Д?ниетану
Саба?ты? та?ырыбы: Ауаны? жер бетіне таралуы.
Саба?ты? ма?саты: Адам ?міріндегі ауаны? ма?ызы. Ауа ?асиеттерін д?лелдеу.
О?ушылар?а ауа жайында ?ылыми т?сінік беру. Т?жірибе жасап, ?здіктерінен ж?мыс істеуге, ?орытынды шы?ару?а машы?тандыру.
Ауаны таза са?тау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Понорамалы? саба?.
Саба?ты? ?дісі: Т?сіндіру, т?жірибе жасау, с?ра?- жауап.
Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?ты, электронды? о?улы?. ?аза?стан картасы, май шам, колба, шар, ние піспек (шприц), карточкалар.
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру кезе?і. Психологиялы? икем.
- Балалар, бір-бірі?е ?арап жымиы?дар, жайланып отырып, к?здері?ді ж?мы?дар. Мені? айт?анымды іштері?нен ?айтала?дар.
Мен мектепте саба?тамын,
?азір саба?ты бастаймын.
Осы?ан ?уанамын (?зіліс)
Жан д?ниемде к?н н?ры
Жылуым мол бойымда.
Осы жылуды жер бетіндегі барлы? адамдар?а жолдаймын.
Мені? о?ы?ым келеді.
О?уды ?те жа?сы к?ремін!
- Балалар, жа?ында біз ?андай мейрамдарды атап ?ттік?
- Президент к?ні
- Биыл ?Р т?уелсіздігіне неше жыл толды?
- 21 жыл
- Т?уелсіздік мерекесі ?ай к?ні тойланады?
- 16 желто?сан.
- Балалар, б?гін саба?ымыз?а ?она?тар келіп отыр. ?она?тар бізді? саба??а ?алай ?атысатынымызды к?ргісі келеді.
- Біз саба??а белсенді ?атысып, жа?сы ба?аларымызды осы мерекеге арнайы?.
?й тапсырмасын с?рау:
№1 слайд. Картаны? т?рлері.
3-?атар?а 3-н?с?ада ?аза?станны? картасы бейнеленген карточкалар таратылады.
?аза?стан ?андай елдермен шекараласады?
?аза?стан картасынан ?з облысы?ды белгіле. ?аза?стан картасынан к?кжиек т?старын аны?тап, жазып к?рсет.
?аза?станны? пайдалы ?азбалар картасына ?арап, еліміздегі ?азба кен орындарын атап, картадан к?рсету.
Жа?а саба?.
Жа?а саба? о?ушылар?а ??гіме айтудан басталады. «К?рінбейтін си?ыршы»
Жер бетінде к?зге к?рінбейтін бір си?ыршы бар. Онымен ?ркім-а? к?нделікті кездесіп отырады. Сен оны к?рмейсі?, біра? сезесі?. Міне ол есікті тарс жапты, терезені ашты. К?шемен келе жат?анда жапыра?ты? ?зіліп ?алы?тап барып жерге т?скенін к?ресі?. Оны к?рінбейтін си?ыршыны? алып бара жат?анын сезесі?. Тіпті басын ш?л?ып, ыр?ал?ан ш?птерді бай?айсы?. М?ндай си?ыршыны к?рмесек те к?нделікті ісі, мінез-??л?ы бізге таныс. Сені ?немі ?оршап т?рады. Сенімен бірге ж?реді.
-Б?л не?
-Ауа
Экраннан ж?мба?тар айтылады.
Бар ма, жо? па оны білмейсі?,
Ол жо? жерде ?мір с?рмейсі?. (Ауа)
К?зге к?рінбейді,
Біра? онсыз ?мір жо?. (Ауа)
№1. Т?жірибе жасау.
?р о?ушы жасайды. Экраннан жасалу жолы т?сіндіріледі.
