Ашық сабақ "Жалаң және жайылма сөйлемдер" қазақ тілі пәні

Пәні:

Қазақ тілі

Сыныбы:

4 «Б»

Уақыты:

11.10.2018 жыл

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

а) ақпараттық құзыреттілік:

Ақпарат көздері арқылы сөйлемнің жалаң, жайылма болып бөлінуі тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерге байланысты екенін меңгерту.

ә) коммуникативтік құзыреттілік:

Жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырата білуге, сауатты жазуға, іздену дағдыларын қалыптастыру.

б) проблеманы шешу құзыреттілігі:

Алған білім дағдылары негізінде өз бетімен жұмыстана білуге дағдыландыру.

Сабақтың типі:

Аралас сабақ

Сабақтың әдісі:

Сөздік, көрнекілік, практикалық

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

Дамыта оқыту технологиялары: оқу мен жазу арқылы сыни тұрғысынан ойлауды дамыту, дамыта оқыту.

Оқыту құралдары:

Интерактивті тақта, суреттер.

Күтілетін нәтиже:

Мұғалім мен оқушы арасында ынтымақтастық қарым-қатынас орнайды.Оқушылар сабаққа зейін аударады.

Өткізілген тақырып бойынша сабақ мақсатына жетеді.

Сабақтың барысы:

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

І. Ұйымдастыру бөлімі:

Амандасу;түгендеу; оқушылардың назарын сабаққа аудару; оқу құралдарының дайындығын тексеру.

Психологиялық дайындық:

Ана тілің арың бұл,

Ұятың боп тұр бетте.

Өзге тілдің бәрін біл,

Өз тіліңді құрметте.

-Амандасады,

-Кезекшілік міндеттерін атқару,

-Сабаққа дайындалады.

Психологиялық дайындық:

Ана тілің арың бұл,

Ұятың боп тұр бетте.

Өзге тілдің бәрін біл,

Өз тіліңді құрметте.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

- Балалар үйге қандай тапсырма берілді?

-Үй тапсырмасына барлығымыз дайынбызба?

Үй жұмысын топтарға бөліп орындау;

-14-жаттығу. «Кім келіспейді?» ойыны.Ойынның шарты: ойын бастаушы төмендегі сөйлемдерді тақтаға жазып, оны сөйлем мүшесіне талдап беруді талап етеді. Талдауға шыққан баланың пікіріне «Кім келіспейді?»деген сұрақ қояды.

1.Көкек өз атын өзі шақырады.

2. Ол таңертең Баянауылға соқты.

3.Талапты ерге нұр жауар.

4.Атам қамшы өрді.

5.Лезде су сарқылды.

-иә, дайынбыз.

- Барлығы үй тапсырмасына дайындалып келеді.

ІІІ.Қызығушылықты ояту:

Кім көп біледі? Ережелер әлемі

Өткен тақырыптар бойынша ережелерді қайталау.

ІҮ.Жаңа материалды меңгерту.

Дәптерімізді ашып, бүгінгі күннің жадын жазайық.

Тек қана тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлемді жалаң сөйлем деп атайды. Боран соқты.

Тұрлаулы мүшелерден басқа тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемді жайылма сөйлем деп атайды. Кеше боран соқты. Кеше қатты боран соқты.

Оқулықпен жұмыс.

15-жаттығу. Жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемдерге айналдырып жаз.

Тау мұнартады. Өсімдік көктейді. Жел тұрды. Шық түсті. Бұлт қаптады.

-Құраған сөйлемдеріңе синтаксистік талдау жаса.

16-жаттығу. Сызбаны толықтыр.

Оқушылар дәптерге күннің жадын жазады.

Тек қана тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлемді жалаң сөйлем деп атайды. Боран соқты.

Тұрлаулы мүшелерден басқа тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлемді жайылма сөйлем деп атайды. Кеше боран соқты. Кеше қатты боран соқты.

Оқулықпен жұмыс.

15-жаттығу.

- Қоңыр тау мұнартады.

-Өсімдіктер жазда көктейді.

-Қатты жел тұрды

- Күзде шық түсті.

- Аспанда бұлт қаптады.

16-жаттығу.

- Сөйлем.

Олардың байланысы сұрақ қою арқылы анықталады.

