Сабақтың тақырыбы: Ауаның маңызы. Ауаны ластанудан сақтану.
Мақсаты: 1.Ауаның тіршілік үшін, тірі табиғат үшін пайдасын дәлелдеу,ауаның серпімділік, сығымдық қасиеттерін тәжірибелер жасау арқылы көрсету. Ауаның тіршілік үшін маңыздылығын ұғындыру.
2. Оқушылардың қоршаған орта туралы білім- біліктерін дамыту, сөйлеу тілін, ой-өрісін, шығармашылығын дамыту.
3.Балалардың табиғатқа деген сүйіспеншіліктерін арттыра отырып, оны қорғай білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: электронды оқулық, тәрбиелік мәні бар сөздер, сызбалар, шыны ыдыстар, доп, шар.
Әдісі: қызығушылықты ояту, ой шақыру, әңгімелесу, тәжірибелер жасау, сұрақ-жауап, ой қорытындылау, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары.
Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.
Шаттық шеңберінде тұрып айтады:
Қуанамын менде,
Қуанасың сенде,
Қуанайық достарым,
Арайлап атқан күнге!
Бір- біріне жақсы тілектер айтады.
Топқа бөлу. Конфет түстерімен 3 топқа бөлемін.
Топ басшыларын сайлап аламыз.
Топ ұстанымын айтып өтуін сұрау (алтын ереже)
-топтық жұмысқа белсене қатысу
-өзгенің пікірін тыңдау
-өз ойын ашық білдіру
-шынайы бағалау
-адал, әділ, ұйымшыл болу.
Қызығушылықты ояту.
-Балалар, сендер білесіңдер ме? Жер бетінде көзге көрінбейтін бір сиқыршы бар екен. Онымен сендер күнделікті кездесіп отырасыңдар. Бірақ оны көрмейсіңдер, тек сезесіңдер. Есікті тарс жапты, терезені ашып жіберді, ағаштың бұтағын жанап өтті. Кейде тіпті арқаңнан ептеп итеріп жібергенін сезесің.Теңселіп тұрған егінді, басын шұлғып ырғалған шөптерді байқайсың. Мұндай сиқыршыны көзбен көрмеген, оның күнделікті ісі мен мінез-құлқы сендерге таныс. Ол үнемі сендерді қоршап тұрады.
-Бұл не? Ауа
-Ол қайда? Оны қалай сезесіңдер? (Әңгімелесу)
Ой шақыру стратегиясы
Көздеріңді жұмыңдар деп, мұғалім қолына желпеуіш алып, желпи бастайды.
Оқушылардан сұрайды?
-Бетіңе не соқты? -Ауа бетке соққанда салқындайсың.
-Ауаны көрдіңбе?
-Сездің бе?
-Ауа тіршілік үшін өте пайдалы. Ал ауа болмаса айнала қандай күйге түсер еді?
-Бір уақыт мұрындарыңды қысып, дем алмаңдар? Қанша уақыт шыдай аласың?
2.Үй жұмысын тексеру: Кез-келген қуыста, кеңістікте, бос жердің бәрінде ауа барын қалай дәлелдей аласыңдар?
- Тәжірибелер жасау
- Дәлелдеу
- Өз ойларын ортаға салу. Оқушылар өздері дәлелдейді.
1-тәжірибе: -Бір стакан суға қант салды. Судың бетіне ауа көпіршіктерінің шыққанын көрдің. Не байқадыңдар? Кез-келген заттың бойында не бар?Себебі кез-келген заттың бойында ауа бар.
2-тәжірибе: - Шыны ыдысқа су құйып, стаканды төңкеру.Стаканға су кірмейді. Неліктен? Себебі стакан ішінде ауа бар, ол орын алып тұр.
3-тәжірибе:-Доптың екі бүйірінен қыссаң, қабысып ішіне кіреді. Жіберіп қалсаң, серпіліп қайтадан өз орнына келеді. Неліктен? Себебі доп ішіндегі ауа сығылады, серпіледі.
4-тәжірибе ауызша:- Тақтаға үш майшамның суреттерін ілу. Ойланыңдар алдымен қай шам өшеді деп ойлайсыңдар? Олай болса, жану үшін де ауа керек екен.
Ауаның қасиетіне тоқталып, топтастыру. Әр топ ассоциация құрастырады.
Ауа- дәмсіз- иіссіз- түссіз- көзге көрінбейді
Ауа- сығылады- серпіледі
Әр оқушыға тест сұрақтарын тарату,жұптарын тексеру, тақтадан тест жұмысының қорытындысын көрсету.
1. Дем алу үшін ауаға қандай газ керек?