- Шарды ?рлеп ауамен толтыру. Оны ?олмен ауаны ?ысып к?ру. Шар о?ай ?ысылды ма? (Шар серпімді болды да, ?ысып-сы?ымдау?а ?иын болды)
- Инесіз піспекке ауа сорып алу. Тесігін сауса?пен жауып ауаны сы?ып к?ру. Ауаны сы?ып, ?ысу м?мкін емес. Тесігін аш?анда о?ай сы?ылады.
?орытындыны о?ушылар жасайды.
№2. Т?жірибе жасау. Экраннан жасалу жолы к?рсетіліп т?рады. Колбаны? т?тігіне шарды кигізіп, ауа шы?пайтындай етіп байлаймыз. Колбаны жайлап ?ыздырамыз. Біраздан кейін шар ауа?а болып тырсияды. Содан кейін колбаны сал?ындатамыз. Оны? ішіндегі ауа сы?ылып к?лемі кішірейеді. Колбада?ы ауа ортай?анды?тан шарда?ы ауа кері ??йылып, шар ?алпына келеді. ?орытындыны о?ушылар жасайды.
Сергіту с?ті. «Біз ба?ытты баламыз» ?ніні? ?уеніне би ?имылдарын келтіру.
О?улы?пен ж?мыс. М?тінді о?у. М?тінді о?у барысында д?птерде ж?мыс жазу. Ауаны? ?андай ?асиетін білетіні?ді жаз. Тапсырманы орындау?а са?ан ж?мба?тар к?мектеседі.
АУА
М?лдір
Т?ссіз
Иіссіз
Ауаны? ??рамына не жататынын к?рсету тапсырылады.
Сутек азот к?мір
Оттегі мыс ша?
Йод т?з к?мір?ыш?ыл газы
Саба?ты бекіту.
№1.Ауаны ластанудан ?алай са?таймыз?
А) Зауыттар мен фабрикаларды? ж?мысын то?тату. Отын дайындауды то?тату. Авток?ліктерді пайдалану?а тиым салу.
Б) Жер шарын орта? бір ?оры??а айналдыру.
В) Фабрикалар мен зауыттарды? м?ржасына с?згі орналастыру. К?лік т?рлерін экологиялы? ?ауіпсіз етіп жасау. ?ала ма?дарын к?галдандыру, саяба?тар орнату.
№2.??р аязды к?ндері неге ?ар астыны паналайды?
А) ?ар астында олар жауларынан ?ор?анады.
Б) ?ар желден ?ор?айды.
В) ?ар б?лшектерінде ауа к?п, ?алы? ?ар ?ор?аныш болады.
№3.Терезеге жылуды са?тау ?шін екі ?абат шыны ?ойылады. Неге?
А) Ауа жылуды нашар ?ткізеді.
Б)Ауа ?ыз?анда к?лемі кішірейеді.
В)ауа ?ыз?анда к?лемі ?лкейеді
№4. Ауаны? ??рамына кіретін заттарды к?рсет.
А) Сутегі, мыс, цинк
Б) Оттегі, азот, к?мір?ыш?ыл газы
В) Хлор, фтор, йод
№5.Ауаны ?ыздыр?анда не бай?айсы??
А) Ауа ?ыз?анда ?згеріс болмайды
Б) Ауа ?ыз?анда к?лемі ?лкейеді
В) ауа ?ыз?анда к?лемі кішірейеді.
Тест жауабын перфокартада белгілеу.
р/с
А
Б
В
№1
+
№2
+
№3
+
№4
+
№5
+
Саба?ты ?орытындылау.
1. Ауасыз тіршілік жо?.
2. Ауаны ластанудан ?ор?ау керек.
Ба?алау.(жалаушалар ар?ылы ж?зеге асады)
?йге тапсырма. Та?ырыпты т?сініп о?у. «Жер бетіндегі тіршілік ?шін ауаны? ма?ызы» та?ырыбында ??гіме жазып келу тапсырылады.