Алматы облысы
Жамбыл ауданы
?азыбек бек бекетіндегі орта мектеп
?аза? тілі ж?не ?дебиет п?н м??алімі
Мирманова Салтанат Идрисовна
Шебер сынып мазм?ны
Саба? та?ырыбы
№ 46 27. 02. 15 ж 10-сынып Ш. ??дайберді?лы шы?армашылы?ы
Саба?ты? ма?саты
Білімділік: О?ушыларды? Ш?к?рім ??дайберді?лы туралы білімдерін тексеру,дамыту; а?ын ?ле?деріні? идеясын ашу, рухани-адамгершілік ?а?идаларымен танысу,?ле?дерін на?ышына келтіре о?и отырып,негізгі т?йінді таба білуге да?дыландыру; Ш?к?рім лирикасы мен Абай ?ле?деріні? ?ндестігін тануда о?ушыларды ?зіндік ой ?орыту?а ба?ыттау.
Т?рбиелік: Ш?к?рімні? ?ле?дері ар?ылы о?ушыларды? рухани байлы?ын, адамгершілік ?асиеттерін ?алыптастырып, жаман мінезден аула? болу,адами сезімді ?астерлеу, с?йіспеншілік,ішкі рухани тазалы??а ?йрету.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ?о?ам?а деген ?зіндік к?з?арасыны? ?алыптасуына ы?пал ету, ?з ойларын еркін,на?ты жеткізе білуге баулу, тіл байлы?тарын шы?дау, ?зін-?зі дамыту,коммуникативтік,о?у-танымды? ??зіреттіліктерін дамыту.
Саба?ты? т?рі
Іздену, зерттеу саба?ы
Сілтеме
- М??алімге арнал?ан н?с?аулы?
- О?ыту ?дістемесі
- «?аза? ?дебиеті» 10-сынып «Мектеп» баспасы
К?рнекілігі
Маркер, постер
Саба?ты? ?діс-т?сілі
Интерактивті (с?ра?-жауап, пікірлесу, тал?ылау,зерттеу), СТО (Венн диаграммасы, топтастыру
П?наралы? байланыс
Тарих ж?не ?мірмен байланыс
Кезе?дер
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушыны? іс-?рекеті
?йымдастыру
С?лемдесу. Саба? ма?сатымен таныстыру. О?ушыларды т?гендеп, саба??а дайынды?ын тексеру. Топтар?а б?лу Ітоп:А?ындар ІІ топ:Зерттеушілер ІІІ топ:Білімділер
Т?лім с?ті:
?рбір адам?
?рбір саба??
?рбір ісі??
?рбір с?зі??
. Топтар?а б?лу Ітоп:А?ындар ІІ топ:Зерттеушілер ІІІ топ:Білімділер
Т?лім с?ті:
?рбір адам? Туысым, досым, ж?ра?ат
?рбір саба?? ?йрену, ??у, ?ла?ат
?рбір ісі?? Тірлік, тірек, адамды?
?рбір с?зі?? Шынды?, бірлік, адалды?
Білу
Балалар, біз б?гін Ш?к?рім ??дайберді?лы ?мірі мен шы?армашылы?ы бойынша о?ып білгендерімізді орта?а салып, жина?тап,?орытындылау?а тырысамыз.
Жарты ?асырдан астам еріксіз ?зілістен со? халы? алдына ?айта шы??ан т?л?аларымызды? бірі- Ш?к?рімні? ?аза? хал?ыны? рухани м?дениетіні? тарихында алатын орны ерекше. Ш?к?рім-?аза? ?дебиетін жа?а белеске к?терген, ?аза? хал?ыны? к?ркемдік ойыны? ?здік ?лгілерін ту?ыз?ан, ?аза? ?ле?ін т?рлендіре т?скен кеме?гер а?ын еді.
?ытымыр, ?илы заманда о??а ?ш?ан а?ын есімі халы? санасынан аласталма? болды. Біра?.?зі ?лсе де аты ?шпейді. Осы ретте Абай атамызды? «?лді деуге бола ма, ойла?даршы,?лмейт??ын артына с?з ?алдыр?ан»,-деген ?ле? жолдары ойымыз?а оралады. ?лы а?ын ?лсе де,?рпа?ына ?ибрат етіп ?алдыр?ан м?расы бар.Ол м?раны са?тау, одан т?рбие алу бізді? міндетіміз.?й тапсырмасын с?рау.
С?ра?тар ар?ылы ?й тапсырмасын жина?тау
«Ой ?оз?ау». «Ш?к?рім кім?
«Адам болып тудым, адам атымды а?тайын, к?п ?шін, халы? ?шін, келешек ?рпа? ?шін е?бек етейін..
?й тапсырмасын с?рау.
Ш. ??дайберді ?лы ?ай жылы ?ай жерде д?ниеге келген?
