__________ Бюдюева М. Ч.
Приказ № _____ «___» _____2018 г.
Эрмек-куучынла колбулу иштер. Угары. Оос эрмек-куучынньпг амадузын, одор айалгазын ондооры. Уккан тексттен керекту jeтиpyни аайлаары, тексттин тос шуултезин japтaapы, сурактардын болужыла не керегинде айдылганын куучындаары. Куучындаары. Эрмек-куучыннын задачазы аайынча тилден керекту аргаларды талдаары. Эрмек-куучыннын диалог будумиле тузаланып билери. Куучынды баштап, joмoп, божодып, бойына улустын ajapyзына тартып билери. Уредунин задачазына келиштире оос монологло (jypan айдары, jeтиpy эдери, шууп айдары) тузаланып билери. Уредуде ле нокорлори ортозында куучындашканда, этикет ээжилерди тузаланары (jакшылажары, бурузын алынары, быйанын айдары, суракту баштанары, о.о). Орфоэпиянын ээжилерин буспай, унле анылап куучынданар. Кычырары. Кычырган текстти аайлаары. Керекту материалды (суракты) табарга талдап кычырары. Текстте бар jeтиpyни табары. Текстте jeтиpyге тайанып, куч эмес шуултелер чыгарары. Тексттеги jeтиpyни келиштире, бириктире айдып билери. Тексттин содержаниезин, тилинин анылузын, тургускан аайын шиндеери, ол керегинде бойынын сананганын айдары (jук таныжар, билзин деп некебес). Бичиири. Бичииринин ээжилерин буспай, чын, jaкшы бичиири. Уренген ээжилер аайынча кочурип бичиири, кычырганы аайынча бичиири. Уккан, кычырган тексттин содержаниезин толо эмезе талдап бичиири. Japaгaн темала (коргони аайынча, кычырган чумдемел аайынча, сюжетный jуруктар эмезе бир канча jypyк аайынча, jypyкчылapдын jуруктарынын репродукциязы аайынча, видеозапись аайынча ла о.о.) бойлоры jaaн эмес тексттер (сочинение) бичиири. Бичикке уредери Фонетика. Эрмек-куучыннын табыштары. Состо табыштардын тоозы ла ээчий турган аайы. Бир эмезе бир канча табыштарыла башкаланып турган состорди тундештирери. Состордин табыштарынын модельдерин тургузары. Состордин модельдерин тундештирери. Керекту модельге состор табары. Унду ле туйук, унгур ле тунгак туйук табыштарды ылгаштырары. Уйе. Сости уйелерге болиири. Согулта тушкен уйени табары. Согулта состордин учурын ылгаштырары. Графика. Табыш ла таныкты ылгаштырары: танык - табышты бичикте темдектеер темдек. Танмалыкла таныжары. Кычырары. Уйелеп кычырарына уредери. Уйелерле, буткул состорлокону уренчиктин эрмек-куучынынын кеми аайынча кычырары. Состорди, сосколбуларды, эрмектерди, кыска тексттерди коксине алып кычырары. Токтой тужер темдектерди унле анылап кычырары. Jaaн эмес тексттерди, улгерлерди чокым-japт кычырары. Бичиири. Бичиирине салынган некелтелерди будурери. Бичигенде, досконын, тетрадьтын бугинин кемин сезери. Jaaн ла кичинек таныктарды бичиири. Таныктарды, бир канча таныкты, уйелерди, состорди, эрмектерди гигиена некелтелерди буспай, бичиири. Айдылары ла бичилери башкаланбас состорди уредучинин кычырганы аайынча бичиири. Текстти чын кочурип бичииринин эбине таскадары. Бичикте бар графический аргаларды (состордин ортозында божоткон jepлepди, сости jолдон jолго кочуреринин темдегин) билери. Сос ло эрмек. Сос - уренер, шиндеер материал деп аайлаары. Состин учурын шиндеери. Сос ло эрмекти ылгаштырары. Эрмекле иштеери: состорди анылаар, турган аайын солыыр. Эрмекти айдар ун. Эрмектердин моделин тургузар. Чын бичиири (орфография). Чын бичииринин ээжилериле таныжары: - состорди башка бичиири; - эрмекти, ос аттарды jaaн таныктан баштап бичиири; - состорди уйелеп кочурери; - эрмектин учында токтой тужер темдектер. Эрмек-куучынды таскадары. Бойы кычырган, уккан текстти аайлаары. Бир канча jypyклa, ойындары керегинде, бойынын коргони аайынча, болушту состорго тайанып, jaaн эмес куучындар тургузары.
