Саба?ты? та?ырыбы: «К?п» ж?не «Бір». 1 саны ж?не цифры. Сантиметр.
Саба?ты? ма?саты: 1.Білімділік: 1 саныны? м?н -ма?ынасын ашу (к?п затты? ішінен бір затты б?ліп алу);
2.Дамытушылы?: Сан ж?не цифр туралы т?сінік беру; 1 цифрын жазып ?йрену; «Сантиметр» туралы ал?аш?ы т?сініктерін ?алыптастыру.
3.Т?рбиелік: О?ушыларды? ?з ойын толы?, д?рыс жеткізе білуге, ізденушілікке, тап?ырлы??а т?рбиелеу. Досты? ?арым -?атынас пен ?йымшылды??а баулу.
Саба?ты? ?дісі: аралас
П?наралы? байланыс: ?дебиеттік о?у, д?ниетану
Саба?ты? к?рнекіліктері: сандар,
Саба?ты? барысы:І. ?йымдастыру кезе?і
Психологиялы? дайынды?
-Армысыз, ?айырлы К?н!
-Армысыз, ?айырымды Аспан -ата
-Армысыз, мейірімді Жер -ана!
- К?ліп, ойнап, ?уанайы?, шаттанайы? б?ріміз.
ІІІ. Тірек білімдерін жетілдіру.
-Балалар, б?гін бізге Ж?мба?бай ата ?она??а келіп отыр, сендерге бірнеше ж?мба? ?келіпті. Осы ж?мба?тарды шеше отырып б?гінгі саба?ымызды? ма?сатына жетейік.
1.А?ыл -ойды? шыра?ы,
З?улім к?ктей шынары.
Биігіне шы?са? да,
?анбайды адам ??мары. (Білім)
2.Білімнен мол
Сый, асы.
Балдыр?андарды? ?ясы (Мектеп)
-Ал сендер нешінші сыныпта о?исындар? ( 1)
-Ж?мба?бай атамен бірге бізге «1 » цифра келді. Б?л цифра не н?рсеге ??сайды?
ІV. Жа?а материалды ме?герту.
Жа?а материалды енгізу практикалы? ж?мыстан басталады. М??алім ?лдарды? орнынан т?руын с?райды:
- Барлы?ы неше ?л?
-Ал.есімді ?л нешеу?
-С?реде неше машина?
-Ж?к машинасы нешеу?
-?стелі?ні? ?стінде к?п шаршы жатыр, біреуін ?ана к?рсет. Геометриялы? фигуралар, затты? суреттермен осы?ан ??сас ж?мыстар ж?ргізіледі.
V.О?улы?пен ж?мыс.
№1 тапсырма к?п затты? ішіннен бір затты б?ліп алу ар?ылы 1 санымен танысу?а арнал?ан. Балалар суреттен бір ж?не к?п заттарды к?рсетеді.
№2 тапсырманы орындау кезінде о?ушылар к?п ж?не бір заттарды атайды (аспанда б?лт к?п, к?н біреу, к?п г?л ж?не бір шырша). Білімдерін ба?ылау ?шін «Бір ж?не к?п заттарды тап» ойынын ж?ргізуге болады. Ойын барысында балалар бір ж?не к?п затты ажырата алу?а, бір затты к?п затты? б?лігі ретінде тану?а жатты?ады.
Содан кейін м??алім бір саныны? ?алай белгіленетініне назарларын аударады. М??алім «сан» ж?не «цифр» туралы т?сінік береді, 1 цифрыны? баспаша, жазбаша т?рімен таныстырады.
VІ.Сергіту с?ті
?зын ??ла? с?р ?оян,
Естіп ?алды сыбдырды.
Ойлы-?ырлы жерлермен
Ыт?ып -ыт?ып ж?гірді.
?арап еді артына,
?иы?ын сап к?зіні?.
Келе жат?ан то?па?дап,
К?жегі екен ?зіні?.