Мағынасына қарай өзара байланысады.

...

17-жаттығу. Жайылма сөйлемдерді оқы.

1.Депутат сайлаушылармен кездесті.2. Ар алтынмен өлшенбейді.3. Күзгі суық өңменінен өтті. 4.Дулат ертең ауылға жүрмекші.5.Аңшы қақпан құрды. 6. Құсбегі бүркіт салды.

-Жайылма сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талда.

Сергіту сәті.

Орнымыздан тұрамыз,

Қолды белге қоямыз.

Бұрыламыз оңға бір,

Бұрыламыз солға бір.

Біздер тату баламыз.

18-жаттығу.Сөзжұмбақты шеш.Қарамен жазылған торкөздерден шыққан сан қанша болса, сонша сөзден тұратын жалаң сөйлем құрап жаз.

1. Табиғи дарын, ерекше қабілет.

2. Тор құратын жәндік

3.Үстінен пойыз, трамвай доңғалағы жылжып жүретін болат білеу жол.

4. Сан .

Құраған сөйлеміңе графикалық түрдегі талдау жаса.

19-жаттығу.Екі бағандағы жайылма сөйлемдерді оқы.Жайылма сөйлемдерді салыстырып, айырмашылығы неде екенін айт.

1. Атам қыстауға кетті. Атам бүгін қыстауға кетті.

2. Ақан мектептен келді. Ақан мектептен қазір келді.

3. Хамит Болатпен сөйлесті. Хамит Болатпен бүгін сөйлесті.

4.Қонақтар көрмеде болды. Қонақтар көрмеде кеше болды.

-Берілген графикалық модель қай бағандағы жайылма сөйлемдерге тиесілі?

21-жаттығу. «Мақал ішінде мақал» ойыны.Төменде берілген мақалдардағы қарамен жазылған сөздерді теріп жазып, олармен сөйлем құра.Сонда тағы бір мақал шығады.

1. Аузында сөзі тұрмастың бір жерде өзі тұрмас. 2. Сөз асылы- кітапта. 3. Көп сөз- көмір, аз сөз-алтын.4. Оқуын тапса, білім қонар.

17-жаттығу.

1.Депутат сайлаушылармен кездесті.2. Ар алтынмен өлшенбейді.3. Күзгі суық өңменінен өтті. 4.Дулат ертең ауылға жүрмекші.5.Аңшы қақпан құрды. 6. Құсбегі бүркіт салды.

Сергіту сәті.

Орнымыздан тұрамыз,

Қолды белге қоямыз.

Бұрыламыз оңға бір,

Бұрыламыз солға бір.

Біздер тату баламыз.

18-жаттығу.

- Табиғи дарын, ерекше қабілет.

- Тор құратын жәндік

- Үстінен пойыз, трамвай доңғалағы жылжып жүретін болат білеу жол.

- Сан .

19-жаттығуды ауызша орындайды.

21-жаттығу.

- жерде, кітапта, алтын, білім

- Білім-кітапта, алтын-жерде.

Ү. Жаңа білімді бекіту:

а) Семантикалық  картамен жұмыс.

ә) «Кім жылдам?» ойыны

Берілген зат есімдердің бәріне ортақ әріпті тауып айт.

Шыққан сөздерден жалаң және жайылма сөйлем құрастырып жаз.

а) Семантикалық  картамен жұмыс.

ә) «Кім жылдам?» ойыны

- «Ж» әріпі. Жел соқты. Қатты жел соғып тұр.Жаңғақ берді. Фарида құрбысына жаңғақ берді.Жапырақ терді. Балалар сыртта жапырақтар теріп жүр.Жұлдыз көрінеді. Аспанда жұлдыздар жарқырайды.

ҮІ. Үйге тапсырма:

Оқулықтың 47-іншы бетіндегі

20-жаттығуды орындау. Суретке қарап әңгіме құра.

Құраған әңгімеңнен жалаң, жайылма сөйлемдерді тап.

Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады.

ҮІІ. Бағалау.

Қорытындылау:

- Бүгін сабаққа белсене араласып, қатысқан оқушылардың барлығына баға қоямын.

- Сабақ аяқталды.Сау болыңдар!

-Бағаларын алады.

-Сау болыңыз!

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады