«Алтын сақа» (интеллектуалды ойын – сайысы)

Тақырыбы: «Алтын сақа» (интеллектуалды ойын – сайысы)
Мақсаты: Оқушыларды оқуға ынталандыру, білім деңгейін арттыру;
                   Оқушыларды алғырлыққа, шапшаңдыққа, көркем сөйлеуге баулу.
Әдісі: сұрақ – жауап, логикалық тапсырмалар
Көрнекілігі: Интербелсенді тақта, асықтар, үлестірмелі тапсырмалар.
Ойынның мазмұны:
Барысы:
         Құрметті ұстаздар, сайысқа қатысатын оқушылар! Бүгін 2– сынып оқушылары арасында өткізгелі отырған «Алтын сақа» интелектуалды  ойын – сайысын көріп тамашалайсыздар. Бұл сайысқа әрбір сыныптан өздерінің сыныптарының намысын топпен бірге көрсете алатын оқушылар қатысып отыр. Қатысушыларға сәттілік тілейік!  
Асықтардың түстеріне қарай топқа бөлу.

Оқушыларымызға әділ баға беретін әділ - қазыларымызды таныстырып өтейік.  1._________________________________________________________________
2._________________________________________________________________
3._________________________________________________________________

Сайыс шартымен таныстыру.
«Алтын сақа» ойыны 4 кезеңнен тұрады.

1. «Алшы» (тұрақты сөз тіркесінің мәнін ашу.)
2. «Тәйке» - Тапқыр болсаң тауып көр. ( Логикалық есептер)
3. «Шік» -  Мәтін мазмұнына сай мақал – мәтел айту.
4. «Бүк» - Сиқырлы  ұяшықтар

1. «Алшы» - Бұл кезеңде тұрақты сөз тіркестерінің мәнін ашу. Қол көтеріп жауап береміз.
   1. Арасынан қыл өтпейтін -Тату, дос 
   2. Ит арқасы қиянда, ит өлген жер - Алыс, қашық
   3. Жерге кіріп кете жаздау - Ұялу.
   4. Қой аузынан шөп алмас - Момын
   5. Төбесі көкке жеткендей – қуану
   6. Қуанышы қойнына сыймады (қуанды)
   7. Қолы қолына жұқпады (тез қимылдады) – 
   8. Саусағының ұшын қимылдатпады (қозғалмады, еш нәрсе істемеді)
   9. Ине шаншар жер жоқ – толық, тығыз
    
2. «Тәйке» - Тапқыр болсаң тауып көр. ( Логикалық есептер)

1. Даниярда қанша белгі болса, тағы да сонша белгі сыйлады. Енді барлығы 10 белгі болды. Әуелде Даниярда неше белгі болды? (5)
2. Бір қорапқа 10 қызыл моншақ немесе 6 жасыл моншақ сияды. Қандай моншақтар ұсақ, қызылы ма, жасылы ма? (қызыл моншақтар ұсақ)
3. Қайраттың екі ағасы мен бір апасы бар. Отбасында неше ұл, неше қыз бар? Ал барлық баланың саны қанша? (3 ұл, 1 қыз; 4 бала)
4. Бүгін Анар нешеде болса, үш жылдан кейін Мәдинаға да сонша жас болады. екі қыздың қайсысы өлкен? (Анар үлкен)
5. Балалар еңбек сабағында орындыққа 1 аяқ дайындады. Бұл 3 орындыққа жете ме? (жетеді)
6. Үстел үстінде 3 қияр, 2 сәбіз және 5 апельсин тұрған. Үлтел үстінде барлық көкеністер қанша? (5)
7. Қоянның үйінен құдыққа дейінгі жер 30 метр. Ол 1 шелек су әкелу үшін неше метр жерді жүріп өтуі керек? (60 метр)
8. Жанболат Нұрболаттан үлкен, ал Нұрболат Бекболаттан үлкен. Үйдегі ең кішісі кім? (Бекболат)
9. Аулада тауықтар мен иттер жүр. Бала олардың аяқтарын санағанда 10 аяқ болды. Аулады неше тауық пен неше ит жүр? (екі нұсқа болуы мүмкін) (1 тауық, 2 ит; 1 ит, 3 тауық)

