Ашық сабақ: Сөз таптары. Зат есім

Күні: 14.05.2018

Класы: 3 «Д»

Пән мұғалімі: Ш.А.Амантаева

Пәні: Қазақ ілі

Тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім.

Мақсаты:

1.Сөз таптары. Зат есім туралы алған білімдерін еске түсіру, қайталау, алған білімдерін жетілдіру. Зат есім тақырыбы бойынша алған теориялық білімдерін практикамен ұштастыру.

2. Пәнге деген қызығушылықтарын, белсенділіктерін арттыру, сөздік қорларын арттыру

3. Достыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу

Типі: аралас сабақ

Қолданылатын әдіс-тәсілдер: түіндіру, көрнекілік, фишбоум.

Көрнекілігі: семантикалық карта, суреттер

Сабақтың барысы

I.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. Психологиялық дайындық.

II. Білу

«Ой қозғау» стратегиясы. Өткен материалды бекіту

«Ыстық доп» ойыны арқылы сұрақтар беру.

1.Сөз кұрамы нешеге бөлінеді?

2.Түбір деген не?

3.Қосымша дегеніміз не? Ол нешеге бөлінеді?

4.Жұрнақ дегеніміз не?

5.Жалғау туралы кім айтады?

6.Жұрнақ пен жалғаудың бір-бірінен айырмашылығын айт.

25-жаттығу

Сөздерді сөз құрамына талда

Сөз	түбір	жұрнақ	жалғау
Жүзгіш Біліммен Көлшік Достықпен Сөздіктен мектепте	Жүз Білім Көл Дос Сөз Мектеп	Гіш - Шік Тық Дік -	- мен - Пен Тен те

III. Түсіну

Ертегі оқу

Ерте, ерте, ертеде, біз білмейтін бір патшалық елде сөздер өмір сүріпті. Ол ел «Морфология» деп аталыпты. Бір күні кең сарайда өмір сүріп жатқан сөздер бірнәрсеге келіск алмай, «сен ұзынсың, сен сансың, сен көпшілсің, көп мағына бересің, мен бір мағына беріп оқшау жүргенді ұнатамын»- деп, кең сарайға батары сыймай, айтысып жатады. Мұны естіген хан оларды жинап алып

-Сендер өз мағыналарыңа қарай, жауап беретін сұрақтарыңа, өз мағыналарыңа қарай, өзіндік ерекшеліктеріңе қарай топқа бөлініңдер, сосын әрқайсысыңды жеке отау етіп, бөлек-бөлек үй қылып қоямын-дейді. Сөйтіп, сөздер өздеріңнің ұқсас белгілеріне қарай топқа бөлініп, оларға ат беріледі. Осылайша «Морфология» елі- СӨЗ ТАПТАРЫ еліне айналады.. Осылайша СӨЗ ТАПТАРЫ елі бақытты да, баянды өмір сүріпті.

Сөз таптары

Зат есім-заттың атауын білдіретін сөз табы. Сөз құрамына қарай негізгі зат есім және туынды зат есім деп бөлінеді.

Етістік-заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табы. Сөздік құрамына қарай- негізгі етістік, туынды етістік және болымды, болымсыз деп бөлінеді.

Сын есім-заттың түсін, түрін, сапасын, сынын білдіретін сөз табы. Сын есімнің шырайлары бар. Сан есім-заттың санын, ретін білдіретін сөз табы. Сөздік құрамына қарай есептік және реттік сан есім деп бөлінеді.

IV. Қолдану

Топпен жұмыс

Әр топқа суреттер беріледі. Осы суреттен зат есімдерді тауып, теріп жазады.

Суретке қарап, зат есімдерді тап.

Оқулықпен жұмыс

29-жаттығу

Өлеңді мәнерлеп оқы.

Алтын шуақ төгілді,

Гүлдер жапты өңірді.

Жұпар иіс себілді

Көктем күні көңілді.

-Не? Нелер? Сұрақтарына жауап болатын зат есімдерді ата.

-Гүлдер, өңірді деген зат есімдердің түбірін, қосымшаларын анықта.

Дәптермен жұмыс

Күннің жады

Көркем жазу

Диқаншы жерін мақтайды,

Балықшы көлін мақтайды.

30-жаттығу

Өлеңнен туынды зат есімдерді теріп жаз.

Бес саусағым

Бас бармағым,

Бақташы бол!