21)1858жылы 24 шілдеде Шы?ыс ?аза?стан облысыны? Абай ауданында?ыШы??ыстау б?ктерінде д?ниеге келген. 1931 жылы 2 ?азанда ГПУ жендеттері ?олынан ?аза табады.
Аса к?рнекті а?ын, жазушы, аудармашы, композитор,тарихшы ж?не философ
Т?сіну
Шы?армалары бойынша «Ассоциациялы? айма?» кестесі
Ма?ынаны ашу «Ойлан,тап».М??алім с?зі: Ш?к?рім ?ле?деріні? та?ырып ау?ымы ?те ке?.Соны? ішінде ойып орын алар та?ырып-рухани –адамгершілік м?селесіне ?атысты ойлары.Ш?к?рім ар-?ятты жо?ары ?ояды.Та?та?а назар аудары?дар.Санда жасырын?ан с?ра?тар?а жауап бері?дер
Ш?к?рім шы?армаларын топтар?а б?леді (?ле?дері, ?ндері, ??гімелері, зерттеулері)
І топ. ?згеге жа?сылы? жасау, мейірімді болу идеясы Ш?к?рім поэзиясында ?алайша орын ал?ан?
ІІ топ. Адам ?міріні? м?ні неде? Адам баласыны? борышы не?
ІІІ топ. Ш?к?рімні? уа?ыз,а?ыл-ке?ес,насихат т?рінде жаз?ан ?андай ?ле?дері бар? Ынсап,рахым,ар-?ят.сабыр,са?ты? туралы а?ын не дейді?М?нерлеп, жат?а аласы? ба?
ІV. Ш?к?рім лирикасыны? к?ркемдік тіл ерекшелігі. А?ын ?ле?дерін ?уаттандырып,н?рландырып т?р?ан ?андай к?ркемдегіш ??ралдарды? т?рлері кездеседі?
Сергіту с?тін орындату
«?ызыл ?рік» ?ніне сергіту с?тін жасайды.
?олдану
А?ынны? ?ле?дерінен ?зінді о?иды.
І топ
Кел/,жа/стар/,біз/ бір/ т?р/л жо та/б/а/ы?,
Арам айла,зорлы?сыз мал табалы?.
?шпес ?мір,таусылмас мал берерлік,
Бір білімді данышпан жан табалы?.
( «Жастар?а»)
ІІ топ
Біреу ж?р алдап алып ?айта малын,
Жалындай тыс?а жа??ан к?нде шал?ып.
К?пке пайда тигізіп біреу ж?рсе
?ылым іздеп жап-жаты? майдай бал?ып.
( «Насихат»)
ІІІ топ
?апы ?ткізбе сол кезді? бір са?атын
?кініші ?алмайды кетсе а?аты?.
К?ні-т?ні дей к?рме, ?ылым ізде,
?алсын десе? арты?да адам аты?!
(«?ш-а? т?рлі ?мір бар»)
ІV топ
Бостанды? та?ы атты, ?аза?ым, к?рі?дер,
Ар?а ие адамны? со?ынан ері?дер.
Та? артынан ха?и?ат к?н шы?ады,
Еріншек, жал?аулы? ?деттен безі?дер.
Арамды?, аразды т?бімен жойы?дар,
?тірік ?секті бір жола ?ойы?дар.
Намыс, жігер бойы?а жиып ?айрат,
?ажымай адалды? жа?ында болы?дар.
?нерлі елдерден ?неге алы?дар.
(«Бостанды? та?ы атты» )
Талдау
?р топтан о?ушы шы?ып,?ле?ді ??рылысына,тіліне ?арай талдайды.
Талдау жасайды (Постермен ж?мыс)
Жина?тау
«Ш?к?рім шы?ы». С?ра?тар?а жауап беру ар?ылы саба?ты ?орытындылап,бекіту.
А) Ш?к?рім-лирик. (?ле?деріні? та?ырыбы)
?) Ш?к?рім-аудармашы (кімні? ?андай шы?армаларын аудар?ан?)
Б) Ш?к?рім-эпик (поэмалары)
В) Ш?к?рім –сазгер (?ндері)
Г) Ш?к?рім –жазушы (??гімелері.романы)
Д) Ш?к?рім-тарихшы,ойшыл (зерттеулері,философиялы?
Жазбалары).
А. Адамгершілік, досты?, ?нер, білім
?.Шы?ыс парсы а?ыны Хафизді? «К??іл жібі ?олымнан», «Кешегі басшы піріміз», Неміс а?ыны Гете, А. С. Пушкинні? «Дубровский», Л. Н. Толстойды? «?ш сауал»Американ жазушысы Гарриет - Бичер Стоуды? (1811-96) "Том а?айды? бала?аны" романын, Л.Н. Толстойды? "Асрхадон патша", "?ш сауал" т.б. ??гімелерін А.С. Пушкинні? "Боран", "Дубровский" повестерін ?аза? тіліне аударды. Физулиді? "Л?йлі-М?жн?н" дастанын н?зира ?лгісімен жырлады (1907).
