько) тонна? Салмағы – (...) тонна. Ол не жейді? Ол (овощи, фрукты) жейді.

4-сабақ

Піл

1. тапсырма. Мәтінді оқу. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Піл – құрлықтағы ең ірі, ауыр салмақты жануар. Оның салмағы 9 тоннадай болады. Азу тісінің салмағы – 220 кг. Ересек пілдер бір күнде 140 кг өсімдік жейді. Пілдер тәулігіне 100-200 литр су ішіде. Олар 70-80 жыл өмір сүреді. Миының салмағы – 4,5 кг. Бүйрегінің салмағы – 16кг. Ішегінің ұзындығы – 30 метр. Піл баласын 22 ай күтеді. Пілдің Отаны – Африка мен Үндістан.

Кодты таңбалау	Мазмұны
_______
✔
✖
?

1. тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған. Мәтін бойынша 5 сұрақ құрастырыңыздар.

1. тапсырма тыңдалымға бағытталған. Жұмбақты шеш

Ауыр ағашты тасуға ұста,

Тұмсығы ұзын, құйрығы қысқа (піл)

1. тапсырма тақпақ бойынша пілдің суретін сал

Піл

Піл әдісті біледіғ

Тұмсығына іледі.

«Піл»- көтергіш кран!»- деп,

Бала біткен күледі.

1. тапсырма сандарды сөйлет

70-80 жыл

140 кг

22 ай 100- 200 литр

9 тонна

5-сабақ

Түйе

1 – тапсырма. Мәтінді оқып, кодтау. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Шөл даланың ыстығына тек түйе шыдайды. Оның жалпақ табаны құмға батпайды. Табанынан ыстық та, суық та өтпейді. Түйе 2 – 3 центнер жүк көтереді. Түйе 50-60 километр жолды су ішпей, шөп жемей- ақ жүріп өтеді. Түйе шөлде өсетін ащы, тікен шөптерді жейді. Ол 45 күнге дейін су ішпей жүре алады. Түйе 200 литр су ішеді.

Кодты таңбалау	Мазмұны
_______
✔
✖
?

2-тапсырма тілдесім әрекетіне бағытталған. Сандарды сөйлет.

3- тапсырма. Алты қалпақ әдісі арқылы «Түйе» жайлы алған мәліметтерін бекіту.

	Ақ қалпақ Ақ түс таза қағаз беті сияқты алалықсыз және объективті. Фактілер, ақпарат, сұрақтар негіз болады.
	Қызы қалпақ Жолбарыс туралы ойлағанда қандай эмоциялар туады
	Сары қалпақ Жолбарыстың пайдасын жазу
	Қара қалпақ Жолбарыстың зияны
	Жасыл қалпақ Жолбарыс туралы шығармашылық жұмыс жасау.
	Көк қалпақ Қай топ өз ойларын дұрыс және нақты айтты. Бағалаушы топ

6-сабақ

Балықтар

1 – тапсырма. Мәтінді оқып, кодтау. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Шортан - ірі жыртқыш. Қазақстанның барлық суларда кездеседі. Денесінің ұзындығы 1,1 м-ге, салмағы 16 кг-ға жетеді, басы жалпақ. Аузы үлкен, онда көп тістері бар. Түсі өзі жүрген ортасына байланысты өзгеріп отырады, бүйірінде көлденең жолақты ірі қоңыр түсті.

Кодты таңбалау	Мазмұны
_______
✔
✖
?

2-тапсырма сөйлесім әрекетіне бағытталған. Диалогты досыңмен оқы.

-Бұл не? -Бұл – аквариум.

- Аквариум қайда? - Аквариум «Думанда».

- Сен «Думанда» болдың ба? -Иә, болдым.

- Онда қандай балықтар бар? -Онда неше түрлі балықтар

бар.

- Қызық екен. –Иә өте қызық!

3- тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған. Мәтінді толықтырып жаз.

Боря әжесімен ... барды. Олар ... сатып алды. Зоопаркте ... бар. Аквариумда

... бар. Олар: ..., ..., ..., ..., ... .Олар ... жүзіп жүр.

Керекті сөздер: аквариум, билет, балықтар, зоопаркке, шортан, табан, жайын, сазан, алабұға, суда.

Синквеин әдісі бойынша бес жол өлең жазыңыздар.

1. жол: бір зат есім

2. жол: екі сын есім

3. жол: үш етістік

4. жол: төрт сөзден тұратын сөйлем

5 - жол: синоним.

7-сабақ

Құстар

1-тапсырма. Мәтінді оқу. Оқылым мен тыңдалым әрекетіне арналған тапсырма.

Қаз, үйрек, тауық, түйетауық – үй құстары. Үй құстарының еті дәмді болады. Құс етін пісіріп те, қуырып та жейді. Олардың жүндерінен мамық жасайды. Мамықтан жастық жасайды. Үй құстарының жүні жеңіл, жұмсақ болады. Үй құстарының жұмыртқасы пайдалы.

«Графикалық журнал» әдісі

Жаңа сөздер	Маңызды сөздер	Бейтаныс сөздер

2-тапсырма сөйлесім әрекетіне бағытталған. Диалогты досыңмен оқы.

1. Жексенбі күні біз қайда бардық?

2. Онда біз не көрдік?

3. Құтар қайда отыр?

4. Олар қандай құстар?

3-тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған. Жақшадағы сөздерді аударып, сөйлемді толықтырып жазыңыздар.

Синквеин әдісі бойынша бес жол өлең жазыңыздар.

1. жол: бір зат есім

2. жол: екі сын есім

3. жол: үш етістік

4. жол: төрт сөзден тұратын сөйлем

5. жол: синоним

8-сабақ

Қазақстанның табиғат байлығы

1. тапсырма тілдесім әрекетіне бағытталған. Суретке қарап 3-4 сөйлем құраңыз.

1. тапсырма сөйлесім әрекетіне бағытталған. Сөздерді сәйкестеңдіріңіз.

биік

ғажайып

әдемі

мөлдір

3-тапсырма жазылым әрекетіне бағытталған. Мақал- мәтелді аяқтаңыз.

1. Қыстағы қар - ... ырыс, 2. Жері байдың – ... бай.
   Жердегі ылғал –... ырыс. 3. Ағаш ... мықты,
   Адам дос-... мықты

Керекті сөздер: тамырымен,жарымен; жерге, елге; елі.