Систематический курс Фонетика ла орфоэпия. Унду ле туйук табыштарды ылгаштырары. Состо согулталу уйени табары. Унгур ле тунгак туйуктарды ылгаштырары. Эжерлу туйуктарды ылгаштырары. Сости уйелерге болиири. Унду табыш уйе будурери. Уйе согулта ла учур согулта (эрмектерде). Орус тилден кирген состордо бичилер таныктар. Унду табыштар кату ла jымжак болоры. Сости табыш-таныктарыла ылгаары (таныштырар, je билзин деп некебес). Узун унду табыштар. Элес унду табыштар. Э лее таныктар. Фонетика ла орфоэпия. Ýндÿ ле туйук табыштарды ылгаштырары. Сöстö согулталу уйени табары. Унгур ле тунгак туйуктарды ылгаштырары. Эжерлу туйуктарды ылгаштырары. Сöсти уйелерге болиири. Унду табыш уйе будурери. Уйе согулта ла учур согулта (эрмектерде). Орус тилден кирген состордо бичилер таныктар. Унду табыштар кату ла jымжак болоры. Сости табыш-таныктарла ылгаары (таныштырар). Узун унду табыштар.Элес унду табыштар.
Графика. Табыштар ла таныктарды ылгаштырары.Танмалыкты билери. Созликтерле, каталогло иштегенде, танмалыкты тузаланары.
Сöс. Состин лексика учуры. Сос не-немени адаары (номинатив учуры). Бир учурлу ла коп учурлу состор. Состин чике ле кочуре учуры. Синонимдер, антонимдер. Лексика ажыра эбире не-неме, ар-буткендеги кубулталар керегинде билерин теренжидери. Су-алтай ла оско тилден кирген состор. Синонимдердин, антонимдердин созлигиле иштеери. Омоним состор. Бузулбас сосколбулар.
Сöс, сöстин бÿдÿми. Состин учурлу болуктери: тазыл, кожулталар. Тазылы jаныс сöстöр. Бичикте тазылы jаныс сöстöрдин сöзлигиле иштеер. Кожулталар. Сöс бÿдÿрер ле сöс кубултар кожулталар. Сöстин тазылы токтогон тунгак туйук ÿнгÿр эжерине кöчöри.
Куучын-эрмектин бöлÿктери.
Адалгыш. Адалгыштын текши учуры ла сурактары. Öс лö текши адалгыштар. Адалгыш jаныс ла коп тоодо турары. Адалгыштар кубулткыштарла кубулары. Улантылу адалгышла эрмекте тузаланып билери. Мензинер адалгыштар.
Jарталгыш. Jарталгыштар предметтердин темдектерин коргузери: öнин, кемин, бÿдÿмин, амтамын, jерин, кылык-jанын ла о.ö. Эрмек-куучында jарталгыштардын учуры. Jарталгыш адалгышла колбожоры. Учуры jуук, удура учурлу jаталгыштар.
Тооломо. Предметтин турган тоозын ла ээчий турган тоозын кöргÿзер тооломолорло таныжары. Тооломолорды адалгыштарла колбоштырып, эрмектер тургузары.
Солума. Jÿзÿннин солумалары. Эрмек-куучында jаныс ла кöп тоодо турган адалгыштарды jÿзÿннин солумаларыла солуп билери.
Глагол. Глаголдын текши учуры: предметтердин эдилгелерин темдектеери. Глаголдын сурактары нени эдип jат? Нени этти? Нени эдер? Глаголдын öйлöри. Эрмек-куучында глаголдын учуры. Глагол ло адалгыштын колбожоры.
Кубулбас. Кубулбас. Кубулбастын текши учуры. Кубулбасты глаголло колбоштырып билери. Эрмек-куучында кубулбастардын учуры; эрмекте кубулбастардын учурын jартап билери. Тексттен кубулбастарды таап, кандый сöслö колбошконын jартаарга таскадар.