VІІ. Д?птермен ж?мыс 26 бет
Осы саба?та балалар цифрды жазып ?йренуді бастайды. Графикалы? да?дыларын ?алыптастыру ?шін д?птердегі №2 тапсырманы орындайды. М??алім балаларды 1 цифрыны? жазбаша ?лгісімен таныстырып, жазылу жолын т?сіндіреді. Ал?аш?ы к?ннен цифрды торк?зде к?рсетілген ?лгідегідей бірде жылдамды?та жазу?а ?йрету ма?ызды:
«Торк?здегі жазу?а ?ара?дар. ?андай цифр жазыл?ан? 1 цифры торк?зді? ортасынан бастап жазылады, сызы?ты торк?зді? жо?ар?ы б?рышына дейін жеткізіп, содан кейін ол сызы?ты ?айтадан т?мен ?арайды торк?зді? ортасына дейін жеткіземіз. Цифрды ауада санау ар?ылы жазы?дар. «Бір» дегенде сызы?ты жо?ары ж?ргіземіз, «ж?не» дегенде то?таймыз, «екі» дегенде сызы?ты т?мен ?арай ж?ргіземіз. 1 цифрын ?зік сызы?тарды бастыра отырып жазамыз. Та?ы бір жолды ?збеттерінше жазы?дар»
№1,№3 тапсырмаларды алдын ала о?ып беріп, ?з беттерінше орындау?а тапсыру?а болады.
Сантиметрмен таныстыру. №3 тапсырманы орындау кезінде о?ушыларды? назарын ?зынды?тарды ?рт?рлі жжола?тармен ?лшеуді? кесінділерді? ?зынды?тарын салыстыруда ?иынды?тар ту?ызатына аудару керек. Содан кейін м??алім «38 тоты ??с» мультфильміні? сюжетін маймылды,пілді, жыландарды еске т?сіреді.
-Неге мультфильм кейіпкерлеріні? ішінде жыландарды? ?зынды?ы ?рт?рлі болды?
-Заттарды? ?зынды?ын д?рыс салыстыру ?шін бірдей ?лшемдерді пайдалану керек.
Олар ?зынды?ты бірдей жола?пен ?лшеуге келісті. Кішкентай заттарды? ?зынды?ын салыстыру ?шін мынадай кішкентай ?лшемді алды ( ?зынды?ы 1 см жола? к?рсетіледі). Б?л жола?ты? ?зыныды?ы -сантиметр.
-Сантиметрмен ?з д?птерлері?ні? енін ?лшендер (?р о?ушыда ?зынды?ы 1 см ?лшем болады).Содан кейін сыз?ышты ?арау ?сынылады.
-Сыз?ыш -т?зу сызы?, кесінді, фигураларды сызу?а, ?лшеуге арнал?ан ??рал. Сыз?ышты? ?р б?лігі (1 см ) сызы?шамен белгіленген, ол жерде цифр т?рады. Цифрлар сыз?ыш?а ?зынды?ы 1 см ?лшемні? нешеуін сый?ызу?а болатынын к?рсетеді. Содан кейін о?ушылар №4 тапсырманы орындайды. Б?л жерде сыз?ышпен ?лшемей - а? к?з м?лшермен е? ?зын кесіндіні табады.
VIIІ. Саба?ты ?орытындылау.
ІХ. Жа?сы ж?мыс істеген о?ушыларды мада?тау.
?осымша материал
Адамдар санауды ?алай ?йренді?
Мы?да?ан жылдар б?рын бізді? ата -бабаларымыз санауды білген жо?.
Ал?аш?ы адамдар?а санауды ?йрететін ешкім бол?ан жо?. Оларды? ?стазы ?мірді? ?зі болды. ?орша?ан ортаны ба?ылай отырып, ал?аш?ы адамдар жеке заттарды б?ліп алуды ?йренді. ?ас?ырлар ?йірінен олар біреуін - ?йірді? к?семін, ??стар тобынан -бір ??сты, асты? маса?ынан - бір д?нді б?ліп алды. Осылайша к?п затты? ішінен бір затты б?ліп алу ар?ылы «к?п» ж?не «бір » деп айтады. Ж?п заттардан т?ратын (к?з, ?ол, ая?, ?анат, т.б. ) к?п заттарды жиі ба?ылау адамды екі саны туралы т?сінікке алып келді. Ал?аш?ы адам ?йректер ж?бын к?ргенін айтып, оларды екі к?збен салыстырды. Ал егер ол к?бірек зат к?рсе, оны «к?п» деп айтты. Санау?а ?йренуді ?мірді? ?зі талап етті. А? аулап кезінде тайпа к?семіне а?шыларды а?ды ?оршап т?ратындай т?р?ызу?а тура келді. Мысалы: екеуін - сол жа??а, екеуін -о? жа??а, т?ртеуін -арт жа??а, т.б. Демек, к?семге санау?а тура келді, егер ол санды ?алай атауды білмесе, онда сауса?ымен к?рсетті. Осылай санау а? аулау кезінде олар?а ?ажет болды.
