А??у Шортан ?ам Шаян

Саба?ты? ма?саты: О?ушыларды Ахмет Байт?рсын?лы аудар?ан И. А. Крыловты? «А??у, Шортан ??м шаян» мысалымен таныстыра отырып, ?ле?дегі негізгі ойды ?здеріне таптырып, ?з с?зімен жеткізе білуге ?йрету.
Дамытушылы? м?ні: О?ушыларды? ойлауын, есте са?тауын ж?не байланыстыра с?йлеу ?абілеттерін дамыту.
Т?рбиелік м?ні: О?ушыларды бірлік, ынтыма?тасты? сия?ты ?деттерден ?йреніп, осы мысал мазм?ны ар?ылы жаманнан жирендіруге т?рбиелеу.
Саба?ты? ?дісі: Т?сіндіру, іздендіру, с?ра?-жауап.
Саба?ты? к?рнекілігі: Сюжетті суреттер, ?лестірме пара?шалар, интерактивті та?та.
П?наралы? байланыс: Д?ниетану, бейнелеу, ?аза? тілі.

Саба?ты? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і:
О?ушыларды саба??а ж?мылдыру. ?ызы?ушылы?ын ояту.
II. ?ткенді тияна?тау.
С?ра?тар:
1. Халы? ауыз ?дебиетіне ?андай шы?армалар жатады?
- Ертегі, а?ыз, батырлар жыры, жа?ылтпаш, айтыс, шешендік с?здер.
2. Айтыс дегеніміз не?
- Екі а?ынны? арасында?ы с?з жарысы.
3. Ертегілерді? ?андай т?рлері бар?
- Халы? ертегісі, ?деби ертегі, ?иял-?ажайып ертегілері.

III. Жа?а саба?.
«Ж?мыла к?терген ж?к же?іл»айдарымен саба?ымызды сайыс т?рінде жал?астырамыз.
- Б?л ма?алды ?алай т?сінесі?дер?
Сендер тек ж?мыла, бірге ж?мыс жасау ар?ылы саба?ты? ма?сатына жетесі?дер. Сайыс?а ?ш топ ?атысады. Барлы?ымыз бірлесе отырып, ж?мыс ат?арамыз.

IV. Суретпен ж?мыс.
Мына суреттерге к??іл б?лі?дер.
- Мынау нелер?
- Мектеп, кітапхана, кітап д?кені.
Ал, мынау арба?а ж?к арт?ан адамдар, ол сендер. Сонымен ?ай топ кітаптарды
мектепке бірінші болып жеткізеді екен?! Іске с?т!

V. «Тарту» ?ле?і.
Балалар, б?л - жол басы даналы??а,
Келі?дер:т?сіп, бай?ап, ?аралы? та
Даналы? - ?шпес жары?, кетпес байлы?,
Ж?рі?дер, іздеп тауып алалы? та!
А. Байт?рсын?лы
Мысал деп адам бойында?ы кемшіліктерді сынап, адалды?, ?ділдік, ?айырымдылы? сия?ты жа?сы ?асиеттерді мада?тап жазатын шы?арманы айтады. М?ндай шы?армада ?сімдіктер мен жануарлар, а?дар мен ??стар кейіпкер ретінде алынады.
Орыс а?ыны И. А. Крыловты? мысалдарын Ахмет Байт?рсын?лы аударып, «?ыры? мысал»деген атпен кітап етіп шы?ар?ан. Б?гінгі саба?та сол жина?тан алын?ан «А??у, шортан ??м шаян» мысалымен танысамыз.
Мысалды? негізгі ойын ашу?а тырысамыз.
Иван Андреевич Крылов (1769-1844) жылдар аралы?ында ?мір с?рген. Орыс хал?ыны? ата?ты мысал жазушысы, сатирик, драматург.
1809 жылды? басында И. А. Крыловты? е? бірінші мысалдар кітапшасы шы?ты. Оны? ішінде 23 мысал болды. Олар: «Ворона и лисица», «Музыканты», «Лебедъ, шука и рак», «Ларчик».
Ахмет Байт?рсын?лы (1873-1938) ?а?тар айында ?останай облысы, Жангелдин ауданы, Сарыт?бек деген жерде д?ниеге келген. Ахмет ?о?ам ?айраткері, а?ын, ?дебиеттанушы, аудармашы, а?артушы-?алым, ?лт ?стазы. 1895-1909 жылдары ?стазды?пен айналысып, бала о?ытады.
1909 жылы И. А. Крыловты? мысалдарын аударып, «?ыры? мысал»жина?ын шы?арды.