Эрмек. Эрмек — эрмек-куучыннын единицазы, онын учуры, темдектери: шÿÿлтени чыгара айдат, сöстöр бой-бойыла колбожот. Эрмектеги учур согулта. Эрмек, сосколбу.
Эрмекте состордин колбузы. Эрмек ле сöсколбу. Эрмекте сöстöр учурыла, кожулталардын болужыла колбожоры.
1. Россия коп тилдердин ла культуралардын орооны деп билип алары; тил — албаты бойын албаты деп сезеринин тозолгози деп билери.
2. Тил — албатынын национальный культуразы ла улус бой-бойыла куучындажар арга деп аайлаары; орус тил Россия Федерациянын эл-тергеелик тили, башка-башка ук албатылардын бой-бойыла куучындажар аргазы деп билери.
3. Оос ло бичиир jакшы эрмек-куучын кижинин текши культуразынын ла гражданский позициязынын коргузузи деп билери.
4. Алтай тилдин ээжи — некелтелериле (орфоэпиянын, лексиканын, грамматиканын, орфография, пунктуациянын), эрмек-куучыннын этикет ээжилериле танышкан кеминче тузаланып билери.
5. Куучыннын амадузын, задачаларын, тузаланар аргаларын ла айалгаларын ылгаштырып билер ле jаан эмес монолог эмезе текст тургусканда, коммуникатив задачага jединерге олорды тузаланар темигу берери.
6. Jастыра jок бичиш кижинин культуразынын база бир jаны деп ондоор ло бойынын тургускан эрмектеринин, текстин бичигенде, орфографиянын керекту ээжилериле тузаланып билери, токтой тужер темдектерин чын тургузары. Бичигенин шиндеп билери.
7. Тилдин единицаларыла иштеер уредулу иштин аайын билери, алган билгирлериле практический, коммуникатив задачалардын аайына чыгарга тузаланып билери.
8. Тилдин тос единицаларын ла темдектерин таныыр, олорды шиндеер, эрмек - куучыннын айалгазына келиштире тузаланып билери.
- табыштарды ла таныктарды ылгаштырары, сӧстӧрди ӱйелерге бӧлиири, чын айдары, сӧстиҥ согултазын чын тургузары;
- ӱренген сӧстӧрди, сӧсколбуларды, эрмектердиҥ кӧргӱзӱлерин тузаланып, диалогтор тургузары;
- тексттерди бӧлиири, бӧлӱктерге ат берери ле о.ӧ.
1. Ӱредӱчиниҥ, кожо ӱренип турган балдардыҥ табылу куучынын угар ла оҥдоор
2. Ӱренген лексический темаларын угар, керектердиҥ ээчий-деечий турганын оҥдоор
3. Лексический темалар аайынча берилген сурактарды угар, оҥдоор, каруу јандырар
4. Куучындагы табыштарды ылгаштырар
5. Уккан јаан эмес алтай эрмектерди орус тилге кӧчӱрер, орус эрмектерди алтай тилге кӧчӱрер
1. Ӱренген лексический темалар аайынча айалгалар тургузып, куучындаар
2. Алтай табыштарды чын айдар
3. Јыл туркунына ӱренип алган сӧстӧрин куучында тузаланар
4. Сӧстӧрдиҥ согултазын чын тургузып куучындаар
5. Ӱренген сӧстӧрин тузаланып, 2-3 эрмектеҥ куучын тургузар
6. Ӱренген лексический темалар аайынча бойы сурактар тургузар, сурактарга каруу берер
7. Куучындаза, алтай табыштарды чын айдар ([к], [т], [д], [б], [ј], [ҥ], [ӧ], [ӱ])
1. Јаан эмес тексттерди бӱткӱл сӧстӧрлӧ таҥынаҥ кычырар
2. Кычырганын оҥдоор
3. Кычырган текстте не керегинде айдылганын айдар
4. Тексттеги таныш эмес сӧстӧрди сӧзликтеҥ кӧрӧр
5. Јаан эмес текстти бойында кычырар
6. Сӧстӧрдиҥ согултазын чын тургузып, кычырар
7. Текстти рольдорло кычырар
8. Тыҥ кычырганда, алтай таныктарды чын айдып кычырар (к, т, д, б, ј, ҥ, ӧ, ӱ)
9. 3-4 јолдыктар эске ӱренип, кычырар
1. Ээжилерди билер
2. Алтай таныктарды чын бичиир
3. Предметтерди адаган сӧстӧрди чын бичиир
4. Ээжи аайынча керектӱ таныктарды бичиирин јартаар
5. Эрмектиҥ учында керектӱ токтой тӱжер темдектерди чын тургузар
6. Эрмекте кижиниҥ, сууныҥ, јерлердиҥ адын, мал-аштыҥ чолозын јаан таныктаҥ бичиирин билер
7. Алтай тилде сӧстиҥ бажында турбас таныктарга, элес айдылар ӱндӱ табыштарга
8. 10-20 сӧстӧҥ турган диктанттар, изложениелер бичиир
9. Лексический темалар аайынча сочинение-миниатюралар бичиир
1. Ӧткӧнин катап кӧрӧри. 2. Jылдыҥ öйлöри. 3. Кӱнниҥ аайы. 4. Мениҥ бош ӧйим. 5. Кижи. 6. Ӱренчиктиҥ кӱни, оныҥ су-кадыгы. 7. Школдо ло айылда. 8. Мени айландыра jер-телекей. 9. Айылдыҥ тындулары. 10. Алтай бичиичилер, jурукчылар. Алтай кӱӱлик ойноткылар. 11. Аҥдар. 12. Куштар.
| № урока | Тема урока | Требования к уровню подготовки учащихся (Урокто нени билип алары) | Дата по плану | Дата по факту |
| 1 | Табыштар ла таныктар (6ч.) Табыштар ла таныктар. | Тил ле эрмек-куучын jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билер - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; колбу тударынын эдилгези:- уроктордо ло jÿрÿмде диалог куучында туружары, öскö улустын эрмек-куучынын ондооры, бойынын санаа-шÿÿлтезин чыгара айдары. |
|
|
| 2 | Сос ле эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- таныш эмес материалды ÿренеринде кандый ÿзеери jетирÿ керек болорын темдектеери; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; колбу тударынын эдилгези:- уроктордо ло jÿрÿмде диалог куучында туружары, öскö улустын эрмек-куучынын ондооры, бойынын санаа-шÿÿлтезин чыгара айдары. |
|
|
| 3 | Кем? Не? деп сурак-тарга каруу берип турган состор | ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; колбу тударынын эдилгези:- уроктордо ло jÿрÿмде диалог куучында туружары, öскö улустын эрмек-куучынын ондооры, бойынын санаа-шÿÿлтезин чыгара айдары. |
|
|
| 4 | Кандый? деп сура-ктарга каруу берип турган состор | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; |
|
|
| 5 | Нени эдет? нени эткен? нени эдер? деп сурак-тарга каруу берип турган состор | jаны билгирлер алар эдилге:- таныш эмес материалды ÿренеринде кандый ÿзеери jетирÿ керек болорын темдектеери; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- бойынын билезин, тöрööн-туугандарын сÿÿп, тооп jÿрери, Тöрöлин, албатызын тооры, öскö калыктарды тооры; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 6 | Сос ле эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; |
|
|
| 7 | Алтай таныктар ла табыштар (12ч) Алтай таныктар ла табыштар | Нении билип алар: таныжып билер; Неге таскаар: алтай таныктарлу сӧтӧрди чын айдарга ла бичиирге таскаар. |
|
|
| 8 | Кату ла ϳымжак ӱндӱлер | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 9 | Туйук табыштар | - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 10 | Тунгак туйуктар | - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 11 | Ӱнгӱр туйуктар | - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 12 | Су-алтай табыштар | Нени билер: [Ö],[ö] ]-таныктар ла табыштар билип алар Неге таскаар: алтай таныктарлу сӧтӧрди чын айдарга ла бичиирге таскаар. |
|
|
| 13 | К, т, б табыштардыҥ айдылары | Нени билер: [ҥ] -таныктар ла табыштар билип алар Неге таскаар: алтай таныктарлу сӧтӧрди чын айдарга ла бичиирге таскаар. |
|
|
| 14 | Э (е) таныктар | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; |
|
|
| 15 | Су-алтай сӧстӧрдӧ ϳок таныктар ла табыштар | Нени билер: [Ӱ], [ÿ] -таныктар ла табыштар билип алар Неге таскаар: алтай таныктарлу сӧтӧрди чын айдарга ла бичиирге таскаар. |
|
|
| 16 | Алтай таныктар ла табыштар | Нени билер: [J], [j]--таныктар ла табыштар билип алар Неге таскаар: алтай таныктарлу сӧтӧрди чын айдарга ла бичиирге таскаар. |
|
|
| 17 | Узун ӱндӱ табыштар | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 18 | Элес ӱндӱлер | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 19 | Состин будуми (14ч) Состин будуми | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 20 | Состин тазылы ла кожултазы | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; |
|
|
| 21 | Орус тилден кирген состордин кожулталары | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; |
|
|
| 22 | Кожулталардын будуми | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 23 | Ченелте иш | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 24 | Jастыраларла иш. Состин будуми | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 25 | Отконин катап корори | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 26 | Состин кожулталарын чын бичиири | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 27 | Кожулталардын чын бичилери | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 28 | Кожулталардын чын бичилери |