Бірнеше онда?ан жыл б?рын археологтар ежелгі адамдарды? ?онысын тапты. Одан ?те ертеде бір а?шы 55 кертік сал?ан ?ас?ырды? с?йегін тапты. Осы кертіктерді жасай отырып, оны сауса?тарымен сана?аны к?рініп т?рды. С?йектегі ?рнек ?р?айсысында 5 кертіктен бар 11 топтан т?рды. Сонымен бірге ол ал?аш?ы бес топты ?ал?андарынан ?зын сызы?пен б?лді. Одан бері мы?да?ан жылдар ?тті. Біра? швед шаруалары ?азір де с?тті ірімшік ?айнат?ыш?а жібере отырып, флягтарды? санын осындай кертіктермен белгілейді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: 1 санының мән -мағынасын ашу (көп заттың ішінен бір затты бөліп алу);
2.Дамытушылық: Сан және цифр туралы түсінік беру; 1 цифрын жазып үйрену; «Сантиметр» туралы алғашқы түсініктерін қалыптастыру.
3.Тәрбиелік: Оқушылардың өз ойын толық, дұрыс жеткізе білуге, ізденушілікке, тапқырлыққа тәрбиелеу. Достық қарым -қатынас пен ұйымшылдыққа баулу.
Сабақтың әдісі: аралас
Пәнаралық байланыс: әдебиеттік оқу, дүниетану
Сабақтың көрнекіліктері: сандар,
Сабақтың барысы:І . Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық
-Армысыз, қайырлы Күн!
-Армысыз, қайырымды Аспан -ата
-Армысыз, мейірімді Жер -ана!
- Күліп, ойнап, қуанайық , шаттанайық бәріміз.
ІІІ. Тірек білімдерін жетілдіру.
-Балалар, бүгін бізге Жұмбақбай ата қонаққа келіп отыр, сендерге бірнеше жұмбақ әкеліпті. Осы жұмбақтарды шеше отырып бүгінгі сабағымыздың мақсатына жетейік.
1.Ақыл -ойдың шырағы,
Зәулім көктей шынары.
Биігіне шықсаң да,
Қанбайды адам құмары. (Білім)
2.Білімнен мол
Сый, асы.
Балдырғандардың ұясы (Мектеп)
-Ал сендер нешінші сыныпта оқисындар? ( 1)
-Жұмбақбай атамен бірге бізге «1 » цифра келді. Бұл цифра не нәрсеге ұқсайды?
ІV. Жаңа материалды меңгерту.
Жаңа материалды енгізу практикалық жұмыстан басталады. Мұғалім ұлдардың орнынан тұруын сұрайды:
- Барлығы неше ұл?
-Ал ...есімді ұл нешеу?
-Сөреде неше машина?
-Жүк машинасы нешеу?
-Үстеліңнің үстінде көп шаршы жатыр , біреуін қана көрсет . Геометриялық фигуралар, заттық суреттермен осыған ұқсас жұмыстар жүргізіледі.
V.Оқулықпен жұмыс .
№1 тапсырма көп заттың ішіннен бір затты бөліп алу арқылы 1 санымен танысуға арналған. Балалар суреттен бір және көп заттарды көрсетеді.
№2 тапсырманы орындау кезінде оқушылар көп және бір заттарды атайды (аспанда бұлт көп, күн біреу, көп гүл және бір шырша). Білімдерін бақылау үшін «Бір және көп заттарды тап» ойынын жүргізуге болады. Ойын барысында балалар бір және көп затты ажырата алуға, бір затты көп заттың бөлігі ретінде тануға жаттығады.
Содан кейін мұғалім бір санының қалай белгіленетініне назарларын аударады. Мұғалім «сан» және «цифр» туралы түсінік береді, 1 цифрының баспаша, жазбаша түрімен таныстырады.
VІ.Сергіту сәті
Ұзын құлақ сұр қоян,
Естіп қалды сыбдырды.
Ойлы-қырлы жерлермен
Ытқып -ытқып жүгірді.
Қарап еді артына,
Қиығын сап көзінің.
Келе жатқан тоңпаңдап,
Көжегі екен өзінің.
VІІ. Дәптермен жұмыс 26 бет
Осы сабақта балалар цифрды жазып үйренуді бастайды. Графикалық дағдыларын қалыптастыру үшін дәптердегі №2 тапсырманы орындайды. Мұғалім балаларды 1 цифрының жазбаша үлгісімен таныстырып, жазылу жолын түсіндіреді. Алғашқы күннен цифрды торкөзде көрсетілген үлгідегідей бірде жылдамдықта жазуға үйрету маңызды:
«Торкөздегі жазуға қараңдар. Қандай цифр жазылған? 1 цифры торкөздің ортасынан бастап жазылады, сызықты торкөздің жоғарғы бұрышына дейін жеткізіп , содан кейін ол сызықты қайтадан төмен қарайды торкөздің ортасына дейін жеткіземіз. Цифрды ауада санау арқылы жазыңдар. «Бір» дегенде сызықты жоғары жүргіземіз, «және» дегенде тоқтаймыз, «екі» дегенде сызықты төмен қарай жүргіземіз. 1 цифрын үзік сызықтарды бастыра отырып жазамыз. Тағы бір жолды өзбеттерінше жазыңдар»
№1,№3 тапсырмаларды алдын ала оқып беріп , өз беттерінше орындауға тапсыруға болады.
