Қазақ тілі 2-сынып "Я әріпінің жазылуы" (2сағат)

Пәні:

Қазақ тілі.

Сыныбы:

2-сынып

Уақыты:

28.09.16.

Тақырыбы

Я әріпінің жазылуы

Мақсаты:

а) ақпараттық

ә) коммуникативтік

б) проблеманы шешу

Ақпарат көздері арқылы «Я әріпінің жазылуы» туралы ақпаратты толықтыру. .

Ауызша және жазбаша тілді, я әріпінің жазылуы туралы жаттығулар орындау, оларды ажырата білуді қалыптастыру.

Тақырып бойынша алған білімді өмірде қолдана білуге дағдыландыру.

Сабақтың түрі:

Жаңа материалды меңгерту

Сабақта қолданылатын технологиялар:

Дамытушылық, ынтымақтастық, АКТ, СТО.

Сабақтың әдісі:

Түсіндірмелі, көрнекілік, сұрақ- жауап, «кубизм»

Пәнаралық байланыс:

Әдебиеттік оқу 2-сынып, математика, музыка

Оқыту құралдары:

Оқулық, тақта, компьтер, проектор.

Сабақтың барысы:

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

I.Ұйымдастыру бөлімі

Психологиялық дайындық.

Сәлметсіндер ме оқушылар?

Кім кезекші?

Сыныпта кімдер жоқ?

Күндей жадырап,

Айдай арайлап,

Жұлдыздай жарқырап,

Судай таза, мөлдір қөңілмен

Сабағымызды бастаймыз!

Оқушылар мұғалімнің қойған сұрақтарына жауап береді.

Күндей жадырап,

Айдай арайлап,

Жұлдыздай жарқырап,

Судай таза, мөлдір қөңілмен

Сабағымызды бастаймыз!

Оқушымен мұғалім арасынды қарым қатынас орнады.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа материалды меңгертуге дайындық.

ҮІ.Жаңа материалды меңгерту.

Ү.Жаңа материалды бекіту. (мұғалім басшылығымен)

ҮІ.Жаңа материалды бекіту. (Өз бетімен)

ҮІІ.Үй тапсырмасы.

ҮІІІ.Қорытынды. Бағалау,

Дәптерлерін жинап алады.

1-тапсырма. Сөзжұмбақты суретке қарап шеш. Берілген сөздерге сөйлем құрап айт.

2 1

4 3

2-тапсырма. Төртбұрыш ішіндегі әріптерді ретімен құрастырғанда сөздер оқуға болады. Қане, оқып көрейік.

3-тапсырма. Әріп жұмбақты шеш.

1.Қоянда бар,
Қайыңда жок.
Қиярда бар,
Қиында жоқ.

2.Дария да бар.

Дариға да жоқ.

Бояу да бар,

Қалам да жоқ

3.Арықта бар,

Сезімде жоқ.

Балықта бар,

Теңізде жоқ.  

4.Мысыкта бар,

Күшекте жок.

Ыдыста бар,

Алмада жок. (Ы)

Бүгінгі тақырыбымыз «Я әрпінің жазылуы» Барлығымыз оқулықтағы 1–жаттығуға назар аударамыз. Сөздерді оқып, буынға бөліп жаз.

Зиян, қиял, сия, жария, Сәния, қияр, тақия, Дания.

Я әрпі қандай әріптен кейін жазылған? Осы сөздерде қанша дыбыс, қанша әріп бар.

2- жаттығуды қараймыз. И әрпінен кейін қандай дыбыс естіледі? Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып жаз.

Дәри..., Әли..., Бақти...р, Қи...лбек, Ғали...

И әрпінен кейін қандай әріп жаздың?

Адам аттарын қатыстырып сөйлем құрастырып жаз.

Сөздердегі и әрпінен кейін а естілгенімен, я жазылады: Жания, мия, пияз, қияр.

3-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп, түсініп оқы.

Ақ мамам

Өзің саған м...ят күн,

Сен деп таңым жиі атты.

Ақ мамамның айқайы

Айналайын с...яқты.

Ә.Дүйсенбиев.

Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, өлеңді көшіріп жаз. Я әрпінің алдынан келген әріптің астын сыз. Ол қандай дыбыс? Бұл өлеңнің әнін білесің бе? Ана туралы қандай ән білесің?

«Мият» сөзінің мағынасын іздестіріп көр.

5-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, көшіріп жаз.

Өтірік өлең

Мая- мая мияны

Жалғыз маса жияды.

Сауыт- сауыт сияны

Тауық тауып құяды.

Т.Елеусізұлы.

Қосарлы дыбыстың орнына жазылған я әрпі бар сөздерді тап. И әрпінен кейін келген я дыбысы қалай естіледі? Осындай сөздерге мысал келтір.

1-тапсырма. Ребусты шеш. Ребусты шешкен кезде, мақалдың бірінші бөлігін табылыды, екінші бөлігін жалғастыр. Я әрпі кездескен сөзді тап. Мақалдың мағынасын түсіндір.

2-тапсырма. «Кубизм» әдісі. Сұрақтарға жауап бер.
1. Я қандай дыбыс?
2. Сыныпта есімдерінде я әрпі бар оқушылардың есімін ата.
3. Тақия деген сөзде неше әріп, неше дыбыс бар?
4. Я әрпі қандай дыбыстардың орнына жазылады?
5. Йа естілгенімен жазыла ма?
6. И дыбысы қандай дыбыс?