|
|
|
| 29 | Состин кожулталарын чын бичиири |
|
|
|
| 30 | Табылу эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 31 | Кожулталардын бичилери ле эрмектин будумдери |
|
|
|
| 32 | Ээчий тоозын коргузер тооломолор | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 33 | Эрмек (10) Эрмектин будумдери | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; - таныш эмес материалла иштеерин пландаары; ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; |
|
|
| 34 | Эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿренчиктин аргаларын ачар jарамыкту айалга тöзööри; - сананып билерине, сананарынын операцияларына, логиказын темиктирерин jаантайын теренжидер; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿ ижинин планын тургузары; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 35 | Эрмектин тос члендери | Jетиру эдер ле суракту эрмектер ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- бойынын билезин, тöрööн-туугандарын сÿÿп, тооп jÿрери, Тöрöлин, албатызын тооры, öскö калыктарды тооры; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 36 | Эрмектин тос члендери | jаны билгирлер алар эдилге:- jетирÿ — информацияла иштеп билерин, башка-башка источниктерден jетируни канайда бедреп табарын таскадар; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; |
|
|
| 37 | Эрмектин эчени члендери | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп |
|
|
| 38 | Эрмектин тос ле эчени члендери бичилери | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп |
|
|
| 39 | Эрмектин укташ члендери | jаны билгирлер алар эдилге:- jетирÿ — информацияла иштеп билерин, башка-башка источниктерден jетируни канайда бедреп табарын таскадар; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; - öскö улус санаа-шÿÿлтезин чыгара айтканын тоомjылу угарына ÿренери; |
|
|
| 40 | Эрмектин укташ члендери | jаны билгирлер алар эдилге:- экÿлеп, öмöлö, алдынан бойы, проектле иштегенинин чындыйы ла турултазы бийик болорын баалар; бойын башкарынар эдилге:- амадуга jедер jолды, ол jолдо туштап турган уур-кÿчтерди öдöрин, курч сурактардын аайы-бажына чыгарына ÿренер; |
|
|
| 41 | Эрмектин тос ле эчени члендери бичилери | jаны билгирлер алар эдилге:- jетирÿ — информацияла иштеп билерин, башка-башка источниктерден jетируни канайда бедреп табарын таскадар; ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; - öскö улус санаа-шÿÿлтезин чыгара айтканын тоомjылу угарына ÿренери; |
|
|
| 42 | Ченелте иш. | колбу тударынын эдилгези:- кожо куучындажып турган кижини угуп билерин, оныла jöптöжöрин, бойынын санаа-шÿÿлтезин jöмööрине кычырары; - ÿредÿ диалогто бойын тудунарынын ээжилерин бÿдÿрери; |
|
|
| 43 | Адалгыш (11) Адалгыш. Jастыраларла иш. | jаны билгирлер алар эдилге:- экÿлеп, öмöлö, алдынан бойы, проектле иштегенинин чындыйы ла турултазы бийик болорын баалар; бойын башкарынар эдилге:- амадуга jедер jолды, ол jолдо туштап турган уур-кÿчтерди öдöрин, курч сурактардын аайы-бажына чыгарына ÿренер; |
|
|
| 44 | Адалгыштын тоозы | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- бойынын билезин, тöрööн-туугандарын сÿÿп, тооп jÿрери, Тöрöлин, албатызын тооры, öскö калыктарды тооры; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; jаны билгирлер алар эдилге:- таныш эмес материалды ÿренеринде кандый ÿзеери jетирÿ керек болорын темдектеери; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿ ижинин планын тургузары; |
|
|
| 45 | Адалгыш кубулткыштарла кубулары | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- ижинин турултазын баалаганы объективный болоры; бойын башкарынар эдилге:- урокто уреду иштин амадузын тургузып билери; |
|
|
