Мағынаны тану | Мұғалім: Иә, оқушылар жаңа ғана сіздер адам баласының өзін қоршаған ортаға, табиғатқа жасаған қиянат ісіне куә болдыңыздар. Айналадағы қоршаған ортаның әсері адам денсаулығын нығайтып, еңбекке деген ынтасын арттырады, ағзаның үйлесімді дамуына мүмкіндік туғызып, бос уақытты жан-жақты тиімді пайдалануға ықпал жасайды. Адам – табиғат пен Жер – ананың төл перзенті. Табиғат – тіршілік көзі, сондықтан да табиғи заңдылықтарды қатаң сақтау керек. Осы тақырыпта Қадыр Мырза Әлі: Табиғаттан бабамыз ала берген секілді Дархандықты қазаққа дала берген секілді Еркелікті, ерікті желден алған секілді Мөлдірлікті көгілдір көлден алған секілді, – деп жырлаған. Бүкіл тіршілік атаулының ұясы және аяулы бесігі, құтты қонысы мен мекені – табиғат. Бүгінгі «Таза болса табиғат, Аман болар адамзат» атты тәрбие сағаты осы тақырыпта өрбімек. Табиғатты гүлдендіретін де, күлге айналдыратын да – адам. Жер бетінде мейірімді адамдар да, небір зұлым адамдар да өмір сүреді. Дегенмен, жомарт Жер – анамыз олардың барлығын бірдей көріп, аялы алақанымен аялап, тіршілік нәрін сыйлайды. Жер-ана мен өз анаң егіз екен Мейірімдері мейлінше теңіз екен Анам туды, жер-ана жетілдірді Осыны өзім өмірге негіз етем. Еліміз басынан кешіріп отырған, адам қолымен жасалған мына көріністерге көз салайық(Экраннан экологиялық апатты аймақтар суреттері көрсетіледі) Оқушылар! Мінекей, туғанжеріміздің-атамекеніміздіңаяныштыхалінкөрдіңіздер. Бірақ, «Адамдардыңтабиғатсызкүніжоқ, оны айтартабиғаттыңтіліжоқ» демекші, бізЖер-Анамызды, оныңбайлықтарынсақтапқалуымызкерек. Құрметтіоқушылар! Болашақтаэкологиямыздыжақсартып, туғанжеріміздіңтабиғатынсақтапқалуүшінқандайшараларатқарылыпжатыр?Жойылып кету қаупітөніптұрғанөсімдіктер мен жануарларқызылкітапқаенгізілді. Олардысақтапқалуүшінарнайықорықтарұйымдастырылды. Семей полигонындасынақтаржүргізутоқтатылды Арал теңізінсақтапқалуүшінбарлықелдердіңғалымдарыізденуде. Жасыл ел бағдарламасыбойыншажасылжелек саны көбейтілуде Мұғалім: Өтедұрыс, оқушылар! Соңғыжылдарыеліміздетабиғаттықорғаушараларынакөңілбөлініп, әраймақтыңтабиғиерекшелігінсақтапқалуғаүлкенмәнберілуде. 1997ж. 15 шілдеде «Қоршағанортанықорғау» туралы, 1997ж. 6 тамызда «Ерекшеқорғалатынтабиғиаумақтар» туралызаңдарқабылдандыжәне оны жүзегеасырудакөптегенжұмыстаржүргізілуде. Олайболса, оқушыларқызылкітап, қазақстанқорықтарытуралыөздеріңдітыңдасақ: 1 – оқушы: Адам баласы жануарлар мен өсімдіктер туралы мәліметтерді, ғылыми фактілерді саралай келіп, ендігі жерде оларды қорғау қажеттігі туралы ойлана бастады. Кейбір өркениетті елдерде жануарлар, өсімдіктер, орман, өзен, көлдерді қорғау туралы мемлекеттік деңгейде құжаттар қабылдана бастады. Халықаралық «Қара кітаптың» тізімі жасалды. Оған жер бетінен біржола жойылып кеткен аңдар мен құстар енгізілді. 1963 жылы Халықаралық «Қызыл кітаптың» алғашқы басылымы, одан соң 1966-1975 жылдар аралығында 5 томы жарық көрді. 1978 жылы КСРО-ның «Қызыл кітабы» шықты. Қазақстанның «Қызыл кітабы» содан бері 1978, 1981, 1991 жылы, 1996 жылы өңделіп қайта басылып көпшілікке ұсынылды.Қызыл кітапқа өсімдіктердің 506 түрі, жануарлардың 125 түрі енгізіліп, оларды аулаған немесе зиян келтірген жағдайда жауапқа тартылады. 2 – оқушы: Қызыл кітапқа енгізілген аң-құстарды қорғау үшін арнайы қорықтар ұйымдастырылған. Қорықтарда қорықшылар жұмыс істейді. Қазақстанда «Наурызым», «Алакөл», «Ақсу-жабағылы», «Қорғалжың», «Үстірт», «Алматы», «Барсакелмес», «Марқакөл», «Батыс Алтай», «Қаратау» сияқты нақты 10 қорық жұмыс істейді. Қорықтардың басты мақсаты – табиғи ландшафтылар эталонын мұндағы тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен коса сақтау, табиғат кешендерінің табиғи даму заңдылықтарын анықтау. |