Үй тапсырмасын күнделіктерімізге жазып аламыз. 4-жаттығу. Жақшаны ашып тиісті сөздерді қойып, жазу.

Сабаққа жақсы қатысқан оқушылырды жұлдызша -5, төртбұрыш-4, үшбұрыш-3 бағалаймын. Сабақ аяқталды.

Үй жұмысы дәптерлін жинап береді.

Біздің күнделікті ішіп-жейтін тағамдарымызда пияз кеңінен қолданылады.

Қияр -асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық көкөніс дақылы.

Қариясы бар үйдің, қазынасы бар.

Тақия – ерлердің жеңіл бас киімі.

2-тапсырма.

3-тапсырма.

Қоянда бар,
Қайыңда жок.
Қиярда бар,
Қиында жоқ. (Я)

Дария да бар.

Дариға да жоқ.

Бояу да бар,

Қалам да жоқ (Я)

Арықта бар,

Сезімде жоқ.

Балықта бар,

Теңізде жоқ.   (А)

Мысыкта бар,

Күшекте жок.

Ыдыста бар,

Алмада жок. (Ы)

1–жаттығу.

Зи-ян (4әріп, 5дыбыс),

қи-ял(4әріп, 5дыбыс),

си-я,(3әріп, 4дыбыс),

жа-ри-я(5әріп, 6дыбыс),

Сә-ни-я(5әріп, 6дыбыс),

қи-яр(4әріп, 5дыбыс),

та-қи-я(5әріп, 6дыбыс),

Да-ни-я(5 6)

2- жаттығу.

Дәрия, Әлия, Бақтияр, Қиялбек, Ғалия.

И әрпінен кейін я әрпін жаздым.

Дәрия мен Әлия бөлмелерінде сабақ оқып, бір біріне көмектесіп отыр. Бақтияр мен Қиялбек аула сыртында доп қуып ойнап жүр.

Ғалия кішкентай болса да, анасына үй жинасуға көмектесті.

3-жаттығу.

Ақ мамам

Өзің саған мият күн,

Сен деп таңым жиі атты.

Ақ мамамның айқайы

Айналайын сияқты.

Ә.Дүйсенбиев.

И дауысты дыбыс

Мият – араб сөзінен шыққан. Көмекші, қамқоршы, жәрдемші деген мағына береді. 

5-жаттығу.

Өтірік өлең

Мая- мая мияны

Жалғыз маса жияды.

Сауыт- сауыт сияны

Тауық тауып құяды.

Т.Елеусізұлы.

а дыбысы естіледі. Қияр, қария, пияз, Даниял т.б.

1-тапсырма.

Қоянды қамыс өлтіреді,

Жігітті намыс өлтіреді.

Қоянды қамыс өлтіреді деген қоян өте қорқақ сондықтан айтқан болар. (ауыспалы мағына)

Ер жігіт намысшыл келеді, сондықтан оны намысы өлтіреді.

2-тапсырма. «Кубизм» әдісі.

Қосарлы дауысты дыбыс.

Аяна, даниял, данияр, дария.

Бес әріп, алты дыбыс бар.

Йа

Жоқ жазылмайды.

Дауысты дыбыс.

Үйге тапсырма: 4-жаттығу. Жақшаны ашып тиісті сөздерді қойып, жазу.

Оқушылар бағаларын қойдырады.

Жұлдызша -5, төртбұрыш-4, үшбұрыш-3 бағалар алады.

Үйден орындалған жұмыстың нәтижесін көреді.

Оқушылар сөзжұмбақты суретке қарап шешеді, сөздерге сөйлемдер құрап айтады.

Оқушылар бұл тапсырмада төртбұрыш ішіндегі әріптерді ретімен құрастырып, сызықтар арқылы қосады, шыққан сөздерді оқиды.

Оқущылар бұл тапсырмада әріпті жұмбақтарды шешеді.

Алғашқы жаттығуда оқушылар сөздерді оқиды, буынға бөледі, көшіріп жазады, жаттығу соңындағы сұрақтарға жауап береді.

Келесі жаттығуда оқушылар көп нүктенің орнына тиімті әріпті қойды, көшіріп жазды. Сұрақтарға жауап берді, адам аттарын қатыстырып сөйлемдер құрады.

Бұл жаттығуды ережені естеріне түсіре отырып, өлеңді мәнерлеп оқиды, көп нүктенің орнына тиісті әріпті қояды, өлеңді көшіріп жазады, қойылған сұрақтарға жауап береді.

Жаттығуда өлеңді мәнерлеп оқиды, көшіріп жазады, қосарлы дыбыстың орнына жазылған я әрпі бар сөздерді табады, қойылған сұрақтарға жауап береді.

Бекіту тапсырмасында Ребусты шешеді, ребусты шешкен кезде мақалдың бірінші бөлігін табады, екінші бөлігін жалғастырады. Я әрпі кездескен сөзді айтады, мақалдың мағынасын түсіндіреді.

Келесі тапсырмада бүгінгі сабақ бойынша алған білімдерін «кубизм» әдісі бойынша қорытындылайды, сұрақтарға жауап береді.

Үй тапсырмасын түгелдей жазып алады.

Сабақ өз мақсатына жетті. Сабақ аяқталды.