Қырағы көз,

Сақ малшы бол!

Сұқ саусағым

Сауыншы бол!

Өнеріңе табынсын ел!

Ортаң қолым,

Орманшы бол!

Күллі орманға

Қорғаншы бол!

Аты жоғым,

Аспазшы бол!

Өз қолыңнан

Дәм татсын ел!

Шынашағым,

Бақшашы бол!

Жемісіңді мақтасын ел.

Топпен жұмыс

«Артығын тап» ойыны. Әр топқа сөздер тізбегі беріледі. Сол сөздердің ішінде артық сөзді тауып, неліктен оның артығын екенін дәлелдеуі қажет.

«Зат есім» тобы: Көше, көлік, Айбек, оқушылар, кітап, сыйлық, қойшы, Алпамыс, қымыз, кетті, ыдыс, сусын, сағат, тігінші.

-Оқушылар сөзі артық. Себебі, сөздер арасында бұл сөз көпше түрде берілген.

«Етістік» тобы: Досым, кітабым, сыйлығы, дәптерің, әжем, ұшақ, күрегің, иті, тарағың, халқым, бөлмесі, қағаздары

-Ұшақ сөзі артық. Өйткені, басқа сөздер тәуелденіп тұр.

«Сын есім» тобы: Іскер, байлық, кезекші, күй, әнші, көлшік, орындық, сыйлық,малшы, өрнекші, тігінші, астық, сызғыш, достық.

-Күй сөзі артық. Себебі, қалған сөздер туынды зат есімдер.

«Сан есім» тобы: Оқушылар, сыныптар, гүлдер, піл, айналар, қаптар, қаздар, шапандар, адамдар, қойлар, балалар, жеңімпаздар.

-Піл сөзі артық. Себебі, өзге сөздер жекеше түрде берілген.

31-жаттығу

Көп нүктенің орнына негізгі зат есімді қойып жаз.

Кезек-кезекші іс-іскер

Сый-сыйлық сөз-сөздік

Көл-көлшік дос-достық

-Негізгі зат есім дегеніміз не? Туынды зат есім дегеніміз не? Олардың бір-бірінен айырмасы қандай?

Жұппен жұмыс

32-жаттығу. Төмендегі зат есімдерге қандай жұрнақ жалғап туынды зат есім жасауға болады?

Адал, жақсы, жаңа, таза, әділдік

-Туынды зат есімдерді қатыстырып сөйлем құра.

Топпен жұмыс

«Конверттегі тапсырма» ойыны

«Зат есім» тобы: Берілген зат есімдерден бірнеше туынды зат есім жаса. Сый, күй, балық, таза, көл, кезек, сурет, бала, ас, дос, мал, егін, сиқыр, сауын, өрнек, дойбы, мүсін, би, іс, кен.

«Етістік»тобы: Сурет бойынша әңгіме құра, негізгі және туыны зат есім болуы шарт.

«Сын есім» Ақпараттық ізденіс: Еңбек туралы мақалдар жаз. Мақал ішіндегі негізгі және туынды зат есімдерді тап.

«Сан есім»: Берілген жұрнақтардан тиісті туынды зат есім жаса –шы, -ші, -кер, -лық, -тық, -шік, -дық, -ғыш, -гіш, -шық, -кер, -дік.

V. Талдау

Өзіндік жұмыс

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

VI. Жинақтау

«Фишбоун» әдісі

Әр топқа балықтың суреті бар а4 формат беріледі. Балықтың басына бүгінгі сабақтың тақырыбы жазылады. Қабырғаларына әр топ өз сұрақтарын жазып, келесі топқа ұсынады. Балықтың құйрығына әр топ бірін-бірі бағалап, пікір жазады.

VII. Бағалау

Оқушыларды смайликтер арқылы бағалау.

VIII. Үйге тапсырма: 33-жаттығу, 221-бет

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

Семантикалық карта

Сөз таптары	қызыл	келді	Арман	бес	биіктеу	кезекші	алтыншы	келе жатыр	оқушылар	оқулық
Зат есім
Сын есім
Етістік
Сан есім

№8 орта мектеп

Ашық сабақ

Тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім.

