Ауаның ластануы

Пәні: Жаратылыстану

Сынып: 4

Күні: 

Бөлім: Заттар және олардың қасиеттері. Ауа мен су.

Мектеп

Мұғалім: 

Қатысқандар саны: 

Қатыспаған оқушылар:

Сабақтың тақырыбы

Ауа қалай ластанады?

Оқу мақсаты

4.3.2.2 ауаның ластану көздерін анықтау;

4.3.2.3 ауа тазалығын сақтау жолдарын және оны тазарту шараларын ұсыну

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың барлығы: ауаның ластану көздерін анықтайды. Ауа тазалығын сақтау жолдарын және оны тазарту шараларын ұсынады.

Оқушылардың басым көпшілігі: мұғалімнің көмегімен ауаның ластану көздерін анықтайды. Ауа тазалығын сақтау жолдары мен оны тазарту шаралары туралы өз ойларын айтады;

Оқушылардың кейбіреуі: өздігінен ауаның ластану көздерін анықтайды. Ауа тазалығын сақтау, тазарту шараларын ұсына отырып, өз жобасын ұсынады.

Бағалау критерийлері

Ауаның ластану көздерін атайды;

Ауа тазалығын сақтау жолдарын сипаттайды;

Ауаны тазарту шараларын ұсынады.

Тілдік мақсат

Пәндік терминология мен тірек сөздер

Ауаның ластануы

Құндылықтар

Өзара сыйластық, ынтымақтастықта жұмыс істеу. Өз денсаулығын күту және салауатты өмір салтын сақтау.

Пәнаралық байланыс

География, әдебиеттік оқу

Ресурстар

Ватман, түрлі-түсті қаламсаптар, стикер, оқулық, №1 ЖД дәптер

АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақта, бейнежазба

Бастапқы білім

Ауаның маңызын біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Жағымды ахуал қалыптастыру.

Таза ауа туралы 1 шумақ ән айтады.

Ля ля ля ля ля ля ля ля ля

Ластама, былғама,

Айналаңды қоршаған.

Таза тыныс, таза ауа,

Сыйлайдығой ол саған.

Топ құрау.

Балалар өз қалаулары бойынша топтарға бөлініп отырады. Әр топқа сурет таратып шығамын. Берілген суреттерді сипаттап, сурет бойынша өз топтарының атауын шығарады.

1 топ- «Зерттеушілер» тобы

2 топ- «Көгалдандырушылар» тобы

3 топ- «Экологтар» тобы

4 топ- «Митерологтар» тобы

Бағалау парақшасымен таныстырамын.

Жарайсың! Жақсы! Ойлан!

Жұмыс ережесін келісу

• Сабақта бір-бірімізді сыйлаймыз, тыңдаймыз!

• Уақытты үнемдейміз!

• Топта бірлесе жұмыс жасаймыз!

Сабаққа белсене қатысып, жақсы баға аламыз!

Алдыңғы білімді еске түсіру (жеке,жұпта,топта, ұжымда)

«Қажеттілікті таңда» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұраймын .

Әр топтан 1-2 оқушылардан шығып, үй тапсырмасына байланысты сұрақтарға жауап беру арқылы, адамға қажетті заттарды анықтайды.

Кері байланыс: «Жарайсың!», «Жақсы» мақтау арқылы бағалап отырамын.

https://youtu.be/ХQpZjC_8bag

Суреттер

Бағалау парақшасы

Сабақтың ортасы

Оқу мақсатын таныстыру

Күтілетін нәтижені анықтау «Болжау стратегиясы»

• Адамға ең қажетті нәрсе не?

• Адамның денсаулығына табиғат тазалығының қаншалықты маңызы бар?

• Барлық жерлердің ауасы үнемі таза болады ма?

• Қоршаған орта мен біз тыныс алатын ауа неден ластанады?

Балалардың пікірін тыңдай отырып, бүгінгі сабақтың мақсатымен таныстамын.

Жаңа ақпарат.

Ауаның ластануына байланысты бейнефильм көрсету. Бейнежазбаны топпен талқылаймын. Оқулыққа назар аударта отырып, қосымша ақпараттар беремін.

Жетекші сұрақтарға жауап береді.

• Ауа қалай ластанады?

• Табиғи ластану көздерін ата?

• Адам іс-әрекетінен болатын ластану көздері?

Топтық жұмыс . «Топтас, ойлан, бөліс» әдісі

Сабақ мақсатына жету үшін мынай тапсырмаларды орындатамын.

1 топ- зерттеушілер.

Топтастыру.

Суреттер таратылып береледі. Суреттегі ауаны ластау көздерінің қайсысы адам іс әрекетінен, қайсысы табиғи жолмен болатынын жіктеу. Табиғи және адам іс-әрекетінен болатын ластанудың себептерін анықтау.

Дескриптор:

• оқушылардың өз жеке тәжірибелеріне сүйеніп, мысал келтіруі.

• ластану көздерін біледі;

• табиғи және адам іс әрекетінен болатын ластану себептерін ажырата алады

2 топ- көгалдандырушылар.