VI. «Ой ?оз?ау»
1-топ: А??у ?андай ??с?
- А??у – с?лу, н?зік, ?те сезімтал, са? ??с. Ол к?лде сыр?ып ж?зеді. А??у ?амысты? ішіне ?я салады. Оны? ?згеше с???ылда?ан дауысы бар. А??улар таби?атты? аса ?ажап, ?азір сирек кездесетін туындысы. Бізді? елімізде оларды аулау?а тиым салын?ан.
2-топ: Шортан ?андай балы??
- Шортан - ірі жырт?ыш балы?. ?аза?станны? барлы? таби?и су айдындарында кездеседі. Дене пішіні жебе т?різді, басы жалпа?, т?сі тіршілік ететін ортасына байланысты ??былып отырады. ?орегін ш?п арасында жасырынып т?рып, атылып барып ?стайды. Д?мі, еті ?шін к?п ауланады.
3-топ: Шаян жайлы не білесі?дер?
- Шаян - ?ыс?а ??йры?ты, басы кішкентай, м?рттары ?ыс?а. 4000-нан астам т?рлері бар. Олар те?із, т?щы су ?оймаларында ж?не ??р?а?та ?мір с?реді. Олар ?лексе ж?не омырт?асыздармен ?оректенеді.

VII. О?улы?пен ж?мыс.
?ле?ді м?нерлеп о?у, т?сіндіру. «А??у, шортан, шаян суреттері салын?ан сюжет бойынша ??гімелеу.
С?ра?тар:
1-топ?а: Б?л мысалда кейіпкерлер не істемекші болды?
2-топ?а: Олар ж?кті неге орнынан ?оз?алта алмады?
3-топ?а: Мысал бізді неге ша?ырады?

VIII. С?здік ж?мысы.
?ибрат - ?лгі, т?рбие, ?неге.
??м - ж?не

IX. Сергіту с?ті:
Мектепте тілдер апталы?ы ?туіне байланысты ?ш тілде айтамыз.
1-топ: А??у-лебедь-
2-топ: Шортан-шука-
3-топ: Шаян-рак-

X. Д?птермен ж?мыс.
Мысалда?ы негізгі ой ашылатын жолды д?птерге жазу.
- Негізгі ой дегеніміз - а?ынны? айтар ?сиеті.
XI. «Бейнеге ену»
Мысалды сахналы? ?ойылым етіп к?рсету.
Автор:Бір к?ні А??у, Шаян, Шортан ?шеуі кездесіп ?алады. Олар ?стіне ж?к
тиелген ?лкен арба тауып алып, ?атты ?уанады.
А??у: - Достар, келі?дер мына арбаны ?уеге тартып шы?арайы?.
Шортан: - М?ны к?лге апарайы?.
Шаян: - Жо?, одан да м?ны ??м?а апарайы?.
Автор: С?йтіп ?шеуі ?ш жа??а тартып, арбаны орнынан ?оз?алта алмайды.
XII. Шы?армашылы? тапсырма.
«А??у»к?йін ты?дай отырып:
1-топ: А??у
2-топ: Шортан
3-топ: Шаян суреттерін бейнеле?дер.
XIII. ?орытындылау.
?ш топ о?ушылары бірлік туралы білетін ма?ал-м?телдерін айтады.
XIV. Ма?ал-м?телдер:
1-топ: «Бірлік болмай, тірлік болмас».
2-топ: «Бірлігі жо? ел тозады,
Бірлігі к?шті ел озады».
3-топ: «Ынтыма? болмай іс о?бас».
XV. ?йге тапсырма.
1. «Бірлік т?бі - тірлік» та?ырыбына эссе жазу.
2. Мысалды о?у, со??ы шума?ын жаттау.
Ба?алау.