| 46 | Тозоочи кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- кожо куучындажып турган кижини угуп билерин, оныла jöптöжöрин, бойынын санаа-шÿÿлтезин jöмööрине кычырары; - ÿредÿ диалогто бойын тудунарынын ээжилерин бÿдÿрери; |
|
|
| 47 | Энчилеечи кубулткыш | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; |
|
|
| 48 | Береечи кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 49 | Костоочи кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 50 | Омолоочи кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 51 | Јерлеечи кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 52 | Чыгытту кубулткыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; -бойынын айтканына ширтÿлÿ (критичный) болоры; бойын башкарынар эдилге:- пландап, ченеп ле темдек тургузып билери; |
|
|
| 53 | Солума (13ч) Тозоочи ле энчилеечи кубулткышта солумалар | колбу тударынын эдилгези: - блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; бойын башкарынар эдилге:- амадуга jедер jолды, ол jолдо туштап турган уур-кÿчтерди öдöрин, курч сурактардын аайы-бажына чыгарына ÿренер; |
|
|
| 54 | Береечи кубулткышта солумалар | колбу тударынын эдилгези: - блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; бойын башкарынар эдилге:- амадуга jедер jолды, ол jолдо туштап турган уур-кÿчтерди öдöрин, курч сурактардын аайы-бажына чыгарына ÿренер; |
|
|
| 55 | Костоочи кубулткышта солумалар | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 56 | Омолоочи кубулткышта солумалар | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 57 | Јерлеечи ле чыгытту кубулткышта солумалар | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 58 | Кубулткышта солумалар | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 59 | Солума | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 60 | Јӱзӱнниҥ солумалары | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 61 | Јаҥыс тоодо турган солумалар | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 62 | Кӧп тоодо турган солумалар | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 63 | Солумалардыҥ бичилери | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 64 | Солумалардыҥ эрмекте учуры | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 65 | Јӱзӱнниҥ солумалары кубулткыштарла кубулары | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 66 | Јарталгыш (9ч) | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿренчиктин аргаларын ачар jарамыкту айалга тöзööри; - сананып билерине, сананарынын операцияларына, логиказын темиктирерин jаантайын теренжидер; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿ ижинин планын тургузары; |
|
|
| 67 | Јарталгыштар кубулбай турары | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿренчиктин аргаларын ачар jарамыкту айалга тöзööри; - сананып билерине, сананарынын операцияларына, логиказын темиктирерин jаантайын теренжидер; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿ ижинин планын тургузары; |
|
|
| 68 | Јарталгыштын сурактары | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿренчиктин аргаларын ачар jарамыкту айалга тöзööри; - сананып билерине, сананарынын операцияларына, логиказын темиктирерин jаантайын теренжидер; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿ ижинин планын тургузары; |
|
|
| 69 | Относительный ϳарталгыш | ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 70 | Качественный ϳарталгыш | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 71 | Јарталгыштардыҥ бичилери | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- алдынан бойына ÿредÿ кандый учурлузын, билбезин билерине амадаары, ÿредÿзинин jолын (маршрудын) талдаары; колбу тударынын эдилгези:- группала иштеп, бой-бойыла jöптöжип билери. Öмö — jöмö иш неге экелерин озолодо шÿÿри; |
|
|
| 72 | Јарталгыштардыҥ бичилери | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 73 | Јарталгыш | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; |