1. «Тәйке» - Мәтін мазмұнына сай мақал – мәтел айту. Мәтіннің мазмұнын мұқият тыңдап алып, мазмұнына сай мақал айту. Яғни, тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін жасау керек.
    1 – топ: «Алты түлкі»
        Ертеде алты түлкі дос болыпты. Біреуінің құйрығы шолақ екен. Құйрығы ұзын бес түлкі :
   -«Сенің құйрығың жоқ» — деп келеке қылып, күле беріпті. Сол уақытта шолақ түлкі «осы бес түлкінің де құйрығын шолақ қылып қояйын» деп ойлап, бес түлкіге айтыпты.
   - «Біз бір жақсы ойын ойнайық» — деп түлкілерді алып келіп, қарағайға байлап қойып, өзі бір талдың басына шығып түлкілерге :
   - «Мына жақта бүркіттер келе жатыр» дейді де, өзі қаша жөнеледі. Сонда бес түлкі қашамын деп құйрықтарын үзіп, бәрі де шолақ болып қалады. Бесеуі бірдей шолақ болғаннан кейін мазақ етіп, күлмейтін болыпты. (Күлме досқа, келер басқа. Сиырға туған күн, бұзауға да туады.)
   2 – топ: «Атасы мен немересі»
        Ата қартайып, күші кеміді, нашар көретін, нашар еститін болды, ішкен тамағын алдына төгетін болды. Не үшін десеңіз, оның аяқ қолы кәріліктен қалтыраушы еді.
        Шалдың бұл ісі баласы мен келініне ұнамады. Олар шалға алдына жаман дастарқан жайып, тамақты жаман ыдысқа құйып, бөлек беретін болды.
   Немересі өзінің әкесіне атамды бөлек отырғызба деуге бата алмайды. Бір күні ол ағаш жонып отырады. Әкесі көріп; «Шырағым не істеп жатырсың?» -дейді. Сонда баласы; «Аяқ істеп жатырмын, шешем мен екеуің атам кұсап қартайғанда, сендерге тамақты осы аяққа құйып беремін»-дейді.
        Бұл сөзді естіп, шалдың баласы ұялып, әкесін бөлек отырғызып тамақ беруді қояды. (Әкеңе не қылсаң, алдыңа сол келер)
   3 – топ: «Шибұт, Қылмойын,  Қарынбас.»
        Қарынбас, Қылмойын, Шибұт үшеуі жолдас екен. Бір күні бұлар бір тоқты ұрлап сойыпты. Тоқтыны бұзып,етін қазанға салайын деп жатады.Қарынбасқа жынын төгіп кел деп қарынды беріпті.
        Қарынбас қарынды тысқа алып шығады. Сол кезде қара шыбындар қарынға да, Қарынбастың басына да үймелепті. Басындағы шыбынды қағамын деп, Қарынбас басын ұрып алыпты. Жұмыртқадай жұқа бас жарылып, жан тапсырыпты.
        Қарынбас қалайша кешікті деп, Шибұт далаға шығады. Өліп жатқан Қарынбасты көре салып;
   Әй, Әттеген-ай!- деп екі қолымен санын салып қалады. Сол кезде ши бұты шырт етіп, ол да мүрдем кетіпті.Шибұттың даусын естіп,Қылмойын жүгіріп шығады. Өліп жатқан екі жолдасын көреді де;
   -Ойбай! Бауырым-ай!-деп дауыстай бергенде қыл кеңірдегі үзіліп кетіпті
   (Ұрлық-түбі қорлық)
    
2. «Бүк» - Сиқырлы  ұяшықтар

Ойынның шарты, ұяшықтарды таңдау арқылы, берілген тапсырмаларды орындау.

Математика пәні бойынша:

1. Тік төртбұрыштың ұзындығы 8 см, периметрі 22 см-ге тең. Тік төртбұрыштың ені қандай?(3см)

2. Екі сыныпта 63 оқушы бар. Біреуінде 32 оқушы. Келесі сыныпта неше оқушы бар? (31 оқушы)

3.  х+5=13 теңдеудің мәнін тап. (8)

4. Арман мен Дәурен ақшаларын қосып 8 теңгеден 2 батон нан алды. Егер Дәуренде 9 теңге болса, Арманда қанша ақша болды? (7 теңге)

Қазақ тілі пәні бойынша:

1. Төртінші сөзін сөз құрамына талда. (төрт – түбір, і – жалғау, нші - жалғау)

2. Етістік нені білдіреді? Сұрақтары қалай? Мысал келтір. (Заттың қимылын, іс – әрекетін білдіретін сөздерді етістік дейміз. Не істеді? Не қылды? Қайтті? Мысалы: отырды, жазды, келді)

3. Айжан Алматыда тұрады.  Сөйлемдегі сөздерге сұрақ қою арқылы сөздердің байланысын тап. (кім тұрады? – Айжан тұрады. Қайда тұрады? – Алматыда тұрады. Айжан  Алматыда не істейді?- Айжан Алматыда тұрады.)
4. Кітап сөзіне дыбыстық талдау жаса.  (5 әріп, 5 дыбыс, 2 дауысты дыбыс, 3 дауыссыз дыбыс, 2 буын бар. К-дауыссыз, қатаң; і-дауысты, жіңішке; т- дауыссыз, қатаң; а-дауысты, жуан; п-дпауыссыз, қатаң.)

Ана тілі бойынша:

1. Даңғой сөзінің мағынасын ашатын сөзді ата. (мақтаншақ, менмен, тәкәппар)

2. «Атай» өлеңінің авторы кім? (Әнуарбек Дүйсенбиев)

3. Зақпы дегеніміз не?(Рогатка(балалардың ойын құралы))

4. Мұзафар Әлімбаев кім?(Қазақтың ұлы жазушысы, қоғам қайраткері, ғұлама ғалым.

Дүниетану  бойынша:

1. Түсбағар дегеніміз не? (көкжиек тұстарын анықтайтын арнаулы құрал)

2. Жеміс ағашынан мол өнім алу үшін кімдер еңбек етеді? (бағбаншы)

3. Теңіз  ортасында не бар? (ң әріпі)

4. Былғары неден жасалады? (мал терісінен)
 

Қорытынды:  Сайыс соңында жеңіске жеткен топтарды мақтау қағазымен марапатталды. Осыменен жарысымыз аяталды. Келесі кездескенше аман сау болыңыздар!