Б. Дастандары «Нартайла? пен Айс?лу», «М?тыл?анны? ?мірі»
В. ?ндері
Г. ??гімелері «Б?йшешек ба?шасы», «Шын ба?ты? айнасы»
Зерттеулері:
Ба?алау
«Еркін жауап» стратегиясы.
«Дана с?зді? дарасы» ой тол?ау.
О?ушыларды ба?алау.
та?ырыбында эссе жазу.
Кері байланыс
Не білемін? Не білдім? Нені білгім келеді?
Стикермен ?з ойын береді
Келесі тапсырма:
Ш?к?рім шы?армалары
Ш?к?рім шы?армалары
О?ушылар постермен ж?мыс ?стінде
РЕФЛЕКСИЯ:
Б?л саба?ты ?ткізер алдында мынадай міндеттер ?ойдым: Білім беру мен білім алуда?ы жа?а т?сілдер ар?ылы о?ытуда о?ушылар б?рын?ыдай тек тыныш отырып ты?дап немесе к?шіріп ?ана ?оймай, олар белсенді ?рекеттер ат?аруы тиіс. Ол белсенді ?рекеттерді орындауда ойлау, о?у, с?йлеу, тал?ылау, жазу, пікірлесулерді ?олданады.
Саба? кезе?дерінде сыни т?р?ыдан ойлау?а стратегияларды ?олданып, саба?та о?ушыларды? та?ырып бойынша ?з ойларын білдіруі, пікір алмасуы диалогпен ж?зеге асты. Топты? ?дісті ?олдан?анда, о?ушылар бір- бірімен а?ылдасады, болжау ?дісін ?олдан?анда о?ушыларды? м?тінде не туралы жазылуы м?мкін екендігі туралы ?з ойларын сыни ойлау ар?ылы к?рсете біледі. 10 «а»-сыныбына біршама ?ріптестестерім саба??а ?атысып ?зіні? б?л ?дісті ?олдану?а ?ызы?ушылы?тары туындады. Д атты ?ріптесім осы сыныпта саба??а нем??райлы ?арайтын А –ны? б?гінгі белсенділігін к?ріп та? ?алды. Саба?та о?ушылар ?здерін еркін ?стап, ?ялы телефон ар?ылы ты? м?ліметтер жинады. «БББ» стратегиясында АКТ-ны тиімді ?олданды.
К?тілетін н?тиже: Саба? барысында «Т?рткі с?ра?тар», «Жетек с?ра?тар» ар?ылы о?ушыны? белсенді ?рекет жасауына к?шбасшы ы?пал жасап, «К?піршелер» т?р?ызу ар?ылы барлы? о?ушыда белсенділік пайда болады. ?алыптастырушы ба?алауды ?йренеді, ?здерін немесе ж?пта, топта бірін-бірі на?ты ба?алайды. О?ушылар топты ж?не ?здерін ба?алап отырды.
Мен нені жа?сы жасай алдым? О?ушыларды? белсенді ?атысуы, пікірін на?ты ойласып бір т?жырым?а келіп сыни ойлауы, бірін-бірі на?ты ба?алауы ?з т?жірибемде жа?сы н?тиже бердім деп ?орытынды жасаймын. ?йткені, о?ушылар ?здеріні? берген кері байланысында саба?ты? ?на?анын, нені біліп, нені білгісі келетінін жеткізді. ?з топтарында барлы? о?ушыны? ?атыс?анын ж?не ?аламтор желісін пайдалануда о?улы?пен шектелмей ізденіс жаса?анын айтады. О?ушыларды? белсенді пікір айту?а сыныпта жа?сы ахуал орнату жа?сы ?сер беретінін, еркін отыру ?з ойын айту?а ны? ?адам екенін жеткізді.
4. Мен нені д?рыс жасай алмадым немесе ты?даушылар тарапынан ?андай ?иынды?тар болды. Неге осылай болды?
- Саба? барысында ?аламторды? жедел т?рде ?осылмауы уа?ытты? тапшылы?ын ?келді.
-О?ушы тарапынан аса ?иынды? -сынып о?ушылар саныны? к?п болуы, ( сыныпта 24 о?ушы) топтастыру кезінде сынып б?лмесіні? тарлы?ы кедергі болды. (21 м??алім ?атысты)
Алайда о?ушыларды? белсенділігі басымды? танытты. Сынып б?лмесінде о?ушыны? пайдалы даусы бір-біріні? білім де?гейін саралау?а, білімінін тере?детуге негіз болды. Атал?ан кедергілерден шы?у ма?сатында топтастыруды? тез, шапша? жа?тарын ойластыруым ?ажет. Сонымен ?атар саба?ты? кезе?дерінде ?олданатын жа?а ?дістерге тиімді стратегияларды саралауым ?ажет деп таптым.
Рефлексия беруші І де?гей м??алімі С. Мирманова