|
|
| 74 | Ченелте диктант | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 75 | Глагол (9) Глагол | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; |
|
|
| 76 | Тургуза ойдин глаголы | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 77 | Келер ойдин глаголы | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; |
|
|
| 78 | Откон ойдин глаголы | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 79 | Глаголдын ойлори | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 80 | Глаголдыҥ эрмекте учуры | ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- эбире телекей ар-бÿткенле, албатыларла,олордын культураларыла, кудай jаныла бирлик колбуда турганын айлаар кöрÿмдÿ болоры; |
|
|
| 81 | Глагол | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; |
|
|
| 82 | Глагол | колбу тударынын эдилгези:- уредуде ле jурумде учураган айалгаларда бойынын санаа- шÿÿлтезин оосло до, бичип те айдары; |
|
|
| 83 | Тооломо (8) Тооломо | Нени билип алар: 100-ке jетире тоолоп билер. Неге таскаар: Тоолорды jарт –чокым кычырып, оосло тоолоп, бичиирге таскаары. Тоолорды эрмек –куучында тузаланарга таскаар. |
|
|
| 84 | Тооломо | ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; |
|
|
| 85 | Тооломо | ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; |
|
|
| 86 | Тооломо | ÿренчиктин кöгÿс - кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- улусты аайлаар, тоор, ачык-jарык, киленкей кÿÿн таскадар; |
|
|
| 87 | Тооломо | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 88 | Тооломонын бичилери | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 89 | Jартамал, беседа, диалог-расспрос, монолог-рассуждение, бичиири | jаны билгирлер алар эдилге:- ÿредÿ бичикте бойы аайланып билери; - бÿткÿл бöлÿкти öтсö, кандый билгирлер аларын билери, нени билбезин темдектеери; |
|
|
| 90 | Тооломо | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 91 | Эрмек (9) Кениткен эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 92 | Кенитпеген эрмек | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 93 | Ченелте иш | бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 94 | Эрмек | бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 95 | Эрмектин колбузы | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 96 | Ченелте диктант | бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 97 | Jастыраларла иш | бойын башкарынар эдилге:- бÿдÿретен иштин амадузынан улам иштеер jерин бойы белетеп билери; колбу тударынын эдилгези:- блааш-тартышту куучында бойынын шÿÿлтезин бÿдÿмjилеп билери; |
|
|
| 98 | Эрмекте сӧстӧрдиҥ колбузы | jаны билгирлер алар эдилге:- башка-башка бÿдÿмдÿ jетирулерден (текст, таблица, схема, экспонат, модель) керектÿзин табары; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 99 | Эрмекте состин турар аайы | Jетиру эдер ле суракту эрмектер ÿренчиктин кöгÿс- кöрÿмиле, öзÿмиле колбулу:- бойынын билезин, тöрööн-туугандарын сÿÿп, тооп jÿрери, Тöрöлин, албатызын тооры, öскö калыктарды тооры; бойын башкарынар эдилге:- ÿредÿде бÿдÿрер иштердин учурын ла керектÿзин ондоп бÿдÿрери; |
|
|
| 100 | Отконин катап корори | бойын башкарынар эдилге:- урокто уреду иштин амадузын тургузып билери; |
|
|
| 101-102 | Отконин катап корори | бойын башкарынар эдилге:- урокто уреду иштин амадузын тургузып билери; |
|
|
Берилген программа мындый уреду-пособиеге тайанган: 1. Алтай тил. 3 класс.: текши уредулу тозомолдорго уреду пособие. – Алтайский язык: учебное пособие для общеобразовательных организаций. – Горно-Алтайск, 2017. Тургузаачы-авторлор Е. В. Бадакина,
Н. В. Саламова. 2. Алтай тилле иштеер тетрадь. 3 класс. Е. В. Бадакина Горно-Алтайск, 2014. 3. Алтай тилдин урокторын ӧткӱрери аайынча методикалык ууламjылар. 3 класс. Е. В. Бадакина, Н. В. Саламова Горно-Алтайск, 2018.