Класы: 3 «Д»

Класс жетекшісі: Ш.А.Амантаева

Ақтөбе-2018

Бекітемін:

Математика	Уақыты: 14.05.2018	Кабинет: 59		Мұғалім: Амантаева Ш.А.
Сабақтың атауы	Қайталау. Қалдықпен бөлу
Жалпы мақсаттар	1.Білімділік-есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару (тәсілдерін), дағдыларын қалыптастыру, үш таңбалы сандармен жазбаша есептерге қатысты білімдерін бекіту. 2.Дамытушылық-есептеу және есте сақтау, логикалық ой-өрістерін дамыту. 3.Тәрбиелік-жылдам, шапшаң ойлап есептей білуге үйрету өз ойын еркін айтуға баулу, пәнге қызығушылығын арттыру. Ұқыптылыққа, шапшаңдыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Оқыту  нәтижесі
Топқа бөлу	Геометриялық фигуралар арқылы топтарға бөлу
Мұғалімнің іс-әрекеті			Оқушының іс-әрекеті
Ынтымақтастық атмосферасы	Қол алысып, қәне, біз, Достасайық бәріміз. Айтарым бар сендерге, Тез тұрыңдар шеңберге. Қандай жақсы бір тұру, Достарменен бір жүру! Қандай жақсы дос болу!		Осы айтқандарыңды орындауға бар күш - жігерлеріңді саласыңдар деген ойдамын, бәріне сәттілік пен бестік баға тілеймін!
Білу	Үй тапсырмасы жазылған дәптерлерді тексеру
Қызығушылықты ояту	1- топ -----------------------------2-топ 1. Амалды орында: 27 + 42 ------------------------28 + 32 а) 69---------------------------а) 60 ә) 47 --------------------------ә) 61 б) 29 --------------------------б) 62 2. 1 жылда қанша ай бар? --------1 аптада қанша күн бар? а) 12 -------------------------------------------а) 7 ә) 18 -------------------------------------------ә) 14 б) 36 -------------------------------------------б) 21 3. Сатылғаны-10 л ------------------------- Кесе – 70 теңге Қалғаны – 30 л ----------------------------- Қасық – 30 теңге 7. Болғаны - ? ------------------------------- Барлығы - ? а) 10 --------------------------------------------а) 40 теңге ә) 33 -----------------------------------------ә) 90 теңге б) 40 -----------------------------------------б) 100 теңге 4. Салыстыр: 8 жүздік * 6жүзд -----------------------9 жүзд * 5 жүзд Минутпен өрнекте: ----------------------Сағатпен өрнекте: 2сағ 20 мин = --------------------------------1 тәуілік 4 саға= а) 120 ә)140 б) 160 --------------------------а) 20 ә) 28 б) 24
Түсіну	Оқулықпен жұмыс. 1-топ №1,2 2-топ №2,3 3-топ 4,5
Сергіту сәті	Еркiн ұста денеңдi, Тарсылдатпай едендi Орнымыздан тұрып ап Жүгiрейiк бiр уақ. Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш. Аяқты алға созайық Тiк көтерiп, қозғайық. Тым сылбыр да болмайық Алға қарай озбайық. Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.		Оқушылар сергіп алады
Талдау	1. Түзу мен кесіндінің айырмасы қандай? 2. Төртбұрыш пен үшбұрыштың айырмасы қандай? 3. Жұп сандарды, тақ сандарды ата. 4. Бір таңбалы мен екі таңбалы сандардың айырмашылығы 5. Бұрыштың қабырғалары қалай аталады? 6. Бесбұрыш неше кесінділерден тұрады? 7. Төртбұрыштың қабырғалары қалай аталады? 8. 1 дм-де неше см бар? 9. 1 см-де неше мм бар? 10. 1 см артық па, әлде 1 дм артық па? 11. Әріпті өрнек деген не? 12. Санды өрнек деген не? 13. Екі таңбалы сандарды кему ретімен ата. 14. Ең кіші ондықты,ең үлкен ондықты ата. 15. Ең үлкен және ең кіші бір таңбалы сандарды ата. 16. 1 метрде неше дм,см бар? 17. Азайтуды қай амалмен тексереді? 18. Масса, оның бірліктерін ата. 19. Ұзындық және оның бірліктерін ата. 20. Уақыт және оның бірліктерін ата. 21. 1 сағатта қанша минут бар?
Үй тапсырмасы	Оқулықтағы тапсырмаларды орындау		Күнделіктеріне жазады
Бағалау	Оқушылар алдымен бір бірін бағалайды. Содан соң мұғалім барлық оқушыларды бағалайды. Смайликтерді жабыстырады.