А)азот
Б)оттегі +
2. Ауаның қандай қасиеттері бар?
А) мөлдір, түссіз, иіссіз +
Б) аспан тәрізді көгілдір, иісі жоқ
3. Ауаның құрамына қандай заттар кіреді?
А) сутек, мыс, мырыш
Б) оттегі, азот, көмірқышқыл газы +
4. Терезелерге жылу ұстау үшін екі қабат әйнек орнатады. Қандай қасиет пайдаланады?
А) Ауа жылуды жай өткізеді +
Б) қыздырғанда ауа ұлғаяды
3.Сергіту сәті. Музыка ырғағымен билеу.
4. Жаңа сабақ. Электронды оқулықпен жұмыс. Слайд көрсету. Кітаппен жұмыс.
Ауа таза болу керек пе? Адам ауаны неге ластамау керек?
Әр топ мүшелері өздері үшін ауаның маңызын түсіндіру керек.
-Ауа –тіршілік көзі. Ауасыз адам, жануар және өсімдік тіршілік ете алмайды. Ауа тіршілік,тірі табиғат үшін өте қажет. Бізді қоршап тұрған ауа бізді түрлі табиғи қауіптен сақтайды. Ауа болмаса, күннен түскен ұызу жер бетін күйдіріп кетер еді. Күн сәулесін ауа жан-жақты таратады.Сондықтан да бізді күн күйдіріп кетпейді.
А)Ауаның космоста, биік тауда, теңіз түбінде қажеттігі туралы әңгіме.
б) Сөздікпен жұмыс
Акваланг- су астында жүзетін адамдардың тыныс алу үшін арнайы, ішіне ауа толтырылған аппарат.
Батискаф- терең мұхиттардағы су астын зерттеуге арналған арнаулы аппарат.
Осындай баға жетпес ауа кейде ластанады. Табиғи жолмен ластанады, адамның іс-әрекеті салдарынан ластанады.
Табиғы жолмен Адамның іс-әрекеті салдарынан
1. Жанартаулардың атқылауынан. 1.Жылу электр станцияларынан
2. Шаң- тозаңнан 2.Мұнай өңдеу
3. Улы газдан 3.Металл өндіру
4. Орман өртенуінен 4.Көліктерден
5. Өсімдік пен жануарлардың қалдығы шірігенде 5.Күл-қоқыстан
Осындай ластанған ауасы бар жерлерді экологиялық аймаққа жатқызамыз. Ол жерлерде экологиялық проблемалар болады. Біздің осы тұрып жатқан жерімізде Ашутасты ауылымызда экологиялық аймаққа жатады. Себебін түсіндіріп көріңдерші?
Сабақты бекіту: (қолдану)
1-топ: Бес жол өлең құрастыру.
1. Ауа
2. түссіз, иіссіз
3. көрінбейді, сығылады, серпіледі.
4. таза ауа-денсаулық кепілі
5. ауа өмір тынысы
2-топ: Ауаның ластану салдарлары сурет салу.
3-топ: «Таза ауа- денсаулық кепілі» әңгіме құрастыру.
Ауа тіршілік үшін өте қажет. Айналамызда жасыл өсімдік неғұрлым көп болса, ауада соғұрлым таза болады. Таза ауада демалсақ, спортпен айналыссақ, денсаулығымыз зор болады.
-Балалар, ауа туралы көп мағлұмат алдыңдар. Сонда сендер не білдіңдер, не үйрендіңдер?
-Табиғи ластану мен адам әрекетінен ластанудың қандай айырмашылығы бар?
-Ауаны ластанудан сақтау үшін өзің қандай үлес қосасың?
«Ауа өмір тынысы» деп халық бекер айтпаған. Тыныс алу тоқтаса өмір де тоқтайды. Ең қымбатты, қасиетті нәрсе «Ауадай қажет» деп ауаны ерекше бағалайды.
Тіршілікте не дейсің ғой ең қымбат?
Тіршілікте адам қымбат сен қымбат.
Ал адамға ауа қымбат бәрінен,
Ауа қымбат алатұғын дем қымбат
Үйге тапсырма: 23-24 бет мазмұндау. «Ауаны қорғау» әңгіме жазып келу
Бағалау: Оқушыларды сабақ барысында формативті бағалап отырамын. Өзін-өзі бағалау,сыныптастарын бағалайды. Соңында суммативті баға қоямын.
Рефлексия: Бүгінгі сабақ сіздерге ұнады ма? Не туралы мағлұмат алдыңыздар? Егер ұнаса смайликтерді ұнады деген жерге апарып жапсырыңдар.