Сантиметрмен таныстыру. №3 тапсырманы орындау кезінде оқушылардың назарын ұзындықтарды әртүрлі жжолақтармен өлшеудің кесінділердің ұзындықтарын салыстыруда қиындықтар туғызатына аудару керек. Содан кейін мұғалім «38 тоты құс» мультфильмінің сюжетін маймылды ,пілді, жыландарды еске түсіреді.
-Неге мультфильм кейіпкерлерінің ішінде жыландардың ұзындығы әртүрлі болды?
-Заттардың ұзындығын дұрыс салыстыру үшін бірдей өлшемдерді пайдалану керек.
Олар ұзындықты бірдей жолақпен өлшеуге келісті. Кішкентай заттардың ұзындығын салыстыру үшін мынадай кішкентай өлшемді алды ( ұзындығы 1 см жолақ көрсетіледі). Бұл жолақтың ұзыныдығы -сантиметр.
-Сантиметрмен өз дәптерлеріңнің енін өлшендер (әр оқушыда ұзындығы 1 см өлшем болады).Содан кейін сызғышты қарау ұсынылады.
-Сызғыш -түзу сызық, кесінді, фигураларды сызуға, өлшеуге арналған құрал. Сызғыштың әр бөлігі (1 см ) сызықшамен белгіленген, ол жерде цифр тұрады. Цифрлар сызғышқа ұзындығы 1 см өлшемнің нешеуін сыйғызуға болатынын көрсетеді. Содан кейін оқушылар №4 тапсырманы орындайды. Бұл жерде сызғышпен өлшемей - ақ көз мөлшермен ең ұзын кесіндіні табады.
VIIІ. Сабақты қорытындылау.
ІХ. Жақсы жұмыс істеген оқушыларды мадақтау.
Қосымша материал
Адамдар санауды қалай үйренді?
Мыңдаған жылдар бұрын біздің ата -бабаларымыз санауды білген жоқ.
Алғашқы адамдарға санауды үйрететін ешкім болған жоқ. Олардың ұстазы өмірдің өзі болды. Қоршаған ортаны бақылай отырып, алғашқы адамдар жеке заттарды бөліп алуды үйренді. Қасқырлар үйірінен олар біреуін - үйірдің көсемін, құстар тобынан -бір құсты, астық масағынан - бір дәнді бөліп алды. Осылайша көп заттың ішінен бір затты бөліп алу арқылы «көп» және «бір » деп айтады. Жұп заттардан тұратын (көз, қол, аяқ, қанат, т.б. ) көп заттарды жиі бақылау адамды екі саны туралы түсінікке алып келді. Алғашқы адам үйректер жұбын көргенін айтып, оларды екі көзбен салыстырды. Ал егер ол көбірек зат көрсе, оны «көп» деп айтты. Санауға үйренуді өмірдің өзі талап етті. Аң аулап кезінде тайпа көсеміне аңшыларды аңды қоршап тұратындай тұрғызуға тура келді. Мысалы: екеуін - сол жаққа , екеуін -оң жаққа, төртеуін -арт жаққа , т.б. Демек, көсемге санауға тура келді, егер ол санды қалай атауды білмесе, онда саусағымен көрсетті. Осылай санау аң аулау кезінде оларға қажет болды.
Бірнеше ондаған жыл бұрын археологтар ежелгі адамдардың қонысын тапты. Одан өте ертеде бір аңшы 55 кертік салған қасқырдың сүйегін тапты. Осы кертіктерді жасай отырып, оны саусақтарымен санағаны көрініп тұрды. Сүйектегі өрнек әрқайсысында 5 кертіктен бар 11 топтан тұрды. Сонымен бірге ол алғашқы бес топты қалғандарынан ұзын сызықпен бөлді. Одан бері мыңдаған жылдар өтті. Бірақ швед шаруалары қазір де сүтті ірімшік қайнатқышқа жібере отырып, флягтардың санын осындай кертіктермен белгілейді.