Зерттеу жұмысы. Топты біріктіру, ресурстар тарату. Жол бойына егілетін ағаштар туралы мазмұндап, ағаштардың пайдасына тоқталады. Қалада өсетін ағаштармен ауылда өсетін ағаштардың тіршілігіне тоқталады.

Дескрипторы:

• Ауыл мен қаладағы ағаштардың тіршілігін салыстырады;

Ағаштардың табиғатқа пайдасын біледі.

• Ауаның тазарту шараларын ұсынады;

• Жол бойына ағаштардың егілу себебін анықтайды

• қалада өсетін ағаштың тіршілігі мен орманда, ауылда өсетін ағаштардың тіршілігінің айырмашылығын біледі

3 топ-экологтар. Сен білесің бе?

Өз сыныбыңның ауасы неден ластануы мүмкін? Ереже құрастырады.

Дескрипторы:

• Өз сыныбының ауасының ластану себептерін анықтайды;

• Өз ұсыныстарын білдіреді;

• Ластанудың алдын алу ережесін құрастырады.

4 топ-митерологтар.

Тәжірибе алаңы.

Ауа ластануына байланысты кішігірім тәжірибе жасайды.

Майшамды ақырын жағып, оның үстіне фарфор немесе балқымайтын, қатты қызбайтын, күймейтін кез-келген 1 ыдысты ұстап тұрады. Аз уақыттан соң майшамды сөндіріп, бетіне ұстаған ыдысқа назар аударулары керек. Олар майшам жанған соң әртүрлі иістің шығып, ыдыстың бетіне қара күйе пайда болғанын айтуы мүмкін. Балалардан неге бұлай болғанын сұрап, тағы қандай денелерден ауаға осындай заттардың шығатынын сұраймын.

Балалардың жауаптарын тыңдап, міне осылардың барлығы ауаның ластануы екеніне көз жеткіздіртемін.

Дескрипторы:

• Тәжірибе барысында ТҚЕ қолданады;

• Майшамды сіріңкеме жағып, балқымайтын, қызбайтын ыдысты ұстап тұрады;

• Біраз уақыт өткенсоң, майшамды сөндіреді;

• Тәжірибе жау арқылы, ауаның ластанғанын түсінеді.

Жауаптар топтарда талқыланып, кері байланыс беріледі.

Сергіту сәті. Шартты белгілер.

Өзіндік жұмыс

52-жұмыс парағы. Ауа қалай ластанады?

Қандай жерлерде де малу денсаулыққа пайдалы деп ойлайсың? Сол суреттерді тауып, түрлі түсті қарындашпен боя.

Жауабы

1. Хайуанаттар бағындағы хайуандарды қызықтау.

2. Қала шетіндегі орманда құлпынай теру.

3. Су жағасында күнге қыздырыну.

Ластанудың себептері.

Ластану түрлерінің табиғи және адам әрекетінен болатынын анықтап, сәйкес ұяшықтарға + белгісін қой.

Табиғи жолмен: жанартау атқылауы, өсімдік қалдықтарының шіруі, зілзала, жануар қалдықтарының шіруі, орманның өртенуі.

Адам әрекеті әсерінен: көлік түтіні, зымыранның ұшуы, өнеркәсіп орындарынан шығатын түтін мен қалдықтар, орманның өртенуі, кен орындарынан шыққан улы газдар, қоқыстар мен қалдықтар.

Саралау тапсырмасы .

Құтқарушылар.

Оқушыларға өз қалауларымен құтқарушылар тобына бірігуді ұсыну. Нені құтқарамыз деп ойлайсыңдар? Ауаны құтқару керек. Ауаның ластануын қалай азайтуға болады?

Әр бала ауаны ластанудан құтқару жоспарын құрады, жұмыстарын ұсынады.

Сұрақтар

https://youtu.be/R14NNLPW03I

жергілікті жердегі өндіріс орындарының суреттері мен иллюстрацияларын, ватман қағазы мен маркерлер

Сұраққа жауап берген оқушыны мадақтау,толықтыру жасау, тиімді кері байланыс орнату.

Майшам, ыдыс, сіріңке.

Қимылмен көрсетіледі

№1 жұмыс дәптер

Сабақтың соңы

Кері байланыс.

Сұрақтарға жауап жазу арқылы сабақтағы өз іс-әрекеттеріне жазбаша кері байланыс береді.

Бас бармақ - басты мәселе. Бүгінгі сабақтағы ең қызықты тапсырма----------.

Балан үйрек- бірлесу. Мен топта/жұпта/жеке қалай жұмыс жасадым? Кімге көмек бердім?--------------.

Ортан терек- ойлану. Мен бүгін қандай білім алдым?-----------

Шылдыр шүмек-шынайылық. Менің бүгінгі сабақта түсінгенім----

Кішкентай бөбек- көңіл күй ахуалы. Мен сабақта өзімді қалай сезіндім?

Үйге тапсырма: 68-69 бет, мазмұндау.

№1 жд дәптердегі 53-жұмыс парағын орындау.

Кері байланыс парағы

Оқулық

№1 жд дәптер

Қосымша ақпарат

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы